Tweede Blad.
Stadsnieuws.
behoorende bij de
Amersfoortsehe Courant
uitgave firma A. H. tan CLEEFF.
Zaterdag 8 October 1904.
De Koninklijke familie wordt tegen 6 of
8 November uit Mecklenburg op «Het Loo"
terugverwacht.
De Minister van Justitie verleent Woens
dag weder geen audiëntie.
liet in de Raadszitting' van gister behan
delde request van bewoners van den Leus-
derweg {heelt toch dit elTect gesorteerd, dat
de verbetering der rioleering tussehen Berg
straat en spoorwegovergang reeds onder
handen is genomen.
Rond huif twaalt hedenochtend werd het
stoffelijk hulsel van den heer L. T. C. J.
Rieber in het familie-graf op de oude Be
graafplaats bijgezet.
Aan den doodenakker hadden zich ver-
eenigd de waarnemend commandant van
het 5e regiment infanterie en een deputatie
van het ofliciers-korps van het regiment
waarbij de ontslapene rnet eere diende, al den
tijd dat hij officier wasde Commissie van
Toezicht op het Middelbaar onderwijs, van
welke hij Secretaris was, en vele leeraren
tal van leden der Vrijmetselaars-loge »Jacob
van Campen", die hun zoo onverwacht ver
scheiden, zeer gewaardeerden Secretaris den
laatsten vriendendienst wilden bewijzen het
Bestuur der vereenigitig »0. G. A.", van
welke de heer Rieber Eerelid wasbenevens
kader en manschappen van de compagnie
welke hij laatstelijk commandeerde en kader-
reservisten, die hij opleidde.
Toen de kist, waarop behalve kransen van
de naastbestaanden, palmtakken en bloem
stukken van de hierboven genoemde depu-
tatiëo, boven de groeve werd geplaatst, wijdde
«Ie heer J. C. J. Pels Bijeken een enkel woord
aan de nagedachtenis van den ontslapene die
om zijn eenvoud en zijn oprechtheid, zijn
opgeruimdheid en toch hoogen levensernst
zoozeer door allen werd geschat.
De oudste zoon dankte voor de betoonde
belangstelling en men verliet de rustplaats
in de overtuiging een braaf mensch de laatste
eer te hebben bewezen.
Aan het toelatings-examen voor 's Rijks
Academie van Beeldende kunsten te Amster
dam heeft óok voldaan mej. M. van Gelder,
leerlinge van den kunstschilder 11. J. Wol
ter Jr.
De heer P. Roosenburg heeft aan de Rijks
uiversiteit te Utrecht met gunstig gevolg af
gelegd het eerste Natuurkundig examen.
Do heeren dr. li. F. Jonkman en G. C.
HongeweriT, thans Directeuren der Rijks
iloogere Rurgescrhool te Utrecht en dor Ge
meentelijke Hoogere Burgerschool te Hilver
sum, zijn benoemd tot leden der sub-com
missie welke de Staats-coinmissie voor de
reorganisatie van het onderwijs zal voor
lichten omtrent een eventueele reorganisatie
van het voorbereidend Hooger onderwijs.
Ook hier zal hetltaliaansch Opera-quartet,
onder leiding van den heer M. de Hondt,
impresario van de Italiaansche Opera, dat
met éclatant succes een tournee in ons land
maakt, een enkel concert geven en wel aan
staanden Maandag'10 October, in de Sociëteit
•Amcitia".
De recensiën in de bladen der verschil
lende steden waar het quartet reeds optrad,
n.l. Den Haag, Amsterdam, Rotterdam, Mid
delburg, Breda, Den Bosch, Arnhem, Nij
megen, Zwolle, Groningen, Leeuwarden, enz.
zijn alle vol lof over het artistieke vijftal,
dat bestaat uit den beroemden tenor Pietro
Ferrari (welbekend uitde vroegere Italiaansche
•Opera), do dames Guglia Allen (primadonna,
Soprano leggèro), Alba de Chiaris (Soprano
lirico) en de heeren Fuvaron (primo baritono)
en Olinto Lombard (primo basso).
Als orkestmeester en acrompagnateur van
het quartet is verbonden maestro Arturo de
Angelis, wiens leiding door de critiajunaniem
als magistraal wordt erkend.
