Binnenland.
Stadsnieuws.
Gemengd nieuws.
Marktprijzen.
in de haringrookerijen te speten.
De man, die altijd geschermd heeft met
de heiligheid van het gezin, en steeds den
mond er over vol had, dat bet manmunisme
de grondslagen van het gezin ondermijnde
moest met een dergelijke wetwijziging een
storm van verontwaardiging wekken en een
ieunr komt die handelwijze ongerijmd voor
tenzij hij niet inziet, dat de machtsmiddelen
van bet kapitaal niet voor onwilkeurige keuze
vatbaar zijn.
De ware rede kwam dan ook heel duide-
aau den dag in de memorie van toelichting
toen Kuyper niet aankwam dragen met God
u'donanties inaar eenvoudig bekende. «Het
bedrijf eischt het".
Precies hetzelfde hebben wij gezien bij de
eerste staking.
Een moeilijk geval voor iemand als Kuyper,
die gezegd had, dat de verbeteringen moesten
komen niet van boven af, maar door eigen
organisatie. Toen na een tijd van druk de
vakorganisatie eindelijk een poging deed om
in den ongehoord slechten toestand verbete
ring te brengen, toen wt rd echter geen woord
van instemming gehoord, het eenig gehoorde
was een beroep op het geweld. Het
«zoo gaat bet goed" zoo dikwijls uitgesproken,
werd toen niet vernomen.
Had Kuyper toen nog maar gezegd, wij
zullen eerst de grieven onderzoeken, en indien
die ongemotiveerd zijn, eerst dan treffen, hg
had dan de tweede staking kunnen voorkomen.
Doch ón door Kuyper, èn door diens hel
pers, o. a. Talma, werd een uittartend, hou
ding aangenomen, en de christelijke arbeiders
hebben wel harde lessen noodig, dat zij nu
nog niet voelen, wat die lui voor hen zyn.
Van christelijke vergevingsgezindheid is in
die Jagen evenmin gebleken, immers het
eerste woord c m de slachtoffers, die Kuyper's
slachtoffers zijn, te helpen is nog steeds van
dieu kant niet gesproken.
De bespreking der sociale wetgeving is
hiermee feitelijk ten einde, immers buiten de
speetwet, die de vrouwen nachtarbeid oplegde
en de dwang wetten, die aan het spoorwegper
soneel en aan de gemeentearbeiders het staken
onmogelijk en het den overigen zeer bemoei
lijkt heeft, is er niets sociale hervorming
gedaan.
Wat Kuyper verde>* in zijo schild voert
weten wij slechts door voorstellen.
Op die voorstellen, diep in tgaan is on-
noodig. In het algemeen moet dit worden
opgemerkt, dat wat door dr. Kuyper is voor
gesteld evengoed door de liberalen kan
worden ingediend. Met de maatschappelijke
hervormingen gaat Kuyper in geen andere
lijn als de liberalen, niets is er bij wat doet
denken aan de eene kwart eeuw gepropa
geerde denkbeelden van de organisatie van
den arbeid.
In de voorgestelde arbeidswet met haar
444 artikelen, heeft dr. Kuyper niet eens
de arbeidsduur verkort. De arbeid voor
vrouwen zou van 11 tot 10 uur worden
teruggebracht, maar toen de Twentsche fa
brikanten kwamen, toen nam dr. Kuyper
zijn vrij gunstige bepaling eenvoudig terug.
Hetzelfde doet zich voor ten opzichte der
Zondagsrust. Wel worden er bepalingen dien
aangaande ingevoerd, maar juist waar wet
telijke regeling noodig is, blijft ze ontbreken
en waar ze toch overbodig is wordt ze inge
voerd. Dr. Kuyper heeft met de voorgestelde
bepalingen niet anders gedaan dan de be
staande toestanden onveranderd behouden.
Het is vrij gemakkelijk in fabrieken en be
drijven, waarin Zondags nooit gewerkt wordt,
Zondagsrust voor te schrijven. De bedienden
in winkels echter worden vrij gelaten, en
dat zijn toch juist de menschen, die bescher
ming behoeven.
