POST LIMONADES
Advertentièn.
W aarschuwing.
E. J. RUITENBERG,
R. J. van EIMEREN,
COSTUUMNAAISTER
PUTUm S BMP.
WATERSHOT 0'.,
Nieuw Parijs
Van ASCH van W1JCR Go.,
FLÉHITE
Stoomveryerij
Chemische Wasscherij
voor den heer Van der Vlugt. Al zijn de s.d.
van ons weggeloopen, wij zullen hen met open
armen terug ontvangen de tafel staat al gedekt
en 't vette Kalf is al gereeder hoeft geen ad
vertentie in de courantKom terugalles ver
geven en vergeten.
Het clericaal bastion moet gewonnen en daar
toe moeten wij elkaar 't leven niet zuur maken,
want daardoor redden wij 't leven van den vijand.
Het is geen strijd tegen Rome en Dordt dien
we aanbinden, doch een strijd tegen het con
servatisme. De flesch zit vol conservatieve vloei
stof; dr. Kuyper heeft er slechts opgeplukt het
étiketgodsdienst-elixer.
Spr. treedt in deze periode steeds gaarne op
voor iederen Vrijz. dem., iederen lib., iederen S.d.
en doet dan niet anders dan de S.d. te Leiden
deden. Spr. vraagt slechtszijt gij tegen deze
coalitie, aie ons de Tariefwet en de flooger
onderwijswet wil opleggen.
Ib het bastion veroverd, dan zullen we vorder
praten en kunnen we weer beginnen met onB
geliefd werkwoord ruziën. Dan zullen we zien
of we onze bijzondere leuzen kunnen verwezen
lijken.
Wanneer het eenvoudig woord, dat spr. hier
in 't midden bracht en zoo welwillend is aan
gehoord, deze uitwerking heeft, dat we, vast
houdend aan het beginsel, ons voorshands ont
houden van ruziën over détails, dan is reeds
veel bereikt.
Wanneer bij de aanstaande Staten-verkiezingen
en bij die van 1905 de kiezers zullen weten wat
ze willen en wat hun te doen stuat, dan is spr,
niet tevergeefs hier opgetreden.
Waakt op de grenzen de vijand is daarlaat
ons eendrachtig optrekken.
Te half elf dankte de heer Van Veen den spr.
voer diens heldere en duidelijke voordracht en
sprak den wensch uit, dat ook hier men inder
daad samenwerking zou betrachten.
In debat traden de heeren Thiel en Stijnman.
De heer Thiel verklaarde de rede met ge
noegen te hebben gehoord en met het voornemen
te zijn gekemen. niet in debat te treden. Hier
is niet de plaats waar wetr ruzie moet gemaakt,
doch waar de inleider sprak over de Vrijz. dem.
moet spr., hoezeer overigens ook geneigd tot
samenwerking, even van zich afbijten.
De inleider gaf hier en daar een beeldeen
zeer gevaarlijk iets. Zooook noemde dr. Kuyper
zich een tuinman en zeide deze „laat toch tijd
tot groeien", doch hij viel in eigen zwaard want
nu, na drie jaar, is er nog niets boven den
grond en 't staat te voorzien, dat ook in 't
vierdejaar niets te voorschijn zal zijn gekomen.
De inleider startte met „rijpe vruchten". Hoe
stelde hij zich die rijpheid voor Doet de natuur
die vruchten rijp wordend Spr. meent, dat men
vruchten moet plukken als de politiek hen heeft
gerijpt en dat men dit rijpen in de hand moet
werken, niet moet overlaten aan den tyd.
Wij, Vrijz. dem., hebben in 1901 gemeend,
dat Algemeen kiesrecht rijp was omdat het was
punt I van het program der Liberalo uni èn
van de s. d. èn van de a. r., althans zoowat
(huismanskiesrecht) en noemden de Lib. unie,
die haar niet plukken wilde, halfslachtig.
De inleider wil in Groningen propageeren voor
prof. Drucker #n hier voor den heer De Beaufort
en zeide dit te willen doen in de huidige om
standigheden; doch hij moet niet vergeten, dat
in 1901 de toestand gansch anders was.
Dit verklaart ook veel van hetgeen inleider
aanvoerdde omtrent Gouda; een ongelukkiger
candidaat nas moeilijk denkbaar. Per 24 uur
gaf deze een nieuwe bulletin over zijn denkwijze
omtrent het kiesrecht.
