Donderdag 17
November 1904.
No. 5580.
54e Jaargany.
„Liefdadigheid".
Feuilleton.
firma a h van cleeff
te AMERSFÜOKT.
Verschijnt DinsdagDonderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\.
lranco per post 1.15. Advertentiën 16 regels 60 eentelke regel meer 10 cent. Legale-,
oflicieële- en onteigeningsadvcrtentiën per regel 15 cent. Reelatr.es 15 regels f 1.25; elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9
Telephoon 19.
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT
Gewen artikel 41 der Geineeutewet,
Brengt ter kennis van de ingezeteuen, dat de Raad
dezer Gemeente zal vergadereu op Maandag den
-1 No.einberaanstaande, des namiddags te 71/, ere
Amersfoort, 16 November 1904.
Do Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
Met de 4 Bestuursleden woonden slechts
10 leden, van welkejuistde helft Departements
hoofden, de Algemeene ledenvergadering van
«Liefdadigheid" bij welke Dinsdagmiddag ten
Stadhuize werd gehouden.
De Voorzitter, den heer A. M. Kollewijn
Nz., herinnerde dat het 5 Juli juist tien jaren
geleden was, dat de vereet.iging werd gesticht
en thans tevens zal worden uitgemaakt of de
vereeniging zal zijn of niet-zijn.
De uitgaven zijn vrijwel constant; de in-
komsten nemen echter voortdurend af en op
den duur kan dat niet langer.
De belangstelling in de vereeniging begint
merkbaar te verflauwen; eenige jaren terug,
werden alle ledenvergaderingeu druk bezocht,
óok door dames; thans is er slechts éen dame,
Nog voor korten tijd hadden alle 22 Departe
mentshoofden datnes, die hen bijstonden
thans is er nog slechts éen daine, die de
vereeniging dagelijks onschatbare diensten be-
wyst.
Als tnen zoo te worstelen heeft met steeds
aangroeiende onverschilligheid, is 't zelfs
voor het Bestuur moeilijk, het hoofd boven
water te houden.
Gelukkig werd dit versterkt met twee
jonge krachten, den Secretaris en den Pen
ningmeester, die het moed inspreken en niet
wanhopen aan herlevende belangstelling.
Velen begrijpeu niet, wat «Liefdadigheid"
beoogt en beschouwen de vereeniging als
een soort extra-Diaconie, welke werkt voor
alle kerkgenootschappen en ook voor heu
die niet tot eenige kerk behooren.
liet doel der vereeniging wordt omschreven
van art. 1 der Statuten, welke 3 November
18U4 Koninklijk werden goedgekeurd, en welk
artikel in zijn geheel luidt:
»Het doel der vereeniging is:
«Ie de armoede te Amersfoort in omvaag,
aard en oorzaken te leeren kennen door een
nauwgezet, herhaald huisbezoek, ten einde
zedelijke en stoffelijke middelen te beramen
KOLONEL RANNOCK.
Uit de Herinneringen van eeu I.omknsch deteclieve.
20 (Slot.)
De moord op Rannock was de „catise odlèbre" der
volgende maanden. Hot verboor Toor den rechter
te Southampton was ran week tot week uitgesteld
en de taak tegen Bolisco langzamerhand aangegroeid
tot een keten van bewijxon, zóo groot als zulk een
keten onder dergelijke omstandigheden wezen kon.
De nummers van de banknoten, door den waard
van het speelhuis aan den brouwer te Wftnsworlb
betaald, waren opgespoord en gebleken overeen te
stemmen met de nummers op lijst van Chatter.
