October 1906.
No. 7268.
56e Jaargang.
Feuilleton.
UITGAVE:
FIRMA. A. H. VAN CIEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag- Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f 1.
franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale
oflicieële- en onteigeningsadvertentiën per regel 15 cent.Reclames 1—5 regels/" 1.25;elke regel'
meer f 0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening
gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT9
Postbus 9 Telephoon 19.
K E N N ISGE VIN GEN.
Onderzoek van Verlofgangers.
Gelet op de artt. 125-131 der Militiewet 1901 en
op art. 99, 2e lid van bet Koninklijk besluit van 2
December 1901 (Staatsblad no. 230) zooals dat artikel
is «aniievuld by bet Kouinklyk besluit van 17 Octo
ber 1904 (Staatsblad no. 234)
Gezien het besluit van den heer Commissaris der
Koningin in de provincie Utrecht, d.d. 25 October
1906, 4e afdeeling, no. 1011/893;
Brengt by deze ter kennis van:
CORNELIS DE GRAAF,
lichting 1902, uit deze Gemeente,
dat hy verplicht is, om op Zaterdag den 10 No
vember a.s„ des voonniddags ten 10 uur te Utrecht
in het Militair Logement aan de Lange Nieuwstraat
aanwezig te zyn, teneinde door den heer Militie-
Commissaris te worden onderzocht;
dat de verlofganger, by dat onderzoek verplicht is
te verschijnen in uniform gekleed en voorzien van
de kleeding-en uitrustingstukken hem by zyn vertrek
met verlof medegegeven, van zyn zakboekje en van
zyn verlofpas.
Voorts, dat gedurende den tyd, dien het bedoelde
onderzoek duurt en in het algemeen, wanneer by in
uuilorm gekleed is op hem van toepassing zyn het
Crimineel Wetboek en het Reglement van Krijgs
tucht voor het krijgsvolk te lande.
Amersfoort, 29 October 1906.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
WU1JTIER8.
De Secretaris.
J. G. 8TENFERT KROESE.
Onttrekking aan den Openbaren Dienst.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van AMERS"
FOORT;
breugen ter algemeene kennis, dat het voornemen
bostaat aan den openbaren dienst te onttrekken een
gedeelte van het perceel, Gemeente Amersfoort,sec
tie E no, 503-1, zooals nader is aangegeven op de
teekeniug, welke ter Secretarie ter inzage is neder-
gelegd.
Bezwaren tegen deze onttrekking aan den open
baren dienst moeten schriftelijk worden ingediend
vóór Dinsdag 6 November 1906, des middags 12 ure.
Amersfoort, 30 October 1906.
Burgemeester en Wethouders
van Amersfoort,
De Burgemeester,
WUIJTIER&
De Secretaris,
J. G. STENFERT KROESE.
Schoolartsen.
eenparigheid en uit eigen beweging ora een
nieuw toezicht in de school vragen. Op-
uierKeJijk, omdat het bewijst hoe algemeen
door hen, ten bate van de hun toevertrouwde
kinderen, de behoefte aan geneeskundige
voorlichting wordt gevoeld".
I wil de Internationale vereeniging
V rede-tentoonstelling"
Hl.
ïn een derde artikel, door prof. Burger
aan dit onderwerp in het «Tijdschrift voor
Geneeskunde'' gewijd, zegt de hoogleeraar o.a.:
«Voor de oplossiDg van het schoolartsen-
vrragstuk ware het zeker nuttig, indien wat
minder naar theoretische bespiegelingen en
wat meer naar practische ervaring werd ge-
geluisterd. Nu zyn er twee feiten, dienaar
mijn ineening zóo krachtig pleiten voor een
geneeskundig schooltoezicht, dat alle schrijf
tafel-bezwaren daarbij verdwijnen. Het
eerste is de reeds genoemde vaststaande
daadzaak, dat in de scholen een schrikbarend
aantal kwalen en gebreken samenschuilen,
die door den schoolarts gemakkelijk worden
ontdekt en die voor een groot deel voor
verbetering of genezing vatbaar zijn. Het
tweede is het feit, dat door de onderwijzers
byna algemeen en met aandrang om school
artsen wordt gevraagd. Waar de geest des
tijds van veel zelfstandigheidsbesef by de
onderwijzers getuigt en de van ouds over
hen gestelde machten door velen als onnoodig
en hinderlijk worden beschouwd, is het des
te opmerkelijker, dat zij met een zóo groote
Indien ieder mensch vrede had in zijn
gemoed, indien elk individu vrede had met
zijn lot, zou er vrede zijn over de gebeele
aarde. Maar zoolang de mensch zal zijn
mensch, zoolang iedereen streeft naar voor
uitgang, zal er ook botsing zijn tusschen de
belangen der verschillende individuen.
