Zaterdag 20 fffit Mei 1905.
No. 5658.
54e Jaargang.
Feuilleton.
DICK BULTITUDE.
UITGAVE
firma a h van cleeff
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 muaadon f\.
lranco per post 1.45. Advertentiën 16 regels 00 cent; elke regel meer 10 cent. Legale-,
ofliciecle- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent.Reolatr.es 1—5 regels/' 4.25; elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten iti rekening gebracht.
kortegracht 9
Telephoon 19.
De Christen-democraten ter Depntaten-
vergaderiug vhii de niiti-rerolutioniiairv
partijen liet program van actie der
Chr. dom. partij.
Nadat de Voorzitter dor Chr. dem. actie in
dit distict, de heer H. Prinsen, uit Zeist, de l'iink
bezochte vergadering, welke Woensdagavond in
„De Arend" werd gehouden, met gebed had ge
opend, verleende hij na een zeer korte inleiding
het woord aan den heer A. P. S t a a 1 m a n,
sedert bijna elf jaren afgevaardigde ter Tweede
Kamer voor het district Oen Helder.
Deze zeide, niet gekomen te zijn om onthul
lingen te doen over de huishoudelijke aangele
genheden der anti-revolutionnaire partij, dooh
om te reohtvaardigen het optreden der Christen
democraten als partij, hetgeen noodig is omdat
van de Deputaten-vergadering, over welke de
Pers moest zwijgen, het hoofdorgaan der a r.
partij, de „Standaard" een verslag gaf dat in
strijd is met de waarheid.
Spr. achtte het noodig, het oordcel der ver
gadering in te roepen over de houding der Ohr.
dem., voortgekomen uit de de a. r. partij, omdat
ook in het district Amersfoort wellich t een Chr.
dem. zal. worden gesteld voor de aanstaande
Kamerverkiezing en het uit dien hoofde noodig
is, te weten, dat de Chr. geen umok-makere zijn,
doch hun goede redenen hebben voor hun
afscheiding, welke redenen epr. zal uiteenzetten.
Door het onjuiste verslag van de „Standaard"
is een valsch licht geworpen op de anti-revolu
tionnaire partij, meer in 't bijzonder op haar
tegenwoordige houding ten opzichte van het
kiesrecht.
Spr. gispt nu de houding der regeeringspartij
tegenover don afgevaardigde van Den Helder,
die gemeend heeft uit christelijk beginsel critiek
te moeten oefenen op de handelingen van het
Ministerie, dat afvallig is geworden van de chris
telijke beginselen en van de belofteu, bij zijn op
treden afgelegd. Hg gaat na hoe de coalitie tot
stund kwam en hoe de anti-revolutionnairen
dat zijn immers allen christelijk-demooraten
veel van hun eischen, met name ten opzichte
van het kiesrecht, hebben laten varen om xnet
angst en beven tot de coulitie toe te treden,
alhoewel men hoorde dut men gerust kon zijn
omdat Kuyper, de leider der anti-revolutionnairen
aan het roer zou staan.
Spr. schetste vervolgens hoe de grenzen ver
flauwden, hoe halfheid op den voorgrond trad
en het christelijk-democratisch kajakter werd
prjjs gegeyen, hetgeen heel iets anders is dan do
anti-revolutionr.aire eischen te willen doorzetten
in een coalitie zooals hier tot stand kwam. De.t
laatste is niet gevorderduitsluitend is verlang.d,
dat men *on sturen in christelijke richting, kou
heerschen naar Gods ordonnantiën. H:t is in
den grond waar, dat de strijd nu zal loopen
vóór of tegen Christus, doch dat is geheel iets
anders dan te strijden vóór of tegen net xniinis-
terie-Kuyper I
Spr. heeft van den beginne af het Ministerie
in de Tweede Kamer gewaarschuwd, niet van
zijn roeping af te dwalen maar te zorgen voor
7).
wel' e° h;?l wat ook. Ik heb Geel wat
op die dwaze schikking vau jou tegen. En wat
meer zegt, ik verkil niet. Vereu jé? Ik ver-
dodeliik t«ni»lalBTirUL' te.balen- Geef den steen
trouwen." Je nou tocb ni<* meer ver-
®r ni6t8,^u doen. M» Dick koppig.