Het Amersfoortsehe publiek zal dit buiten
kansje ongetwijfeld naar waarde weten te
schatten door een druk bezoek aan het con
cert. Tijdige plautsreserveering zal dus niet
overbodig zijn.
De vijfde ledenvergadering van de voreeniging
„Amerooortsrhe Industrie- en Huishoudschool",
Donderdagavond onder voorzitting van den heer
J. van der Horst Bruyn in „Ons Huis" gehou
den, werd bijgewoond door 0 Bestuurt- en 21
gewone leden.
De notulen der vergadering van N Maart, door
14 leden bijgewoond, werden gelezen en onge
wijzigd vastgesteld, onder dankbet uiging aan den
Secretaris, den heer F. Wesseling.
De Voorzitter deelde hierna nat de den loop
der zaken sedert de vorige bijeenkomst en me
moreerde de audiëntie bij den Minister van Lin
nen landsche Zaken, wien men wilde vragen of
bil het toegestaan subsidie van f3509 alsnog
wilde verhoogtn tot f50 3. Wel verleende
Z. Ex®, aan de I jido Bestuurslede!), die Daar het
Binnenhof gingen, niet do range vraagde parii-
culiere ai diende, doch hij stond hen toch zeer
welwillend te woord en besloot het onderhoud
met het verzoek, de stukken nogmaals ter inzage
te zenden. De indruk was dan ook zeer gunstig
en het I.estuur meende zelfs, het pleit gewonnen
te hebben tot opeens, bij Bchr'jven van 3 Sep
tember, Z. Exc. berichtte, dat de toes land van
's Rijks middelen hem gc _-n vrijheid gaf. ook voor
1905 een hooger subsidie d.n fÖöt J voor te
stellen.
Door deze beslissing kan, naar de meening van
het Bestuur, het groote plan niet doorgaan.
Zoowel de Gemeente als de Provincie zegden hun
subsidie instantelijk toe onder beding, dat het
Rijk foOC'J zou geven; wr ir dit thans niet het
geval is, zijn ook P-ovincie en Gemeente ont
slagen van hun toezeggmg.
Het Bestuur meent thans verplicht te zijn,
aan Provincie en Gemeente kennis te geven, dat
het Rijk geen fóCJO subi-die ve-lc ent.
De Voorzitter herinnert, dat in de notulen
melding is gemaakt va.) reeds door de vereeni-
ging gebru;l.te gelden en wel voor aankoop van
terrein, waarvoor het plaatselijk Nuts-departe-
ment f-1'00 verschafte en particulieren i2€
schonken. Hel 1 os.uur wil thans dut terre'n
aanhouden tot de tijd voor den verkoop gunsti
ger zal wezen.
Prof. Kenninck zegt, dat als hij den
Voorzitter zno hoort spreken, h'j geneigd sou
zijn om te zeggen: laat ons het licht maar uit
doen en naar huis gaan, en dat is toch wel zeker
niet de bedoeling. Punt 2 der convocatie toont
met andere woorden, dat ook de vereeniging
zegtde koning is dood leve de koning. Wat we
nu wete", is, dat de Minister op zijn ttuk blijft
staan en wat we wenschen tj weten, is of punt
2 nu nog in behandeling kan gebracht.
De Voorzitter zegt, dat hij aanstonds
hie-op zal antwoorden, doch eerst de beslissende
vraag moet doen of de vergadering goed vindt,
hot groote plan los te laten en kennis te geven
van 's Ministers schrijven aan Provincie en Ge-
mee a Je.
De heer Van S c h a k herinnert, dat in de
vorige vergadering werd gezegd, dat het Bestuur
den Inspecteur nog eens zou gaan spreken.
De Voorzitter v gt, dat dit geschied is
en dat de Inspecteur toezegging deed, alles
te doen wat in zijn vermogen was om het sub
sidie te doen verooogen tot f5030. Het resul
taat, dat we nu zien, moet wel toegeschreven
aan een algemesnen maatregel, die alle inricb-
t-ngen in den lande treft. Met f3500 kunnen
we helaas niets doen. al schijnen we blij *e
moeten wezen, dat de Minister nog dat subsidie
op de Begrooting bracht.
