Zaterdag 14 Maart 1903. No. 5319. 52e Jaargang. AMERSFOORTSCHE COURANT. UITGAVE: FIRMA A H VAN CLEEFF te AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag' en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden/"l. franco per post 4.15. Advertentiën 1—5 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale-, oflicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels/" 1.25; elke regel meer 0.25. Groote lettere naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bii advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht KORTEGRACHT 9 Telephoon 19. KENNISGEVINGEN. Du BURGEMEESTER van AMERSFOORT, Gelezen eene missive van deu Burgemeester van Den Helder, Imudeude verzoek om deu onderstaan- den zeemilioien-verlofganger dier Gemeente voor herlialings oefeningen in werkelyken dienst op te roepen Brengt ter ketiuls van belanghebbende dat bij Koninklijk Besluit vail den If. Januari 1903, No. 11, bevelen zijn gegeven ooi de zeemilieiens-verlofgan gers tier lichting 1901 voor den tijd van vijf weken in weraelijiten dienst to doen oproepen; dat op grond vuu dit besluit door tien Minister van Oorlog, r. i. Minister van Marine, bij missive van den 31. Januari 1903, bureaux Bat. 41, is be paald, dut de opkomst van tlic miliciens zal plaats hebben op Woensdag 1, Donderdag 2, en Vrijdag 3 April 1903, naar gelang van tie subepen, waarop hunne oefening zal plaats hebben, een en ander, voor zooveel de zeemilieiens-verlofgangers der lich ting vati 1901 uit tiie Gemeente betreft HEIN DEKT JOHANNES PHILIPS wonende te Amersfoort, dag van opkomst 1 April 1903, zich te melden uuu boord van Hr. Ms. „Kor- tenuer", gelegen te Willemsoord. De hierboven opgeroepen verlofganger behoort zich op den voor hem bepaalden datum, naar tie plaats zyner bestemming te begeven, alwaar hij zich voor zien van zijne bij vertrek met groot verlof medege nomen militaire kleedingslukkeu eti voorzien van zijue kouigoedereu, zoomede van zijn zakboekje en verlofpas -- voorzooveel dit mogelijk is ten i2 uur des middags moei aanmelden bij deu Commandant van hut schip aan boord waarvan hij zal worden ge oefend, met dien verstande, dat liy zich daartoe slechts dan deu vorigeu dag op reis behoort te be geven, wanneer tie plaats van beslemming niet bin nen een dag kau worden bereikt. De miliciens, die wegens ziekte verhinderd zijn, zich op den bepaalden datum op de plaats van bestem ming te bevinden, zullen des daags voor den tijd der opkomst ter Secretarie dezer Gemeente moeten overleggen eon verklaring van den geneeskuudige waaruit van hunne ziekte blijkt. Zij belmoren zich onverwijld na bun herstel naar de plaats van be stemming te begeven en zich alsdan te vervoegen bij don Commandant van het wachtschip aldaar. Wordende deu verlofganger uitdrukkelijk bekend gemaakt, dat hij zich in geen geval zal kunnen be roepen op liet niel-outvaugen eener bijzondere op- rocpiug maar dat deze kennisgeving, welke uitslui tend dient als rechtsgeldig bewijs dat de verlofgan ger behoorlijk is opgeroepen, hem bij niet-verschij- ning ter opkomst onder do wapenen in verzuim stelt. Amersfoort, 13 Maart 1903. De Burgemeester voornoemd, WUIJTIERS. spoorwegstaking en zeide, dat velen de schrik om 't iiart sloeg en dat niet alleen aan straf bepalingen maar ook aan wraakneming werd gedacht. Toen verscheen het manifest der 20, dat strekte om tot kalmte aan te manen en als adres aan de Staten-generaal werd verzonden toen de inhou I der wetsontwerpen bekend werd. L)e conclusie va» dit adres is, de wetten niet aan te nemen. De lieer Sanders, wie» nu bet woord werd verleend, zeide, dat naar zijn ineening liet beste succes verkregen zou worden door de zaak zoo objectief mogelijk te behandelen. De strekking van hel petitionnement der 20 is tweeledighet beoogt verwerping van art. 284 bis, dat de vakvereenigingen bedreigt in bun vrije ontwikkeling en dat stakingen practise!) onmogelijk maakt; en verwerping van art. 328, dat voor ambtenaren in open baren dienst, bijzonder bij de spoorwegen, een buitengewone wet ma ikt, op een