Uw wensoh ie vervuld geworden, an ik weet niet
en^L?™ ar Püe !iou.wa' te6en kuut hebben,
w °uer dan 00lc Dlet aan storen."
sewilrf Deukje my to IroteeereaIk
ateon' G«of.beu,onmiddellijk!"
af U neme' P°K'DK °m Z00ri den tolisman
w,a8 h6m 'e af. Hü .prong ale
den Vlu« Ta? df plaat.te xfoh tegen
dêSi, n,°0™lTm'D,e'' de ee,le b*nd tot "Ifver-
dreef !e?hhda! u tot het uiterste
leu ben en'WHft ?nd»Pk" wat ie voorgeval-
le Ka.n rechten." fc0»1™
de kleine luyden. Wat is er gedaan in die vier
jaren voor het- kleine volk Het is teleurgesteld.
Wij hebben gewaarschuwd en vermaand zegt
spreker en in ruil heeft men ons aangeduid
als scheurmakers on oproerkraaiers. Wg zeiden:
laat dan toch zieu aan het einde der vier jaren
dat gij, opgetreden in naam van Gods Woord,
althuns iets hebt tot stand gebracht voor het,
volk maar 't heeft niet mogen baton. Men heeft
ons geen oogenblik gesteund, veeleer tegenge
werkt. Men wierp ons tegen dat men een coulitie
had, maar een anti-rovolutionnair is geen coali
tie-christen, doch moot vasthouden aan zgn ge
loof en beginsel waarop hij vroeger prat ging.
Spr., die behoort tot de rechterzijde, heeft zelf
in de Kamer het christelijk ministerie openlijk
te iii8te gelegdhalfheid, nalatigheid en roeke
loosheid. Men leze daaromtrent de „Handelingen"
en het antwoord ten laatste door den Minister
president gegeven, wuaruit bleek, dat deze nau
welijks geluisterd had en mij dingen heeft laten
zeggen, die ik niet gezegd heb.
Wat hebben de kleine luyden er aan, dat de
oud-afgevaardigde van Sliedrecht, eindelijk tot
de Ministerstafel genaderd, wel van de tinnon
van zijn huis verkondigt dat de uitslag van den
stembusstrijd in 15)01 was „een overwinning in
den naam van God", maar zg toch worden te
leur gesteld, telkens weer. Tegenover het „Ik
•wensoh te sterven als Christen-democraat"
wil spreker zeggen „Ik wensch 6ok te sterven
.•ais Chr.-dem., maar ook nog wat te leven als
Chr.-dem. en na gedane taak te sterven als
•Ühr.-deinocraat".
S(pr. heeft zich vermeten, gezonde en ernstige
•critiek te oefenen op het beleid van dit Kabi-
neX ew het goedpraten zijner aanhangers door
•dik en dun genoemd „volksmisleiding" welke
•te meer afkeuringswuardig is omdat zij geschiedt
onder Chr. vlag. De goedpraters zijn geridderd
(Geroep: Sijbrandy); hun borst is blootgesteld
aan de pijlen van het vijandelijk leger; maar
de anderen zijn in den hoek geschopt on ge
hoond en genegeerd.
De Chr.-dem. vragen geen speciaal a.r. zaken,
want zg weten maar ul te goed, dat een coali
tie die niet geven kanmaar zg vragen be
sliste christelijkheid. En nudie man, die de
Regeering wees op bare tekortkomingen, die
-inoest er maar uit. De Helderaohe kiesvoreeni-
gi!ng, die hem weer candideerde, moest er ook
maar uit. Doch dat ging niet zoo licht, omdat
het Centraal-comité te Utrecht haar handhaafde
en duurom zijn er nu in den Helder twee cen
trale a.r. kieavereenigingen.
Ware éen tiende van spr. critiek laster geble
ken, dao had de a. r. partij hem moeten uit
werpen. Nu is zij laf en.... erkent schuld daar
voor. Maar daaruit valt tevens te conoludeereu
hoezeer de r. partij gevangen zit in het net
der coalitie en hoe erbarmelijk de grenzen zijn
verflauwd.
Het centraal-comité der a. r. par'-.j zeide„Gij
moet Staalman weer in de Kamer brengen",
hetgeen heel wat anders is dan Oversteeg wilde
en ook De Wilde, die drie dagen vóór de De
putaten-vergadering nog wat aanhitste. De R. K.
bedacht op zelfverdediging, als 't er op aan kwam
Het was een van die huiselijke aoèoes, die ge
lukkig maar zelden tueschen vader en zoon voor
vallen.
