Donderdag
1904.
No. 5494.
53e Jaargang.
UITGAVE:
FIRMA A- H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dintdag-, Donderdag' en Zaterdagmiddag. Abonnement per 8 maanden f\.
franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale-,
oflicieële- en onteigeningsadvortentiën per regel 15 cont. Reclames 1—5 regels f 1.25; elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasneerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT I
Telophoon 19.
KENNISGEVING.
Do BURGEMEESTER van AMERSFOORT,
Gezien art. 33 der Kieswet,
Brengt ter kennis van belanghebbenden, dal de
door het Gemeentebestuur, op het ingekomen ver
zoekschrift tot verbetering van de Kieaeralyst deter
Gemeente voor 1904/1905, genomen beslissing voor
een ieder ter Secretarie ter intage is nedergelegd en
iu afschrift tegen betaling der kosten verkrijgbaar
gesteld.
Amersfoort, 26 April 1904.
Do Burgemeestor voornoemd,
WUIJTIER8.
Vee- en vleeschkeuring.
Aan de uitnoodiging van de Gezondheids-oom-
missie om tegenwoordig te zijn bij een bespreking
van de aanhangige ontwerp-verordening op den
invoer en de keuring van vee en vleesch voor
deze Gemeente met belanghebbenden, had Dins
dagavond een zeer groot aantal personen gehoor
gegeven. We merkten in het tusschenzaaltje
van „De Arend" op den hoofd-inspocteur en den
inspecteur der Volksgezondheid te Utrecht, den
Burgemeester, de Wethouders, bijna allo Raads
leden, de geheele Gezondheidscommissie, tal van
slagers en veehandelaars, medici on vétérinaire
artsen.
Mr. H e y 1 i g e r s opende de bijeenkomst met
een woord van welkom en deelde mede, dat de
Gezondheids-commissie een onpartijdig deskun
dige had uitgenoodigd om de belangrijke hy
giënische voordeelen van het ontwerp in het
licht te stellen en tevens de technische bezwaren
te bespreken, door de Slagers-vereeniging tegen
dat ontwerp ingebracht.
De heer Quadekker, Directeur van het
Gemeente-slachthuis te Nijmegen, zeide de uit
noodiging met genoegen te hebben aanvnurd op
de eerste plaats omdat hij ten volle is overtuigd
van het hooge nut en de groote belangrijkheid
van een goed geordende regeling dezer materie
en op de tweede plaats omdat hjj de stellige
meening heeft, de bezwaren op goede gronden
te kannen weerleggen. Spr. hoopte dat men ruim
gebruik zou maken van de gelegenheid tot debat
en stelde zich bovendien beschikbaar om naaf
loop der vergadering nog alle vragen te beant
woorden, die belanghebbenden hem zouden willen
stellen. Door wryving van gedachten zou men
ten slotte wel tot een voor Beide partijen goed
einde komen.
Vleeschkeuring is volstrekt geen nieuwigheid;
zij is zelfs van zeer ouden datum; tal van ver
ordeningen bestaan sinds lang-waarin vleesch
keuring geregeld en verplichtend gesteld is.
Reeds zeer lang heeft men ingezien welke
immense gevaren meebrengt het eten van vleesch
van zieke dieren en zeer velen hobben duur leer
geld daarmee betaald. Wel is 'teenerzjjds een
geluk, dat vleeeohvergiftiging slechts sporadisch
voorkomt, maar toch ook weer is hiervan 't ge
volg dat zeer lang men te weinig acht sloeg op
vleeschvergiftigingen, want als dtze plaatsheeft
lijdt niet éen enkel persoon doch een geheel gezin
en zelfs verscheidene gezinnen. Kn dat lijden is
hoogst ernstig, dikwijls levensgevaarlijk, en in
ieder geval duurt het herstellingstijdperk zeer
lang en blijven de patiënten maandenlang zwak.
Wat erger is, inen ontloopt den kanB niet
door goed koken of braden; doch deze kunstbe
werkingen, noch bevriezen of zouten doodende
toxinen en er zijn voorbeelden te over, dat doze
tóch virulent bleven hoewel het vleeBch zeer
goed gekookt was.
Wel jammer is 't, dat juist vleesch, een overi
gens zoo uitstekend voedingsmiddel, zooveel ge
vaar brengt.
