Januari 1908.
oi iwmoN.
No 7453
57e Jaargang.
Kinderlectuur.
Feuilleton.
FIR.4A A. H. VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f 1.
franco per post 1:15. Advertentiën 1(i regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosleloos. Legale, officieële- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels 1.25 elke regel meer 0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT9
Telephoon 19.
Hoe heel jammer is 't toch, dat zjj die j
openbare bijeenkomsten uitschrijven, niet j
wat meer rekening houden met hetgeen er j
te doen is, hetgeen te meer kiemt omdat j
hier de publieke zaak om zoo te zeggen slechts
de aandacht trekt van het zeilde betrek
kelijk kleine kringetje van personen, om eens
een rond cijfer te noemen geen tweehonderd.
Die zelfde personen hbuden hier alle ver-
eenigtnger> en genootschappen in stand en
nog maar een deel er van wonen de verga
deringen bij de overigen meeneu al genoeg
gedaan te hebben als ze hun contributie
betalen.
Reeds in het nummer van 31 December
wezen we er op hoe druk 't weer met ver
gaderen zou worden in de eerste helft van
Januari en noemden we voor tien 10 Janu
ari de voordracht-avond van Eduard Verkade
en daarmee samenvallend de vergadering
voor de vacantie-kolonies. Tóch werd na
dien tijd voor don zelfden avond geconvo
ceerd Je vergadering der plaatselijke afdeeling
van den Protestanten Bond, waarin dr. C.
E. Hooykaas, Remonstrantsch predikant te
Boskoop, zou spreken over boven genoemd
onderwerp.
Het bezoek was dan ook maar gering en
veel te klein naar verhouding van de zoo
hoogst belangrijke materie.
En nu tnoge hel zeer vleiend wezen, dat
men volstaat met het verslaghet gesproken
woord is zooveel krachtiger, stemt zooveel
meer tot nadenkenen tot navolgen.
We weten niet ol de rede, door dr. Hooy
kaas reeds op zooveel plaatsen in bet land
uitgesproken, in druk zal verschijnen. Mocht
dit het geval zijn, dan hopen we de gelegen
heid te nebben, daarop aanstonds de aandacht
te vestigen.
Niet te onrechte heet de twintigste eeuw
»l)e eeuw van het kind". Geschiiften en
vakbladen, gewijd aan bescherming en op
voeding van het komend geslacht, congressen
voor het kind en andere maatregelen om
het kind te bevoordeelen en het te wapenen
tegen den strijd otn het bestaan, zijn er even
zoo vele verschijnselen van.
Op den voorgrond treedt de zorg voor
kinderlectuur, omdat kinderen gaarne lezen
en het dus lang niet onverschillig is wal zij
in handen krijgen. Het is dus zaak, te zorgen
dat zij iets lezen, dat zij kunnen begrijpen,
waar zij iets aan hebben, boeken dus wier
inhoud is rein en veredelend.
Achtereenvolgens behandelde spreker de
vo geilde vragen waarom kinderen lezen
wat zij thans veelal lezen en wat hun te
lezen gegeven kan worden; en hóez j lezen.
Gewoonl'jk wordt op de eerste vraag ten
antwoord gegeven«kinderen lezen voor hun
plezier en voor tijdverdrijf'. Met dit laatste
gedeelte van het antwoord is spreker het
eens; immers een kind luiert niet van nature.
Het is met luiaards, evenals inet gulzig
aards; die worden niet geboren, Joch gemaakt.
Zal een hoek gaarne door kinderen gelezen j
worden, dm moet het in de eerste plaats
boeiend zijüdoch de kleinen hebben ook
behoefte aan I mtasie. Van daar, dat spreker
vooral echte volkssprookjes onder de oogen
der kinderen gebracht wensebt te zien. Niet
alle sprookjes keurt bij echter goed. Zij
moeten namelijk niet gemaakt, doch als 'twire
uit zich zelf ontstaan zijn. Als goede sprookjes
noemde spr. die van Hans Christian Andersen.
Behalve voor genoegen en tijdverdrijf lezen
echter ook heel wat kindereu om te loeren.
Een boek mag evenwel nooit zoogenaamd
schoolsch zijnde kleine moet nam lijk niet
merken, dat het de bedoeling is, door het
lezen van een boek zich te ontwikkelen. Het
moet op prettige wijze hun iets leeren, een
nieuwen kijk geven op de dingen rond hen,
spelenderwijs ben ontwikkelen.
„Wat lezen de kinderen". Spr. heeft hier
naar een onderzoek kunnen doen in zijn
standplaats, waar een jaar of drie geleden
een volksbibliotheek is opgericht. Door tus-
schenkomst van de on 1erwijzers beeft tnen
daar aan de schoolkinderen gevraagd een
lijstje te maken van de boeken, die zij ge
lezen hadden en nu bleek, dat er over het
algemeen nog bitter weinig gelezen werd.
