Juli 1907. Dinsdag 9 ANGELINA. 56e Jaargang. No. 7372 Feuilleton. COURANT. FIRMA A. H VAN CLEEFF te AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\. franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Legale, officieële- en onteigeniDgsadvertentiën per regel 15 cent.Reclames 15 regels/11.25; elke regel meer f0.25. Groote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseorkosten in rekening gebracht. KENNI SGE_V_I NüEN. Schietoefeningen. De BURGEMEESTER van AMERSFOORT brengt ter kenuis van belanghebbenden, dat volgens mededeeling van den Minister van Marine op 25 en zoo noodig ook op 26 Juli a.s. eene schietoefening sal worden gehouden op het fort Pampus, waarbij gevuurd sal worden met kanonnen van zwaar kaliber (24 c.M.) De onveilige sector wordt begrensd door de rich tingen N. O. to. O. en O. Z. o O. O- (75°) tot op 9000 Meter van het fort. Op de dagen, dal gevuurd wordt zal van het fort Pampus een roode vlag waaien van minstens éen uur vóór de oefening tot aau het einde datrvan bovendien zullen tegelijker tijd roode vlaggen waaien van de batterijen D emerdam en Durgerdam, de Westbatterij nabij Muiden eu den kerktoren te Mui- derberg. Amersfoort, 8 Juli 1907. De Burgemeester van Amoraloort, WUIJTIER8. HERSTEMMING. De BURGEMEESTER der Gemeente AMERS FOORT, brengt ter openbare kennis, dat de herstem ming ter vervulling van éen plaats in den Ge meenteraad van Amersfoort in het Kiesdistrict I en van twee plaatsen in het Kiesdistrict III zal plaats hebben op Woensdag, den 17 Juli 1907, van des voormiddags acht tot des namid dags vijf uur. Candidaten zijn Kiesdistrict I. GERRITSEN, D. KLEBER, W. Kiesdistrict III. DONKER, H. RUIJS, D. SALOMONS W. WAL Kz. J. van der Verder worden de ingezetenen herinnerd aan den inhoud van artikel 108 van het Wetboek van Strafrecht, luidend? „Hü, die opzettelijk zich voor een ander uit gevende, aan eene krachtens wettelijk voorschrift uitgeschreven verkiezing deelneemt, wordt ge straft met gevangenisstraf van ten hoogste éen jaar". Amersfoort, 9 Juli 1907. De Burgemeester voornoemd, WUIJTIERS. BURGEMEESTER eu WETHOUDERS der Gemeente AMERSFOORT, brengen ter openbare kennis, dat deprocessen- verbaal van de zittingen van de Hoofdstem- bureaux van den uitslag der op S Juli 1907 ge bonden stemmingen voor de verkiezing van zes leden van de Gemeenteraad van Amersfoort, in afschrift zijn aangeplakt en ter Secretarie der Gemeente voor een ieder ter inzage zijn nederge- legd. Amersfoort, 9 Juli 1907. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Burgemeester. WUIJTIERS. De Secretaris, VAN REIGERSBERG VERSLUIJ8. Werkloosheid. Werkloosheid, door A.J. Stilling. Amsterdam J. H. de Bussy, 1907. VIII 185+11 pp.; f 1.80. II In een derde groep kunnen gerangschikt worden de gevallen, veroorzaakt door den winter en verandering van weersgesteldheid. Deze treffen vooral de werklieden bij de bouw bedrijven en den landbouw alsmede eenge deelte der trausport-arbeiders. Daar echter de stilstand eiken winter terugkeert, kent de bouwarbeider vooruit ongeveer het te lijden verlieshy zou, indien de voorbijgaande stil stand van het bedrijf gedurende zekeren tijd des jaars in zijn verdienste geen uitdrukking vindt, in verhouding daarvan een loon kunnen vragen en gedurende den zomer voor de komende wintermaanden sparen. In de bouw vakken, althans in de groote steden, is het loon van den werkman gewoonlijk hooger dan in andere vakkenmaar het is wellicht nog niet van dien aard, dat men er den bouwarbeider, die mogelijk een groot gezin heeft te onderhouden, een ernstig verwijt van zou kunnen maken, dat bij niet voldoende •paart voor slechter tyden. Alhoewel voor werkloosheid tengevolge van ongestadigheid van het weer niemand ver antwoordelijk is, zou b.et toch niet alleen wenschelijk, doch ook humaan zijn, de ar beiders te helpen, bet slechte seizoen door te komen. Een vierde groep bevat de werkloosheid, uilsluitend voortkomer.de uit het industrie wezen. Door den «stillen tyd'' worden geregeld de meest versch ille nde vak ken getroffen, vooral