sprake kwam, ia ook hot woord gevoerd over do goedo vorbindingon,uitnomonde ligging
in het centrum des lands, enz. van Amersfoort als aangewezen plaats voor
een mijn voor eieren
een mijn voor fabrieksboter
een mijn voor landbouwproducten.
Wij meenden die onderwerpen voorloopig te moeten laten rusten.
Hoeft Amersfoort eenmaal naar den eisch ingerichte markplaatsen, dan zullen
indien producenten inzien, dat een zoodanige wijze van handeldrijven in hun belang
is - genoemde zaken vanzelf wel op den voorgrond worden geschoven.
Onze opdracht achten wij hiermede ten einde gebracht.
Wij zeggen allen dank, die ons, op welke wijze dan ook, hulp en voorlichting
verstrekten en spreken den wensch uit, dat onze arbeid moge leiden tot bloei van handel
en marktverkeer te Amersfoort
Concludeerende meenen, wij te mogen zeggen:
dat verbetering van de marktplaatsen in hot belang zal blijken van het marktver
keer to Amersfoort en daardoor in het voordeel van de Gemeente in haar geheel.
dat verbetering van de marktplaatsen mogelijk is óok voor een Gemeente als
Amersfoort. Immers volgens de hierboven meegedeelde Begrootingen zal noodig zijn voor
de geheele uitvoering van ons plan een bedrag van f30000
terwijl volgens hoogst matige raming de inkomsten
uit het marktgeld, ook zonder dat het marktverkeer
toeneemt, zullen bedragen3350
Een bate van f 3350 per jaar dekt dus ruim
de rente en aflossing van het kapitaal en de meerdere kosten van inning en toezicht, noodig
voor de zóo dringend gewenschte verbeteringen.
Ten slotte stellen wij voor, dat de vereoniging .Handel on Nijverheid" afschrift
van dit rapport zende aan don Baad der Gemeento Amersfoort met het volgende adres
De vereeniging verzond Donderdag het volgende adres aan den Baad der Ge-
meente Amersfoort:
Geeft eerbiediglijk te kennen de vereeniging .Handel en Nijverheid", gevestigd te
Amersfoort, goedgekeurd bij Kon. besluit dd. 8 Maart 1902 (Staatsblad no. 35) thans
215 leden tellende, bijna allen behoorende tot den handeldrijvenden en industrieelen
middenstand,
dat zij in hare vergadering van 3 Januari 1907 heeft kennis genomen van het
rapport der in hare vergadering van den 15 Juni 1906 uit haar midden benoemde Markt-
commissiü omtrent de vraag »langs welken weg kunnen te Amersfoort verbeteringen
worden aangebracht in marktplaatsen en marktwezen", waarvan de vereeniging de eer
heeft aan uw Achtbaar college een afschrift aan te bieden, vergezeld van kaarten, plannen I
en begrootingen
dat zij haar volle adhmsie betuigt met het daarin aangevoerde en met de plannen
tot verbetering van de Amersfoortsche marktplaatsen en het marktverkeer
dat zij den Raad beleefdelijk doch dringend verzoekt, deze plannen niet alleen te
overwegen, maar ook te besluiten, die mot bekwamen spoed ten uitvoer te leggen
dat zij - met de wetenschap, dat nog slechts weinige jaren geleden uw Achtbaar
college zoo belangrijke sommen voteerde, in engeren zin uitsluitend ten behoeve van
enkele groothandelaren, en wel wetend, dat reeds lange jaren plannen voor verbetering
van het marktwezen ten behoeve van een breede schare kleinhandelaren en land- en
tuinbouwproducenten hangende zijn hare plannen met het volste vertrouwen ter af
doening in uwe handen stelt.
'tWelk doende, enz.
De Commissie bestond uit de heeren J. van der WAL Kzn., Voorzitter-rappor
teur J. M. REUTEN, SecretarisB. SCHIMMEL Hz., S. J. van DUINEN en M. R. N.
OOSTERVEEN, adviseerende leden.
Het adres aan den Raad is vergezeld van de volgende Memorie van toelichting:
Bij deze veroorloven wij ons de vrijheid het volgende te voegen bij ons rekest en
het Rapport der commissie, deze laatste in 't leven geroepen door onze vereeniging ter
beantwoording van de vraag»Wat kan er gedaan worden tot verbetering van de
Marktplaatsen en van het Marktwezen te dezer stede?"
Reeds meermalen zijn alhier pogingen aangewend om verbetering te verkrijgen in
de marktplaatsen voor tuin- en landbouwproducten.
Vooral is verbetering van of, juister gezegd, het aanbrengen van
een geschikte plaats voor een eiermarkt op den voorgrond geplaatst. Eierhandelaren
hebben o.a. in den nazomer van het jaar 1903 aan den Raad een rekest ingediend om
een passende markt voor dit product te verkrijgen. Naar aanleiding daarvan is, door het
college van B. en W. advies gevraagd aan de Kamer van Koophandel en Fabrieken,
maar tot heden is 't gebleven bij het indienen van dat advies, zonder dat daaraan eenig
verder gevolg is gegeven, ten minste in het openbaar.