En allerschandelijkst is 't dat enkele individuen
zich niet schamen de deugd der naastenliefde
zoo te verguizen, dat zij zich niet ontzien het
vleesoh van zieke dieren te verkoopen.
Het meeste gevaar schuilt in de zoogenaamde
noodBlachtingen en vervolgens in het vleesch
dat van elderB wordt ingevoerd. Uit dien hoofde
dan ook kunnen de bepalingen van den invoer
niet streng genoeg gemaakt worden.
Invoer van slecht vleesch komt dagelijks hier
te lande voor. Nog onlangs werd te Nijmegen
een koe aangevoerd uit Oldencaal die plotsehug
was gestorven; kort na die koe stierven twee
varkens van den zelfden boer, kort daarop nog
twee en een paard, welks hooi eenigszins Despat
was met bloed van de koe, die bleek aan miltvuur
te hebben geleden. Toch werd een deel van de
koe te Oldenzaal verkocht o.a. aan den Directeur
der Gasfabriek; eerst te Nijmegen werd de rest
onbruikbaar gemaakt. Nog dezer dagen ontving
spr. een schrijven van een veearts, uit Gelderland,
waarin deze sioh beklaagde dat het vleesoh van
een afgekeurd rund wus verwerkt tot worst.
Te Nijmegen trachtte een vilder een plotseling
doodgebleven paard uit te vententoen de
Kantonrechter hem vroeg of hij er van zou willen
eten, zie de man: „dank u feestelijk". Ken half
jiiar geledon stierf ton paard aan durm-kat.irrh
en werd tóch opgepeuzeld; veertien dagen ge
leden, maakte een veearts een koe af; de boer
verkocht het lekkers naar Den Bascb, waar do
Eolitie het vond omdat de spoorweg-maatschappij
et weigerde te vervoeren, en liet hel onbruik
baar maken.
De zeer bijzondere aandacht moet gevestigd
op do zieke dieren tul vun ziekten zijn door
zelfs hoogst bekwame slagers niet te onderkonnen
en daarom moet de keuring door den vakman
juist te strenger zyn. Daarom ook neemt algo-
meene hygiene een zeer groote plaats in bij de
moderne vleeschkeuring omdnt ieder vleesoh eet
en dat vleesch zelf niet keuren kan. Immers het
komt veel voor, dat beslist slecht vleesch er in
ieder opzicht prachtig uitziet, zoo wat kleur als
hardheid aangaat. De ervaring heefd geloérd,
dat bet publiek alle voorzorgsmaatregelen in den
wind slaat en voortgaat met in flugranten strijd
te bandelen met de eenvoudigste voorzorgmaat
regelen een sprekend bewija hiervoor zijn de
veiejgh/vallen van trichinon-ziekto in Duitachland,
waar men, ondanks alle waarschuwing, nog maar
raar hartelust rauwe ham eet.
Daarom is 't plicht, dat bet Geraeentobostuur
in het algemeen belang een zeer strenge keuring
voorschrijft en harerzijds alle maatregelen neemt,
dat het vleesch niet vertrouwen kan gekocht en
gegeten worden.
Spr. weet, dat ook hier geen enkele eerlijke
slager tegen de keuring is gekant; de keuring
geldt dun ook niet hen, doch de kuoeiors en
dezen moeten van de baan, Zoodra dezen de
ecnigen zijn die ongekeurd vleesch verkoopon,
zal niemand iets meer bij hen koopen.
Thans dragen de bona fide slagers do volle
verantwoordelijkheidwordt een keuring inge
voerd, dan dragen zij die over op den Keur
meester.
De taak van den Keurmeester is een hoogst
moeilijke en buitengewoon verantwoordelijke,
omdat ieder met vol vertrouwen het vleesch eet.
dat bij goedkeurde. Hij moet zijn een breed
ontwikkeld man, van diepgaande studie en rype
ervaringeen man ook, die weet te geven en te
nemen en zich niet slaafs houdt aan den letter
van het voorschrift.
Die taak is, by de vordering der wetenschap,
zeer moeilijk geworden do keuring is oen guiisch I
andero dan een 26 jaar geleden. Eerst moet het
dier levend worden gekeurdna den slacht alle
inwendige deelen, desnoods microscopisch en
wellicht bactereologisch. Er moet dus worden
gekeurd: levend èn geslacht.
Spr. behandelde nu do ontwerp-verordening
artikelsgewijze, inzoover do Slugers-vereeniging
bezwaren heeft ingebracht tegen de artikels.