Ook bij de Tariefwet komt het kapitalis
tisch karakter uit. Als we hervormingen in
het leven roepen, dan is daartoe geld noodig
en nu kan dat geld maar van twee kanten
verkregen wordeD. Het moet worden geno
men van het gedeelte der arbeidsopbrengst
Indien dr. Kuj per werkelijk gemeend heeft
iets te kunnen doon, zal hij nu wei tot het
inzicht zijn gekomen dat zulks onmogelijk is.
Dat is ook nog aan het iicii. gekomon bij
het arbeidscontract. Ook daar geldt van
tweën éen.
Ook daar staat dr. Kuyper waar hij staan
moet, n.l. op de plaats van den beschermer
niet van den arbeider, maar van het kapitaal.
Het arbeidscontract is in hoofdzaak een
strop, die hem om den nek wordt gedraaid,
uitgedacht in de studeerkamer vandenvrijz.
dem. Driicker.
Misschien wekt het bij sommigen teleur
stelling datspreker opdeze wijze zijn onder
werp heeft behandeld, maar de oude sleur
moet er uit en daarom zegt spr. wat hij
ook in den aanvang gezegd heeftWij zien
in dit ministerie een vijand van de arbeiders
maar een vijand ondank- het clericalisme.
Niet omdat zij clericaal is, is deze regeering
de arbeiders vijandig, maar omdat zij is
kapitalistisch. Wanneer dit besef nu goed
zal doordringen wanneer men juister zal
gevoelen waar de vijand schuilt, tengevolge
dezer verkiezingscampagne, dan is zij niet
vergeefs geweest, (applaus.)
Nadat enkele minuten was gepauzeerd
wenschte de heer Gerritsen iets in het mid
den te brengen naar aanleiding van het ad
vies door den heer van der Goes tot de arbei
ders gericht, om bij herstemming tusschen
den liberalen «Grond wetcandidaat" en den
Clericaal eenvoudig thuis te blijven. De heer
van der Goes heeft betoogd, dat ook reeds
oogenblikkelijk in de wetsvoorstellen verbe
ringen moeten worden aangebracht, welnu
dan zou toch zijn advies moeten luiden,
kiest van twee kwade het minst slechte. Al
was het maarom deze twee zaken, volkson-
deswijs en tarief, (applaus).
De heer van der Goes repliceerend' blijft
bij zijn meering, en dat klopt ook met de
houding op het S. D. A. P.-congres aange
nomen. Zeer zeker zullen de soc.-dem, de
liberalen steunen overal waar de mannen
die voor algemeene kiesrecht zijn, in herstem
ming komen met clericalen.
Maar de oud-liberalen nimmer, en vooral
niet hier, waar toch de Beaufort in het
vorigcabinet juist het conservatieve blok was
aan het been van Borgesius.
Juist omdat de soc.-dem. verder willeii
zien, dan dit oogenblik, daarom kunuc-n zij
de Beaufort mis kennen. Trouwens, dat ver
schil tusschen de twee kwaden is zoo gering
dat de arbeidersklasse zich daarvoor niet raag
laten gebruiken in het voordeel ven een dei-
beide helften van den vijand
Juist de grootste vijand der arbeiders be
weging is het gebrek aan klassebewustheid.
Welnu wij moeten bet klassebewustzyn ver-
sterken, en daartoe zou al heel weinig dienen
het steunen van de caudidatuur de Beaufort.
De heer Gerritsen, gebruik makend van
de gelegenheid tot repliek, blijft by zijn
meening dat van den heer de Beaufort heel
wat meer voor de arbeiders te balenis,dan
van dit huidige ministerie, dat beslist onwil
lig is. Bovendien blijft hij allerminst onder
wijs- en tariefquestie kleine zaken noemen.
Indien echter bij herstemming de keuze
moest worden gedaan tusschen mr. de Beau
fort en de heer van der Goes, dan kreeg de
heer van der Goes zijn stem.
De heer van dor Goes hierop antwoordend,
doet zeer in het kort uitkomen, dat het
ideaal der liberalen op onderwijsgebied ver
schilt met dat der socialisteu. Dat heusch 't
slechts kleine verschillen zijn ten opzichte
van het arbeidersbelang, al zijn de questies
op zich zelf zeer belangrijk.
Bovendien, toen de liberalen het in hunne
macht hadden veel voor het onderwys te
doen, hebben zij stil gezeten. En als wij
eigenlijk het verschil tusschen de liberalen
en clericalen noemen een verschil ten goede,
dus aan liberalen de voorkeur geven, doen
we eigenlijk al meer dan wij verantwoorden
kunnen.
