Stadsnieuws.
belangrijke taak te vervullen, die van c.on
trole-siation voor hartslag, bloedsomloop, enz
Maar óok brengt het zedelijke versehijoselen
te weeg (het thans rustig luisteren).
Nn moet er in het lichaam steeds zijn
een te-veel aan zuurstof, opdat, als het hart
niet rustig kan doorwerken, de machine
toch nog in gang blijftis dit te-veel óok
opgebruikt, dan volgt bewusteloosheid en
zoo ziet men als een der verschijnselen van
alcohol-gebruik bewusteloosheid intreden. Eo
die bewusteloosheid begint reeds bij den
eersten slok van den eersten borrel of het
eerste glas bier.
Onwaar is het, dat een glaasje spraakwa
ter moet. genuttigd bij feest ol begrafenis.
Dat glaasje wekt niet op, doch het verdooft,
zelts soms zóo, dat in dronkenschap de mcnsch
zich vertoont in zijn ware gedaante (in vino
Veritas), los van alle conventie en dan vol
komen is, wat dr. Gunning zeidehet wilde
beest in de kooi, dat de tralies er van, de
zedelijke rem, niet meer onderscheidt.
De alcohol naait dan ook naar beneden het
beschavingspeil, bij den eersten slok; een
halve llesch is waarlyk niet noodig.
Ook wat het verstand betreft, zijn velerlei
meeningen naar voren gebracht. Er zijn er,
die denken, dat zij beter kunnen werken als
zij iets hebben gebruikt. Maar de alcohol
brengt ons juist in hooge mate tot zelfbedrog.
De borrel geeft niet meor kracht, doch
verdooft het moeheidsgevoel. Dit is bewezen
door meer dan duizend proeven (ergograat)
terwijl de proefpersonen allea juist meenden,
dat zij beter werk leverden na zelf hoogst
matig gebruik.
Omgekeerd volgt hieruit, dat menig am
bachtsman, die bij een zwaar of lang werk
een borrel aanneemt, te veel arbeidt dan voor
zijn lichaam goed is. Dat hij meent, dat
de sterkedrank hem sterkt, is louter en niets
anders dan verdooving.
Ook bij geestelijken arbeid vindt men die
verdooving door alcohol en de enquête, een
paar jaar geleden ingesteld bij een 150-tal
artisten, dichters, enz. heeft tot de in de
Universal Mooatschrifte" meegedeelde bijna
eenstemmige uitspraak geleid, dat sterke
drank niet inspireert. Von Helmholtz en
Edison zijn wel de meest bekende bewijzen,
en naast hen Alfred de Musset, die nog wel
de absinth bezong, die zijn ondergang werd.
Wat liet zedelijk gevoel betreft, zie men
naar de misdaden legen de zeden en het
zedelijk besef en het ginsche gebied der
misdaad. Wordt niet 75 a 80 °/0 der mis
drijven begaan onder den invloed van den
alcohol?
En dit geldt niet alleen voor de individu,
maar ook voor de beschaving van het geheel.
Immers Je massa is niet eenvoudig de som
der enkellingen (denk aan den plotselingen
opstand van België in 1830, na de vertooning
van de »Muette").
Er is wel degelijk alcoholisme der massa
en juist hierdoor komt de beschaving in
't gedrang.
Ol' zegt. niet de Duitscher »Das Bier hat
eine Kulturmission"de mensch is gezellig
van aard en dit wordt bevorderd door bier
gebruik in gezellige lokalen. En dat zeiden
zelfs hooiden van vak-organisaties, die hun
partijleden verzamelden in dergelijke zooge
naamde brandpunten van gezelligheid zt-lfs
socialisten zeiden dit tot de drankbestrijders
in hun eigen kringen.
Ook op het volkswelzijn werkt de alcohol
in hooge mate schadelijk, omdat hij ontzaglijk
veel materiaal en werkkracht onttrekt aan de
maatschappij, immers alleen in Europa gaan
11 miliioen menseden hun leven lang op in
het alcohol-bedrijf, menschen die dus niet
hadden behoeven geboren te worden.
En welk een verspilling van materiaal.
De brouwerijen en distilleerderijen vermorsen
het kostbare graan, terwijl elders dikwijls
hongersnood heerscht. Van het vasteland
van Europa wordt een gedeelte acht maal
zoo groot als Nederland en België samen
misbruikt voor de brouwers en de likeur
stokers. Liet men dit terrein braak liggen
dan zou er toch niet minder voedsel zijn
dan nu.
Ook dit is zoo erg, dat de drinkgewoonte
van het individu wel en die der gemeenschap
niet afschrikkend werken. Hoe dikwijls ge
beurt het, dat de zoon des drinkers uit af
schuw geheelonthouder wordt, terwijl de
drankgewoonte der massa best door den
be igel kan. De maatschappij geeft geen af
schrikwekkend voorbeeld, doch is in tegen
deel de verleidster, die telkens meer zich
wreekt op een volgend geslacht.
De eenige houding, die bevredigen kan, is
dat de drankbestrijder geheelonthouder zij
want de matige gebruiker geeft niet het
voorbeeld van matigheid, doch het voorbeeld
van drankgebruik.
