Zaterdag 2
September 1905.
No. 5699.
54e Jaargang.
FIRMA A- H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag- Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per B maanden f\.
iranco per post /'1.15. Advertentiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale-,
oilicicöle- en onteigeningsadvortentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels f 1.25; elke regel
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU
KORTEGRACHT9
Telephoon 10.
K K N N I SUE VINGE N.
De BURGEMEESTER van AMERSFOORT,
Gezien artikel 41 der gemeentewet,
Brengt. ter kennis van de ingezetenen dat de Ra&d
dezer gemeente zal vergaderen op Diusdag, den
5 September aanslaande, des namiddags te l1/, ure.
Amersfoort, den 1 September 1905.
Do Burgemeester voornoemd,
WUIJTJERS.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van Amersfoort,
Gelet op art. 182 der gemeentewet:
brengen ter kennis van de ingezetenen, dat
het uitvoerig en beredeneerd verslag van don
toestand der gemeente over 11)04 ter Secretarie
in afdruk algemeen verkrijgbaar is gesteld tegen
betaling van f2.50.
Amersfoort, 28 Augustus 1905.
De Burgemeester,
WUIJTIERS
De Secretaris.
J. G. STENFERT KROESE.
Opvoeding van weezen in liet huisgezin.
Woensdagmiddag werd iu het gebouw „Eensgezind
beid" eeu zeer talrijk bezochte vergadering gehouden
vau de „Maatschappij lot opvoeding van weezen in
het Huisgezin".
By den aanvang der vergadering protesteerde luite
nant Van Dijk, uil Breda, tegen de aanwezig
heid van den rechtskundig adviseur der vereeuigiug,
mr. Molster, die aau de bestuurstafe' was gezeten.
Verder stelde spr. voor, dat van deze vergadering
ook notulen zullen worden gehouden niet door een
lid van het bestuur, maar door een onpartijdig per
soon, mevrouw Boulogne.
Mr. Molster zette uiteen, dat bet bestuur daar
tegen geen bezwaar kan hebben.
De beer Van D ij k verzocht, dat de algemeene
vergadering aau mevr. Boulogue zal opdragen het
maken der notulen en verzocht dat mr. Molster uit
uit do vergadering worde verwijderd. (Daverend
applaus.)
Hot bestuur keurt goe 1, dat de notulen zullen
worden gemaakt door mevr. Boulogne, ouder voor
behoud van de waarde daaraan door de volgende
vergadering te hechten. Overigens behoud hei bestuur
ziob bet reo'ut voor zjjo rechtsgeleerd eousulenl in
de vergadering naast zich te houden,
De Voorzitter hield nu, uit tiaam van het
bestuur de volgende rede:
„De aanleiding tot deze vergadering is de volgende
De heer G. Dijkstra R. Uzu. en vyf andereu vroegen
inlichtingen omtrent bet door bet bestuur aan den
directeur J. Wotidstra gegeven ontslag en deden
een voorstel tol Statuten wijzigiug.
Tot rec'ut begrip van den toestand en om u een
goed eu duidelijk beeld te geven vau den geheelen
loop der zaak, dtene bet volgende:
Reeds laugeu tijd was by eenige leden uit hel be
stuur de iudruk gewekt, dat bet beheer van den
directeur te Zandbergen niet met die zuinigheid en
nauwgezetheid geschiedde, die gebiedend noodzake
lijk zijn om de linaueieele draagkrachten eener lief
dadige instelling als de onze ten volle tut baar reebt
te doen komen en vormde deze aangelegenheid in
de bestuursvergaderingen een zich steeds herhalend
onderwerp van bespreking.
Zoo trok, behalve de steeds hoogere reiskosten
van den directeur, de bij een vrywel gelijkmatig
aantal pleegkiuderen jaarlyks stijgende post der
administratiekosten, die in: 1902 bedroeg f 1046.18'/».
in 1903 bedroeg f 1207.34 en in 1904 bedroeg f 1678.45
zeer de aandacht.
Herhaaldelijk werd door eenige der bestuursleden
met de meeste klem by den directeur op bezuiui
ging aangedrongen; het mocht echter niet baten.