de weelde-industrie en de arbeiders en ar beidstersin het kleedingvak. Voor deze laatsten hangt de stille tyd gedeeltelijk af van de weersgesteldheidhot is blykbaar niet te voorkomen, dat tweemaal per jaar bij het begin van den winter en bij den aanvang der lente de hoeveelheid werk bovenmatig 8) De prinaea voelde het bloed naar de wangen stij gen. ,D»t heeft hjj dus reeds opgemerkt 1 Ik tal Gregor myn huis ontzeggen, dan hoeft Sulkowsky de vrije baan," dacht zij, maar luid antwoordde sq:,Bemin nen f Het is wel mogelijk, dat Csernisobew mijn dochter bemint, maar Olga ziet in hem niet anders dsn den speelmakker uit haar kinderjaren den vriend van onze familie. Haar hart is nog vrij „Zou die moeder werkelijk zoo kortzichtig zün, of houdt ze zich maar zoo 7" dacht de prins, en zijn blik dwaalde naar Olga, die met zacht gekleurde wangen en glinsterende oogen naast Czerniscbew ut en met een gelukkigen "limlach naar lijn woor den luisterde. Gezeten naast de rgke, jonge weduwe, prinsea Martba Paulowna Piloweky, leunde Fedor in »ijn stoel, met een gezicht, dat duidalijk verried hoe weinig zijn gedachten bezig waren met hetgeen er om hem voorviel. Om zijn regelmatig echoon gelaat en zijn onberis pelijke manieren was Fedor Bariatiosky de lieveling der dames. Ook werden *ijn bescheidenheid eu ver stand algemeen geroemd. Inderdaad was bij echter en zelfzuchtig, ingebeeld inensch, met juist genoeg verstand om sjjn gebrek aan ware ontwikkeling te verbergen aebter een veel beteekenend schouderophalen of stilzwijgend hoofdschudden, zoodra onderwerpen van gewicht ter sprake werden gebracht. Dezen avond maakte Fedor Bariatiosky geen ge bruik van zijn talent om onophoudelijk op gezellige manier over onbeteekende dingen te babbtlen. Zijn gedaobten werden te veel heiig gehouden met de scboone meisjes, die giods over de grenzen in de houten hut woonden, en nu het bart van den zelf- zuchtigen jonkman een weinig warmer deden klop pen. Olga had eenige minuten geleden haar kamenier weggezonden en lag juist te bed, toen haar mama de zwak verlichte slaapkamer binnentrad. „Zoo, ben je al in bed 7" zeide zij, terwijl zij nader kwam. „Ik boop, dat je niet al te veel slaap bebt eu mij een paar minuten kunt aauhooren." Olga richtte zich op en keek haar moeder aan. „Ik kan wel begrijpen, waarover u me nog komt opzoeken," zeiH-> zji met een nauwelijks hoorbare trilling in baar „stem maar ik kan niet san uw ver langen voldoen Nooit zal ik gevoelens kunnen hui chelen, die mij vreemd zijn." Het gelaat vat prinses Anna begon te gloeien. „Dan mI ik voor jou handelen," beet zij haar toe. „Ik zal öulkowsky te verstaan geven, dat je hem lief hebt, en. „WaDnenr u dat doet, dwingt u mij, hem te zeg gen, dat u onwaarheid nebt gesproken," viel Olga op vasten toon in. „Ontaarde!" riep de prinses uit, terwijl zy de vuis ten balde «n uaar a~em snakte. „Hoe durf je zoo iets mü in bet aaogezicht zeggen 7 My, je moeder1" Olga's verbleekte lippen trokken zenuwachtig. „Nooit is u een ware moeder voor mjj geweest," zei i\j zachter dan te voren, maar op vasten toon. „Cw hand beeft mij nimmer gestreeld, uw mond heeft mij nooit een vriendelijk woord toegesproken. Ik wa- armer dan de kinderen van onze boereu, die ik benijdde, omdat hun datgene ten deel viel, waar naar ik zoo vurig verlangde. Hoeveel bittere trauen heb ik in die jaren heimelijk geschreidMaar nu is het uit met verdrietig zijn en schreien. Sedert ik iemand ken die my eveu lief heeft als ik bent, kent mijn bart slechts vreugde eu zonneschijn." Zy hield op en glimlachte, als verheugde xy zich by de berioneriug aan iets, dat haar aangenaam stamde. „En sohaam jij je niet, zulke own kluchten tegen stijgt om vervolgens even sterk te dalen. Bovendien moet hierby rekeniDg gehouden word met den smaak van het publiek, de eisjben der klanten en de grillen der mode wr.arvan de terugslag op de arbeidsmarkt niet te bepalen is. De oorzaken dezer werk loosheid zijn maatschappelijk, en haar ge volgen zouden dns ook door de maatschappij gfidragen moeten worden. In een vijfde