Art. 4 (alle vleesch naar het Keurings-bureau).
De S. V. heeft principieel bezwaar om duur hot
zoogenaamde fijne vleesch te brengen, do hazen,
zwezerikken, tongen, enz. welke zij mot groote
kosten van elders laten balen of per expresse
laten komen.
Welnu, de keuring moet zoo mogelijk hot
scherpst zijn op vleesch dat van elders wordt
ingevoerd. Ieder weet dat allo uit nood geslacht
vleesch naar de steden gaat omdat hot daar
duur wordt betaald en het op 't dorp zelf met
verkoopbaar is. Hoogst gevaarlijk acht spr. zulk
fijn vleesch omdat de keurmeester aan die kleine
stukken bijna niet kan zien wat hot beest man
keerde. Spr. kan zich dan ook niet voorstellon
welke bezwaren een solied slager kan hebben
tegen deze keuring.
Do slagers zeggen in hun verweerschrift, dat
zij het heele of het halve beest naar het bureau
moeten brengen, doch welk bezwaar is er, hot
zgnd. fijno vleesch er 6ok even heen te brengen
Spr. zou in ieder geval de conditie willen stellen,
dat dit fyne vleesch afkomstig moet zijn uiteen
plants met abuttoir en nög liever uit oen plaats
waar verplichte keuring is. Wordt die bepaling
opgenomen, dan overtuigt men zich aan het
bureau alleen of het vleesch wellicht in bedor
ven toestand is aangekomen en do heele keuring
is dan in enkele minuten afgoloopen.
Spr. ziet er volstrekt geen bezwaar in, ook
aan huis bij de slagers te keuren, mits gelijk
te Delft precies worde omschreven hoe hot
beest dan moot afgehakt, opdat het bijv. hot
beest niet geheel en al in stukjes en brokjes is
gesneden.
Art. 7. De 8. V. komt op tegen het verbod
van invoer bij nacht en beweert, dut het vleesoh
overdag bederft. Spr. kan hiormee niet meegaan
de ervaring heeft geleerd, dat vervoer van
vleesch overdag zeer goed mogelijk is. Kr is geen
enkel bewys, dat vleesch overdag bederft. Te
Nijmegen byv. wordt overdag heel veel vleesoh
ingevoerd nog wel uit Groningen on in (ie vier
jaren waarin spr. aan het hoofd van hot Ge
meente-slachthuis staat, is nog nooit lots be
dorven.
Nachtelijke keuring is vrijwel onmogelijk.
Alleen by daglicht is te keuren, tenzij men de
beschikking hoeft over uitstekend goed electriseh
licht. Heeft men dit niet, dan gaat de keur
meester twijfelen en dit komt altijd ten nudeolo
van den slager.
Bovendien voeren do spoor wogen 's nachts ook
geen vleesch aan; wat dus binnen zou komot,
wordt per kar ingevoerd on dit is nu in don
regel uit den booze en moot dus verboden worden.
Art. H. De 8. V. verzot zich vooral tegen het
bevestigd blijven der organen. Do ervaring in
alle Gemeenten heeft geleerd, dat dezo eisch
moet gehandhaafd, anders wordt men vorbazend
bedrogen dn bij noodsliiohting on by ziekte.
De S. V. zegt dan alléén in groote steden mot
abbattoir to kunnen koopen; spr. zou de bo-
paling iota willen uitbreiden on wensohen te
lezen: „afkomstig uit plaatsen met verplichte
keuring" en willen dat hot vleesch gedokt ware j
door een goodkeuringsstempel en een verklaring
van oen gediplomeerd veearts.
Art. 11 en 12. Hoofdbezwaar dor S. V. is do
lavende keuring aan het bureau. Hot is spr. I
niet recht duidelijk welk bezwaar daartegen
neetaat, tenzij een beolie last,welke echter kan opgo-
hoven worden door aen boor te zeggen, dat ny i
hot vee aan hot Bureau brengt en oerzt dan J
naar den stal, waar dan ook geen ander dan good- j
gekeurd vee tung zijn. Kalveren en varkens wor-
den nu tooh al per kar vervoord. Levende keu- j
ring geschiedt overal eldois en hoeft dit groote
voordeel, dat men het dier in tyn natuurlijken
doen ziet en ook dat men allo vee onder con- 1
trole krijgen. Allo vee, want varkens moeten
niet worden uitgesloten, gelijk het ontwerp voor
schrijft.