Wel werd door deo directeur by die besprekingen
steeds zuinigheid beloofd, doch die belofte werd
nimmer nagekomen en nadere verzoeken om toe
lichting, hem naar aanleiding van immer hoogere
onkostenrekeningeu door don penuingmeeatergedaan,
bleven veeltijds onbeantwoord.
Dit beeft, zooals gezegd, geleid tot vele besprekin
gen in het bestuur tot dat in de bestuursvergadering
van 12 April 1905 een commissie uit het bestuur
werd benoemd tot nagaan van de oorzaken van dit
euvel en tot voorkoming hiervan het vervolg.
Nadat deze commissie was benoemd, kwam er een
brief in van 7 correspondenten, die met ons wilden
overleggen, naar aanleiding van, zooalszij bet noem
den, „gerezen moeilijkheden" met den directeur
klaarblijkelijk had dus de directeur tijdens het on
derzoek, zich tot deze heeren gewend.
Wy hebben gemeend, dat dit onderhoud niet
behoefde plaats te hebben, want de correspondenten
waren iu deze aangelegen beid niet competent. Zij
zouden door odb moeten worden ingewyd in al het
geen in de administratie onjuist was bevondenwy
achtten ons noch geroepen, noch gerechtigd om aan
enkeleD uitleg en verslag onzer bevindingen te geven;
werd dit gewenscht dan willen wjj het geven aau
allen, die belang in de Maatschappij stellen. „Gere
zen moeilijkheden met den directeur" bestonden er
niet wel ernstige aanmerkingen op zijn beheer.
Ware er sprake geweest van verschil omtrent de
toepassing der weezenverzorging, dan voorzeker waren
wij gaarne bereid geweest met de heeren in bet be
lang der Maatschappij to eonfereereu, maar hiergold
het grove fouten, inde administratie door ons gecon
stateerd en de beoordeeliug hiervan behoort uilslui
tend lot tie taak en bevoegdheid van bet bestuur-
De heeren correspondenten waren hierover zeer ont
stemd en vroegen uu op de Augustusvnrgndoring
„Behandeling van het aau den directeur der Maat
schappij gegeven ontslag, gehoord de desbetreffende
verantwoording van bet bestuur", benevens een Sta
tutenwijziging.
Op de agenda van punteu ter behandeling hebben
wij dit op grond van vorenstaande medetlecliogm
veranderd in: „Verzoek om inlichtingen vau het be
stuur betreffende het aan den directeur der Mant
schappij gegove.i ontslag."
Een punt van behandeling kan het nooit
worden, om de eenvoudige redeu dat art. 17 tier Sta
tuten luidt: „De directeur wordt benoemden ontsla
gen iu eeu speciaaldaattoe uitgeschreven b e s t u u rs
vergadering"; dit is geschied en in de speciaal daar
voor gehouden bestuursvergadering vau 14 juni 1905
is do directeur ontslagen.
Nu men hot wenscht, zullen wy aanstonds dein
lichtingen verstrekken, die on3 genoopt hebbeu om
bel ontslag te geven,
Iu den outslagbrief aau den directeur, van 14 Juni
1905 uooiligileu wy dien heer uit tot oen bespreking
op 17 Ju.ii, om den datum van ingang van het ent
slag als andcrzhis te tegelen; op die bijeenkomst
weigerde hy echter pertinent, tot eenige bespreking
over te gaan, zeidu sleebl3, dat wy „de aotie van
eenige leden" eerst moesten afwachten.
Iu overlegmetouzen rechtskundigen adviseur werd
toeu door ons het ontslag op 17 Augustus 1905
vastgesteld.
Daarna kwamen dezelfde heeren by oub met het,
verzoek om in elk geval den datum van het nun
den directeur gegeven ontslag te wijzigen uu eerst
te doen iugaan drie dagen na den d Augustus-
vergndcriug.
Voor ons bestoud er geen enkele reden, om den
eenmaal vastgeslelden datum te wyzigeu en het ge
geven omslag kon eu inoeht nietafuaukelykgesteld
worden van datgene, wat eenige ledeu, vrienden vau
don ontslageu directeur, hier thans in het midden
wensc'ueu te brengen.