manier zooals er zelfs in Pruisen geen is. De Re geering bad veel kunnen doen voor een goede en regelmatige oplossing zonder dwang Do BURGEMEESTER der Gemeente AMERS FOORT, Gelet op artikel 18, 2e lid, iu verband met artikel 21 van bet Koninklijk besluit van 8 December 1902 (Staatsblad No. 212), houdende voorschriften ter uit voering van artikel 16 der Beroepswet. Brengt ter kennis van belanghebbenden, dat door hem is opgemaakt eene alphabetische lijst, vermel dende de uamen, voornamen, woonplaatsen eu be drijven vau de werklieden aan wie door hem kaarten als gemachtigde zijn uitgereikt, als bedoeld in arti kel 17, lc lid, in verband met artikel 21 van ge noemd Koninklijk besluit, en dat die lijst tot en met den 19eu Maart 1903 ter Secretarie dezer Ge meente voor een ieder ter inzage ligt. AMERSFOORT, 12 Maart 1903. De Burgemeester voornoemd, WUIJTERS. havenarbeiders een regelmatige ontwikkeling van het havenbedrijf ten gevolge had. Waar de vakvereenigingen zich zóo heb ben gehouden, is het hun goed recht dat zij krijgen een arbeids-contract en een scheids rechterlijke uitspraak bij geschillen, en beslist onnoodig is hel, hun door art. 2ö4 bis be letselen in den weg te leggen. Art. 328 wil tie stakingen van spoorweg personeel onmogelijk maken. Wordt het aan genomen, dan kan men een jaar gevange nisstraf krijgen als een trein niet op tijd vertrekt. Iets zóo abnormaals, iets zóo kras, staat gelijk met oorlogsrecht of bet recht op schepen, doch is een absurditeit in een ge ordende burgermaatscbapppij. Zelfs de «Fratikf. Ztg." noemde dan ook deze ont werpen erger dan de Duitsche Zuchthaus- gesetze. Niemand zal bet in de gedachten krijgen, een plotselinge staking in een tak van open baren dienst als rechtvaardig te erkennen thans was er echter geen mogelijkheid voor het spoorwegpersoneel om de rechtmatige grieven opgelost te krijgen en bleet men De 20 verwachten een krachtige actie duizenden teekenden reeds hun ttdrës. Zij j hopen, dat. ook deze vergadering dit zal j doen. Tegen art. 284bis bad spr. twee groote I bezwaren; op de eerste plaats dat voor zoo verschillende uitlegging vatbaar is hetgeen daarin wordt verboden, waardoor het ook terecht een caoutchoucen artikel wordt ge noemd en ten tweede omdat het den schijn heeft alsof het 't beginsel van den vrijheid van arbeid, dien grondslag van ons econo misch leven, wil waarborgen, terwijl liet in werkelijkheid echter die vrijheid op de al lerergste wijze ondermijnt, zooals prof. Pe kelharing tn de «Vragen des tijds'' heeft bewezen. Dr. Kuyper heeft in 1872 zoo zeer terecht het stakingsrecht het eenig recht van den arbeider genoemd, omdat geen arbeidscon tract diens rechten en plichten regelt. Het kapitaal heeft zich reeds lang vereenigd de spoorwegmaatschappijen zijn zelfs ge worden tot een macht in den Staal en ver tegenwoordigen het verkeer in meer dan de helft van het landtrusts en cartels worden allerwege gevormd. En daar tegen over staan de arbeiders als enkellingen, zon der macht, ontbloot van kennis en kapitaal en licht te verpletteren door patroons of direction. Slechts organisatie geelt hun eeni- r- o n ..v... fc1 v-Kr, Jrr 1 en daardoor óok zonder kans op onlusten, doorgaan, deze te miskennen. Er was een toestand van verbittering geschapen, die, al sedert jaren, geen uiting k.>n krijgen. Het grieven-cabier van 1891 werd steeds genegeerd. Spr. deelde nu uit liet interview van het «Leidsch Dbld." mee, dat de heer Van Has selt fl.30 daags voor een wegwerker zoo onvoldoende niet vond (gefluit) omdat deze als boerenarbeider slechts fl kan verdienen. Spr. merkte daartegen op, dat een wegwerker niet up éen lijn mag gesteld met een boe renarbeider. Een wegwerker is een vakman, zóo gebonden door reglementen en een zóo sterk onderdeel der Mij. dat een deel der veiligheid op hem rust en juist deze verant woordelijkheid dient beter beloond te wor den. Het gevaar dient betaald hoe dikwijls is niet een wegwerker overreden De heer Mees erkende in de Tweede Ka mer, dat bij de spoorwegen hier te lande vele toestanden