Kleine boekjes met plaatjes, van de Zondags
school ontvangen, bekleedden de eereplaats.
Dit nu gaf te denken, zeide spreker. Vooral
wanneer er weinig gelezen wordt, dient tnen
te zorgen, dat de lectuur zoo goed moge
lijk ztj.
Spr. verdeelde de boeken in drie soorten,
namelijk in goede, onbeduidende en slechte.
Goede boekeu worden niet in bijzonder
grooten getale aangetroffen. Als zoodanige
noemde spr. die van de Amerikaanscbe schrijf
ster Louise Alcottdie van Johanna Spyri
en die van Cella.
Onbeduidende boeken, noemde spr. boeken,
die goed noch slecht zijn. Een bepaalde uit
spraak valt hier echter moeilijk te doen.
Slechte boeken zijn prikkelende en geeste-
looze boeken, waaronder spr. ook die van
Aimard en Conan Doyle rangschikte. Vele
boeken zijn ook slecht omdat zij den «eest
verstompen, bederven of wel vergiftigen.
Aan werkelijk goede boekeu, in zijn jeugd
gelezen, zal men in later jaren nog met ge
noegen terugdenken. Daar het voor de aan
wezigen moeilijk zou zijn, alle namen van
goede schrijvers te onthouden, stelde spr.
eenige exemplaren van den catalogus der
Hoskoopsche kinderbibliotheek beschikbaar.
Do beste proef is, het boek zelf door te
lezen. Als het uzelf niet aanstaat, zal het
ook uw kinderen niet bevallen.
Zal een boek goed zijn, dan moet het de
M).
Hicks wh hem gevolgd en meende ook wijn slem
te herkennen. De man had het verlangde gekregen
en gebruikttoen lichtte bij onnadenkend en arge-
'oos zijn pet op. In dit nogenblik had David's scherpe
blik ook reeds het litteeken gezien en hij naderde
zijn voormaligen reisgenoot.
Intusscben sloeg ook deze den man gade, die hem
naderde en begreep, in weerwil van de vermomming
waarin Hicks zich gestoken had, onmiddellijk, wien
hij voor zich bad. Snel vloog hij de straat op en
toeu David hem even snel volgde, begon hij te loo-
pen.
Nu jaagde Hicks hem snel als de wind na;daar
bij bemerkte hij niet, dat een andere man, die ook
pat uit de kroeg was gekomen, de drijfjacht met
de oogen volgde. David was juist tot dezeu man ge
naderd, toen die hem in den weg tra t en hem mei
een harigen slag tusschen de oogen tegen den grond
wierp.
.Tibald Gibbs", riep Hicks nedervallend uit, en
terwijl bij zich van zijn verrassing herstelde, zag bp
hoe Powel en de voormalige kaasiersbediende om
aandacht boeien en den geest verheffen.
Natuurlijk behoeven alle goede boeken niet
precies op elkaar te gelijken. Ook b\j de
schrijvers wordt het Apostolische woord be
waarheid «er is verscheidenheid van gave,
doch het is de zelfde geest".
Eigenaardig en tevens veelzeggend noemde
spr. bet, dal de bekende schrijfster Nellie van
Kol, die zich overigens met. den godsdienst
al heel weinig bemoeit, verklaard heeft, dat
een waarlijk go<-d kinderboek noodzakelijk
religieus moet zijn. Daar is spreker het vol
komen mede eens. Spr. noemde als voor
beeld nogStamperius, Lichthart,Scheepstra,
en anderen. Een heerlijk boek is ongetwijfeld
ook het in het Hollandsch vertaalde «Jongens
leven" van den Italiaanschen schrijver E»i-
mondo de Amicis.
De laatste vraag »Hoe moeten onze kinderen
lezen", werd door spr. beantwoord na de
pauze. Goed iezeo, is voorzeker een kunst,
die moet worden aangekweekt. Een kind
moet leeren op welke wijze het met een
boek moet omgaan. Een boek is namelijk een
werk Jes geestes, en daar moeten de kinderen
eerbied voor leeren krijgen. Verder moeten
de kleinen een boek vooral met aandacht
lezen. Hoe vaak gebeurt het niet, dat zij
boeken als 't ware verslinden, zonder dat er
iets van ia hun hersentjes achterblijft.
Gelukkig wordt in de kunst van fezen tegen
woordig ook op de scholen onderwijs gegeven.
Verder is het zeer weoschelijk, dat de ouders
thuis ook meermalen met de kinderen samen
lezen, terwijl dan een onderzoek, of de kleinen
het gelezene wel begrepen hebben, niet mag
uitblijven. In zijn zeer interessante rede wees
spreker meermalen op het gevaar van «lees-
koorts", die vooral door de zoogenaamde
sensatieromans wordt opgewekt.