Do 8. V. zegt, dat do kooien dol zullen worden
spr. acht dit wol wat boel org overdreven. To j
Nijmegen worden jaarlijks rond 4000 runderen
door de stad naar hot slachthuis gedrovon en
in do vier jaar is van de 16 000 runderen goen
enkel dol geworden, zelfs goon stier.
Spr. vindt het echter niot erg, dut hot veo op
stal wordt gekeurd; het geeft wat moer last aan I
den keurmeester, doch het kan, mits de slager
zorge voor een goeden stal, geheel volgens voor-
schrift ingericht, z6o, dut alles goed te zien is
en de keurmeester aan alle zijden om het veo
kan heenloopen. lntusschen ia keuring op een
centrale plaaté hot meest werischolijk cn het best,
óok omdat men het zieke voe aanstonds kan af- I
zonderen.
Lovende keuring is alleon lus'ig voor tweede
en dorde quulituitsslagors die hun vel-ovor-bcon- j
beestjes liever niot door do stad brengep, doch
de buurt afloopon on zoo 't vleesoh voor eon I
appel en ecu ei verkoopende opkoopors vnn
wrakke beesten, do knooiors, de beunhazen, do
murktbedervera, die spoedigst moeten verdwijnen.
Het bezwaar der S v. tegen lovende keuring
nan het Bureau zou dus opgohovon kunnen 1
worden, al blijft spr. er bij dat centrale keuring 1
bet allerbest is. Is spr. welingelicht, dan is de
Gezondheids-commieaio roods ingegaan op dit
verzoek der S. v.
Spr. moot or tegon opkomen dat van zokero
zijde is gezogd, dat de slagers zich verzetten
togeu levende kouring om den acoijns to kunnen
ontduiken. Voorzoover spr. do slagers kent, kan
hij alloen vorklaren dat het gros hard werkt om
zijn brood te verdienen. Do guldott tijd vnn hot
slagersvak ia reeds lang voorbij; er wordt nog
wel geld verdiend, doch volstrekt niot zoo ge
makkelijk als vroogor. Mogelijk hoeft hier of
daar deze of gene een onkelo maal een buiten
kansje, doch dit is slechts bij hoogo uitzondering
nog het geval.
Art, 13. De 8.V. wees er op, dat als de Keur
meester 12 uron tijd hoeft eer hij komt keuren,
deze termyn te lang is. De hoiloeling is echter
volstrekt niet, dut hij pas na 12 uur komt. Als
byv. 's avonds om 10 uur wordt geslacht, dan
zal hij den volgenden ochtend om 6 uur komon.
De zelfde bepaling vindt men ook in andero
Gemeenten met vorpliohte keuringspr. vindt
den termyn wat lang en zou wenscben 6 uur
doch met de bonuling dat als 's nachts of 's Zon-
dnga wordt geslacht, de kouring zoo spoedig
mogolyk don volgonden dag moet geschieden.
Art. 14 (keuring aan te vragen voor 12 uur
'b middags en minstens 4 uur vbor don slacht).
Do S.V. zegt, dat het kan gebeuren, dat or plot
seling moot worden geslacht. Waarom, vraagt
spr., vast te houden aan 12 uur 's middags?
Zoggen wo uiterlijk 2 uur en aangifte 3 uur vbor
don slnobt. Do tijd is over on weer dan wat
ruimer.
Art, 16 (slacht-uren). De S.v. is vooral tegen
de keuze de.r uren.
In plaa'son waar geen abattoir is, wordt
's zomers in den regel 's avonds geslacht en dan
kan don volgenden ochtend gekeurd. Hetvloosch
moet echter besterven en de slagers schijnen zich
hierin vergist to hobben. Als om 10 uur wordt
gelucht, is 't vleesch don volgonden ochtend oin
■S uur nog niot rijp. Kn uls zij te middernacht
slachten en do keuring om 6 uur geschiedt, dan
is er nog overvloed van tijd om de klanten be
hoorlijk vroeg genoeg to bedienen. Spr. zou
wonscnon, dat do koiirmeestor 's zomers om tl
on do wintormuandon orn 8 uur nunving en
kuurde tot zonsondergang. Hier hoeft men geen
eleetrisch licht en kan dus onmogelijk byv. vor-
Bchynsclcn vnn bloedvergiftiging constateeren.
