Donderdag Augustus, 4905^ No. 5686. 54e Jaargang. Feuilleton. DICK BULTITUDE. UITGAVE FIRMA A H VAN CLEEFF ie AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag- Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden/"l. iranco per post /Ho. Advertentiën 1—6 regels 6ücent; elke regel meer 10 cent. Legule-j ollicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels f 1.25; eikeregel moer 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worder. de incasseerkosten in rekening gebracht. KORTEGRACHT9 Telephoon 19. Vijf jaar Keizerin. Nog heden omgeeft elegische betoovo- ring, do herinnering aan de eerste gemalin van den groeten 'orsikaan, die hem, als zijn gelukster vergezelde door het tijdperk van het Consultaat en door vijf jaren van zijn keizerschap, de herinnering aan de schoone (Ji-eoolsclie Josephine. Wellicht zal men ge makkelijk in de bladen der geschiedenis nog vele, vele vrouwen vinden, wier levensloop gelijk die van Josephine voerde tot de hoogste hoogten, om ten slotte met een plotse- lingen val te eindigen. Men denke slechts aan keizerin Eugenie, de Niobe van het tweede keizerrijk. Maar alle vergelijkingen vorblee- ken bij het eigenaardige der persoonlijkheid en het lot van de elf van Martinique. De moderne, niets ontziende geschiedenisvor- schers hebben ook het doen en laten van Josephine de Beauharnais nauwkeurig nage gaan, hebben al haar schulden, haar naaisters- rekeningen, haar kleine dwaasheden opge spoord en hebben toch niets kunnen veran deren of verminderen aan don weemoedigen roep, dien Napoleon de Eerste de verstootene in haar verbanning nazond Zij was altijd elegant, zij bezat bevalligheid in alles, wat zij deed, van den morgen tot den avond. Om deze schoone Capriccio in vrouwen gestalte volkomen te begrijpen, willen wij haar levensloop in het kort vertellen. Als dochter van den haven-kapitein van Marti nique kwam Josephine Tascher de la Pagerie op 14-jai-igen leeftijd naar Davys, huwde, 16 jaar oud, den burggraaf Alexander de Beauharnais en schonk haar gemaal twee kinderen Eugenius, den iatereri hertog van Leueh ten borg, en Hortense, de latere koningin van Holland en moeder van Napoleon den Derde. Haar man werd tijdens het Schrik bewind den 23sten Juni 1795-geguillotineerd en twee jaar later schonk Josephine haar hand aan Frankrijks redder Napoleon Bonaparte. Den 18den Mei 1804 begroette de Senaat haar als keizerin, den IGden De cember 1809 werd haar huwelijk met den keizer ontbonden en den Ü9sten Mei 1814, tijdens Napoleon's verbanning naar Elba, stierf Josephine. Hoe leefde de keizerin, die zelf de tradi ties van de monarchale praal en het hofcer- monieel even weinig kende als haar gemaal Josephine heeft van de vijf jaren, die zij keizerin was, slechis twaalf maanden en dan met groote tusscln. npoozen in de Tuilerieën gewoond. Zij heeft Napoleon dikwijls op zijn veldtochten en zijn reizen vergezeld zij is Gooi jij er die drie stuivers in? vroeg Jolland, ik niet als jij het ook niet doet. Soms kijkt de ouwe de bank laiigs als ze collecteereu, om te zien of we wel wat geven; dun stop ik er drie stuivers in. Heb jij je gezang klaar? Ik heb 't land aan gezangen; wat heb je er aan? Ze tellen toch uiet op't examen en je kan toch geen kerkboek uitsparen, tenzij je alle gezangen uit je hoofd leert en dat zou jaren duren. Kijk daar is Mutlow met zijn ouwen heer en ouwe vrouw. Ik zou wel eens willen weten wat die ouwe Mutlow voor den kost doet? Zie je dat rij tuig? Haar zitten moeder Grïmstoue en Dulcie in. Ik zag, dat Dulcie uaar je keek. Je hebt haar gis teren werkelijk scnandelijk behandeld. Tom zit op den hok wat steken zijn ooren toch idioot uit. En als Connie Daveuaut's ouwelui eens een andere plaats hadden genomen. Daar zou je bij wanboffen." „Ik begrijp je niet, zei de beer Bultitude uit do hoogte, en als je er niet op tegen hebt, zou ik liever willen, dat je je mond hield." „Heel goed, zei Jolland. Er zijn op 'I oogenblik niet zooveel lui, die tegen je willen spreken, maar zooals je wilt ik beb geen behoefte om te praien En dus wandelde het paar in stilte voortJolland met zijn neus iu den wind, overtuigd, dal hij zijn vroegereu vriend .noest laten schieten. Eindelijk gingen ze de kerk binnen en Paul moest aan het einde zitton van de kerkbank vlak naast die, welke nan deu heer Grimsrone en diens familie was verhunrd. Dulcie zat er reed9 aan den andoren kant ia Italië, in Duitschland, aan den Rijn, in het Noorden en het Zuiden van Frankrijk geweest, maar het liefst vertoefde zij te Mal- m tison, het schoone lusthof, dat haar toebe hoorde. Napoleon had voor zich zelf en voor de keizerin een formeele scheiding tusschen hel openbare en het bijzondere leven inge voerd. Josephine had haar »apparternents d' honneur", haar ontvangkamers, en haar »ap- pai tements interieurs", haar woonkamers ook had zij haar eeredienst en haar «service de besoin", de lieden voor haar persoonlijke bediening. Beide huishoudens waren streng gescheiden, hadden verschillende toegangen en zoo was een volkomen afscheiding ver kregen tusschen het private leven van Jose phine in haar woonvertrekken en het leven der keizerin in haar salons. Deze salons waren overal waar Josephine woonde, op dezelfde wijze ingericht. Een eerste salon voor hen die op audiëntie kwamen m voor de hoiheeren, een tweede salon voor de hof- lieeren en de hofdames van dienst, ministers maarschalken en gezanten, en de salon der keizerin, waarin drie armstoelen stonden voor den keizer, de keizerin en Josephine's moeder. Alle andere bezoekers zaten op ta bourets. Zooals bekend is, zijn de Tuilerieën onder de Commune verbrand zij zijn door liet tegenwoordig geslacht vergeten er den ge- schiedenisvorscher valt het moeilijk, uit gedenkschriften, plannen en afbeeldingen de appartementen, die Josephine bewoond beeft en hun inrichting nauwkeurig te beschrijven. Na Josephine bewoonde keizerin MariaLouise dezelfdegvertrekken; daarna huisden er de her tog en de hertogin van Angoulème, vervol gens woonde er Louis Philippe en eindelijk heeft Napoleon de Derde het geheele paleis laten verbouwen en opnieuw inrichten. Zooveel is zeker dat Josephine met haar wo ning iu de Tuilerieën nooit tevreden is geweest. Haar slaapkamer heelt zij herhaaldelijk ten koste van enorme geldelijke oilers laten ver bouwen, omdat zij haar nu eens te eenvoudig scheen, dan weder te weelderig, tot Napoleon eindelijk geen geld meer wilde geven voor nieuwe veranderingen. Te Saint-Cloud, waar het Josephine beter beviel, vond zij den tijd, de inrichting van haar vertrekken zelf te regelen en, toen alles naar haar zin gereed was, zeide Napoleon woedend, dat het een goede woning voor een rijkgeworden burger juffrouw was, maar niet voor een keizerin. Meer belang nog stelde zij in haar woonka mers, met haar toegangen door achterdeuren en [over achtertrappen. Voor de deuren stonden de »dames d'annonce", de vrouwe lijke deurwaarders", zooals Napoleon haar noemde. De persoonlijke bediening geschiedde onder de leiding van de ee te en de tweede «garde d'atour", die belast waren met de zorg voor ile garderobe en die ter zijde ge staan werden door vier kamermeisjes en een aantal dienstboden van lageren rang. In haar woonkamers hielden ook haar lievelingshonden de wachtdaar huisden haar apen en haat- papagaaien daar sprongen in bontkleurige zijden kleederen de dwergen uil China en en Afrika in het rood, die de keizer haar had geschonken, zoodat men niet recht wist, of deze vertrekken soms niet een ebgante menagerie moesten voorstellen. Het noodlottigste vertrek in Josephine's particuliere woning was echter de salon der kooplieden. Als de keizerin haar eerste morgen-toilet had gemaakt en ook Tobias Kotten, de verzorger barer voeten, ontslagen was, begaf zij zich naar den salon der koop lieden. Daar wachtten niet. alleen kleermakers, modisten en allen, die vrouwelijke toiletar tikelen, v.n.l. het door Napoleon zoo zeer begunstigde blanketsel, leverden, daar kwamen ook de juweliers, en de handelaars in galan- terien. Men bracht haar alles kostbaarheden groote en kleine snuisterijen der Fransche mode industrie enz. en als Josephine den salon der kooplieden betrad, was deze een zeldzame, prachtig ingerichte etalage-kast, waarin de schatten van het nieuwe en nieuwste opgestapeld waren. De keizerin vond in alles behagen, zij kocht