De heer W e s s e 1 i n g moet, om misverstand
te voorkomen, even opmerken, dat de Provincie
f IOC!) subsidie heeft toegezegd, zoodra Rijk en
Gemeente subsidie verleenen. Spr. meent, dat
het schrijven aan de Provincie in eeuigsdns
andere termen moet gesteld dan dat aan de
Gemeente en meent, dat het besluit der Provin
cie blijft gelden tot zoolang de tijden voor de
vereeniging gunstiger zijn geworden.
De Voorzitter meent, dat de vergadering
het concipieeren der brieven wel zal overlaten
aan de prudentie van het Bestuur.
De meerderheid van het Bestuur wenacht
thans een klein plan uit te voeren, met andere
Begrooting, nieuwe raming van uitgaven en
nhuwe subsidies van Rijk, Provincie en Ge
meente. 't Wordt dus een heel nieuwe zaak. De
vereeniging is Koninklijk goedgekeurd cn om
nu niet andermaal rechtspersoonlijkheid te
moeten vragen, zou 't het best zijn, de ver-
e miging in wezen te laten en alleen een nieuwe
werkwijze te volgen.
De heer Middelburg vraagt of alle contri
buanten mee zullen gaan met het nieuwe plan
en lid zullen blijven van de vereeniging.
De Voorzitter merkt op, dat alle leden
in ieder geval nog lid zijn tot het einde des jaars.
Den hoer Wesseling zou 'took spij'en als
ook door deze vraag een misverstand zou ont
staan. Er is alleen een plan gemaakt voor de
school, doch geen enkel lid is toegetreden om
dat plan. Spr. gelooft niet, dat de vereeniging
staat of valt met. bet eene of het andere plan.
De heer Middelburg vreest, dat we aan
't plannen maken zullen blijven. De Minister zal
nu wellicht op het kleinere plan een kleiner
subsidie voorstellen, enzoovoort.
De Voorzitter merkt op, dat de Minister
niet het subsidie gaf op het groote plan, dat hij
zelfs niet noodig ach tie.
Ook mevrouw Van Beyma thoeKingma
zc^t, dat er niets in den brief staat, dat de f 8500
verband houdt met een groot plan.
Mevrouw II e y 1 i g e r s zegt, dat er in het
schrijven staat„een" school.
De heer Wesseling meent, dat men niet te
veel moet vasthouden aan een groot of een klein
plan. Spr. wes meermalen op audiëntie en kreeg
vooral bij het laatste onderhoud den indruk,
dat de Minister het zoogenaamde groote plan
nog niet zóo pecies naging en dat, nis de In
specteur eenig plan goedkeurt, de Minister wel
subsidie zal voorstellen.
Ook mevrouw Heyligers dat de
Minister niet zoo diep is ingegaan op een be
paald plan.
Prof. K ep n i nc k zegt, dat we er niet aan inogen
denkeu, tefiquideeren. Spr. stelt zich den toestand
voor als volgt: we wilden een piekfijn salon-
ameublement hebben en moeten ons nu tevreden
steller, met Weener Btoeltjes, maar wc kunnen
dan toch zitten in plaats van een kostbaren
pels krijgen we nu ern confcctie-demi-saison,
maar we kunnen ons dan toch een beetje dekken
tegen de koude; we hebben dan toch nlvast
iets. Spr. houdt zich vast overtuigd, dat do
Minister volkomen op de hoogte is en geen pik
heeft op Amersfoort, dch geen hooger subsidie
kan geven. De school, die nog niet is opgericht
en dus evenmin behoeft gede gradeerd, zullen we
nu zoo goed mogelijk inrichten. We zullen niet
verder springen dan onze stok lang is.
De Voorzitter zegt, dat het groote plan
thans niet kan doorgaan. In de Begrooting daar
voor was wel degelijk alles gedetailleerd en op
die Begrooting werden de Bubsidiën toegezegd.
Dat plan is nu afgeloopcn.