Kxeepties kunnen altya voorkomen, bijv. by
Isruëliotische slagers, dio soms dagen achtereen
niet kunnon slachten. Welnu, met dezen is in
het ontwerp reeds rekening'gehouden en de Keur
meester zal weten te goven en to nomen, zul hen
spoedig begrepen hobben en voeling mot hen
houdon.
Spr. herinnert, dat de zelfde klucht over te
korten tijd te Nijmegen word geuit toon daar het
abattoir zou komen, luder klaagde er over, dat
het reeds om 7 uur zou worden geslotenmen
was gewend, 's zomers zelfs des nachts te slachten.
Kn nu? Nu zijn allo singers om 6 uur kunt en
klaar. lntusschen mag niet verzwegen, dut men
daar oen koolhuis heeft. Maar het vak schikte
zich toch muir do voorschriften eti do arbeids
dag is toch nnnzionlyk bekort.
Art. 21 (kouring ongeldig als niet op den be
paalden tyd geslacht is). Ook spr. vindt dit art.
nogal kras. Het kun mogelijk zyn, dut een slager,
die om 2 uur wilde slachten, eerst om 3 uur
kan beginnen. Zou dun do keuring ongeldig
zijn Spr. zou 't beter lichten te lezon het is
verboden te slachten of te doen slachten langer
dan 48 uur na de keuring, tenzij het dier weder
levend gekeurd worde. Voor de accijns-aangifte
wordt bok wol verlenging gegeven waarom dan
hier niet''
j Art. 29 (huid moot bevestigd blijven). Spr.
I acht dozo bepaling mot do 9.v. overbodig. Wordt
j het voorgeschreven om het dier to herkennon,
dun loode men het mot het Gumeenlownpen,
evenals hot Rykswapmi vo> r den accijns dient;
of inen morko sen der hoeven van liet paard
of brandinerke het varken of geve het een
oordop.
I De V. heeft bezwaren togen bot betalon vnn
j het keurloon.
I Als de Gemeente eon goed goordendon keur-
dienst instelt, geheel volgens den stand der woten-
1 schap, dan kost dut geld aan personeel, instru-
inenten, gubonwon met hun onderhoud, enz.
I Deze onkosten moeten betaald en nu zegt de
I Gemeente: do slagers moeten die betalen, terwyl
1 de HlagorB meenonhet algemeen moet die kos-
ton dragen.
Kr is ids voor te zeggen, dut do Gemornlo do
koston draagt (applaus) wacht even maar
1 bok, dat de singers het betalen (applaus).
1 Voor de Gemeente is dit een hygiënische in-
Htelling vun bijzonder belang voor het algemeen
1 behalve Hen hoogst enkelen vegetariöer en uit
dien hoofde moeten de kosten bestreden uit den
Hoofdelijkcn omslag, 6ok op de slagers te leggen
cu nu Is inaar de vraag wat voor deze laatsten
liet voordoeligsl is: honger Inkomstenbelasting
to doen heffen over do iieoio Gemeente, en dus
zelf ook meer te betalen, dan wol do keurkosten
zelf te betalen en deze te vorhuion op hen, die
het beste vleesoh verbruiken, de bockjusklanton.
Kr zijn Gemeenten waar do slager de keur-
koston niot betnult, o.a. I)eift.
i Do finanoieele toestand is echter in menige
Gemeente niot zoo bijster rooskleurig, dat do
I uitgaven nog eens mot een f 30(H) kunnen ver-
1 hoogd.
i Hot ontwerp vraagt van do slagers fl per
rund. Hier worden rundcron geslacht van door-
eengenomen 260 Kilo en dus zou de keuring
komen op cent per pondkop, pooten, lever,
hart on huid vertegenwoordigen zoowat de 10*/a
voor aeoijn*. Kan nu de vleesehprijs hier opge
slagen Ook de ze hoeft zyn grens en iB spr.
1 goed ingelicht, dun is hij hier reeds tamelijk
I hoog en kan moeilyk nog opgeslagen. I)e sla-
gcrH nu zeggen onze toon bank klanten loopen
weg naar knoeiers en marktbodorvors, die
ondanks Bond on Vorconiging tóch een cent of
I some moer goedkooper verxoopen. Welnu, dan
inoeten zij iruohten du buste stukken, voor do
bockjosklanten, iets te verboogen. Gelijk bekend,
is beetomd voor dio boekjesklanten en kan