Het voordeel van liberaal boven clericaal
is zoo gering, dat het weg valt als wij de ar
beiders er voor kunnen geven, meer klaar
heid, «neer bewustheid van bon taak en hun
plaats.
Te ongeveer half elf uur sloot de voor
zitter de vergadering met een woord van dank
aan inleider en debat.
De ervaring der laatste jaren heeft steeds
duidelijker aan het licht doen treden de groote
nadeelen der versnippering van krachten op
het gebied der Zending. Om daaraan voor
hun deel een eind te maken, en te komen
tot een degelijker en milder kostbare opleiding
van zendelingen en hulppredikers, hebben het
Nederiarnlsch Zendelinggenootschap en de
Utrechtsclie Zendingsvereeniging besloten
hunne tot nu toe gescheiden Zendingshuizen
te vereenigen, en gemeenschappelijk op te
richten een Nederlaudsche Zendingschool, te
vestigen te Rotterdam.
H. M. de Koningin schonk f lOOO voor dit
doel.
Een commissie uit beide besturen zal de
poging, waartoe H. M. het voorbeeld gaf,
trachten te doen slagen. De bedoeling is door
middel van een nationale collecte een kapitaal
bijeen to brengen, waarvan de renten de uit
gaven dekken. Daarvoor is een som van
f400,000, noodig.
Een buitengewone raededeeling van het
hoofdbestuur der posterijen en telegraphie
bevat aanwijzingen ter bevordering van den
dienst in den avond van 16 Juni, wanneer
de uitslag der stemming voor de leden dei-
Tweede Kamer bekend gemaakt wordt.
Zoo zullen de telegraaf- en telephoonkan-
toren na 4 uur onafgebroken geopend blij
ven tot 10 uur (Greenwichlijd) of zooveel lan
ger als de drukte vordert. Den 17en Juni
sluitende kantoren met beperkten dienst in
plaatsen welke als hoofdkiesdistrict zijn aan
gewezen, fles ochtends niet voordat de offi-
cieele verkiezings-telegrammen zijn aange
boden en overgeseind.
De kantoren van de H.lJ.S.M.en Staats
spoor zullen eveneens des avonds op 16 Juni
zoolang als noodig geopend zijn.
Door versterking van personeel en ande
re maatregelen hoopt men de groote drukte
het hoofd te kunnen bieden.
De stad Rotterdam, welker gemeente-eigen
dommen worden geschat op eeu waarde
vau 35 millioen gulden, wil een eigen brand
verzekeringsfonds instellen. Men berekent
volgens een inmiddels door een assura
deur bestreden statistiek, op die wijze
over veertig jaar een assurantiefonds te zul
len hebben gekweekt van 2 millioen gulden.
De Heer J. C. van Marken, die um gezond
heidsredenen zijn ontslag genomen heeft als
directeur der Nederlaudsche Gist- en Spiritus
fabriek te Delft, heeft besloten het winstaan
deel, dat hem volgens de statuten der Gist
fabriek is toegekend en ditmaal 128,000 be
draagt, ter beschikking te stelleu van de com
missie van beheer der aan het personeel der
fabrieken toebehoorende fondsen.
Dit bedrag zal strekken tot waarborg voor
mogelijke verliezen op do fondsen, welke aan
het personeel toebehooren, en waaromtrent
spoedig nadere mededeelingen kunnen wor
den tegemoet gezien.
De waarde van suiker voor de voediug
had in Frankrijk weinig aandacht getrokken,
en een van de olficieren van gezondheid van
het leger besloot daarom onlangs de zaak
aan een onderzoek te onderwerpen. Bg ge
legenheid van marschoefeningen kuos hy
tien man uit, die hij 35 lot 50 kilometer
liet loopen onder een eenigzins verbeterd
voedingsregime met toevoeging van een kwart
liter wijn. Daarna moesten zij onder geheel
dezelfde condities de marschen herhalen, met
het eenig verschil dat zij nu ook nog 50
gram suiker kreger.