Inleider spiegelde een flinke actie voor tegen
de Tarief wet; spr. gaat daar gaarne mede mee,
doch alle sociale hervormingen moeten samen
gaan met het eerste burgerrecht d.i. het kies
recht. De tijd heeft uit, dat gehandeld wordt
bij ons, over ons, zonder ons. Met verbazing
heeft spr. dan ook gehoord, dat inleider het
Algemeen kiesrecht ontijdig vindt, met verbazing,
maar toch weer niet met zóo groote verbazing,
want juist de Liberale unie heeft éen zwak be
ginselloos punt met name de quaestie van het
Algemeen kiesrecht. Terwijl de Commissie uit
haar middeD Algemeen kiesrecht urgent achtte,
wilde de heer Borgesius er niet aan.
Juist omdat de unie dit punt op haar program
heeft, doch het elimineert, is hartgrondige sa
menwerking niet mogelijk.
De Kieswet zit thans vooral vast aan dePer-
soneele belasting en het sterkste argument om
de Tariefwet te bestrijden, is juist het Algemeen
kiesrecht, want thans worden allerlei belastingen
geheven van hen die hun stem niet kunnen doen
geldenthans worden naar de Kamer personen
afgevaardigd door hen, die niet tegengaan, dat
telkens meer belastingen worden geheven.
V/aar inleider de Vrijz. dem. schetste als deser
teurs en ruziemakers, daar moet spr. wel een
woord van protest doen hooren. Niet de Vrijz.
dem. ruziën, doch het kleine groepje liberalen,
dat de Kieswet-Tak bemoeilijkte.
De heer S t ij n m a n wilde volstrekt geen
ruzie maken, maar de s.d. zijn te zeer afgemaakt,
dan dat spr. daartegen niet even moest opko
men. Bij spr. partijgenooten kent men geen ket-
terjagerij. Millerand is uit de partij gegooid
omdat hij met de nationalisten en declericalen
samenspande tegen het zittend Kabinet.
Inleider zeide, dat de s.d. zoo hard liepen voor
Van der Vlugtwel, dal gebeurde alleen omdat
de s.d. meer verwacht van een liberaal dan van
een clericaal. Hadden we nu geen clerical# meer
derheid dan ware veel ongebeurd, zoowel de zaak-
Lindeman als de spoorwegstaking.
Waar de reactie zóo scherp zich afteekent
als nu, ziet Bpr. voor zich nij spreekt even-
wel niet voor zijn partijgenooten er volstrekt
geen bezwaar in, mee te werken om den boel
om te gooien, mits de liberalen bier niet doen
als in Amsterdam IX.
Om 10.50 kreeg de heer Roodhuyzen
weder het woord.
Spr. moest beginnen met iets te ecarteeren.
De heer Thiel moet spr. verkeerd verstaan hebben.
Spr. heeft hoegenaamd niet gezegd, dat in 1905
hij niet zal optrekken onder de leus Algemeeu
kiesrecht. Als Hoofdlieslnurder der Lib. time
üeeft spr. slechts af te wachten wat de Aljre-
meene vergadering ten deze zal beslissen. De
unie volgt den democratischen weg. Elke kies-
vereeniging dient haar rapport in (vele zijn
reeds ingekomen) de Algemeene vergadering be
slist en het Bestnur legt zicli neer bij dit be
sluit. De heer Borgesius is volstrekt geen draaier.
Spr. voor zich acht Algemeen kiesrecht nog
volstrekt geen rijpe vrucht en meent, al trek
ken we samen er voor op, dat ze in afzienbaren
tijd nog niet rijp zal blijken.
Toen bij de Kieswet-Tak de Kamer werd ont
bonden, liepen de conservatieve elementen te
hoop.
liet doet spr. leed, dat ook bij den heer Thiel
geldt de spreekwijze: de wog tot de hel is met
goede voornemens bevloerd. De heer Thiel wil
de niet debatteeren en deed het töch. Spr. had
het in zijn plaats niet gedaandit is een quaestie
van tactiek, niet van beginsel.
Als de heer Thiel de zaak had ingeleid, dan
zou spr. den mond hermetisch gesloten hebben
gehouden.