Doren bun hoofd» tingelde men op de piano de
nieuwste Fransehe polka's.
Opeens vatte Dick moed, „Ga uit den weg, riep
hij opgewondennou g* ik 't doen. Ik wensoh
den man te zijn, die u zoo meteen nog was"!
En terwijl lig spraJc, sag de hoer BuJtitude, hoe
zgn gewntenlooze xociu opzwol als de kikker uit
het fabeltje, tot hg voor hein stond, volkomen ge
lijk aan don vroegeren i'aul.
De aldus veranderde Dick begon tc huppelen on
heel verheugd door de kamer to dansen, zoo gauw
als zijn otuvang 't maar toeliet. Nou is 't in orde,
zeide hg. De oude «teen doet zgu plicht beter dan
ooit te voren."
Eu hg wierp zich In een stoel ea begon te lachen,
opgewonden <sn vroolyk over 't onverwacht succes
Wat Paul 'ootreft, die was woedend dat hg zóo
beetgenomen was. 't Daot.de lang, eor hg weer
zooveel maoht over zijn stem had, dat hij zeggen
kon :„Wel, nu heb je je «iu. Nu zjjn we allebei
veranderd. Nu zal je wol tevreden zgu. Kan 't jo.
nru ook niet schelen, zooals je er nu uitliet naar
C iohton House te gaan 1"
„Zeker zai Diok beslist. Ik wwet heel zeker, dat
ik niet ga."
„Ja, daar kan ik niets aan do«u. Het is jo eigen
schuld eujjik zal er ju zeker woiW heonetureu, tenzjj
dr. Grimatoue er op togen hoeft, jein deze gedaaute
als leerling aan te nemen."
Panl meende dit niet werkelijkt wee alleen maar
WBU t hij vertrouwdo
om Dick schrik aan te jagen, wau t bij vertrouwdo
ion "fn niet tegen zgn zoon op I nog vast', dat wanneer Boaier liet ge hem» zou doelen,
En 200 stonden tegenover elkaar, allebei I alles nog weer terecht zou komen.
Kiosveruoniging in Den Holder deukt er anders
over en steunt spr. oandidatuur.
Prof. li.ivinck las ter Doputaten-vorgudcring
vortoogen voor van Chr. dem. clubs waarin
word aangezegd, dat, als men in do komende
vier jaren niet Itwam tot cezinslmofden-kiosrocht,
zij D'irtg-informatie zouden eischen.
Men vroeg aan spr. dat „dreigement" in to
trekken. Daurtoo was hij niet gemachtigd. Toen
nam m m oen motie aan, dat do Chr. dom. hun
verhouding tot do a. r. partij zwart op wit eens
moesten indienen. Daarmee was onzo eisch van
de baan geschoven, daarmee was spr. „er uit."
En 's middags kreeg hij bij do gratie aor broe
derlijke licfuc nog het woord over hot kiesrecht.
Toen heeft spr. gezegd, dat om deze kwestie to
te behandelen, er moed noodig schijnt. En toch
het kiesreoht i9 voor de partij dor kloino luyden
de grond voor allo sociale wotgovlng. In de
Gereformeerde kerken bad men 10 jaar geleden
om de stembusoverwinning, alléén om kiesrecht-
uitbreiding.
Geen goede sociale wetgeving kan volgen, uls
niet eerst al hel volk ter stembus komt. Kun
nen we beter pleitbezorger hebben dan dr. K. zelf?
Is er iets in den toestand veranderd sinds hij de
wet Van Houten, welke hij een wetgevend
schandaal noemde, zóo fel bestreed Zelfs Pa
trimonium vroeg arbei derskiosrooht. Op do
Dep. rerg. werd hel rapport vau Patrimonium
nog maar uitgesteld. Als het volk oiachte met
geweld, zou hot revolutionnair booten nu hot
waardig er om vraagt, wordt er geen acht op
geslagen. Allerlei geroep is er. Nu eens willen
de Roomsehen hut niet, terwijl It. K. Kamer
leden spr. persoonlijk hun instemming hebben
betuigddan weer heet het, dat Lohman niet
wil. Wij hoeven toch niet steeds Lobman na
te loopen? Toen ik düt uitsprak, tor Dep. yerg.