alles, zonder zich om prijs of betaling te bekommeren. Dan speelde zij met «leze of gene der ge kochte voorwerpen, daarna gaf zij ze weg on eindelijk kwamen de rekeningen. De keizerlijke kanselarij had van het begin af aan 10 percent afgetrokken van de koop sommen en langzamerhand werden die kor tingen gebracht op 30 percent, zonder dat de verkoopers ziclt beklaagde. Men kan daar uit reeds nagaan, welk weelderige garderobe Josephine uoodig had. Volgens een gevonden inventaris-lijst bezat zij 498 hemden. Haar kleermaker Leroy, die echter niet haar eenige kleermaker was, heeft in de vijf jaren, dat zij keizerin was, een rekening van bijna 800.000 francs gemaakt, waarbij echter alle staats- en pronk toiletten niet zijn gerekend, ook niet de echte en dure kanten, die dooi den keizer betaald werden. Evenzoo ging het met hare juweelen. De kroonschat der Bourbons was te harer be schikking gesteld. De keizer schonk haar de prachtigste en duurste diademen, armbanden en halskettingen en verspilde voor haar millioeuen voor waardelooze madeprullen. van het tusscheusekot, maar zij gaf geen blijk, dat ze ziju binnenkomen had gemerkt en scheen de kerkramen met aandacht te bosludecren. Paul zat in zijn hoek met een gevoel van rust, ofschoon er geen kussens in de bank waren. Kill in zat naast hem en zijn voornaamste beulen zaten op banken beelemaal acbteraau, en dus scheen het ot hem hier geen kwaad kon overkomen. Hier kon hij althans, wat elders mogelijk was, een kort poosje slapen. Maar terwijl de preek voortduurde, bomerkte de heer Bultitude tot zijn ontzetting, dat een meisje dat in een bank zat loodrecht op de zijue hem op gedekte wijze, niet te raiskeuuon teekeus van ver standhouding zat te geven. Het was beslist een mooi meisje van ougeveer vijftien jaar met vrüolijke, brutale, blauwe oogen en bloude krullen en ze was in gezelschap van twee broertjes, die samen met éen gezangboek moesten doen en gedurende den geheelen morgen elkaar in 't geniep tegen deu schenen schopten, en van haar vader, een dik, bijziend heer met een gouden bril. Om aldus op duidelijke wijze to worden bevoor recht door eeti meisje van groote persoonlijke be koring, is een ouderscheiding die door andere school jongens zeer begeerd wordt, maar {het bezorgde den beer Bultitude koude rillingen. „Ik veronderstel, dat dat Conuie Daveant is, dacht is, dacht by, buitengewoon in de war gebracht toen ze zeker voor de achtste maal kuchte. Een buitengewoon geavauceerd meisje. lemaDd behoorde haar vader hierover aau te spreken.'1 „Groote goden, ze schrijft wat op het schutblad van 't kerkboek, zei hjj een oogenblik later tegen zichzelf. Ik hoop maar, dat ze het niet naar mij toe zal sturen. Ik;wensch het niet aan te nemen, Ze moest zich schamen I" Connie Davenant was werkelyk druk bezig met iets Als dan de schulden te hoog liepen en haar last veroorzaakten, dan... weende Josephine en haar hofdames moesten mede weenen. Eens vond Napoleon alle dumes in tranen. Hij wendde zich tot den hofmaarschalk Duroc, hertog van Friaul, en zeide De dames weenenJosephine heeft schulden, informeer eens, hoeveel hel beloopt. De hertog vroeg de keizerin terstond naar het bedrag en zij, die op verre na niet wist, hoeveel zij schuldig was, antwoordde snikkend: - 400X03 francs. mevrouw, de keizer denkt, dat het minstens een millioen is. Dij het diner trachtte Napoleon haar eenige vermaningen te geven, maai- Josephine weende on vermoeid voort en de keizer betaalde ten sluue alles. Te Saint Cloud vond Napoleon eens, toen hij onaangemeld de vertrekken der keizerin binnentrad, een dikke dame, die hij niet kende. Hoe heet gij Despeaux. Wat zijt gij Modiste. Woedend stormde de keizer Josephine's toiletkamer binnen en onderzocht, wie de modiste in den salon had ontboden. De hofdames gingen op de vlucht, de keizer keelde terug naar zijn labinct en daar hij er Duroc niet vond, liet hij Savary, den chef der geheime politie roepen, om een voorbeeld te stellen. Savary liet de modiste onmiddellijk door twee gendarmes arresteeren. Inlusschen was Duroc ver schenen en deze wilde Savary gu.istig voor de modiste stemman. Savary antwoordde echter Waarom Die modiste