zijn, die bij een Staats-ex- ploitatie niet zouden kunnen voorkomen. Zoo, de lange arbeid en de lage loonen. Een enquête zal hieraan een eind maken, doch die enquête is niet noodigalle feiten zijn reeds overbekend. De Regeering kent die misstanden óok en stelt toch een enquête voor en dit reeds is een veroordeeling der ontwerpen. Hoogst onbillijk is het, straf te bedreigen als men weet, dat de toestand niet Vergadering petitionnement der XX. Schreven we in ons vorig nummer, dat de vergadering van gisteravond was belegd van vrijzinnig-democratische zijde, omdat we te rade gingen met den Amersi'oortschen Almanak on met hen die met jhr. Berg de beweging op het getouw hebben gezet. De beer Wolter, die do weder druk bezochte vergadering leidde, weerlegde zulks aan stonds na zijn welkomstwoord. De heer Wolter dan begon met. de mee- dedeeling, dat het comité, dat zich hier ge vormd heeft om het adres der 20 te onder steunen, bij name bekend is en dat de lieer Gerritsen ziek en ds. Hooykaas verhinderd was, ten gevolge waarvan alleen bij en de heer Thiel aanwezig waren. Het comité bestaat slechts uit personen, die toevallig met elkaar bekend zijn doch zonder eenige politeke bijbedoeling de zaak ter hand namen, evenmin als de ontwerper van het adres zulks deed. Bij het debat, dat zou volgen nadat de heer Sanders het onderwerp had ingeleid, zouden geen politieke beschouwingen worden geduld. Vervolgens memomeerde .spr. in't kort de Waar dit zoo is, moet het adres der gen steun en als deze wordt belemmerd, gevolgd en moeten eerst de grieven uit den dan is bet natuurlijk dut er van kracht te genover het machtige kapitaal geen sprake is. Om die reden dan ook kunnen vakver eenigingen, welke zich beperken tot éeu enkele onderneming geen kracht oefenen bij de H. IJ. S. M. bijv. stuit alles af op den onwil der Directie. Zulke vakvereeni gingen zijn carricaturen, welke leven bij de de gratie der Directiën. Slechts een vereenigiging, die een geheel vak omvat, kan krachtig optreden voor per soonlijke- en voor vakbelangen en zijn in staat om de economische ontwikkeling van gansch het land te steunen en vooruit t« helpen. En hebben de arbeiders misbruik gemaakt van het vereenigingsrechtGeenszins; zij hebben er te weinig gebruik van gemaakt, en als zij het deden, dan geschiedde dit op regelmatige wijze. Het posten is beperkt tot een minimum. De vakvereenigingen hebben de moraliteit der leden verhoogd, óok door het gebruik van sterkedrank te keeren. (Applaus). Tot de groote spoorwegstaking heeft dan ook trouwens niemand er aan gedacht, deze uitzonderingswetten aanhangig te maken. Spr. persoonlijke ervaring, welke dateert van 4902, is dat de vakvereenigingen loyaal, practisch en bezadigd optreden en nooit mis bruik maakten van hun positie. Dit werd óok erkend door de Kamer van Koophandel te Amsterdam na de diamant-strike en in de brochure van het «Blauwlioedenteen", I welke concludeert dat het organiseeren dei- weg geruimd. Eerst dan mag men straf be dreigen als de rechten der arbeiders zijn vastgelegd, als loon en arbeidsduur zijn bepaald, als een scheidsgerecht is ingesteld om mogelijke geschillen te beslechten. Als de Regeering ingrijpt in het vrije be heer der spoorwegen, dan is dit tevens de eerste stap op den weg naar Staats-exploita- tie, waarmee spr. zich trouwens ten volle vereenigt, evenals de K. van K. ie Rotter dam dit noodig acht. Vroeger was spr. voorstander van de Staats-exploitatie uit technisch-economisch standpuntthans, om het belang van den arbeider om de spanning op te heffen en terug te keeren naar den goeden toestand. Als er nu Staats-exploitatie komt, met een goed arbeidscontract en een goed scheidsgerecht, dan zullen geen klas senhaat en verdeeldheid in het land meer heerscheu. Deze wetten, die indruischen tegen het ge voel van een groot deel der bevolking, be hoeven niet ie komen. En zij mogen niet komen omdat zij missen eiken zedelijken grondslag, waardoor zij revolutionnair zijn en dus tegen de leuze van de huidige Re- geerir.g. Als de kerkelijke partijen deze