De suiker werd met eenig wantrouwen-
ontvangen, nasar later moes ten de man
schappen erkennen, dat zij onder zich min
der vermoeid en voelden, van hun maag toch
minder last hadden gehad. Dorst was niet
door allen minder gevoeld sommigen klaag
den over een onaangename gewaarwording
in den mond door het suikergebruik. De be
paalde objectieve onderzoekingen schijnen
niet zeer volledig te zgn geschied, maar
leidden toch tot het besluit, dat de suiker
een hooge voedingswaarde heeft en dat het
nuttig effect, door de werking op de spier
bijna onmiddellijk wordt waargenomen.
Bij Kon. besluit is met ingang van 1 Juni 1905
voor den tijd van drie jaren benoemd tot
plaatsvervanger van den districtsveearts, wien
Utrecht als standplaats is aangewezen, de
veearts, de heer W. H. van Haselen te Amers
foort.
Tot candidaten van het lidmaatschap van
de Tweede Kamer der Staten Generaal in 't
kiesdistrict Amersfoort, zijn heden middag
gesteld de heeren:
j.hr. rar. H. W. van Asch van Wijck (3 lys-
ten.)
mr. W. H, de Beaufort (6 lijsten.)
Frank van der Goes (1 lijst)
A. P. Staalman (4 Jijst.)
Stemming op Vrgdag 46 Juni.
De herstemming zoo noodig op Woensdag
28 Juni.
De Gezondheidscommissie alhier heelt tot
hen, die het barbiers en kappersbedrijf uit
oefenen, bet verzoek gericht om in het ver
trek, waarin zij hun klauten bedienen, een
zichtbare plaats te geven aan een lijst, be
vattende eenige voorschriften tegen de ge
varen van besmetting.
De Commissie acht de toepassing daarvan
door de kappers en barbiers hoogst wensche-
lijk ter voorkoming van bet overbrengen
van huid- en haarziekten van den eenen
klant op den anderen. En waarin eenige an
dere lïemeeDten die maatregelen reeds met
succes werden toegepast twijfelen wij er niet
aan, of dit goede voorbeeld zal ook in onze
stad gereedelyk navolging vinden.
Na een langdurige ongesteldheid is alhier
overleden in den ouderdom van 44 jaa*r de
heer C. B. Kok.
Da overledene gevoelde zich tot veel, wat
zich bewoog op oudheidkundig terrein, aan
getrokken en gaf daarvan meermalen blijk
al3 penningmeester van de oudheidkundige
vereeniging «Fléhité" een functie, welke hij
jirenlang vol toewijding vervulde, ook wijl
zij hem hem zoo gereedelijk gelegenheid
schonk om zijn belangstelling te toonen in
de historie van onze gemeente, zijn geboor
testad, waaraan hij zoo gehecht was.
Ook was hij bestuurslid van de xVereeni
ging tot uitdeeling van spijs aan behoeftigen",
van de vereeniging «Vreemdelingenverkeer"
en van de Vereeniging «Johan van Olden-
barneveld."
De Amersfoortsche Tramweg-Maatschappij
vervoerde in Mei van dit jaar 6738 passagiers
met een opbrengst van f504.80 en een to
taalopbrengst van f539.65 of f9.67 per dag
kilometer, tegen 6690 passagiers in Mei 4904
met een opbrengst van 1544.85 en een to
taalopbrengst van f598.36'/a of f!0.721/2per
dagkiloraeter.
In Mei van dit jaar zijn verkocht 956 dub
bele ritbiljetten en 3340 coupons iu strooken
en boekjes, tegen 1450 dubbele ritbiljetten
en 1340 coupons in boekjes in het jaar 1904.
In 4904 was onder die opbrengst reeds
begrepen die van de Pinksterdagen, hetgeen
van dit jaar nog niet 't geval is En juist op
die feestdagen is de recette altijd zeer groot.
Als intendant van de op 4 Juni op te
richten 4e divisie infanterie is aangewezen
de luitenant-kouel intendant A. A. Kleinbens.
Van 5 lot 10 Juni zal oen detachement van
ruim 100 onderofficieren en minderen van
het 5e regiment infanterie, onder bevel van
den le luitenant J. E. Schneiders, deelne
men aan een instructie-sene in het schietkunop
bij Harskamp.
Het detachement zal des morgens met den
trein van 7.8 voorm. naar de halte Stroe
vertrekken en verder marcheeren.