groep is ingedeeld de werkloos heid tengevolge van tecnnische en industrieele wijzigingen op elk gebiedinvoering eeuer machine ter vervanging van handwerkuit breiding van machinerieënwijziging van gereedschap; opheffing van bepaalde werk zaamheden door toepassing van chemische productenaansluiting van industrieele in richtingen aan hydraulische- of electrische stations, enz. De machine vermindert niet de totale hoeveelheid werk integendeel, zij doet haal steen en te "gelijker tijd den rijkdom en de welvaart van allen in bloei toenemen. Zij neemt den arbeid, die anders van de spieren gevergd wordt, over en schept de gelegen heid tot geleidelijke vermindering van den tijd, dagelijks aan 't werk gewijd zy bezorgt den arbeider rust en* ontspanningmaar in het tijdperk vao overgang berokkent zij de grootste schade, die hem kan treffenzij maakt zijn beroep overbodig en ontneemt hem zijn broodwinning. Zy doet toestanden ontstaan, zooals bij voorbeeld in de stad Bejar (Spanje) waar het grootste deel der inwoners in bun onder houd voorzag door spinnen. De machines hebben den arbeiders successievelijk het werk uit de handen genomen en armoede gebracht, waar vroeger betrekkelijke welvaart heerschte. Gezinnen, die nog eenig geld over hebben, trekken in massa's naar Paraguay, in Zuid- Amerika, en zoo zal het vroeger 20 000 zielen tellende plaatsje weldra geheel verlaten zijn. De zelfde toestanden ziet men, zij het dan in mindere mate, ook elders en niet alleen in de industrie, maar evenzoo op landbouw gebied en zelfs bij het bewerken van turf begint de machine in den laatsten tijd meer en meer handenarbeid overbodig te maken. Zoo verdienden vroeger en verdienen nog in de bl ieiende veen-koloniën van Groningen, Drunte, Friesland en Overijsel honderden arbeiders en arbeidsters in sommige tyden van het jaar veel gelddoch daar ze telken jare hooger loon vragen, zien de werkgevers van bun kant uit naar middelen om toch niet geheel en al van de werknemers af- my te doeu? Waagje het, ray zulke verwijten :e doen T Jy hijgde de priuaea. „Ik zal je eens too- nen, wat het beduidt, dat je zoo tegeu my uitvaart. Je lieve vriend beeft vandaag voor de l.aiste maai den drempel van myn huis overschredenje zult hem nooit weer zien." Olga werd ernstig. „Mug hy niet meer komen 7 Goed, dan ga ik naar hem," zeide zy kalm. „Bi! dat had ik mei verwachtI" kryvehtede prin ses woedend. „Je wilt dus by nacht en ontjjd uit het huis wegsluipen? Nu, myn liefje, ik zal zorgen, dat de menscben ons niet mot deu vinger kunnen ntwyzen. Met dit oogenblik te beginuen, zullen al je schreden bewaakt wordeu. Je zult dit huis niet kunnen verlaten eu evenmin briefwisseling kunnen houden zonder myn voorkennis. Warwara zal my behulpzaam zyu om al je doeu en laten in het oog te houden." Een minachtende glimlach speelde om Olga's lippentonder verder een woord te eprekeo, ging zij weer liggen en keerde het gelaat naar den muur. „Als ik nu dadelyk eeus vluchtte," was de gedachte die haar bliksemsnel door het boofd vloog, toe. de prinses de kamer had verlaten. Haastig richtte zy zich op en greep naar haar kleeren, doch daar werd zacht de deur geopend en Warwara, de kamenier der prinses, verscheen op deu drempel. „Mevrouw heeft mij gelast, hier te slapen," zeide zij, draaide den sleutel in het slot om en slak dien in haar zak. Vervolgens maakte zij op de sofa eeu legerstede voor zich in orde. Olga verwaardigde de magere, oude vrouw met geeu woord of blik. Zy keerde het gelaat weer naar den muur en liet haar gedachten deu vrijen loop. Eerst iu deu morgenstond sloot ecu lichte sluime ring haar de oogen. Graaf Orrnisohew was kort na atloop van het souper heengegaan. Toen by iu zyu rijtuig plaats nam, was hjj vroolijker dau ooit te voren kort voordat sjj afscheid van elkaar namen, bad Olga hem BUREAU KORTEGRACHT9 Postbus 9. Telepboon 19. hankelyk to zijn, en zoo worden er reeds verscheidene machines aangeschaft, zoowel voor het verwerken van de baggerturf, als voor verschilleode bezigheden iu het land bouwbedrijf in deu