Een verhuurder van bootjes bad ouder eede ver
klaard, dat Bolisco de man geweest was, dio zijn
boot huurde op den dag van kolonel Ranuock 's reis
naar Southampton on dieu by na het verhuren nooit
terugzag. Bolisco was ook herkend door den waard
uit de herberg aan den weg tusschen Redbridge en
Southampton als degeen, die op den telfden datum
na middernacht onder verdachte omstandigheden ïu
tijn huis was gekomen. Zyn schoenen en kousen
waren bernodderd en een tijner banden was open
gescheurd en bloedde hy reide zich met een hamer
te hebben verwond. Hij gebruikte een stevig avond
eten, dronk een halve llesch brandewijn, betaalde
zijn vertering eer hij naar bed ging eu vertrok den
volgenden ochtend eer iemand in het buis by de
hand was. Eeu audere schakel in de keten was de
ploortendooder, dien een jongen uit Redbndge had
opgeraapt in oen laan van de rivier naar de dorp
straat en waaraan gevouden waren kleine, zeer kleine
beensplinters en menscheuhaar, vastgekleefd aan den
zwaren looden knop. Chatter verklaarde, dat het
haar vau de kleur en het weefsel als dat van zijn
meester was, terwijl de arts, die zyn verklaring voor
den Coroner had afgelegd, het wapen beschouwde
en toe te passen om het pauperisme te be
strijden en te voorkomen
»'2e samenwerking te verkrijgen met het
Burgerlijk armbestuur, de Diakonieön, ver-
eenigingen voor armenzorg en weldadige
particulieren, om de gilten gelijkmatiger te
verdoelen dan zonder samenwerking mo
gelijk is:
»3e nauwkeurige aanteekeningen te houden
van den toestand der arme gezinnen en per
sonen, om aan weldoende instellingen en
particulieren inlichtingen te kunnen geven
«4e waar andere krachten ie kort schieten,
in den nood van ongelukkigen tijdelijk te
voorzien.
«In de eerste plaats koraea daarvoor in
aanmerking gezinnen en personen, die door
tijdelijke hulp tegen verval tot armoede be
hoed kunnen worden, alsmede zulke, van wie
aan de vereeniging bekend is, welken steun
zij van Diakonieën en instellingen vari lief
dadigheid ontvangeo."
Het doel is dus gansch anders dan Diaconie
of Armbestuur te spelen, hun werk over te
nemen ot dezen te steunen in hun bedeelin-
gen; het doel is: verval tot armoede te
voorkomen en bedelarij te bestrijden.
En dal het bestaan eener vereenigiDg,
welke armoede tracht te voorkomen, en het
eergevoel der armen tracht wakker te houden
en te doen herleven en hen voor dieper val
tracht te behoeden, gewettigd is, moge wel
hieruit blijken dat volgens de jongste opgave
van 1900 door Diaconieën in ons kleine
land de kapitale som van 15 millioen is uit
gedeeld welk bedrag van jaar tot jaar toe
neemt.
Vooral verleent «Liefdadigheid" tijdelijke
hulp.
Zoo is hier een gezin van brave menscben,
die hun best doenom fatsoeulijkdoorde wereld
te komen. Een der kinderen heeft af en toe
aanvallen van razernij, waardoor dat kind in
een gesticht moest worden opgenomen, waar
voor f2U0 per jaar noodig is. Eenige dames
brachten dat geld bijeen, doch een hunner
moest haar bijdrage intrekken, waardoor
een tekort op de verplegingcsom van f25
ontstond. Nu was goede raad duur; de ouders
konden maar niet zoo ineens dat vrij groote
bedrag zenden; het zeer ijverige Departe
mentshoofd spande er zich voor en «Liefdadig
heid" gaf het geld. De ouders leggen
nu voor het volgende jaar iedere week 50
cent weg.
Een ander voorbeeld. Een werkman, die
ala een werktuig, dat i
„y,
berekend wse c
breuk te veroorzaken, die hij beschreven had in zyn
rapport over de lijkschouwing.
Het horloge en de daspeld een juweel van
waarde was laat in het jaar door den moordenaar
beleend .»ij een lombardhouder in het West-End,
die verklaarde deze voorwerpen van Bolisco te hebben
gekregen. Horloge en doekspeld werden door majoor
Fowgood herkend.