Volledigheidshalve wenscheu wij nog nau de
vergadering mede te deelen, dat een drietal be
stuursleden op 17 Augustus, den datum vun ingang
vau het ontslag, naar Zandbergen eu Amersfoort
zijn gegaan, docb dat de directeur én afgifte van archief
én ontruiming van het huis te Zandbergen, hem door
ons als wouiug afgestaan, bepaaldelijk weigerde ook
hier door heeft de directeur zjjn plicht verzaakt,
want de door hem geteekende instructie van 26
Junua-i 1899 luidt: „By aftreden of ontslag levert de
directeur alles wul vun de maatschappij onder zjj
n beheer ol berusting is,in behoorlijke toestand af".
Deze z.mk |is in handen der rechtbank ter afdoe
ning gestekt, doch onderbreekt in hooge mate den
gerogeldeu gang der weozenverzorgiug.
Op 21 Augustus is door ons een advertentie ge-
plaats, meldende:
lo. dat den directeur J. Woudstra ontslag is ver
leeud, en
2o. dat tie heer C. Maarschalk, onze penningineea
ter, is aangewezen om iu het beheer te voorzien; dit
laatste iugevulge slot-alioea van artikel 10 der statuten
waarin het gevn' van ontslag is geregeld.
Tot toelichting van eenige onzer grieveu tegen den
directeur het volgende
A. Toen, in den aanvang van 1905, de bescheiden van
het boekjaar 1904 by den penningmeester inkwamen
bleek er hoewel alle pakketten dir vorschillonde
hoofden door den directeur als gecollationeerd ge
parafeerd waren, waaruit men zou mogeu opmaken,
(lat een en ander dan ook inderdaad in ordo was
dat op die verschillende hoofden bedragen tot
een som van ongeveer f2100 niet verantwoord waren.
De Penningmeester vroeg toen een commissie uit
bet bestuur om met deze commissie en den directeur
diens rekening nogmaals na te gaan en opheldering
te vragen.
Deze commissie, bestaande uit de heeren J. H.A.
A. Kalff, Joan H. Schmitz en C. Maarschalk, heeft
eenige malen met den directeur vergaderd en den
iudruk gekregen, dat hij zelf in onwetendheid ver.
keerde, hoe deze leemten te verantwoorden.
Het kasboek, by die gelegenheid door den direc
teur geproduceerd, was eeu geheel nieuw exemplaar
blijkbaar voor die gelegenheid vervaardigd, liep dan
ook slechts tot eenige maanden terug en gaf daarbij
geen opbeldering.
De commissie beeft toen den directeur de gelegeu-
heid geboden om de verschillende posten vanuit
Amersfoort opnieuw toe te lichten.
Dientcugevolge dan ook zijn de lei-mten, die be
staande in de posten Staats- en Uewoue-wcezeu eu
Exploitatie Doorgangshuis, zoo uiet geheel eu al,
dan toch voor het grootste gedeelte verantwoord, al
werd bij die verantwoording de iudruk bevestigd, dat
de administratie op Zandbergen zeer veel tr wenscheu
overliet.
B. De opgave der reiskosten was zeer hoog. afge
scheiden van do vele eerste klasseKilometerboeltjeain
rekening gebrachtom dit beweren te staven ver
melden wij alleen maar, dat de directeur voor elke
reis van Amersfoort naar Amsterdam voor do be
stuursvergaderingen steeds ffO (nooit meer, nooit
minder) in rekening bracht; ook, dat voor een reis
van Amersfoort naar Utrecht f10 werd opgesohreven
en om met dit derde en laatste voorbeeld te eindigen,
dat verblijfkosten te Leeuwarden, Groningen en
Meppel met f25 werd berekend, waar do directeur
by nadere rectificatie zelf erkende, dat deze hem
slechts f 14.50 hadden gekost. Erkend is door hem
dat vele reislied ragen niet ten volle zyn uitgegeven
eu een reetifioatieuota van hom hierover ia in ons
bezitin do bestuursvergadering van 10 Mei 1905
heeft de directeur een under toegelicht door o. n.