begonnen de conservatieve u. r. hard te schreeu
wen hiln Lohinnn was aangerand. Door dat
geschreeuw zag fjpr. af van hot woord, onder
protest. Tuliua bracht er do stemming weer
in. Als die op 't podium verschijnt, juicht, en
jubelt het heele Chr. conservatisme, Hij zei,
dat het kiesrecht niet van de baan was gescho
ven, omdat het er nog niet op was
geweest. Maar niettegenstaande hem was het
er al lang op on zal het er op blijven, tot we
klaar zijn or moo. Ala de a.r. hun pijlen af
schieten, treffen ze niet ons, muftr hun dr. K.,
wiens machtige persoonlijkhuid ons geleerd heeft
Chr. dem. te zgn. De a.r. willen door dik en
dun dit ministerie. Wij willen het wel, maar
uiet ten koste van het kiesrecht. Do a.r. partij
verloochent haar democratisch karakter, doet
wat de regeering wil, in plaats dat de regeo-
ring doet wat het christen stemvolk wil, Daar
tegen is ons protest. Wg zullen dan ook, om
de rechten van de kleine luyden te verdedigen
in de oude plunje van dr. kuyper het land in
gaan. Spr. strijd is moeilijk, want de grooto
mannen, do Kamerleden, enz. hebben spr. nooit
gesmaad, maar do kleine diennnrtjea van dear,
partij doen veel kwaad-
Spr. licht nader toe op welko gronden zijn
toenmulige, destijds reeds gemotiveerde besohul-
Maar zijn dreigement bad een rampzalige uit
werking bg Dick 't maakte, dat hg nu doen ging,
wat bg anders nog wel een keertje zou overwogou
hebbeu.
„O zei bij, gaat u dat doen 1 Maar begrijpt u dan
niet, dat de bordjes verhangen zijn V'
„Dun zjjn ze, tot op zekere huogle, zei Paul, door
mijn dwaasheid eu jou geslepen manior vau doen
maar een paar woorden ter opheldering van mij.,.."
„U zult merken, dat u meer op te bolderen heeft,
dun u wel denkt, zei Dick, maar u kunt hot na
tuurlijk probeeren, als u bet de inooito waard vindt,
byv. wanneer tl naar Grimstone gaat."
„Wanneer ik wat Ik begrijp j" oio'- Wat zeg jo
toch','" hijgde Paul.
„Wol, legde Dick uil, 't Is niks gedaan oin mot
zijn boiden naar school terug te gaando lui zouden
ous zóo voor don mal houden en omdat ik toch
zoo 't land aan de school heb eu u zoo graag wuor
een jongen wou zjju en leuren, dacht ik, dat hot
misschien 't boste was, wanneer u ging en oen*
oudervond, hoe n 't daar beviel."
„Dat doe ik nooit. Ik kom de kamer niet uit. Ik
zou wol eens willeu zien of jo dat van mo gedaan
kreog."
Weer was er geluid vau naderende wielen buiten
op straat, 't Hield op voor de dour, de bol ging
over; het lang verwachte rijtuig was eindelijk ge
komen,
„Je hebt goon tijd te verliezen, zei Diok, trek gauw
mijn jas aan."
Mr Bultitudo dood zijn best, do stak als een giap
up to vatten, lig lachte -.flauwtjes.
„Ha! ha! Je hebt je ouden vader er leelgk tusschou
gouomou. Ik gocf toe, dat Ik meer sol, dan ik meende,
maar nu is 't genoeg Put nou een goede grupniot
te voel uit. Goof mo con hand eu latou we sainen
digingen ruston, duur hu', niet is wat wij govroagd
hebben en wat ous wus beloofd, óok niet ten
opzichte van de Pensioenwet, alhoewel er nu op
het laatste oogenblik een ontwerp ie ingediend
met een pensioen op zoventigjurigon teeltijd. In
do Schrift staat, dat de mensen 70 jaar oud
wordt, alleen do Bterkeren 80 jaar. Dit pensioen
zal dus alleen zijn voor do sterkeren! 70 jaarl
En dan nog tie ho >go premie van 10 jaar af 1
Dit ontwerp heelt spr. óok „een wetgevend
schandaal" hoorett noemen. De arbeider, die f500
verdient, moot van zijn 10de tot zijn 70ste iaar
02 cent per weck proraio betalen en krijgt dan,
üls bü do zoventig haait, f2.05) a f0. Dat ia toch
al bedroeft weinig. (Daverend applaus.)
Hot deed spr lood den gouchten afgevaardigde
van het district Amersfoort niet tor vergadering
to zien. Men vroeg spr. wio dat was. Spr. zou
het toch wat 41 tc gok vinden als men inder
daad zgn Volktvortogcnwoordigcr niet zou kennen.