Maar nu de heer Thiel heeft gesproken, moet
spr. toch even een paar tegenopmerkingen maken.
De heer Thiel zeide, dat Algemeen kiesrecht
staat op de programmnta van alle partijen. Maar
wisten we dan in 1901 dat de Kamer absoluut
niet zou meewerken? Wisten we, wat in 1902
dr. Kuyper zou spreken te Gouda en zou zeggen
geen wig te willen drijven in eigen partij?
Moeten we niet in de leer gaan bij onze
politieke tegenstanders?
Hadden we het Kabinet Pierson-Borgesius ge
steand, dan had het nog vier jaar kunnen leven,
wat nimmer aan eenig Kabinet gegund is en spr.
vooral aan dit Kabinet niet gunt, en hadden de
vooruitstrevenden bij elkaar moeten houden.
Hoe de heer Thiel komt aandragen met de
oude legende, is spr. een raadsel. De Goudsche
candidaat is een respectabel man, wien alleen
ten laste kan gelegd, dat hij geen politiek man
was; hij onderschreef echter het program der
Lib. unie en spr. ontzegt ieder het recht, te
twijfelen aan het begingse! van dien candidaat.
De heer Thiel acht het Algemeen kiesrecht
het beste middel tegen de Tariefwet Spr. acht
het hoogst onbillijk, dat men slaven kweek, in
de maatschappij en vindt het hoogst treurig dat
enkelen moeten gehoorzamen aan wetten en be
lastingen moeten opbrengen die anderen hun
voorecijhrven en die buiten hun wil of mede
werking zijn ineengezet. Spr. persisteert echter
bij zijn meening, dat Algemeen kiesrecht thans
het conservatisme ten goede zal komen.
En is 't noodig, dat ieder meespreke Nimmer
is een hervorming toL stand gebracht door de
misdeelden zeiven; de slavernij in Amerika is
niet opgeheven door d# slaven.
In 18851887 was de vrucht van Algemeen
kiesrecht meer rijp dan thans, want nu hebban
de niet-clericale arbeiders het als een onnut ding
verworpen, 'tls verkeerd, doch 't is een feit,
dat zij veel meer op hebben met de vak-actie
dan met den langen weg om per stembiljet te
komen tot lotsverbetering. De is. D. A. P. heeft
herhaaldelijk en met grooten ijver geprobeerd,
er de menschen warm voor te krijgen, maar
steeds is dit haar mislukt.
Heb ik de Vrijz. dem. op de kaak gezet, vraagt
spr. Ik bemin hen als broeders, doch beschouw
ze als broeders die den verkeerden weg zijn op
gegaan. En dat de Lib. unie desgelijks doet, be
wees ze te Groningen door, kort na de scheiding
met al haar versch opgewekte gevoeligheden, het
geheele district vol te plakken met plakkaten
voor prof. Drucker.
Do heer Stijnman heeft spr. verweten, dat hij
de S. D. A. P. zoo heeft afgekamd. Al zei spr.
dat hij do a. d. leer geenszins ia toegedaan, dan
gaf hij toch allen lof aan de s. d. partij omdat zij
ie d« ijverige luidater der alarmklok. Dat is
geen afkammen, maar juist opkammen en de
heer Stijnman kan 't daar best mee stellen.
De heer Stijnman zeide ook, dat Millerand is
uitgeworpen om een politieke intrigue maar
dat is toch je reinste inquisitie. Millerand deed
niets dan het vrijheidsbeginsel hoog houden,
evenals Schaper dat. hier doet; maar wie bij de
s. d. niet even zoetjes in 't gareel loopt als bij
de a. r. gaat er uit, evenals Schaper er uit ge
gooid wordt en Modo er uit gesmeten is. Mille
rand was tegen Combes' drijven tegen de congre
gaties. Welnu, spr. acht het gelukkig, dat de
congregaties hier te lande komenspr. is wel
niet verheugd er over dat zij hier hun blijden
intocht houden omdat zij uitgaan van een be
ginsel,dat spr. bestrijdt met alle kracht die in hem
is, maar toch gelukkig omdat wij nog beseffen
dat elke geloofsvervolging zich wreekt als 't
bloed der martelaren.
Spr. is óok blij om de hun verleende gastvrij
heid omdat de liberalen dit hebben bewerkt en wij
dus niet behoeven terug te gaan tot vóór 1835.