Er zal dus ook tusschen de volkeren wel
geen absolute vrede mogelijk zijn.
Het, tegenovergestelde van «vrede" noemt
men «oorlog". Dat is niet juist. Tegenover
«vrede" staat «strijd". Oorlog is een bloedige
strijd. Wij keuneo echter nog «parlemen
tairen" eu ook »economischen" strijd.
Ieder beschaafd mensch haat den oorlog
den bloedigen strijd. Hij zou zoo gaarne een
internationalen rechtstoestand verzekerd rien.
Aan dat feit dankt het Hof van Arbitrage
zijn ontstaan.
Door enkele hoogstaande menschen wordt
sinds lang gestreefd om oorlogen als zijnde
onwaardig in de toekomst te vermijden.
Zij streven daarnaar, omdat zij door studie
of waarneming hebben vastgesteld, hoe groot
de ellende is, die door een bloedigen stryd
van volk tegen volk wordt veroorzaakt.
Maar de groote massa, het meerendeel der
menscben, kao zich nog niet genoeg voor
stellen hoe groote ellende door den oorlog
ontstaat.
Ja, ik zou durven vragen of de Vorsten,
de Ministers en hun raadslieden zich eeniger-
raate juist kunnen voorstellen, hoeveel schrij
nend wee er over een volk wordt gebracht
door een strijd vaD natie i-gen natie met de
wapenen in de hand.
Wisten zij allen, wisten alle menschen van
de ten hemel schreiende ellende, door den
oorlog veroorzaakt deze zou niet meer
kunnen voorkomen.
Men zou net zoo lang pleiten voor een
tusschenwcg streven naar een mensch-
wairdige wijze, waarop de krachten konden
gemeten worden tot de oplossing was
gevonden.
Onze taak ligt dus voor de hand.
Wij moeten aan de wereld de gelegenheid
verschaffen, door eigen aanschouwing de
nadeelen van den oorlog te vergelijken met
de voordeelen van den vrede.
Ongeveer in bet tijdperk 1910—1912 zal
vermoedelijk het Vredespaleis, het geschenk
van den Amerikaan Andrew Carnegie, te
'sGravenhage worden ingewijd.
Indien in dat jaar een tentoonstelling wordt
geopend, die daardoor is gekenmerkt, dat
tegelijk met de voordeelen van den vrede de
verschrikkingen van den oorlog ziju te aan
schouwen, dan is daarmede de gelegenheid
gegeven ora door persoonlijke waarneming
te oordeelen.
Mocht dan nog na de inwijding van het
37.)
Na een korte pauze vervolgde de detective
„Toen uw broeder ten slotte bemerkte, dat de
justitie u verdacht vau den moord op uw oom, be
rustte hij daarin. In den beginne aacht hij onge
twijfeld, dat u uw onschuld zoudt kunnen bewijzen,
terwyl hy later hoopte, in staat te zyn, u te doen
ontkomen. Tegelijkertijd mogen we bet feit niet
voorbij zien, dat hy uw revolver gebruikte om er
den moord mee te begaan. Maar hy kan niet ge-
Vredespaleis H. M. de Koningin aan het hoofd
van Vorsten en Presidenten de Vrede-teutoon-
stelling willen bezoeken en hun aantoonen
hoe groot een ellende door een enkelen pen-
nestreek kan worden veroorzaakt of verme
den, dan zou het moreele resultaat zeer groot
zijn.
Gedurende het tijdperk dat de tentoonstel
ling geopend is, moeten congressen worden
gehouden, waar letterkundigen, industrieelen,
kooplieden en landbouwers, rechtsgeleerden,
ingenieurs en economisten, kortom mannen
van studie en practijk, zich uitspreken over
de wijze, waarop een oorlog kan vervangen
worden door een menschwaardigen strijd.
Ik stel mij voor, dat op deze congressen
een aantal vragen zal worden beantwoord,
die vooraf door een internationale commissie
zijn vastgesteld.
Ik stel mij voor, dat daar duidelijk ver
geleken zal worden, hoeveel kapitaal in de
aatste tien jaren door de verschillende Rijken
voor oorlogstoerustingen is uitgegeven en
hoeveel malen bekende nuttige werken,
waarnaar reeds lang met verlangen wordt
uitgezien, hadden kunnen worden volbracht.
