BIJVOEGSEL
Stadsnieuws.
behoorende bij de
Amersfoortsehe Courant
van ZATERDAG 15 DECEMBER 1906
Uitgave Firma A. H. van CLEEFF
Laat ons daarom minder genieten als dat
genot menigeen teu verderve kan voeren.
Ware alcohol inderditad een krachtgevend
middel dan zou dat moeten blijken uit den
gezondheidstoestand. Men moge al op wij
zen op den tachtigjarige, die heel zijn leven
dronk, doch moet dan óok bedenken hoe
ontzaglijk velen juist door don drank stierven
vóór hun tijd.
De gegevens hier te lande zijn nog van
jonger datum dan in Engeland, de bakermat
der Levensverzekering-maatschappijen en
arbeiders-ziekenfondsen. Daar werd gecon
stateerd, dat onder onthouders 6 A 7 ziekte
dagen, onder matige gebruikers 12 ziekte
dagen per jaar gemiddeld voorkomen Een
41 jaar bestaande Levensverzekering-maat
schappij kwam tot het resultaat, dat het
aantal verwachte sterfgevallen per jaar ge
middeld is voor onthouders71%en voor matig
heidsmannen 96%,
In moreel opzicht is 't al niet beter. Wie
vergrijpen zich 't spoedigst aan een ander?
De nuchteren? Als de wijn is in denman,
is da wijsheid in de kan. Bij hoogontwik-
kelden zoowel als bij zeer eenvoudigen
getuige de politie-statistiek van Heidelberg
van 16 Juni tot 16 Juli 1899 toen op 1462
studenten plaats luidden 102 bekeuringen
wegens openbare dronkenschap, het uit
draaien van gaslantaarns, openen van riool
gaten, rustverstoring, enz. Brengt men dit
over op de gehoele bevolking van het
Duitsche Rijk dan zijn de verhoudingen per
10 000 inwoners14processen-verbaal wegens
beloediging van politie-beamten door niet-
studenteu en 22 door studenten, gevaarlijke
verwondingen 20 en 15, bedreiging 4 en
14. Dit teekent de vervloekte drinkgewoon
ten onder studenten.
De alcohol vraagt niet naar beschaving of
ontwikkeling, naar liooge of lagere afkomst,
doch maakt van elke meusch een beest.
Hij berokkent {ontzaglijke schade aan de
maatschappij (krankzinnigheid, zelfmoord,
minder werkkracht, grooter aantal ziekteda
gen) terwijl de gemeenschap recht heelt op
aller ouvci korte werkkracht.
Alcohol geeft dus een sociaal verlies en is
dus een sociaal gevaar.
Door zorgvuldige on lerzoekingen.jaren ach
tereen genomen, is gebleken, dat in twee
groepen van tien iamiliën, waarvan de ont
houders 01 en de gebruikers 57 kinderen
hadden, onderscheidenlijk 50 en 9 (negen
slechts) goed opgroeiden. Die 48 kinderen
van nog maar matige gebruikers waren van
hun geboorte behept met kwalen en gedoemd
tot soms onbeschrijflijk lijden.
Uil nauwkeurig nagaan van eenige duizen
den gevallen bleek, dat, waar de vader een
dronkaard was, zijn dochters bijna regelmatig
niet in staat waren hun kinderen zelf te
voeden/ zoodat de kindersterfte zeer groot
werd.
Alcoholisme blijkt dus te zijn een ontzag
lijk gevaar voor de gemeenschapen de plicht
van eiken weldenkende is, te doen wat mo
gelijk is om dat kwaad te helpen keeren.
Wie ten deze zijn plicht verzaakt, handelt
niet zooals een mensch behoort te handelen.
Eingelijk debat werd niet gevoerd.
Slechts deed iemand de vraag of een ge
heelonthouder bedrijfskapitaal raag verstrek
ken aan een tapper.
De inleider beantwoordde deze vraag door
zijn zienswijze mee te deelen omtrent het
standpunt, dat een alcohol-bestrijder dient in
te nemen tegenover den drankhandel en de
alcohol-industrie.
Spr. deelde nu mee, dat, waar in een be
drijf word gestoken 100 000 dollar, daarbij
werk vinden in lederindustrie 146, kleding
industrie 136, tegolindustrie 135, alle overige
gemiddeld 72doch in brandewijn-industrie
1 7 en bierenindustrie 1.5.