De vereeniging »H. N." acht dit hangende vraagstuk te belangrijk en van haar
standpunt zelfs onverantwoordelijk, het op de lange baan te zien schuiven, met het oog
op de vele belangen, die paralel loopen met het inrichten van goede marktplaatsen.
Zij acht het harer onwaardig, indien zij in deze materie geen pogingen zoude aan
wenden tot verbetering, waar haar Statuten voorschrijvente trachten handel en nijver
heid in den geheelen omvang te bevorderen.
En dat hier inderdaad groote belangen voor de toekomst op het spel staan, daar
van geeft het uitvoerige Rapport van de commissie duidelijke bewijzen.
Te meer acht de vereeniging het haar taak, een plan ter afdoende verbetering in
te dienen, nu geen voorstellen werden gedaan in de gewenschte richting. Want het ad
vies uitgebracht door de K. v. K. en F. acht onze vereeniging te éénzijdig.
'tls verre van ons, het advies der Kamer door dit oordeel te willen verkleinen.
Die eenzijdigheid zal waarschijnlijk veroorzaakt zijn, wijl zij slechts had te antwoorden
op een haar gestelde vraag.
Het plan, neergelegd in ons Rapport, regelt het g e h e e 1 e marktwezen, ook in zijn
onderdooien.
Het geeft niet alleen een gewenschte oplossing voor hot heden, maar het gaat verder
en geeft Amersfoort een stoot in de goede richting, om het te helpen bij het tewerkstellen
van pogingen, die kunnen leiden tot versterking van de bronnen van inkomsten.
De commissie stelt zich voor, voorzoover dit in haar macht is, aan Amersfoort te
geven, hetgeen het in de eerste plaats noodig heef», wil het het marktverkeer, met al de
voordeeion daaraan verbonden, zien bloeien en groeien.
Gedachtig aan het .gelegenheid baart genegenheid", heeft zQ het marktwezen op
een leeet geachoeid, die reeds in de naaste toekomst vruchten kan afwerpen, maar ook
bij uitbreiding van den aanvoer van tuin- en landbouwproducten, aan redelijk te stellen
eischen zal beantwoorden.
Bij goede voorlichting en daardoor meer wetenschappelijke cultuur kan zich hier
een tak van nijverheid ontwikkelen, die thans slaapt, maar waartoe slechts weinig kraoht
zal blijken noodig te zt|n om hem te doen ontwaken, n.l. het tuin hou wbedrf in
uitgebreiden zin. ™„»n,onteelt, 't zij met of zonder stichting
Maar zal ontwikkeling van tulnbonw «t"1"™;,, is v6or n00dig,
I van vereenigingen of maatschappijen, kans van 1 g t
dat het marktwezen alhier een grondige ™rJe'e™8 ynn he, tuiIlbouwbedrijf,
Het onontbeerlijke, n.l. geschikte gronden voor den
is aanwezig. ettelijke Hectaren grond,
Aan de Noord, Oost en Zu.d-Ooat zijde der .tad1 gg dle tot ontwik-
in do eerste plaats aangewezen voor een zoodanige cult;uu ta.0„ va„ inkomsten
keling komt, door het verbeterde inarktverkoer, dan zal zij e J
zijn voor Amersfoort. Wij zijn dan ook in 't vaste vertrouwen, dat dien weg
toekomst voor onze stad is gelegen. rinnrtoo vestigen wii
Wij zeiden reeds, dat in den beginne leiding noodig za zij nfln toinde
inzonderheid uw aandacht op de Markt-commissie. door den heer ^pp mot
van zijn betoog besproken. Wanneer in die Markt-commissi -
kennis van zaken, een plaats erlangen, voeling houdende en °™rlog fj «B mo0._
schillende vereenigingen op het betrokken gebied, als bemiddelaa p
lijke zaken tusschen producent en consument, dan kan zulk oen commissie een zegen
worden voor een geheele landstreek. #inoT,
Onze Memorie van toelichting zouden wij niet volledig achten, indien j
ciaele zijde van het vraagstuk buiten bespreking lieten.
Wij zijn vol vertrouwen, dat zij, wien de Amersfoorters liet behartigen van nun
belangen hebben toevertrouwd, niet zullen schromen hun goedkeuring te hochten aan
plannen, die van algemeen belang voor onze stad zijn.
Zuinigheid betrachten, is een deugd, die alleszins is aan te bevelen! Maar wat is
zuinigheid Een, die de wijsheid bedriegt, toch zeker niet van de goedo soort. Is het
een te verdedigen zuinigheid, als de handen op de zakken worden gehouden, wanneer
wijs beleid voorschrijft de handen er in te steken?