Ik denk daarbij aan het bestrijden van ver
schrikkelijke ziekten, aan het ontginnen van
woeste gronden, aan bet droogmaken van
waterplassen, enz.
Naast de resultaten van vrede, belichaamd
in een degelijke kunst- en verkeerstentoon-
stelling, toone men de nadeelen en ellenden
van den oorlog, door enorme schilderdoeken
of panorama's aanschouwelijk gemaakt.
Een dergelijke tentoonstelling zal reeds
lang vooruit haar heilzamen invloed doen
gevoelen.
Gedurende de jaren van voorbereiding zal
op de lippen van ieder beschaafd mensch
over de geheele wereld het woord «vrede"
gestadig worden gebracht, ja, ook de onbe-
schaafden zullen het vernemen men zal zich
meer met dit onderwerp bezig houden men
zal de noodzakelijkheid van den vrede inzien.
De Nederlandsche en ook de Wereld
industrie zal geprikkeld worden om op deze
tentoonstelling, die een hoog doel heeft en
geen wereldkerrais zal zijn, waardig voor
den dag te komen. Ons land zal de enorme
voordeelen ondervinden en met eere worden
genoemd. Het zal weder toonen, dat ook
een kleine natie «groot" kan zijn.
Het is van belang, bier in het kort na te
gaan hoe groot voor ons Nederlanders de
elllende is, veroorzaakt door de mogelijkheid
van een toekomstigen oorlog.
Uit 'de cijlers van het Nederlandsche Rijks-
beheer over 1904 blijkt, dat de totale Rijks
uitgaven in dat jaav bedroegen: f175 942175.01
De uitgaven welke dat jaar gedaan zijn
tot instandhouding en verbetering van leger
en vloot vormen een bedrag van f 46 030 273,
dat is 26.2 of moor dan éen vierde van
onze totale uitgaven.
Ik verneem, dat in 1904 in ons land waren
619794 belastingbetalende kiezers. Er zijn
echter ook nog belastingbetalende personen
iu ons land die geen kiesrecht hebben; ik
schat daarom, dat in Nederland ongeveer
800000 menschen belastingbetalers zijn,
welke het grootste deel dier oorlogsuitgaveu
moeten opbrengen. Omdat de noodige mid
delen ook door indirecte belastingen worden
weten hebben, dat u in deu waggon zat met den
beer Wilson, daar u op een bank lag op een plaats,
waar hy u niet zien kon. Ook kan by u te Londen niet
in den trein hebben zien gaan, daar de trein, waarin
hij zat en van waar uit hij den heer Wilson dood
schoot, toen uw trein voorbij ging, verscheidene mi
nuten eerder uit Londen vertrokken was. Daar zyn
trein aan alle Btations stopte, werd hij weldra inge
haald door den trein, waarin u met uw oom hadt
plaatsgenomen en na den moord te hebben vol
bracht, stapte de moordenaar aan het volgende sta
tion uit, spoorde naar Londen terug en kwam daar
juist bijtijds om naar Norwood te gaan met den
trein, die Londen te 6.89 verlaat te 6.10 te Nor
wood aankomt. Op die wyze kon hy met zyn twee
de spoorkaartje zijn afwzeigheid tijdens den moord
bewijzeD voor de Rechtbank.
„Nu komen we tot een zaak, die op het eerste
gezicht moeilijk op te lossen achynt.
„Waarom verlangde hij, nadat hij u veilig had doen
ontkomen naar uw dood? Omdat de heer Witeonu
alles had vermaakt en eerst na uw overlijden alleB
aau uw broeder zou komen. Na uw dood giug dus
de geheele bezitting in zyn handen over. Hij wist
echter, dat, hoewel u het land uit was, dat u niet
werkelijk waart overleden en waarschijnlijk uit
angst, dat u het den eenen of anderen dag in
het hoofd zoudt krijgen, terug te komen, ten einde
dan uw onschuld te bewijzen en zoodoende mis
schien zyn schuld aan het lioht zoudt brengen,
kocht hy den kapitein om, het schip te doen
vergaan en n aan boord te laten en zóo om te
komen. Daarom sohreef hij u ook een brief, om u
mede te deelen, dat zy, die fulie hadt, waren over
leden, zoodat u er geen verder belang bij hadt,
naar dit land terug te keeren. Maar vreezende, dat
zelfs dit u niet voordurend buitenslands zou houden»,
verlangde hy uw dood. Hy verlangt klaarblijkelijk
bijeengebracht, kan moeilijk juUi bepaald
worden hoeveel geld gemiddeld iedere be
lastingbetaler per jaar opbrengt, opdat leger
en vloot zooveel mogelijk op de hoogte van
hun tijd gehouden worden. Dat het meer
dan f25 per jaar is, kunnen wij veilig aan
nemen.