met betrekking tot eeu dezer posten woordelijk te
zeggen; „Deze 110 niet por ltuor te verbruikou,doch
daarin ligt eon gedeelte van de aanruhaillng en oxplo-
tatie van zyn nieter",
O. Afgescheiden van vorunvor.nelde reiskosten, die
over 1904 f 1888.15 beliepen, bleek het der oom missie
dat de directeur ook nog een bedrag vun ongeveer
f570 aan reiskosten getoucheerd had door de remming
van een 40 tal weezea te belasten met bedragen van
f 10, f 15 en f20; inderdaad waren dus de reiskosten
over 1904 geweest f 1963.65. Naar aanleiding van dit
feil om opheldering gevraagd, erkende do directeur
dat dezer reiskosten niet ten behoeve dier wees
kinderen waren geweest en gaf nogmaals specificatiën
die wederom geheel andere eyfers gaven dan de
eerst van hem ontvnngono.en vermeldde d aropo.a.;
voor afschrijving motorfiets over 5 kwartalen f275;
voor reparatiekosten dito f 180; vo»r ontvaogkoston f97.
Tot oen aankoop eener motorfiets wus hy nooit
gemachtigd zyn toelichting luidde, dat hy meende
dat wy wisten, dat hy er oon had.
D. Du gelden aan do weezen in hot algemeen uit
gegeven, werden steeds hooger, zoodat Ao, Po, besloten
word, do rekening van eiken wees separaat «ens na to
gaan; vele opgaven moestim wij aannemen doch een
zeer ernstig bezwaar moest gemaakt worden legen liet
opbrengen van aan f 100 rond voor, volgens den
directeur, gegeven nan eou wees, die daarvoor k appers
gereoeacbappeu bad gekocht otu kapperalecrling te
wordenna korten tyd veranderde uo jongen van
betrekking en volgens de gegeven inlichtingen van
den directeurwilde do pleegvader 't kostbare kupgeroi
niet afgevenquitautie hierover werd niet overgelegd.
E. Er was den directeur gezegd, geen uitgaven
boven f25 voor reparaties te doen zonder maobli-
giug van het bestuur of den Ponniugiueester
f136 58 kwamen onder het hoofd „Onderhoud en
Vernieuwing" op deze rokeuing voor, in het ie
kwartaal 1905 door den directeur uitgeven zonder
eenige toelichting; daarom gevraagd, was hot eenige
antwoord, dat het gedeeltelijk nog oude rekeniugon
waren.
F. Bij de specificatie vau het hoofd „Administratie
kosten'1 eindigden de directeur na opgave dor vol
ledige onkosten vau porto's, iuuing van contri
bution, verzending jaarverslagen enz. nog met een
sluitpost ad f 249.60, woordelijk luidende „voorpost
en pldkzegols, strafport on diverso uitgaven".
Bij het geveu dezer iuliehtingen hebben wij ons
tot feiten beperkt, feiten van zeer ernstigen aarden
die ons de overtuiging hebben gegeven, dat de be-
laugeu der Maatschappij niot in veilige handen
waren by dezen directeur. Waar zulks niet bet
geval was, moesten wij ingrijpen eu handelen
ware een uwer zóo op de hoogte geweest als wy
eu had tueu ons din gevraagd, waarom wy de be-
I langen dor Maatschappij in banden van dezen
I directeur lieten, dan hadden wij ltier schuldig voor
j u gestaan."
Do heer Vau Dy k deelde medo, dat do heer
Woudstra hangende de gerezen quaestie eenige
vrienden van de maatschappij inlichtte, welke
vriumleu zich voornamen te trachten de zaak iu
der ininne schikken.
Op de vraag om een conferentie nan het bostuur
werd door dit lichaam geantwoord dut vau gerezen
moeilijkheden mol den directeur geen sprake kon
ziju on dat bet bestuur alleeu moest welen wat hot
te doen had.