De alcohol-industrie geeft dus én een soci-
aal-nadcelig product én doet het bedrijfska
pitaal ten goede komen aan het minste aan-
lal menscheD.
Waar dus de drank-industrie langs alle
jijden een schadepost is, behoort de drank
bestrijder die op geen wijze te steunen, óok
niet door er geld in te steken.
Spr. werd hier telkenmale geïnterrumpeerd
door een tegenstander, doch ging voort:
No" een deel is niet aangeroerd, namelijk
de som gelds, die jaarlijks alleen in ons
kiein land wordt besteed aan alcohol. Uit
de verslagen van de Ontvangers der accynzen
blijkt, dat per hoofd - dus mannen vrou
wen en kinderen - wordtgebruikt S.22 L.
„er iaar, dat is 8.22 L. belasting-drank van
of 11.5 L. hoi'bergdrank, of per week
en por gezin gemiddeld voor fl.25, of per
jaar f85 per gezin <«pr. meende, dat f t
lastige beer achterin do zaal wel meer dan
f 85 per jaar noodig had) of voor heel bet
land per jaar 72 millioen gulden.
Dat is nog zonder wijn of bier, zonder te
rekenen de kosten van arbeidsverlies door
Maandaghouderij, ziekenverpleging, gevav e-
nisverpleging. Telt men deze mee, danlt
de onnutte uitgaaf wel 300 millioen per
jaar.
Doch nemen we eens honderd millioen per
jaar, dan nóg blijkt overtuigend welk ontzag
lijk verlies de alcohol-industrie berokkent
aan heel de gemeonschap en welk oen ont
zettend gevaar zij oplevert voor de maat
schappij.
Spr. hoopte, dat zyn gehoor ook thuis ge
komen zal overwegen wat hij zeide toen hij
deze diep-ernstige zaak besprak en dat ieder
zien zon afvragenwat is tegenover deze
dingen mijn plicht; wat heb ik tot deze din-
gei. 'e doeren daardoor zou komen tot de
overtuiging, dat plicht is, mee te stryden te
gen dit ontzaglijk kwaad.
Prof. Keninck dankte 'nu den spi eker voor
zijn geheel belangloos optreden en sprak den
wensch uit, dat deze andermaal zou willen
komen naar Amersfoort, dat te dezen opzichte
niet hoog staat en spr. 30- jarig verblijf
iu deze stad kan hem doen oordeelen waai
de vooruitgang op dit stuk maar o! zoo
gering is.
Hierop werd de niet overdruk bezochte
vergadering gesloton.
Weldadigbeidspostzegels.
Eerstdaags zullen ingevolge verleende
machtiging bij Kon. besluit van 26 December
ten behoeve der Amsterdamsche vereeni-
ging tot bestrijding der tuberculose «Wel
dadigheidspostzegels" worden uitgegeven,
die geheel voldoen aan de eischen van ge
wone postzegels.
Zeer artistiek van uitvoering, ontworpen
als zij zijn door den heer Der Kinderen,
Directeur der Academie voor Beeldende
Kunsten, mogen zij evenals gewone zegels
op brieven worden geplakt, zonder dat een
gewoon postzegel daaraan behoeft te worden
toegevoegd. Van zulke zegels worden er
uitgegeven van 1, 3 en 5 oent, kostend in
dit geval 2, 6 en 10 cent. Zij zijn uitsluitend
verkrijgbaar te Amsterdam aan Post- on
Bijkantoren en depots. Zij zijn daar ver
krijgbaar van 21 December tot 3 Januari,
mogen echter gebruikt worden tot 31 Janu
ari 1907, doch alleen voor binoenlandsch
verkeer.