Van misplaatste zuinigheid van particuliere zijde op industrieel gebied heeft
Amersfoort treurige ervaring. Wij achten de oorzaak, waardoor in een 50-tal jaren de
plaats is achteruitgegaan, zoo niet geheel, dan toch voor het grootsto deel gelegen in
kortzichtigheid en onwijze zuinigheid van particulieren, die in vrobgere dagen do bakens
niet hebben verzet toen het diep verliep! Amersfoort heeft den tijd gekend, dat zijn
artikelen uit de katoenweverijen een vermaardheid bezaten, die andere plaatsen het
benijdden. Nog klinken de namen van Amersfoortsoh linnen en Amersfoortsch keper,
maar nu door fabrieken van andere plaatsen in den handel gebracht! Toon, door een
omwenteling in de techniek, tengevolge van de invoering van stoomwerktuigen, de han
denarbeid niet meer kon wedijveren tegen de machinale, hadden hier do fabrikanten en
handelaren de handen van de zakken moeten laten glijden en de concurrentie het hoofd
moeten bieden door omzetting van het hand- in stoombedrijf. Maar verkeerde zuinigheid
zetelde ten troon en deed langzamerhand weefgetouw na weefgetouw stilstaan; het leven»
dige tikken en klikklakken der getouwen verstomde meer en meer, en armoede trad in
de plaats van de eens zöo bloeiende industrie. Hadden zij, die toenmaals deze industrie
beheerschten gedaan als bun collega's te Enschede, Hengelo, Tilburg en meerdere plaat
sen, dan zouden we hier thans, naar alle waarschijnlijkheid, in de zelfde mate welvaart
hebben, als daar heerscht er. telken jare aangroeit. Een oud spreekwoord zegt: »een
bakker, die zijn oven besteelt, besteelt zijn eigen geldla". De waarheid hiervan is door
het verloopen der weverijen bewezen. De les van particuliere zijde der Gemeente gege
ven, moet, dunkt ons, de tegenwoordige bestuurderen tot nadenken stommen. Want er
zijn toestanden, waarbij de Gemeente tusschenbeide moet treden; toestanden, die van
particuliere zijde niet geregeld kunnen worden. Wij zijn overtuigd, dat een zoodanige
toestand hier aanwezig is.
En waar van Gemeente-wege zooveel zaken financieel worden gostound die minder
het groote, aigemeene belang raken, durven wij met vertrouwen de hoop uitspreken, dat
de Raad de benoodigde gelden voor een algeheele herziening van het marktwezen, vol
gens onze plannen, zal toestaan. Met te meer vrijmoedigheid durven wij daartoe bij den
Raad aandringen, wijl bij een nieuwe regeling van de Verordening op hot marktwezen,
door de voorgestelde heffing van markgelden, daarmee rente en aflossing van hot voor
de verbetering van het Marktwezen te leenen kapitaal zullen kunnen worden voldaan.
Onomstootelijk blijkt uit de gegevens, van zoovele Gemeentebesturen ontvangen
dat overal, waar in de laatste jaren kosten voor verbeteringen van het marktwezen zijn
gemaakt, deze worden gevolgd door grooteren aanvoer en meerderen omzet.
En hier te Amersfoort, waar, door alle betrokken personen en vereenigingen lulde
om verbetering wordt geroepen, daar kan het niet anders dan als een eisch dos tijds
worden aangemerkt, naar die stemmen te luisteren. Wordt door gebrek aan goede markt-
inrichtingen de aanvoer van tuin- en landbouwproducten naar andere markten geleid
(en daarvoor bestaat gegronde vrees) dan kan Amersfoort achter 't not visschon
Amersfoort mag zich gelukkig prijzen vooruit te gaan, voor zijn doon met rassche
schreden. Een grooten stoot daaraan gaf de, door Amersfoort altijd hoog te waardeeren
Burgemeester jhr. mr. T. A. J. van Asch van Wijck. Hij ruimde bezwaren op, die te
voren kwamen, toen er sprake was om hier een groot garnizoen te vestigen. Ook hij
begreep, dat de eerste voorwaarde om de stad, die aan zijn hoede was toevertrouwd te
doen bloeien is: haar inkomsten te vermeerderen. Hij heeft daaraan gearbeid op 'hot
Binnenhof in Den Haag, zoowel als op den Westsingel hier, met kracht van redenon en
klemmende argumenten, waardoor hij zich oen eerzuil heeft gesticht in do harten van
allen, die het welzijn van Amersfoort booogen en betrachten. Van zijn energie en werk
kracht genieten wij reeds de heerlijke vruchten
Hoe dankbaar Amersfoort hiervoor ook moge zijn en hoezeer wij waardeuren de loffe
lijke pogingen van onzen tegenwoordigen Burgervader om die bron van inkomsten od
te voeren tot grootere capaciteit, toch acht onze vereeniging het niet voldoende, te blii van
drijven op de reeds verkregen voordeelon. De geest van voortgaan - vooruitgaan -
vaart door haar leden, een trek,aan goedo kooplieden eigen! Zij wil trachten nieuwe
bronnen van welvaart te openen, rekening houdende met bestaande toestanden.
Daarom doet zij een beroep op do welwillendheid van het Dagelijkse!) Bestuur en
op de hulp en den steun van do afgevaardigden der ingezetenon, zoowol in Raad als in
Kamervan Koophandel om een grond te bereiden, waarop kan worden voortgebouwd
Moge haar pogen met een gunstigen uitslag worden bekroond
Snelpersdruk Firma A. H. van CLEEFF, Amersfoort"