Terwijl de heer Van Dyk zyn inlichtingen voort
zette, deed tur. Molstor den voorzitter sot to
voice eenige mededeeliugen, waarop de vergnito-
ring opstond, roepende „er uit, of „zwijgen."
Na oepig heen en weer gesohreouw. verklaarde
de voorzitter, dat do heer Molster zou clyvon.
De heer Van Dyk neemt daarvan nota.
Voortgaaudo merkt spr. op, dat formeel het be
stuur het recht heeft te besluiten over do poeit'e
van den directeur,hetbestuurerkentcchierdoverant
woording voor zijn daden te willen dragen en wil
da.trvau dus verantwoording afleggen aan do leden
vergadering. Deze verantwoording vroegen de zeven
onderteekenaars te mogen hoorei), waurbjj zy tovens
eeu voorstel deden tot wijziging der statuten, ten
einde de rechtspositie van don directeur tegenover
bet bestuur beter te regelen.
Op dit schrijven antwoordde het bestuur dat de
leden buitouslandB gingen on dus vau een spoed
vergadering geen sprake kan zijn.
Spr, deelt vervolgens nog eeoigo uitdrukkingen
mede, die op de bestuursvergadering tot den heer
Woudstra werden gebezigd.
Verschillende pogingen werden nog in het werk
gesteld om de zaak tol oplosriug te brengen, voordat
het ontslag vau den directeur inging. Het mocht
echter niet baten. Toon weigerde do directeur, op
aandriugen van do xoveu leden, Zandbergen te ver
laten en bet archief af te geven.
Spr. meent dal het onfslug onwettig is, oindat bot
bestuur z. i. onwettig zijn bovoegdheid beeft over
gedragen op drie leden, dou voorzitter, den heor
Van Jutfaas eu den beer Sehmitz. Daarom konden
de zeven leden den directour raden, uiet to wijken.
Besprekende do grieveu vau liet bestuur teguti
dou directeur, zegt spr., dat de grieven reeds bestonden
véor de algemeene vergadering iu Mei, en took liet
het bestuur daarop do rokeniug eu verantwoording
goedkeuren. Het bestaan dor grieveu omtrent het
Doorgangshuis zyu volgens spr. to wijten aan het
ongeschikt en oabekwam beheer van deo penning
meester.
Spr. bestrydt dat do reis- on administratiekosten
to hoog zijn opgevoerd; ze waren onder den vorlgen
directeur, den lieer Scheltema, pee jaar f 450 hooger
dan onder don heer Woudstra.
Spr, betreurt het, dat de directeur den motor niot
officieel heeft aangevraagd; l'ij zet echter hoi. voor
deel van deze motorfiets uiteen en meent, dat din
toch zeker ten kosto van do maat. clmppy behoort
te komen.
Dat een bedrag van de reiskosten is gezet op do
hoofden der weezen, hebben ook de zevendoden den
directeur tof grief gemaakt de d'recleur was echter
overstelpt met administratieve bezigheden en sloeg
daarom do nog niet gehoekte reiskosten om over
de hoofden van du weezen, zonder daartoe machtiging
tn het bestuur te vragen, wat ook spr, den direc
ur kwnlyk neemt.
Spr. las daarop enkele brieven van pleegouders
tn Item voor, waarin met voel lof en genegenheid
,-or den heer Woudstra wordt gesproken. Van zulke
rieven Heeft- spr. stapels ontvangen.
Na lezing van deze bl ieven durft spr. mot gerust
heid te vragenhoe heeft de directeur zich van zijn
taak gekweten 7 En toch wordt deze. directeur ont
slagen, omdat er £.000 of 10000 gulden moeten
worden toejelegd op de weczoriverpleging. Moeten
daaronder dun de iveezon lijden o,' moet men ook
hier, goed in 't geloof, zeggen eerst do weezon, dan
zul het gold wel konten. Trouwens, de tn» atsehappij
is luim vooruitgegaan onder dezen direc -iurhet
kapitaal ia met oen ton gouds vermeerderd.
Al deze overwegingen brengen spr. tot de vraag:
heeft het bestuur tvel hurt voor de maatschappij?