Zij mogen derhalve uit alle plaatsen van
Nederland naar alle plaatsen in Nederland
worden verzonden en worden dan als gewone
postzegels afgestempeld. Aldus hebben zij,
zooals van zelf soreekt, groote philatelistische
wa.irde. Ten einde ook niet-Amsterdammers,
die bf een steentje willen bijdragen tot een
goed werk bedenkende, dat Amsterdam
1/10 van Nederland's inwoners herbergt, en
de droeve tuberculose daar, bij de ongunstige
woningverhoudingen meer slachtoffers dan
elders maakt óf die een philatolistisch
unicum willen bezitten, hiertoe in de ge
legenheid te stellen, is het Consultatie
bureau te Amsterdam, Vijzelgracht 23, bereid,
tegen overmaking van hel gevraagde bedrag
de verzending der postzegels in couvert op
zich te nemen. Men riohte zich dan een
voudig tot het Consultatie-bureau der Vereen,
tot bestrijding der tuberculose te Amster
dam, Vijzelgracht 23.
Ook in de afdeelingen van de Eerste Kamer
werden, bij het onderzoek van het wetsont
werp tot wijziging der Muntwet ter invoering
van een nikkelen 5-centstuk, bezwaren ver
nomen, die in de Tweede Kamer te berde
waren gebracht. Men vond het 2J/a-ceutstuk
voldoende in de behoeften voorzien, mits de
circulatie van deze munt werd uevorderd
maar niet allen waren van deze meening.
Meer algemeen waren de bezwaren tegen
den vorm, de dreigende verwisseling met het
kwartje, de kroon, die geen Koningskroon is.
het woord .Nederland" in plaats van «Neder
landen".
Het denkbeeld werd geopperd, de groote
5 op het muntstuk diep in te slaan, opdat
het verschil met het kwartje voelbaar zou
zijn.
Hetafdeelingsonderzoek in de Eerste Kamer
van het wetsontwerp t-.t ruiling van grond
met de Gemeente Amersfoort bracht de op
merking, dat. de betreffende grond eerst door
de Gemeente is gekocht en zij dus slechts
als tusschenpersoon optrad. Men vroeg waar
om dit geschiedde;
Ingenieur Th. Sanders zal Maandag te Am-
steraam in den Bond van Technici inleidea:
De Amsterdamsche spoorwegplannen en hun
voorbereiding.
De Gemeenteraad van Gouda besloot gister
met 8 tegen 4 stemmen voorloopige concessie
te verleeneu aan ingenieur A. J. Krieger
voor den aanleg en de exploitatie van een
paardetram weg station - markt - Oosthoorn-
veerstal.
Omtrent het plan van ingenieur A. J.
Krieger voor een paardenspoorweg Utrecht-
Rurmelen schrijft men ons:
De hoer Van de Poel, uit Utrecht, hield
op 11 dezer te Harmeien een voordracht
voor een op te richten auto-omnibusdienst
o.m. van Harmelon naar Utrecht. Hy be
weerde f22000 'sjaars noodig te hebben tot
dekking der exploitatie-kosten van een goed
ingerienten auto-omnibusdienst Ouecht-Har-
melen (de exploitatie- en afschrijvingskosten
van een paardetrum langs dit traject werden
berekend nog goen derde vau dit bedrag te
zullen eischen).
De beer Van de Poel meent, dat die kosten
zullen worden gedekt door de opbrengst,
waarbij hij o.m. f8000111 'sjaars denkt te
balen uit het goederenvervoer (de totaal
opbrengsten werden in het ontwerp-paarde-
tram begroot op hoogstens f9000 'sjaars).
De Gemeenteraad van Harmeien besloot
op 13 dezer, in principe medewerking te
verleenen aan den aangevraagdeu paarden
spoorweg Utrecht-Harmeien (ook de Ge
meenteraad van Ouden, ijn besloot bereids
daartoe) en benoemde eea commissie uit zijn
raidden om met den ontwerper, ingenieur
Krieger, in overleg te treden.
Ook de heer M. van der WerfT behaalde
het Mercurius-diploma voor Boekhouden van
deFederatie van handels- enkantoorbedienden
in Nederland.
De heer A. Th- Neeb legde aan de Rijks
universiteit te Leiden met gunstig gevolg af
het candidaats-examen Rechten.
Het Amersfoortscb Vrijwilligerskorps, dat
reeds over de 80 man telt, heeft nu ook eeD
muziekkorps van 33 man.
De Amersfoortsehe Muziek-vereeniging
(voorheen «Caecilia") heeft zich verbonden
om, als de troep in 't voorjaar uitrukt, bok
in uniform te verschijtten.
Daar zit gang in.