Ten slotte deelde spr. mee, dat bij deze
lezing eigenlijk heeft gehouden op verzoek
van de Commissie voor maatschappelijke be
langen van den Ned. Protestanten Bond, welke
commissie ten doel heeft, onzen godsdienst
vooral ook iu heel ons dagelijkscb leven
duidelijk te doen uitkomen.
Dit doel nu kan bereikt worden door liet
aanstellen van een wijkzuster, het stichten
van Toynbee-vereenigingen of het oprichten
van een goede bibliotheek, enz.
Bij een eventueele oprichting eener Kin-
derbibliote k kan spreker ten zeerste aan
bevelen, ile boeken er keurig netjes te doen
uitzien. Hierdoor krijgen de kinderen van
zelf respect voor de boeken.
De, proef hiermede te Boskoop genomen,
is althans ten volle gelukt.
KOOPT UW TIENDEN AF!
Let er wel op, lezers, die tiendheffers of
tiendplicht igen zijl, dat het van groot be
lang voor it is, nog in den loop van dit jaar
over te gaan tot den vrjjwilligen afkoop der
tienden.
Ziehier de voordeelen daatvan:
1. De heffers worden ontheven van den
last om een aangifte te doen wegens het
vervallen van bun tiendrecht en de daar
voor benoodigde gegevens, inzonderheid de
kadastrale perceelen en de tiendkaarten, te
verzamelen.
2. Zoowel heffers als plichligen ontgaan
alle moeilijkheden, welke voor hen uit de
uitvoering der wet kunnen voortvloeien.
Meer bepaaldelijk ontloopen zij het ge
vaar, dat het tot een procedure komt en
de kosten geheel cf gedeeltelijk door hen
moeten worden betaald.
3 De heffer krijgt een premie van 4%
der afkoopsom, waarvan de pliebtige óok
kan profiteeren.
De plichtige kan vorderen, dat de door
hem verschuldigde afkoopsom van Rijkswege
wordt voldaan. In dat geval betaalt hij slechts
een tiendrente ten bedrage van 5.44 ten
honderd der afkoopsom. Na bet in werking
treden der wet bedraagt de tiendrente 5.55
ten honderd van de aan den heffer uit te
keeren schadeloosstelling.
Neemt men aan, dat afkoopsom en schade
loosstelling even groot zijn, bijv. f 10 000, dan
bedraagt de tiendrente bij afkoop f 544 en
anders f555. Bij afkoop zal de plichtige dus
telken jare f 11 minder te betalen hebben dan
bij bet vervallen van den tiend krachtens
art. 1 der wet. Dit maakt over 30 jaren
epn gezante: lijk bedrag aan betalingen vac
30 X 11 f330, dat een contante waarde
vertegenwoordigt vau ongeveer f200 of 2°/o
der afkoopsom.
5. De regeling van den afkoop, mits zij
te goeder trouw geschiedt, wordt geheel aan
heffers en plichtigeo overgelaten Na het in
werking treden der wet geschiedt de vast
stelling der schadeloosstelling en der tiend
rente buiten hen om.
6. De heffer krijgt dadelijk betaling van
de afkoopsom. Anders moet hij allicht een
paar jaren wachten tol de sehadeloosst-Hing
opeischbaar wordt. Wel voorziet art. 80 der
wet in het ongerief, dat hierdoor aan den
heffer kau worden veroorzaakt, doorhemde
gelegenheid te openen jaai lijks vau het Rijk
voorschotten te krijgen ten behoeve van ten
hoogste de zuivere tiendopbrengst, doch daar
voor moet hij weer formaliteiten verrichten
en van de voorschotten moot rente worden
betaald.
Waar het nu in het belang is van allen,
zoowel van het Rijk als van de heffers en de
plichtigen, dat de tienden vóór 1 Januari
1909 zooveel mogelijk worden afgekocht, daar
meent de Regeering een beroep te mogen doen
op de medewerking der Landbouwvoreeni-
gtngen om den vrijwillige» afkoop te bevor
deren. Zij kunnen heffers en plichtigen wijzen
den naastbij tijnden honk verdwenen. Hij voelde daar,
waar Tibald hem getroffen had. een stekende pijn
en achtte het noodig, aich naar huis te begeven, en
dit te eerder, daar de twee, die zooeven verdwenen
waren, zulk een voorsprong op lieui hadden, dat hij
hen toch niet meer kon inhalen.