allerlaatsten tijd worden zelfs machines gebezigd om de aardappelen te rooien. Alzoo dreigen de machines ook in deze wereld den strijd om bet bestaan moeilijker te maken, hetgeen op den duur bet zoeken naar een beter heenkomen teugevolge zal moeten hebben. De machine werkt voor bet komende ge slacht, ook voor de tegenwoordige maat schappij, maar ten nadeele der arbeiders van bet vak, waarin zij wordt ingevoerd. De schade is dikwijl?, niet te herstellen voor den door de machiue vervangen arbeider op een leeftijd van veertig jaar en hooger dan is het hem meestal niet meer mogelyk, een ander ambacht te leeren of io een andere omgeving een zelfde inkomen te-vindeu als voorheen, waarnaar hij zyn levenswijze meestal zal ingericht hebben. Dit is echter van technische wijzigingen niet het eenige gevolg, dat den arbeider zijn bestaan ontneemt. Niet alleen het gebruik van machines maar ouk bet aanwenden van chemische producten veroorzaakt menige omkeering en stoornis, welke, uitgaande van bet direct betrokken bedrjjf, iu meerdere of. mindere mate terugslaan op soortgelijke of verwante vakken eu iu zekere gevallen op de geheele industrieele organisatie, wier evenwicht dan voor een bepaalden tyd nog meer wordt verbroken. Zonder langer bij dit stoornis- maar te vens vooruitgang brengende verschijnsel stil te blijven staan, is het toch niet overdadig, den iudustrieelen te vragen, een voor den arbeider zoo bezwaarlijken overgang voor zichtig in practjjk te brengen vervolgens aan de maatschappij, door geschikte midd« lenen een collectief pogen om de onvermijdelijke ge volgen daarvan te verzachten. Allerminst is hier sprake van strijd tegen, zelfs niet van tegenwerking van een natuurlijke en ten slotte weldadige beweging; enkel en alleen worlt beoogd, baar naar den maatstaf van het mogelijke te regelen en voor het overige tegemoet te komen aan de slachtoilers van technischen vooruitgang. Iu een zesde en laatste groep kunnen samen gebracht worden de algemeene oorzaken van werkloosheidperiodieke drukking van de markt; tegenwerking van nieuwe industrieele natiënuitbreiding en toenemende samen- uitmelyk toegestaan haar te kussen. Ja, in liet ver borgen boekje waar zy stonden, bnd zy zelve ben- haar mondje toegestoken, geheel uit eigen beweging, en daarbij had zy geduisterd„Met dezen kus verloof ik ray met u." De wind blies nog ru v over de velden en donkera wolken dreven aan den hemel voort, maar toch zong Prochor op deu bok eeu lied van lente en liefde, bij bet laaiste vers neuriede Czeruisebew halfluid do melodie mede. „Mjjuheer schijnt iu een goeden luim te zyn," dacht Prochor. Misschien denkt hy er wel over,zooals het liedje z?gt, eu wil eeu bruid uaar bot altaar geleiden, zoodra do eerste viooltjes bloeien." Gregor sloot dien nacht de oogen by na niet. Eerst tegen den morgen viel de gelukkige in een lichte sluimering, waaruit de stem van Prochor hem echter weldra wekte. „Mijnheer wordt wakker I" riep de bloude jonkman, dia lij Czerniscbew koetsier en huisknecht iegelijk was. „Zooeven heeft een bode dezen brief gebracht, dien ik u dadelyk moest ter hand stellen." „Van haar" was Gregor's eerste gedachte; maar toen hy eeu blik op het adres had geworpen, wist hij, dat niet Olga, doch haar moeder den brief ge- scbreven bad. Hij maakte den omslag open eu ziju oogen ver slonden de weinige regels, die de brief bevatte. Zijn gelaat verbleekte en de band, waarin bij bet papier vasthield, beefde. Doch zijn stem klonk vaal en helder toen bij Prochor wegzond. Onmiddellijk na haar gesprek met Olga, had do prinses aan Czerniscbew gescuroven. Mot korte woor den deelde zy hem mede, dat zij, iu overeenstem ming met haar dochter, zyn dingen naar Olga's hand niet goedkeurde en dat haar huis voortnau voor hen» gesloten was. Deze brief moest een stalknecht den volgenden dag iu de vroegte aan Czerniscbew brengen eu met dit stukje papier hoopte de prinses oen ou- overkomelijke!» sciieidsmuur tiuschen de geliefden te hebben opgericht. (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1907 | | pagina 1