wet ten aannemen, dan breekt deze Regeering zichzelve df doordien zij de grootste lout be ging door een bekrompen inzicht te volgen en verkeerd te handelen. Zij doet dan als de vader die twee zoons heeft er aan den oudsten al zijn geld èn vrijheid van arbeid geeft en aan den jongsten alléén vrijheid van arbeid. Zoo beschermt de Staat den eigendom van het kapitaal, doch niet den arbeid. Spr. eindigde met van harte te hopen, dat de wetten niet zouden worden aangenomen, hetgeen de grootste onrechtvaardigheid zou zijn, welke in eeuwen is voorgekomen. Mr. Korthals Altes opende nu de reeks van debatters (langdurig applaus. Iemand uit de zaal Als de spoorwegjongens aangeval len worden, inag dan een van ons bet woord 't ln «Amicitia" werd ons het woord gewei gerd." Een ander roeptOnwaar. In •Amicitia" werd geroepen »dat is een brood- vraag." De Voorzitter verzoekt stilte. Mr. Altos zegt: «Geef hem gerust bet woord, M. de Voorzitter".) Mr. Altes zegt nu, buiten de politiek te zullen blijven, meer nog dan de inleider, en aan de hand van de rede, door zijn geacliteü leermeerster prof. Van Hamel, in de Liberale kiesvereeniging uitgesproken, de aangevoerde onjuistheden te willen aantoonen. Over de enquête en de spoorweg-brigade wil spr. zwijgen; zij zijn hier niet ter zake dienende. Spr. zegt nu, dat art. 284 volstrekt niet een gevolg is van de gebeurtenissen der laatste dagen. De Memorie van toelichting zegt dat ook wel zeer degelyk. Het art. is niet otn de arbeiders te knau wen maar om hen te beschermen, (EeD stem Dat lieg jeopdat ze niet andermaal ie water kunnen worden gegooid of «gepest", in 4872 hadden we hier de zelfde wet, die in 1886 bij de invoeriog van het nieuwe W. v. S. is afgeschaft. Het is prof. Van Hamel, die dit releveerde. De zelfde wet bestaat in Engeland, het land bij uitnemend heid der vakvereenigingenhet eenig voor deel is dat daar, in tegenstelling met het wel wat elastisch artikel, bepaald is welke handelingen niet mogen gepleegd (posten, thuisbrengen, naroepen, enz.) leder moet vrij zijnvrouw en kinderen moeten zich vrij hunnen bewegen. Spr. kreeg een brief van een werkman, die zich gedrongen voelde adhsesie te betuigen met spr. adres, doch zijn naam niet durfde noemen uit vrees voor overlast. Is dat niet de grootste on vrijheid? Intusschen zijn in art. 284bis ver beteringen aan te brengen, doch spr. houdt er zich van overtuigd, dat de Regeering Diet doof zal blijven voor de amendementen. Prof. Simons wees reeds eenige verbete ringen aan door te preciseerenhet eenig bezwaar van prof. Van Hamel, die het adres der 20 teekende, doch die het art. goed noemde en in onze wetgeving thuisbeboo- rend, óok omdat het elders voorkomt, was, dat het thans is ingediend. De Memorie van antwoord geeft licht omtrent dat »nu". Artt. 358 seq. W. v. S. strekken om den arbeid in openbaren dienst (verkeer, water, gas, enz.) welke onmisbaar is, te doen voort zetten. En nu noemt men «lit een uitzon deringswet omdat het stakingswapen wordt bot gemaakt. Indien de spoorstaking ware ontstaan om de grieven, dan zou er een grond van waar heid in zyn als men deze wetten qualificeerde als uitzonderingswetten. De staking was een krachtsmetingde leiders hebben het zelf gezegd en eerst later kwam men met de grieven, die hoe langer zoo breeder werden uitgemeten. En deze staking heeft de noodlottigste ge volgen gehad voor den handel, en niet de gehate kapitalist heeft daaronder 't meest ge leden die kan 't best nog wat uitzingen (Een stem Wij ook; wij hebben lang genoeg honger geleden en hebben nog banden aan ons lijf!) maar 't meest leed en lijdt nóg de middenstander. En nog meer is in gevaar. Als het stakingswapen op zoo schromelijk onhandige wijze weder wordt ter hand ge nomen, dan zal Duitschland niet gedoogen dat zijn voorhavens Amsterdam en Rotterdam weder onveilig worden gemaakt en onzeker voor zijn handel en zullen de schepen naar Hamburg en Bremen gaan (Een stemDan gaan we mee!). Dan zal men hier vrijheid

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1903 | | pagina 1