Rider, wien Hicks terstond het voorgevallene ïnee-
deelde, zorgde, dat twee van siju wakkerste collega's
op hst spoor vau de ontsnapten gezonden weden
om beu van de plaats uit, waar Hicks hen het laatst
had gezien, verder t« vervolgen. Maar zelt hield hij
zich met een nieuw plan onlelig om door Richel
aoo mogelijk de plaats, waar liair broeder zich Op
hield, ie weten te komen.
Het viel hem gemakkelijk, uit de papieren van
het kantoor Dwigbt eau «aaltje van Tibalds hand
schrift te krijten en dit bodriaglgk nabootsend,
schreef hij aan Rachel de volgende briefkaart
.Lieve Rachel, Deel ons teu spoedigste mede of je
hot raadzaam acht, dat ik je 's avonds opzoek. Ik
betwijfel, of mijn veiligheid het toelaat, en toch
heb ik je voor ons beiden uiterst gewichtige mede
deel i ogen te doan. Steek je antwoord, als het don-
ke geworden is, in de naastbijzijnd brievenbus en
adresseer op de bekende manier. je T. H.
Dit schrijven kwam langs den gewonen weg door
den brievenbe-teller in Rachel s handen.
Reeds den zelfden avond zag de detective hoe
Rachel het buis verliet, behoedzaam rondkeek en
een briefkaart iu de nuastbOzijnde bus, bp een lan
taarnpaal wierp. Een half uur later, toen de brieven
besteller de bus opende, wist Rider ook reeds waar
het adres vau den voorinaligen kassierskuecut w»,.
Door den besteller werd hein daarop de brietkaa-t
zonder eenig b- zwaar overhandigd. Zij was geadres
seerd aan Tibaldkamer No. 10 in Alister's logement
in de South Street.
Franklin wist, dal dit een der gevaarlijkste spe
lonken in de stad was en dat Ijü het uiet kon
wagen, daar een arrestatie te beproeven: wanneer
hij evenwel met bedekking aankwam, was hij ver
zekerd, dat de gezochte reeds door eeD signaal was
gewaarschuwd vóór de arrestatie kon plaat* nebbeu.
Gibbs ontsnapte hem dan door eou achterdeur of
een onbekende uitgang.
De arrestatie zou desniettegenstaande nog dien
zelfden avond bepfbefd worden, en derhalve ging
Rider naar het politiebureau daar verzocht h\j den
bijstand van twee z\juer sterkste collega's, en ging
vervolgens, h\j zelf in do vermomming van een ko
lenwerker met «en zwart gemaakt g-zicht en vuile
banden, naar het beruchte huis. De heide kameraden
werden door bem in de nabijheid der deur op post
gezetzij wareu gereed, op h-t eerste toeken tos te
springen.
Franklin trad de kroeg binnen, waarin het rumoe
rig toeging en de aanwezigen zich met kunstjes met
de kaarten, grove aardigheden en slecht»- banjo-
muziek vermaakten. Gibbs was niet aanwezig maar
de detective had leeren wachten. Er verliepen twee
uren, maar de voormalige ktssi"'*kneciit liet zich
niet zien, on Rider wanhoopte b\j ia aan den uit-
Eeusklaps evenwel giug jle deur open en Tilald
trad binnen terwijl bij e-»n onderzoekenden blik
over de aanwezigen wierp.
Hij ging naar het buff-t en besteld een glas
braudewyn, dat hij naasiig uitdronk om daarna kor
ten tijd ctjn opmerkzaamheid aan de voordrachten
te scheuken, welke op een geïmproviseerd tooneel
gehouden werden.
Rider klopte Gibbs op den schouder en fluisterde
hem in bet oor:
„E«n paar woorde-i in vertrouwen, Tibaldik
kom van Willet en heb je gewicutige mededeelin-
gen te doen."
Gibbs had bij de aanraking gehuiverd en werk
tuiglijk de hand aan zijn revolver ge-lagen de ver
melding van een boodschap van Willet verdreef
evenwel z\ju argwaan en hjj ging met Rider ter
zijde.
Deze had intusscben aan zijn collega's, die buiten
op de loer stonden, een sein gegeven, en beiden
plaatsen aich, ingevolge de ontvangen instructie,
vlak vóór de deur.
Rider wilde Gibbs, onder voorwendsel van veilig
tc kunnen prateD. mede naar buiten lokken, maar
de voormalige kassiersknecht was tocb te voorzich
tig en antwoordde, dat men ook id de kroeg kon
praten zonder beluisterd te worden eu nam plaats
in de nabijheid van de deur.
Franklin begon zijn mededeelingen met te zeggen,
dat Willet hem raadde uit de st»d te vluchten, daar
men Item op het spoor was eu deed dit met zóo
zachte stem, dat Tibald hem bij herhaling moest
verzoeken, wat luider te sprekeD. (Wordt vervolgd.)