De heer Rost zegt, dat als de vergadering
straks gaat denken over het kleine plan, zij óok
moet bedenke.), dat de Frübe'<-ohool, die in he-
g on e plan was opgenomen, nu moet worden los-
gelalen, maar dat dan ook vervallen het sab i-
die van f 7€ en het kapitial van f 13C3),beide
door hei Nuts-dep..rtement toegezegd, omdat nu
h-'. Nut de Fröbelschool zelf moet creëeren. Deze
aanzienlijke baten gaan dus verloren en het
kleine p.an zal da.idoo-geheel dienen bekostigd
uit i i ;er. middelen.
Mevr. Heyligers meent, dat legenover dit
fi uncieel nadeel we hei voordeel krijgen van
e<-n zuiverder toes!and.
Me-.r. Hoog vraagt of de gelden, door het
Nut angeboden. be-komstig zijn uit de Spaar
kas.
De Voor*'ter zegt, dat dit niet geheel het geval is.
Het 'departement heefteen kapitaal vanf40CC3,
waarv n het f22000 gaf voor de Ambachts
school. De vereeniging vroeg óok f 15 CCD aan
het Nut, dat dit ge'd toegezegde onder beding,
dat dc Fröbelschool zou ondergebracht in het
gebouw der Indu trie-school. Nu dit door he.
kleine plan niet mee- ken, zal het Nut verplicht
zijn, zelf een Fröbelschool te houwen, want het
hu'dije gebouw eischt dringend verbetering.
De beer Wesseling geoof. ook, dat de
Fröoelschool niet is oude- te brenge t als liet
kleine pl n wo alt ui'gevoerd, maar meent te ge
lijk, dat de F öbelsohool nog wel eenigen tijd
in het zelfde doen kan blijven. Sp\ verklaart
zich ten deze zeer optimist en meent, dat als
he. kie ne plan lukt, de Fröbe'sc-ool dan toch
binnenkort kan ondergebraeht in de Industrie-
chool.
De heer Rost mag n:st na'aien op te mer
ken, dat het gebouw der Fröbelschool heel slecht
wordt en er reeds twee jaar is gewacht met
noodzakelijke verbeteringei omdat men meende,
dat de .chool toch *ou wordegehuisvest in
lie; nieuwe gebouw der Industrie-school.
Prof. Kenninck zou gaarne iets vernemen
omtrent het nieuwe plan dat nu reeds zoo dikwijls
is aangeduid als het kleine plan.
De heer W eeseling antwoordt, dat afgezien
is van zelf bouwen en men zal trachten óf een
lokaal van de Gemeente óf een paar huizen in
ren stadsdeel waar veel gebouwd is, te huren,
waarin de school voorloopig kan ondergebracht.
Dan moet getracht, rond te komen met de kleine
middelen. We hebben nog 200 leden en spr.
hoopt, dat allen zullen blijven contribueeren.
Vervolgens do schoolgelden en de subsidiën van
Rijk, Provincie en Gemeente. Ook wordt niet
begonnen met alle klassen te gelijk. Wellicht is
het gerief over te nemen, dat de Gemeente aan
schafte voor het kookonderricht bij hetherhalings
onderwys, waardoor de Gemeente tevens ontheven
zou worden van heel wat zorg en kosten. Spr.
wil echter niet vooruitloopen op de besluiten
die het Bestuur nog moet uitwerken en daarom
niet verder ingaan op détails, te meer omdat
hij hoopt, dat het nieuwe plan nu wel spoedig
kan worden overgelegd aan de leden, hetgeen
ook n oet omdat de tijd dringt, daar zoowel het
Rijk als de Provincie en de Gemeente reeds bezig
zijn uan de Begrootingen. De groote vraag voor
dit oogenblik iswil de vergadering het kleine
plan.
Do Voorzitter wenscht in stemming te
of er zal worden getracht een school op kleine
schaal tot stand te brenger.
De heer W esseling wil, alvorens tot stem
ming wordt overgegaan, er nog even op wijzen,
dat het nu tijd is om te beslissen of er een begin
zal worden gemaakt, of niet.
Entameert men thans de zaak niet, dan vreest
spr. dat de school voor een onafzienbare reeks
van j ren van de b</an zal zijn; doet men het
wel, dan vertrouwt hij, dat de school ipoedig
populair zal zijn en zóo grooten toeloop zal heb-
o:n, dat ze tóch in afz'enb ren tijd zal weten
c ju flinke school, geheel voldoende aan de be
hoeften van Ame'Stoort.