Spr. ordineert ten slotte de handelingen van het
bestuur iu deze aangelegenheid, en beweert dat het
aftreden van den Voorzitter, uen heer Attema, al
leen 'not gevolg is van hot ontslag van den directeur
wat spr. staaft met liet voorlezen van een gedeelte
uit een brief van den heer Attema na diens ontslag.
Er werd herhaaldelijk door enkelen en door den
Voorzitter genrotesteerd logon hot voorlezen van al
doze stukken; de vergadering overschreeuwde echter
dozo bezwaren.
Spr. stelt in hot l'oht, datmetznlkeenonhetrouw-
bareii directeur alle bestuurderen eenvoudig naar
huiten gaan, de maat; mippy overlatende tuin dient
beheer.
Spr. spreekt de vrees uil, dat do bedoeling van
het ontslag zou geweest zijn van gezinsverpleging
over te gaan tot gestichtsverplcging en concludeert
dat het bestuur formeel rechtmatig hoeft gehandeld
in hot ontslaan van den directeur dat do delegatie
vun don datum van het ontslag onrechtmatig was.
dat echter bet bestuur materieel onrecht op onrecht
heeft gestapeld tegenover do maat. buypy en tegen
over den directeur.
De rede van den hoer Van D(jk werd daverend
toegejuicht.
De Voorzit t e r ze, te nog ens kort het stand
punt van hel bestuur uiteen, verklaarde daarbij dat
het uitsiadig zyn van drie dor bestuursleden te wyten
was aan gezondheidsredenen.
Spr, schroomt niet de ondervonden bestrijding
te uneaten min on onjuist. De heer Woudstra, in
wiens financieel beheer hot bestuur thans geen ver-
trouwe i meer kan stellen, heeft steeds eigenmachtig
gehandeld, zich nooit gedragen als ambtenaar van
het bestuur.
Mr. Fen tenor van Vlissingon wil niet
ingaan op de Insinuaties door dun beer Vun Dijk
aan bet adres van het bestuur gericht; daarvoor
strnvn de bestuurslede te lmog. Hy wil eebtererop
wijzen, dat de heer Van Dijk op de feiten, door het
bestuur genoemd, niet anders heeft weten to ant
woorden dan met het gedccltelUk erkennen o.i go
deeltclijk wegdoezelen van de feit.-n. Spr. dankt hot
bestuur voor do genomen maatregelen. Zoolang hot
bestuur niet do volle zekerheid heeft, dat het gold,
Segoven t?n b: to van de weezen, uitsluitend to hunnen
ohoeve wordt besteed, mocht het dezen directeur
niot handhaven.
De heer Van Dijk ontkent geïnsinueerd to
hebben.
De heor Hackstroh vraagt hot bestuur of hot
don heer Woudstra heeft ontslagen oinoneerlükheid
in zjjn administratie, of alleen om fouten m het
beboer.
Mocht het bostuur do ovortuigiog bobben, dat or
oneerlijkheden iu do administratie zyu gsploogdon
is het ontslag daarvan het govolg?
De Voorzitter autwoordt, dat by hot bestuur
ecu sterk vermoeden van oucorl(jkhotd besta .t on
bij spr. is dit tot overtuiging gewerden.
Do heor Van D k vraagt of bet bestuur op hoi
ontslag van don hoor Woudstra wil terugkomen?
De Voorzitter: „Neen."
De hoor Van D (j k etold daarop de volgende
motie
De Algemeene vergadering dor Mnatschij. tot
Opvoeding van Weezon iu hot Huisgezin
gehoord do verantwoording van hot bostuur in
zake het aan den directeur dor Mnatschij, gegeven
ontslng| en hetgeen tor bestrijding daarvan ia aan-
voor bedoeld ontslag geenszins
on dat het onrechtmatig is
gevoerd
van oordeel, dat
termen aanwezig v
gegeven
overwegende, dat de handelingen van het bestuur
inzake dat ontslag niet worden gedreven door de
hellingen dor Mantschn., integendeel mot die belangen
in lijnrechten strijd zyn;
overwogende, dut ook overigens gebleken is, dat
hot bestuur eun avereohucho opvatting bezit vaa