ruineert mij ook zij levert ook mijn vrouw haar hoeden Tot aan de ziekte, die haar ten grave sleepte, verheugde Josephine zich in een ijzeren gezondheid. Daar zij echter een lijf arts had, was zij altijd ziek. De doktoren schreven haar lekkersmakende geneesmid delen en pillen voor en na het gebruik er van gevoelde, zij zich veel belet- en op gewekter. Van lectuur had zij geen begrip zij had tijd noch geduld, om een boek telezen en deed het slechts, ais Napoleon, die haar zilveren stem gaarne hoorde, haar verzocht, hem 's avonds iets voor te lezen. Het mid dagmaal gebruikte zij, als de keizer thuis was, altijd met hem alleen ol in tegenwoor digheid van weinig genoodigden. Zeer dik wijls vergat Napoleon, als hij in zijn kabinet druk aan het werk was, dat het tijd was oin te eten en als hij dan te middernacht op een stukje papier te schrijven en toen ze ermee klaar was, vouwde ze het in een steekje, schreef iets op den buitenkant en slak het tusschen de bladeren van haar kerkboek. Toeü bij het gebed dc gemeente opstond, keek ze den blozenden heer Bultitude veelbeteekenend aan en gooide toen door «en handige beweging van haar kerkboek bet briefje in de volgende bank, Maar door een zeer le bejammeren misrekening kwam het briefje aau de voeten van Dulcie te vallen. Paul zag dit met schrik. Hij begreep, dat hij alles moest wagen om dat ellendige briefje in handen te krijgen en te vernietigen. Misschien zou zijn naam er wel op staan en hem ernstig in ongelegenheid brengen. Daarom fluisterde by tegen Dulcie: juffrouw Grimstone, neemt me niet kwalijk, maar er ligt een brietje in uw bank, bij uw voeten. Ik geloof, dat het voor mij bestemd is." Dulcie had de geheeie zaak gezien en die had haar grootelijks verwonderd. Ecu geheime brief wisseling was niets nieuws voor haar, maar ze zag in bet meisje niet blonde baar een medeminares, voor wie Dick haar den vorigeu dag zoo schandelijk in den steek had gelaten. En ze was oud genoeg om te voelen, dal wraak zoet was, Daarom hield ze zich hoogcr dan gewoonlijk en antwoordde, „Jongenheer Bnllilude, dat weet ik wel." „Zou u er bij kunnen wanneer u er moeite voor doel?" vroeg Paul smeekend, „Ja zeker," zei Dulcie. „Zou u het mij dan even willen aangeven?" „Neen, zei Dulcie vastberaden, dat wil ik niet." Ze zag met voldoening, dat het andere meisje begon te begrijpen, hoe de zaken stonden en blijk- baat niet op haar gemak was. Ze keek zoo smeekend als ze maar dorst naar de onvermurwbare Dulcie, maar die bleef strak op baar boek stareu. Als de brief aan eeu anderen jongen gericht wa« geweest, zou ze lrnar uiterste best gedaan hebben oiu den schuldige le beschermen. De heer Bultitude begon nu ernstig bevreesd te worden. Het ongelukkige papier'je kon elk oogen blik door een der Grimstone's worden opgemerkt eu als het in banden van dr. Grimstone viel, kou niemand zeggen wat voor vreeselijke gevolgen dat zou hebben. Hü was onschuldig, geheel onschuldig; maar, of schoon het bewustzijn van onschuld vaaeen troost is, voelde hij, dat tenzij hij dr. Grimsione er ook van kon overtuigen, het hem geen pak ransel zou besparen, Daarom deed hij nog een wanhopige poging om Dulcie van haar besluit te doen terugkomen. Hy deed het evenwel op een onhandige en onmeusch- kundige wijze. „Wees nou geen ondeugend meisje, zei bij, ik mo«t dat briefje hebben. Je komt iu allerlei moei lijkheden als je niet ojijiMst. Ofschoon Daleie uits el-end was opgevoed, moet ik tot mijn spijt zeggen, d.t ze als cenig antwoord een leeüjk gezicht ti nk. Toen Paul dat zag, begreep hij dat zo onvorzetn ij was. De dominee ging voort met spreken, maar l'aul hoorde geen woord meer. Hij wachtte metinpikou' deu adem het oog- nblik af. dal do slag zou vallen- Die viel ten laus-e. Dulcie, hetzij met het denk beeld om de crisis ie verhaasten of omdat lin.ir ex- vrijer's marteling ie groot was vóórhaar wrai kzucht schoof met haar vne', een bankje naar bet papiertje. Dr beweging word door haar moeder opgemerkt en het briefje v. as spoedig in haar hauden. Da goede vrouw las hol met ongelooflijken afschuw en gaf hel dudelyk aau haar man. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1905 | | pagina 1