(Bravo 's Waarborg hom. dat hij de gelegenheid
hobbe, hier zijn geprogtlijn in de nu verloopen
vier jaren uiteer, te zotten en maakt het hem
niet moeilijk. En óok, zorgt, dat het democra-
tismc in dit nogal conservatieve district geleid
worde in do goede bedding.
Onze strgd, vervolgt spr., gaat niet tegen het
Kabinet doen tenen het conservatisme zoowel
bg rechts uls bg links. Dit is de antithese, doch
geen antithese met den mond, doch met daden.
Er moot geprotesteerd tegen het onchristelijk
gedoe onder Chr. etiket. Aan het scharrelen In
ue polititiuk moet een einde komen.
Niet het Ministère heeft voor te schrijven wat
in de wetgevende periode tot stand zal komen
niot eenig centraal bewind heeft voorschriften
te geven doch het volk zelf moet beslissen wat
hot wil. Daarom roept spreker steun in voorde
Christen-democraten, zeaelijken steun en steun
ook in geld met het oog op de verkiezingscam
pagne, waartoe lu de pauze een collecto wordt
gehouden, welke „zeer bevredigend" wus.
Aan het volk daarna de beslissing, aan het
Christenvolk van Nederland, dat wars is van
vroom gehuichel in de politiek en zijn God bc-
leidl door oprechtheid.
Van 9.40 tot 9.50 werd nu gepauzeerd, waar
na de heer Staalman vervolgde
Voor de Chr, dom. is dus geen plaats meer in
de a. r. party on daarom werd Tweedon Paasoh-
dag besloten, een eigen partij te vormen, doch
niet dan na zoor rijp ovvrlog en na gebedon en
Cos mee kt te hebben, naar onze vortoogeu te
uisteron en de democratie in beacherming to
nemen.
Spr. leest nu de beginselverklaring der jonge
partg, welke door niemand minder geschrevon
is dan door dr. Kuyper toen deze nog de oude
plunje droeg, en zegt dat de Chr. dem. hun be-
ginsolen wenschen belichaamd to zien in de
practische politiek.
Uit hot Program van actie leeat spr. de ar
tikelen over
Kiesrecht (Grondwetswijziging om te kun
nen komen tot invoering van kiesrecht voor
Gezinshoofden en daarmee gelijkstelden.) Hier
mee worden niet ntllccn bedoeld man of vrouw
zien, hoe we ous hier weer uit draaien.'1
Maar Dick stond duur maar, warmde de slippen
van zjju jas by den haard en zoi, terwijl bjj zjjn va-
der's stem hoogst onwelvoeglijk nabootste
„Nu ga jo weer terug naar een uitstekende kost
school, waar jo bet oven goed hebt als thuis. Ik be
voel je aan, vooral te lotion op de afroebeurten,
Dinsdagse» Vrijdags. Je zult weor mogen deelen ia
do spelen en lessen uitje gelukkigen jougouatyd.
Hob jo ooit krijgen jo gozpoold toon je'klein wosT
O, jo zult kunnen genieten van krygortjo spelen.
En je zult heel goed kunnen opschieten met de
jongens, als jo maar geen airs aanneemt; airs
kunnen zo niot uitstaan. En nu, goeie» dag, beste
jongen, God zegen jo
i'aul bleof staan, overbluft door zoo'n alles over-
troH'ou de boleodigiug; nog kon hg oietgelooven.dat
dit alles in puren ernst gemoend waa. Nog vóór hj)
antwoorden kon, ging do deur open eu kwam Boa-
Ier binnen.
„'t Heeft heel wat moeite gekost om vanavond
oen oab te vinden, mijnheer, zoi hij tegen den ver
momden Diok, maar de bagage is or al bovenop er.
de kootaier zogi, dat er uog tijd genoeg is."
Adieu dan, jongen, zoi Dick met voorgewende
teedurhuid, maar oououdeugqnd lachje op xyn gezicht.
Denk er om, dat ia verwacht, dat jo goed werken
zult."
Panl keurde zich verontwaardigd naar den knecht;
die zou dan tooh tenminste hem wal bijvallen.
Boaier zou zyn nioestor, die altijd zoo goöd voor
hom geweest was, niet inaar zoo onmeedoogend sjjn
eigen huis uitzetten.
Wordl mmolgd.)