Millerand dan stond een zeer,hoog beginsel voor,
met name de godsdienstvrijheid en töch werpt de
moderne inquisitie hem uit de partij. Juist dat im-
pératief voorschrijven der S.D.A.P.„zóo moet ge
cloen, of we werpen u uit" is het doodende in haar
beginsel. Kort na de staking wilde men Oude
geest huldigen, doch deze riepJuicht Petter
toe. En men brulde voor Petter. En nu zegt
de zelfde Oudegeest, dat hij allang geweten
heeft, dat Petter nooit heeft gedeugd, terwijl
Petter zijn medestrijder van voor 'njaar lieflijk
beschuldigt f2000 te hebben gestolen. Bij de
S.D.A.P. is schering en inslag Marx heeft het
gezegd. Heeft Marx óok gedecreteerd dat in
cas van alarm Schaper naar de grens mocht
I)e S.D.A.P. hangt te veel aan haar dogmatiek
en het natuurlijk vrijheidsgevoel der Nederlan
ders zal op den duur strijdig blijken met het
socialitisch beginsel.
De heer Stijnman zei óok, spr. heeft 'tal zoo
héél dikwijls gehoordalle bourgeois zijn éen
pot nat; doch hij voegde er bij, dat hij toch
meer verwaoht van de liberale dan van clericale
bourgeois. Spr. hoopt, dat de heer Stijnman
zich daarbij zal houden.
Maar, zegt de heer Stijnman, dan moeten de
liberalen niet doen als in Amsterdam IX.
Maar, wil spr. zeggeu, zie nu toch niet altijd
naar d")i leelijken kimt en tuur je nu niet
eeuwig blind op Amsterdam IX. maar bedenk,
dat er geen enkel s. d. Kamerlid zou zijn als
de liberalen niet een stevig handje luidden ge-
holp°n. Verreweg de meerderheid der liberalen
heeft dus haar plicht begrepen. Als de s. d.
werkelijk hot hart zóo vol liefde hebben voor
den evennaaste als ze wel beweren, dan moest
Amsterdam IX als 70X7 malen vergeten zijn
tegenover de verleende hulp, want nóg eens: geen
enkel s. d. Kamerlid is or gekomen door eigen
kiezers.
Laat ons toch beginnen met aan te nemen,
dat we allen hot goede willen en laat ons samen
stryden voor onze overtuiging tot tijd en wijle
bewezen wordt, dat men het goedo niet wil.
Laat ons toch beginnen met het goede van elkaar
te denken en te veronderstellen en niet telkens
weer komen aandragen met Amsterdam IX en
Millerand. Hoe verschillend van beginsel en in
détails, de hoofdzaak is voor alle niet-clericalen
het zelfde en daarom kunnen en moeten we ook
saamwerken tot verbetering der maatschappij.
Nimmer is men eensdenkend in geheel een land,
doch er is steeds geestesgemeenschap, welke
zeker niet wordt bevorderd door uitpluizerij en
harde woorden. Spr. noodigde den heer Stijn
man en diens vrienden ten slotte uit, het ge
sprokene in waardeerende overweging te willen
nemen.
Te 11.15 kreeg de heer Th'iel gelegenheid
tot dupliek en herhaalde, dat hij niet zou hebben
gedebatteerd als inleider niet 1901 er bij had
gedaald. Nu is hij wol gedwongen, pertinent te
zeggen, dat de heer Schim van der Loef zich
niet verklaarde vóór 1 van het program der
Lib. unie doch telkens tal van plaatsvervangende
reserves maakte. Spr. hoopte, dat inleider, die
als Algemeen Secretaris der unie zoo goed
daartoe in staat is, hem een3 pertinent omtrent
dit punt zal willen inlichten.
De heer Roodhuyzen antwoordde, dat het
niet doenlijk was, op deze vergadering in te
gaan op de detailpunten, doch kon al aanstonds
meedeelen, dat de candidaat hem persoonlijk de
verzekering gaf, dat hij het program onderschreef.
Dit «as te Krimpen aan de Lek in bijzijn van
den heer Boogaerde van Terbrughen. Men stelde
hem ettelijke dozijnen vragen, doch hij ant
woordde Ik leg me neer bij het program der
Lib. unie.