Prof. Kenninck herinnert, dat we tot
dusver veel moeilijkheden hebben ondervonden,
doch dat dit ons niet mag afschrikken. Dat is
nu eenmaal het beloop. Met vol vertrouwen
moeten we nu het kleine plan voorleggen aan
de autoriteiten en trouw net Bestuur ter zijde
BtPan. Spr. kan zich niet denken, dat éen lid
zal bodanken omdat er nu niet dadelijk een mo
del-school wordt gebouwd. Volharden we in
ons streven; de Secretaris heeft het zoo terecht
gezegd: als we 'tnu niet probeeren, wordt de
stichting uitgesteld tot na onafzienbaren tijd.
I)e heer Middelburg verklaart zich be
trekkelijk te leur gesteld. Men spreekt steeds
van „het" kleine plan, terwijl niemand dat plan
kent. Spr. had gaarne een beter inzicht.
Dc Voorzitter antwoordt, dat eerst het
principe dient uitgemaakt of men het bijltje
voorgoed er bij zal neerleggen dan wel of men
een kleinere school zal stichten. Dit moet Üit-
geniaukl omdat enkelen uit het Bestuur wen
schen te treden.
De heer Rost wil trachten eenig denkbeeld
te geven van het nieuwe plan, dat hierin be
staat, dat men een kleiner gebouw wenscht zon
der Fröbelschool maar ook zonder de aanzien
lijke bijdragen van het Nut en waarbij men dus
mort trachten, rond te komen geheel van eigen
middelen.
De heer Middelburg concludeert, dat er
dus reeds een klein plan bestaat.
De Voorzitter zegt, dat daarvan nadere
mededeeling zullen worden gedaan. De heeren
Gerritsen, II. W. van Esveld en spr., hoewel
veel sympathie gevoelend voor het kleinere plan,
willen echter niet in het Bestuur zitting blijven
houden om het uit te voeren.
l)e heer De Pool vraagt of in de kleine
school dc zelfde vakken worden onderwezen.
Dc Voorzitter zegt, dat ook het onder-
j whs zeer zul moeten beperkt, doch van liever
lede zul worden uitgebreid, gelyk dat ook elders
geschiedde.
De heer Wesseling zegt, dat bét onder
wijs aanvankelijk allereenvoudigst zal wezen. Wel
stelt men zich voor een dag-en een avond-cursus
te geven.
De heer C. J. F. I'rinB zou gaarne weten, in
welke vakken.
De heer Wesseling: nuttige en fraaie band-
werken, strijken, verstellen, koken en wellicht
ook opleiding voor kinderjuffrouw.
De heer Prins vraagt of een zoo beperkte
school inderdaad nut zal lcunnen afwerpen.
De heer Wesseling antwoordt, dat men
zich kan spiegelen aan Zwolle en Utrecht, waar
men ook begon met éen, hoogstens twee klassen
en langzamerhand een volledige school kreeg.
Het voorstel om een school op kleiner schaal
iu te richten, wordt nu aangenomen met 23 stem
men voor, 2 tegen en 1 blanco.
De Voorzitter deelt nu mede, dat het ge-
heele Bestuur, dus ook de afwezige dames en
heeren, er voor is.
Aan de orde is nu punt 3aanvulling van 't
Bestuur.
De Voorzitter zegt, dat alle dames Be
stuurslid willen blyren en er dus 3 heeren moe
ten gekozen.
De heer De Pool zou wenschen, dat eerst
het plan werd overgelegd aan de leden en dan
in een volgende vergadering de drie vacaturen
werden vervuld.
De heer Wesseling merkt op, dat juist 't
nieuw samengestelde Bestuur het pian moet
vaststellen.
Tot Bestuursleden worden nu gekozen de hee
ren: Prof. Keuninck, Bolk en ds. BuschKeiser.
Prof. Kenninck, ter vergadering aanwezig, neemt
de benoeming aan; den beiden anderen heeren
wordt bericht gezonden.