Oók is een afdeeling gesticht te Baarn,
waar een instructeur uit Amersfoort heden
avond de eerste schreden zal doen zetten op
het krijgsmanspad;
Blijkens beslissing van den Minister van
Oorlog kan aan het eerstvolgend examen van
hen, die wenschen te worden toegelaten tot
de verbintenis als vrijwilliger voor het reser
vekader bij de infauterie en de vesting-artil
lerie óok worden deelgenomen door jonge
lieden die, in het jaar 1800 geooren zijnde,
op 13 Februaai 1907 dei» leeftijd van 17
jaren nog niet hebben bereikt, zoomede door
ingeschrevenen voor do militie voor de lich
ting 1908, door lotelingen van de lichting
1907, door lotelingen van de lichting 1906
die in 1907 moeten worden ingelijfd, en door
dienstplichtingen van vroegere lichtingen die
nog in het genot zijn van uitstel van eerste
oefening.
De kennisgeving, dat zij aan het examen
wenschen deel te nemeü, behoort door de
adspiranten vóór 30 Januari 1907 te worden
ingezonden bij den commandant van het korps,
waarbij zij zich wenschen te verbinden.
H Landbouw-onderwijs aan lo^fngen in
het garnizoen Amersfoort wordt gegeven
doorden Rijks-landbouwleeraar P.Miedema.uit
Utrecht, en bijgewoond door 24 deelnemers.
Eerlang zal bij het 5e regiment infanterie
worden ingevoerd de nieuwe tamboers- en
boornblazersschool, ontworpen door den ser
geant-tamboer van bet 9e regiment.
De trom-signalen voor den kazernedienst
vervallen dan.
Luitenant L. J. Rieber, van het 5e regi
ment infanterie gedetacheerd aan de Hem-
brug, wordt 15 December gedetacheerd bij
de Normaal schietschool te 's-Gravenhage.
Luitenant-kolonel jhr. L. A. P. Six, van
het le regiment veld-artillerie, vertrekt Dins
dag naar Breda om het commando over het
3e regiment veld-artillerie over te nemen.
Ook Donderdagavond was »Amicitia", bij
de uitvoering voor kunstlievende leden en
donateurs van bet Amersfoortscb symphonie-
orkest «JubaP onder leiding van den heer
G. Bikkers, goed bezet.
Was er hier en daar wel iets, dat nu
niet precies zoo heel muoi klonk, toch bleek,
dat door dit orkest van dillettanten ernstig
word gestudeerd en getracht iets goeds te
leveren.
De pas opgerichte mandoline-club «Arion"
bracht een zeer aangename afwisseling en
viel zóo in den smaak, dat ze al aanstonds
toetjes moest geven. Vooral de Faust-fan-
taisie en de Arion-marsch (van haar direc
teur, dep heer C. H. Stoetzer) oogstten
bijval.
Geen wonder dan ook, dat de grijze Voor
zitter van «Jubal", de heer A. M. Kollewijn
Nz., warme hulde bracht aan «Arion",
terwijl hij ook de heeren J. D. L. v. B. enL.
S. dankte voor hun medewerking op Zon-
dagavand bij hot volks-coc-erL
't Is maar een geluk, dat er een beetje
rust komt in de avondjes-uit. Volgende week
maar twee openbare uitvoeringen.
Dat het deze weekte druk was voor Amers
foort bleek gisteravond, toen «Heimat' ging
voor een kleine tachtig menscheu.
Gaarne brengen wij in herinnering, dat
a. s. Dinsdag 18 dezer, des avonds te half
acht, in de Industrie- en Huishoudschool,
Hendrik van Viandeustraat 17, de bespreking
wacht door de Directrice, raejuftronw De Holl,
van »De voeding in het gezin van den werk
man".
Mejuffrouw De Holl denkt haar rede
over dit belangwekkend onderwerp met voor
beelden toe te lichten. De spreekster, die
riders reeds meerdere wintercursussen heeft
geleid, hoopt met de oprichting van de door
haar bedoelde bostelooze avondlessen
ook hier te slagen.
Dat haar dit terstond gelukken zal, be
twijfelen wij niet, zoo maar een goed getal
dergenen voor wie de avond eigenlijk bestemd
is, daarvan ook werkelijk gebruik maakt.