Bolisco had zyn plan uitgevourd met zekere brutale
onverschilligheid voor de gevolgen. Hij had zich
verlaten op het besef zijner dierlijke kracht eu toeu
hol onderzoek was afgeloopen en de identiteit van
xijn slachtoffer onloochenbaar was vastgesteld, ge
loofde by zich volkomen veilig. In de bank der
beschuldigden te Winchester en in de cel der ter
dood veroordeelden had hij tijd om zyu misdrijven
te overdenken en te bedenken, boe bij de dingen
beter had kunnen iloeu.
Dat was bet berouw van James Boliseo.
Mrs. Ratinock heeft het rampspoedigt lot van haar
zoon niet meer vernomenhaar broos leven ein
digde vreedzaam eer Faunce's ontdekking een week
oud was. Haar laatste ademtocht ging vergezeld van
Woorden van liefde, haar laaiste beweging was een
zwakke wending van haar baud naar het veelgeliefde
beeld, dat baar verbeelding haar voortooverde, bet
beeld van haar zoou, aan haar bed staande, zooals
zij hem telkens en telkens in de visioenen eener
ijlende koorts vóór zich bad gezien.
Faunce de- alle3 wat medelijdende goedheid doen
kon voor Bolisco's ongelukkige vrouw. De afdruk
van haar brief in het vloeiboek was geweest een der
schakel» in de keten van bewijzen want, samenge
voegd met hetgeen Chatter aan bet licht bad ge
bracht, toonde het aan, waarom Rannock daags
vóór het vertrek van de Amerikaansche boot naar
Southampton was gegaan. Als Bolisco's vrouw kon
zij niet getuigen, maar baar brief w.i* een bewijs
stuk en haar relaties met den moordenaar werden
even algemeen bekend als elk ander onderdeel der
geschiedenis van deze misdaad.
„Het kan mij geen leed meer doen zeide zy tot
te oud was om bij «Onderlinge Hulp" lid te
worden, kreeg een ongeluk. De patroon kon
slechts een deel van het loon uitbetalen, juist
in een tijd dat de gewonde en daardoor zijn
gezin meer noodig hadden dan gewoonlijk.
Weer was het «Liefdadigheid" dat de helpende
hand reikte eer er meubeltjes behoefden ver
pand of verkocht te worden.
Een derde voorbeeld. Een vrouw verloor
haar man door den dood en met hem den kost
winner; «Liefdadigheid" gaf haar een hand
wagen met een petroleum-bus en zij verdient
nu even ruim den kost voor haar gezin als
een andere, die in een groentennering werd
gezet.
Van een zeer oppassend ouderpaar gingen
drie dochters den verkeerden weg op. Door
den degelijken en niet genoeg te roemen
arbeid van het betrokken Departementshoofd
zijn thans twee dier riog heel jonge meisjes
in een gesticht geplaatst en onder liefderrijk
toezicht. De derde, die beloofde goed te
zulleD oppassen, en in een goeden dienst
geplaatst aanvankelijk zeer goed haar best
deed, is jammer genoeg weer van den goeden
weg geraakt.
Maar ook de zoogenaamde beroeps-armen
worden niet vergeten. Het doel der ver
eeniging is immers óok, dieper verval tot
armoede te voorkomen.
Zoo werd een gezin, waar, uit gebrek aan
slaapplaatsen en behoorlijk dek, de vier kin
deren van 9 tot 16 jaar in éen soort bedstee
sliepen, geholpen aan twee kribbeu met
stroozakken en de noodige dekens.