De heer Thiel: Ja, wat hij zeidedoch wat
hij schreef in de „Nieuwe Rott. Crt". Ik vertel
niet graag iets wat ik niet zeker weet.
De heer Roodhuyzen: Ja, maar ik óok
niet en ik kan u niet anders verklaren dan ik
nu al een paar maal deed. De candidaat onder
schreef het program der Lib. unie.
Dc heer Van Veen dankte nu den inleider,
verzocht de Pers er op ie wijzen, dat de af
wezigen groot ongelijk hebben gehad en aloot
tegen middernacht de vergadering.
Getrouwd
CO UN ELI S van OMMEREN
en
NEELTJE BOONSTRA,
die, mede namens wederzijdsche familie, hun
hartelijkeu dank bet ligen voor de vele blij
ken van belangstelling, bij hun huwelijk
ondervonden.
'bahnp.™" 20 af"1
Ondergeteekende bericht hiermede,
dat nij den op 9 Juli '900 door hem op don
heer Christiaan Philip Boerwinkel, boek
houder, wonende te Amersfoort, verstrekten
last, met alle gevolgen van dien en zulks te
rekenen van af 1 April 1904, heeft her
roepen.
H. J. CROOCKEW1T.
Amersfoort, 22 April 1904.
Ondergeteekende waarschuwt de kooplie
den om niet van SANDER BLOKMENDA AL,
landbouwer te Woudenberg, te koopen, daar
zijn gewicht bedrogen uitkomt.
A. REEMST,
Barneveld.
Makelaar, WEVERSSINGEL No. II,
huren en verburen van huizen.
Arnhemsche weg 8.
fosticheur.
Amersfoort,
pOIFFEUR-j-'o
Aparte salons voor Dames en Heeren.
Nieuwste machines.
Billijk tarief.
SK2T Voor een JONGEN van 12
jaar wordt
rDPIMliO
Ondergeteekende, vele jaren
werkzaam geweest op eerste
ateliers te Utrecht enz., heeft
de eer tu berichten, dat zij zich gevestigd
heeft te Amersfoort, Varkensmarkt 49 bg
den VVestsingel, als
voor DAMES en KINDEREN.
Mej. A. KAMP.
Billijke conditiën. Vlugge afwerking.
Élégante coupe.
A mersfoort, Langeslraat 63.
MAGAZIJNEN van
TAPIJTEN eu BEDDEN-ARTIKELEN.
bij eenen LEERAAR of ONDERWIJZER, die
genegen is, streng toezicht op zijn studie te
honden.
Aanbiedingen mot prijsopgave onder lelt.
C. aan het Bureau van het Amersfoorltch
Day blad.
RUIME SORTEERING:
Tapijten, Karpetten, Loopers,
Linoleums en Vloerzeilen.
Prima Lancaster-Gordijnen
in alle breedten voorhanden.
Drinkt ALLEEN
beroemd om hun zuiveren smaak.
Alleen verkrijgbaar bij
Langestraat 43.
Telephoon 34.
LANGESTRAAT 37.
GROOTE KEUZE:
Commissionnairs in Effecten.
Boothstraat 12, UTRECHT,
Koopen en Verkcopen Effecten.
Verzilveren Coupons.
Nemen Geld a Déposito.
Sluiten Prolongatiën en Beleeningen.
Oudheidkundig VIi-miih ia
d a g e 1 ij k s Ie bezichtigen
voor fiiet-ledeu d IO cent.
's-Gravenhaagsche Algemeene
VOORSCHOTBANK
MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL /oOOOOO.
De Bank geeft 4% pCt. Obligation uit in
siukken van f 1000.f 500.en f 100.
tegen den koers van 100% verkrijgbaar bij
de Agenten de heeren Van der ZOO de
JONG Van OPHOVEN.
De Directie,
Edm. Km. CROIN.
J. A. J. van DE VEN.
Arnhemsche straatweg 70".
Stalen boeken steeds Ier inzage.
Beleefd aanbevelend,
Van Arkcl Otto.
Goederen worden aangenomen bij: J. van
DIJKHUIZEN, Kampstraat21 en22; E.SNIJ
DERS, Kleine Nachtegaalstraat 3; A. ALBI.AS,
Utrechtsche straatweg 35; IJ, van KOOT, Soes-
terstraatweg, en GIESEN, Leusderweg 38.