Entrée wordt niet geheven.
Belangstellenden, zegt het voort I
De buitengewone algemeene vergadering
van «Handel en Nijverheid" waarop het
rapport der Markt-commissie zou worden
gelezen en die aanvankelijk was vastgesteld
tegen 19 December, zal gehouden worden
begin volgende maand.
Dat is een mooi begin van het nieuwe
jaar.
We vestigen de aaudacht op de advertentie
in dit nummer nopens de bijeenkomst, in
de gioote zaal van «Het Valkje" op Woens
dagavond-
De autoriteiten zijn genooddoch ook
anderen zullen ongetwijfeld belangstellen
in dit vraagstuk.
Het eerste elftal van «Quick" speelt hier
morgen tegen «Wilhelraina" uit's Hertogen
bosch.
Een interessante voetbalewedstrijd, die
wel heel wat kykers zal lokkn.
Haar tweede gaat naar «Hercules" III te
Utrecht voor den U. P. V. B.
De «Kampioen" gaf in zijn jongste num
mer het eerste nummer vau een Technisch
bijblad.
Geruimen tijd geleden maakten we mel
ding van het verzoek, in «Audrocles" aan
vrouwen en meisjes gedaan om zich niet te
tooien met veeren van vogels.
Men verzoekt ons de geheele brochure nog
eens weer op te nemen.
We hebben te goeden dunk van onze leze
ressen dan dat we zouden veronderstellen,
dat dit nog noodig is.
Mocht een barer de brochure-zelf nog eens
willen doorlezen, dan ligt die te onzen bu-
reele ter beschikking.
Het gerucht als zouden weder arrestaties
hebben plaats gehad in verband met den
moord op Drost, is, naar men ons ten stel
ligste verzekert, beslist onwaar.
Niet alleen te Baarn maar nu ook te,
Utrecht weden valsche kwartjes uitgegeven-
die bestaan uit een cent waarop langs gal
vanischen weg de afbeeldingeu der voor-
en der achterzijde van een kwartje zijn vast
gehecht en waarvan de rand met eenig zil
ver is bedekt.
Oppassen is dus de boodschap.
Terwijl hedenmiddag een arls een zyner
patiënten bezocht en zijn rijwiel voor diens
woning had neergezet, ging een velomoan
er met zijn karretje van door.
Wat zeer onaangenaam is, te meer daar
nu reeds sedert vrij langen lijd het voorwiel
kan worden vastgezet zóo, dut een dief niet
met het karretje kan wegspurten.
Kosten'? Een paar stuivers.
Een cavalerie-paard, dat genoeg had van
de oefeningen, wierp hedenochtend zijn be
rijder af en kwam in goeden gang naar huis.
Vooral op de Langestraat had de solist
veel bekijks.
Het mag voor sommigen van belang 2ijn
te weten, dat tot 5 Januari 1907 op de
Gemeente-secretarie van Soest ter inzage ligt
het ontwerp van een Bijzonder reglement
voor het eventueel op te richten Water
schap «Soesterveen". Bezwaren tegen be
doeld ontwerp kunnen liefst vóór 31 Decem
ber worden ingebracht.
Te Nijkerkerveen is naar aau het »Nws."
vandaar gemeld wordt sinds eenige dagen
een nieuwe secte ontstaan. Wie daarvan lid
wil worden, moet zich laten doopen met
een ketel kokend water. Een veekoopman
aldaar, A. B. genaamd, heeft onlangs die
kuur ondergaan.
Ieder mensch wordt op tweeërlei wyze
opgevoedi namelijk door anderen en door
zich zeiven maar door zichzelven het meest.
Inhoud «Wereldkroniek" 15 December:
President Roosevelt op zijn inspectie-reis langs
het Panama-kanaal Vatra Luminoasa
(Carmen Sylva) Het kasteel van Wychen
Voor en achter de schermen van een
variété-theater Personalia Tentoonstel
ling in Pulchri Tentoonstelling J. W. C.
Cossaar, dr. Dee, Halm cd J. L. van Jshoven
De kapitein van Köpenick St. Nikolaas-
feest der Utrechtsche studentenUit Schouw
burg en Concertzaal Kroniek van de week
Oplossing prijsraadsel.