Alvorens te eindigen, herinuerde de heer
Kollewijn nog aan het bekende blauwe plantje
met de witte L, door eiken bedelaar gevreesd
omdat hij weet dat «aan de deur wordt niet
gegeven". Velen vergeten bij 't verhuizen
dat plaatje mee te nemen en berokkenen
daardoor ziclizelven last, omdat dan aanstonds
aan de nieuwe woning het gebedel weer
begint, en schade aan de vereeniging, omdat
zij daardoor heel wat meer leden lijkt te
hebben dan wel bet geval is en vooral het
geval kon «vezen. Wat beieekent op een zóo
talrijke bevolking een ledental van slechts
even 230
De gedachte moet niet ontstaan, dat men
voor zijn i'2.50 per jaar het plaatje krijgt eu
daardoor meteen alle verzoeken om onder
stand kan afwijzen. Dat is geenszins het geval
maar wie lid is van vereeniging, weet óok
dat als iemand aan huis komt bedelen, hij
slechts behoeft te vragen «wie is uw Departe
mentshoofdBlijft de man daarop het
antwoord schuldig, dan is de zaak niet zuiver,
dan kan zij geen navraag lijden.
Spr. dankte nog de Departementshoofden
Putman Cramer en Van der Eist, die, door
hen te bezoeken die zich hier metterwoon
vestigden, vele leden voor de vereeniging
hebben geworven en uitte den wensch dat
hun loflijk voorbeeld navolging mocht vinden
en daardoor het ledental aanzienlijk mocht
slijgen.
De Secretaris, dr. F. A. F. Groneman, las
nu het Jaarverslag dat onder dankbetuiging
werd vastgesteld. Het wordt eerlang in druk
verspreid en ter beschikking gesteld van
ietleren belangstellende en behoeft hier dus
niet opgenomen. Slechts zij gememoreerd,
dat daarin hulde wordt gebracht aan den
heer H. J. Croockewit, die van de oprichting
der vereeniging tot zijn vertrek Penning
meester was en in wien «Liefdadigheid" een
zeer goede kracht in het Bestuur verloor.
Oók blijkt er uit, dat het aantal leden, dat
door vertrek en overlijden daalde tot 229,
weer geklommen is tot 234.
De Penningmeester, mr. A. van Traa, deed
hierna Rekening en verantwoording, waar
voor hem dank werd gezegd. Gelijk bekend,
ligt het financieel verslag ter inzage van
belanghebbenden en worden in de bladen
nimmer cijfers meegedeeld ten einde te voor
komen, dat enkelen lot hun Departements
hoofd zeggen «er is zooveel in kas, dus zoo
veel komt mij toe en moet jij me uitbetalen".
Wel mag worden meegedeeld misschien
tasten veie lezeressen en lezers eens in hun
beurs dat het nieuwe dienstjaar ingaat
met een saldo van f8.875.
En dat, waar men overal hoort van groote
werkloosheid 1
üok mogen de Algemeene opmerkingen
van den Pennigmeester vermeld, welke hierop
neerkomen, dat de ontvangsten aanzienlijk
verminderden èn door mindere contributie
èn doordien in het afgeloopen jaar geen
enkele uitvoering werd gegeven ten bate van
«Liefdadigheid".
De talrijke vereenigingen houden het zich
voor gezegd zij zullen «Liefdadigheid" ten
zeerste verplichten.
Met op éen na algemeene stemmen werd
de heer Kollewijn, die periodiek aftrad, als
Bestuurslid herkozen.
Bij de rondvraag vroeg een der leden of
van de zoogenaamde spiisbrief jes, welke door
bemiddeling van «Liefdadigheid" worden
Faunce, den nacht na de uitspraak van het dood
vonnis te Winchester. „Ik ben over '»lle verdriet
heen. Het zal beter zyn als Bolisco niet meer in
de wereld is, want zoolang hij er in was, zou hij
niet ophouden kwaad te doen, en hoe eer ik hem
volg, des te beter voor mij
Faunce deed al wat bij kon om haar te heipon en
zou nog veel meer hebben gedaan, wanneer zij ie
helpen ware geweest; maar de ondervinding, die hij
van vrouwen van haar soort had opgedaan, had i,?oi
geleerd, dat bet geval hopeloos stond. Al wut hij
doeu kon, was haar vau lijd tot lyd wat geld geven
en veel goeden raad.
„Je beut een trouw vriend voor mij geweest, mr.