Van avond zal de voorzitter, de heer A.
de Boer, in een vergadering van de plaatse
lijke afdeeling van Patrimonium in het lokaal
de Zaaier" inleiden het onderwerp «Coöpera
tie."
Bij de onlangs gehouden etalagewedstrijd,
uitgeschreven door de Leverszeepmaatscliappij
te Rotterdam is de eerste prijs der prov.
Utrecht toegekend aan die van den beer M.
R. N. Oosturveen, Langestraat alhier.
Aan het postkantoor te Amersfoort en de
daaronder ressorteorende, hulpkantoren werd
gedurende de maand Mei 1905, ingelegd
f36160,66». Terugbetaald f36077,73».
Het laatste, door dat kantoor uitgegeven,
boekje, draagt het nummer 11477.
't Was bepaald stampvol Dinsdagavond in
Amicitia bg de uitvoering van de mannen-ver-
eeniging «Zanglust"
De directeur, de heer Akkerman, heeft
voldoening van zijn leiding en zijn doorzet
tingsvermogen, want werkelijk sommige num
mers klonken bepaald goed en we twijfelen
er niet aan of de jeugdige vereeniging zal,
als hare leden met denzelfden lust blijven
door studeeren, in korten tijd groote vor
deringen maken.
Heden avond geeft de kapel van het 5e
regiment infanterie alhier, haar eerste abon-
nements concert in het hotel Trier te Baarn.
De Temperatuur van het water in de nieu
we bad- en zweminrichting was lieden 6
Juni s'ochtends 7 uur 65 graden.
Die altijd kruipen, Vallen nooit.
Te Versailles is een gewezen onderwijzer
van 54 jaar wegens twe e wij verij tot drie jaar
gevangenis veroordeeld. Zijn eerste vrouw,
een onderwijzeres, verklaarde ter terechtzit
ting van tafel en bed van hem gescheiden te
zgn, wegens zijn drinkzucht. De tweede, van
een restaurant, verzekerde dat hij met haar
een toonbeeld van matigheid was geworden.
Geen vondelingenhuis ter wereld heeft zoo
veel klanten als dat te Moskou en te St. Pe
tersburg. waar jaarlijks respectievelijk 44000
en 8000 kinderen worden gebracht. Het huis
te Moskou is gesticht door Katharina II en
en geniet de opbrengst van een speelkaarten
belasting. De inrichting bestaat uit flinke,
ruime gebouwen rondom een tuin. Na eenige
weken verblijt in 't gesticht worden de kin
deren verder verzorgd door minnen op bet
laud.
Een straatveger te New-York die in «Fifth
Avenue" een brandende lucifer weggooide,
lette er niet op, dat het vlammende houtje
onder een automobiel te land kwam.
Maar slechts enkele seconden later vond een
geweldige ontploffing plaats en stond de auto
in brand. Gelukkig bevond zich op dat oogen
blik niemand in het karretje.
Na blussching bleek, dat er zoo goed als niets
van Ue tuf tuf was overgebleven.
Het voertuig, dat toebehoorde aan mevr.
Howard Gould, had 10,000 doll, gekost, een
kwart ton Nederlandsche guldens.
Amersfoort, Vrgdag 2 Juni 4905.
Appelen faf— Pootaardappelen fO.— a
fO.— Zandaardappelen f 1.70 a 12. Hoen-
dereierer. f3.45— a f 3.50 per 100 stuks. Boter
f 1.a f 1.15 p. k. Margarine f 0. - a f 0.
Kippen f0.90 a f 1.20 Kuikens fO.— afO
Piepkuikens fO.OOafl. Ganzen fO.— afO.—
Eenden f 0.90 a 14.20 Hazen f 0.af
Wildekomjnen fO. a fO.Tamme konijnen
f0.80 a f1.— p. st. Duiven f0.50 f0.70 p.
paar. Vette varkens fO.— a 10.—. Magere
varkens f20.a f30.— Zeugen f50 a f60
Biggen f 10 a 114.
Aangevoerd waren ongeveerheet.
Appelen, heet. Peren, heet. Klei-
aardappelen, 150 Heet. Zandaardappelen,
100000 st. Hoendereieren, 1300 Kilo Boter-
Vette varkens, 40 Magere varkens,— Var
kens voor exportslagerijen, 300 Biggen en
15 Zeugen.