De heer Wesseling wil, om de zeer ge
waardeerde nieuwsgierigheid eenigermats te be-
vreiPgen, nu enkele medeelingen doen omtrent
het nieuwe plan. De zeer voorloopige raming,
gemaakt in overleg met deskundigen, heeft in
ontvangst en uitgaaf f 6031 Onder de Ontvang
sten paraisseereosubs:die Rijk f3500, subsidie
Gemeente f1750, schoolgeld f303, contributie
leden f450; onder de Uit javenhuishuur f403,
a daris Directrice f 10CI, salaris leeratcs koken
füC3, idem strijken f6C3, idem huishoudkunde
f 600, idem Lager onderwijs en handwerken f703,
gereedschapppen, enz. fSOO, onvoorzien f 6C3.In-
tussehen moet dit alles nog uitgewerkt, waarna de
Beg.ootinS in een ledenvergadering nog voor-
loopig dient vastgesteld.
Nu spr. toch aan het woord is, wil hij hulde
brengen aan de heeren Van der Horst B.-uyn,
Gerritsen en Van Esveld.
Vooral wil hij dank brengen aan den Voorzitter.
Niemand beter dan de Secretaris heeft kunnen
nagaan .hoeveel moeite en opofferingen de heer
Van der Horst Bruyn zich voor de vereeniging
getroostte en het spijt spr. dan ook zeer, dat
de Voorzitter en ook de andere heeren heengaan.
Het doet hem intusschen groot genoegen, dat
zij scheiden in vrede en vriendschap en dat hij
de verzekering heeft, dat de vereeniging hun
hart behoudt. Spr. beveelt de vereeniging en
haar nieuw Bestuur in hun goedgunstige her
innering aan cn zegt hun nogmaals hartelylc
dank.
De heer Middelburg verzoekt, dat het
Bestuur het veelbesproken kleine plan toezende
aan de leden opdat dezen ten volle zijn ingelicht
als zij op de volgende vergadering komen.
De heer Wesseling zegt«ulks toe.
Hierop wordt de vergadering gesloten.
Programma van het concert, Woensdag
middag balf drie in de Luthersche kerk te
geven ten voordeele van de vereeniging
«Liefdadigheid" met welwillende medewer
king van de dames: mevrouw V. D.B.,
sopraan-zangeres alhier, mejuffrouw B. van
Rees en mejuffrouw M. Kroeze, violisten uit
's-Gravenhage, eu mejuffrouw Henriette
Mezger, organisle alhier:
1. Adagio iu c kl. I. uit de tweede
Sonate, voor orgelMendelssohn.
2. Sonate op. 2 No. 8, g kl. t., voor
twee violenMandei.
8. Er weidet seine Heerde, uit
.Messias", voor zang Handel.
4. Largo in a kl. t. uit de eerste
Sonate, voor twee violen.. Bach.
5. Todessehnsucbt, i
Jezu Du bist mein,
voor zang j Bach.
Mein glaubiges Herz, froblocke,
voor tang, viool en orgel
6. Sonate in e kl, tCorelli.
7. Praeludium en fuga in g kl. t. Baob.
Een vriendelijke band zendt ons het vol
gende:
Den 2 October is ook hier officieel op
gericht een »St. Anna-Vereeniging", welke
zich ten doel stelt, alle kinderen tot aan hun
12.1e jaar op te voeden in de onthouding
van alle alcoholische dranken (met inbe
grip van bier en wijn) en, zoover het rede
lijkerwijze mogelyk is, te beletten, alcohol-
liscbe dranken door kinderen van dien leeftgd
te laten halen.
Om dit zeer prijzenswaardig doel te be
reiken, worden de ouders, en niet de kin
dereu, lid van deze vereeniging, waardoor
de ouders zich verbindeu bun kinderen tot
omstreeks 12-jarigen leeftyd op te voeden
in geheelonthouding.
Op de Bestuuis-vergadering der «Maria-
vereeniging", den 5 October gehouden, zyn,
overeenkomstig de bepalingen in het Regle-
meni, tot Bestuursleden der »St. Anna-Ver-
eeniging" aangesteld de volgende dames: mej.
C. SchimmelWillenborg, Presidente; mej.
C. Berg, Secretaresse; mej. A. Balk,1ePen-
ningmeesteresse, en mej. C. Thien 2e Pen-
ningmeesteresse.
De dames propagandisten der «Maria-ver-
eenigirig" hebben op zich genomen, ook leden
voor deze vereeniging aantewerven.