Faunce", zeide zy, toen zij stervende was „en ale
ik tien jaar goleden een man met zulk een helder
hoofd en zoo goedhartig als gij had gekend, zou ik
een betere vrouw geworden zijn. Wel, ik had een
goed leven. Er is misschim nooit eeu vrouw ge
weest, dio meer haar eigen zin beeft kunnen doen
en die meer naar de oogen gezien werd dau ik, in
de dagen van dien goeden Tony, en nooit een dio
trouwer liefde gehad heeft dan Dick Rannock was,
met al zijn fouten. Hij was te veel op kaarten ge-
eteld", murmelde zij, beginnend te ijlen; „maar hij
was van top tot teen gentleman, en hij zou geeu
valsoho dobbolatoenen hebben aangeraakt, al had hij
er zijn leveu door kuuueD redden
„Je vraagt me, lieve Suns, wauneer ik naar Gros-
venor-equarc terugkeer. Als ik me liet leiden door
mijn gevoelens zou ik antwoorden„Nooitmaar
gevoelens en neigingen kunnen veranderen en myn
tegenwoordige afkeer van de Londenscho samen
leving en mijn walgiDg bij de gedachte aan mijn
Londensche kennissen, zijn misschien de oorzaak
van de stemming van het oogenblik en tegelijk van
een stil verlangen naar hetgeen op het gebied van
kunst, muziek of dramatiek alleen Londen geven kan,
„Ik hoop, dat ik geen wraakzuchtige vrouw beu;
maar ik geef toe, dat ik nooit meer genoegen kan
vinden in don omgang met menscheDf die mij zóo
wreedaardig behandeld hebben, met do zoogenaamde
vrienden, dio klaar hebben gestaan om te gelooven
aan een wangedrag, dat aan ieder die mij kende als
een onmogelijkheid moest zyn toegeschenen; maar
die niet moedig en niet eerlyk genoeg geweest zyn
om by my te komen, ten einde de waarheid uit
mijn eigen mond te hooren,
„Neen, Suus, ik beu niet bezig, mij zelf levand
te begraven. Wy hebben een menigte vrienden in
deze verrukkelijke wereldstad Italianen, Araeri-
rikanen, Eugelschen, Franscheu, Duitschers, Russen
door de liefde voor kunst en schoonheid hier
gebracht en wier vermaken van beter gehalte zyn,
dan dure diners in pas geopende restaurants en toe
vallige ontmoetingen met Vorstelijke personen.
„Arthur en ik zijn uiltermate gelukkig hier. De
atmosfeer hier ie gunstig voor zyn werk en brengt
mij in een goede stemming. Wij hebben eeu bekoor
lijke villa te Tivoli gevonden, waar wy tot einde
Mei zullen blijven. lutusschen verschaft Rome
onuitputtelijke genoegens en merkwaardigheden en
hot leven is zóo opgewekt en genotvol, dat ik een
gevoel heb, alsof ik pas hen begonnen te leven toen
ik hier kwam.
„Over mijn ochtgenoot behoef ik je niet te schrijven,
want ik denk, dat je weet al wat hjj voor mij ia.
lu Augustus, als wij gaan naar de Schoteche Hoog
landen, waarvan ik niet placht to houden, maar die
Arthur zegt te zullen aanbidden, hoop ik, dat myn
lievo goede Suze haar lecrlingeu er voor een tijd
aan zal geven en bij ons zal komen voor eeu lang
durig bezoek. Togen dien tijd tal Arthurs nieuwe
novelle ter perse ziju en zal, als alles goed gaat,
een jong leven in ons huis nieuwe vreugde aan
onze levenB geven.
„Altijd je liefhebbende vriendin,
GRACE HALDANE.
„P. S. Wees zoo goed me nooit „Lady Perivale"
te ndresseeren. Ik haal die half gedeelde titels. Ik
ben mrs. Arthur Haldane en ben er trotsch.op den
naam van myn man te dragen".