Maar bij dat bedrag van ruim 46 millioen gul
den heb ik niet opgeteld^de rente en aflossing
van de leeningen, die ton behoeve van leger
en vloot zijn aangegaan; kortom ik neb
alleen de directe en niet de indirecte kosten
van leger en vloot gerekend.
Indien men nu weet, dat volgens hst ont
werp van de Zuiderzee-vereeniging de totale
kosten van het droogmaken der Zuider/.ee
geraamd worien op 189 millioen gulden, en
dat die plannen in het algemeen door de
Staatscommissie van 1894 behoudens enkele
wijzigingen zijn goedgekeurd indien men
weet, dat bij het volvoeien van die plannen
118 millioen gulden aan materieel geleverd
zou kunnen worden door binnenlandsche
leveranciersindien men weet, dat bij de
voltooiing van die plannen 194410 Hectaren
goede bouwgrond aan ons vaderland zullen
worden toegevoegdindien meu weet, dat
de aanvang van dat prachtige werk feitelijk
alleen ui'gesteld en nog eens uitgesteld wordt
door den toestand onzer financiën, komt men
dan niet tot de overtuiging, dat de gewa
pende vrede tusschen de Europeesche Staten
een ramp is voor ons laDd
Indien men dagelijks leest over den finan-
cieelen nood der Gemeenten, wanneer men
leest, dat de Staats-begrooting voor 1906
niet sluitend gemaakt kon worden; wanneer
er gejammerd wordt over de voorgestelde
belasting-verhooging en bewezen, dat werke
lijk de belasting al meer dan hoog is; indien
wij uit het verslag van het Congres over de
tuberculose vernemen, dat in Nederland per
jaar 9000 menschen sterven aan die ziekte
waarvan het grootste deel der lijdenden zou
kunnen genezen indien hun voldoende rust,
goede voeding en frissche lucht kon worden
verschaftindien wij weten, dat de opleiding
yan den werkman geschiedt op ambachts
scholen, voor het grootste deel door liefdadige
giften veelal op bekrompen wijze in stand
gehouden, omdat het Rijk niet over voldoende
middelen beschikt ora die scholen geheel
voor zijn rekening te nemenindien wij weten
dat de opvoeders van onze kinderen het
toekomstige geslacht te zeer gebukt gaan
onder een karige bezoldigingindien wy
weten, dat de opleiding van den handelsman
nog bijna gansch ongeregeld is, is daarmede
den niet glashetder bewezen, dat de gewapende
vrede een ontzettende ramp is, vooral voor
ons vaderland?
Want gewapend moeten wij blijven.
Het ligt niet in onze natuur, den aanvaller
eerst de rechter-en dan de linkerwang tebieden
en hem toe te voegen«Hier, neem alles
wat wij aan de zee ontwoekerd hebben; maar
doe ons als alsjeblieft geen kwaad". Neen,
«de kaas van het brood te laten eten", is
onze gewoonte niet. Wij zijn èn tegenover
onze voorvaderen èn legenover onze kinderen
verplicht, ons moetztam verkregen bezit te
verdedigen.
De gewapende vrede drukt niet alleen lood
zwaar op ons, maar in nagenoeg gelijke mate
op onze naburen.
niet naar uw terugkomst, maar hoopt, dal u thans
dood is; dit is alles,- wat ik u heden kan vertel
len, maar ik zal weldra nog meer kunnen mede-
deelen."
De heer Pearson stond op, schudde Havik de hand
en verliet het kantoor zonder een woord tezeggeD.
Geen pen zou de smart kunnen beschrijven, die hy
gevoelde als hy dacht aan den broeder dien by had
liefgehad en vertrouwd en die hem zóo wreed had
bedrogen. Hij liep voort, zonder links of rechts te
zienhij kwam telkens in gevaar overreden te zul
len worden; de koetsiers schreeuwden tegen hem,
de voetgangers keken hem na. doch hij sloeg ner
gens acht op. De slechtheid van zyn broeder had
hem eerst slechts met scbaamto en smart vervuld,
maar nu schoot een ander gevoel wortel in zyn
hartdat van wraak. Verscheidene uren liep hy
doelloos rond, tot hy eindelijk kalmer werd en naar
lijn hotel terugkeerde. (Wordt vervolgd.)