En wat is matigheid, waar is de grens;
op het jongste congres to Stockholm is nog
zoo duidelijk bewezen, dat die grens niet
te trekken is en zelfs een half glas wijn
per dag te veel kan zijn en de kiemcellen
onherstelbaar kan verwoesten.
Byna ieder is geboren uit ouders, die zoo
genaamd matige gebruikers warenmaar
hoe is 't dari mogelijk, dat ook dat kind nog
gebruiker is? Dat komt door inwerking van
tie massa, leder is opgegroeid in en ouder
de massa en heeft van jongs aan zien drinken
en geleefd ouder den stnmpel der matige
alcoholisatie van de massa. Zelfs hoogst be-
chaafde en zeer kundige personen, die heel
wat weten van het alcohol-gevaar, aarzelen
niet hun eigen lief kind by wijze van feest
gave bier te doen drinken. Hoe kan iemand,
die weet, zoo wreed ziju.
Hoe gevaarlijk het eerste glas kan zijn, is
bewezen in Amerika, waar een knaap, zoon
van een drankzuchtige en daardoor geheel-
onthouden, na zijn bevestiging als lidmaat
der kerk een glas wijn dronk, hem door
geestelijke aangeboden, en binnen vier jaar
als drankzuchtige overleed.
Als we niet voor goed paal en perk stellen
aan den drinkd wang, van wiens overheersching
staaltjes bij dozijnen kunaen gegeven, dan
zal er geen werkelijke besc iaving meer zijn
er zal 't gaan als met de Babylonische, de
Egyptische en de Grieksche beschaving en
zal ook onze beschaving te gronde gaan.
Wordt niet door deskundigen 75 pCt. der
zedeloosheid, met al de daaraan verbonden
verschrikkelijke ziekten, op rekening gesteld
van den drinkdwang, die met alle kracht
moet bestreden.
Laat ons toch zien naar de dieren en dan
naar die, welke het dichtst bij den mensch
staan, te weten de mieren, die koeien op
stal houden (bladluizen); die slaven hebben,
zij 'took ten koste van ontaarding, zelfs zóo,
dat dezen het eten voor hun heeren moeten
kauwendie legers hebben en tuinbouw
kennen, doch geen alcohol of anderen be
dwelmenden drank, waarvan trouwens alle
dieren een hevigen afkeer hebben.
De drinkdwang en de drinkgewoonten
moeten bestreden, doch dan ook eendrachtig;
ieder, ook de meest eenvoudige kan meehelpen
en moet ook meehelpen, want de massa
moet meestrijdende voorlieden alleen kun
nen dit niet.
Of men een drankzuchtige al naar Hoog
fluiten brengt, wat baat het 't Is alsof men
een fontein tracht uit te scheppen zonder
den toevoer af te sluiten. De kraan moet
dichtgedraaid.
Dit is een nutter werk dan het insleepen
van de Kei en wie daaraan meearbeidt, zal
wel geen gedenkteeken krijgen, doch in zijn
laatste ure de veel grootere satisfactie hebb-m
te weten, dat hij heeft meegewerkt aan iets
goeds.
Prof. Kenninck dankte hierop den
inleider en vervolgde, toen niemand het woord
verlangde, dal zeker allen prof. Van Rees
met groote belangstelling tot het eind had
den gevolgd toen hij den vijand, die ons van
alle kanten belaagt, zóo van alle zijden had
geschetst.
Laat ons een kei stoppen in de groote
bron waaruit al deze ellende voortkomt,
want waarlijk te Amersfoort valt nog zoo
veel te doen; zoo velen helaas versmijten
nog zoo n groot deel van hun klein wekelijks
inkomen.
Spr. hoopte, dat velen uit het gehoorde
aanleiding mochten vinden om zich aan te
sluiten bij een der vereenigingen, die samen
het A. D. C. vormen.
Zoo zy het.
Z. K. H. de Prins der Nederlanden pas
seerde hedenmiddag half vijf deze Gemeente
op Zijn terugreis van Duitschland naar Den
Haag.
Op aanstichting van de Burgemeesters van
Amersfoort, Hoogland en Bunschoten werd
hedenochtend een proefrit gehouden met een
auto-omoibus voor 24 personen.
Hel vehikel, eigendom eener Haagsche
firma, had, toen het door de stad kwam, beel
wat bekijks.
Bedoeling schijnt, na te gaan of een geregel
de dienst kan worden ingesteld tusschen Spa
kenburg—Bunschoten—Hoogland en Amers
foort en ook Amersfoort—-Birkhuven—Soest.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
hield Zaterdagavond een niet-openbare ver
gadering, eigenlijk alleen om haar bode, ii.
van Manen, die 1 Maart 25 jaar die functie
bekleedde, een bewijs van sympathie te geven.
Dit bestond uit een pendule met candelabres
in faience, op den voet waarvan keurige
kopietjes naar bekende schilderijen van Jozef
Israels en Albert Neuhuys, welke hem met
een hartelijke toespraak werden overhandigd.
Een der leden, die door uitstedigheid niet
tegenwoordig kon zyn, deed door een brief
blyken van zijn sympathie.
De heer L. Kames is zóo ver hersteld, dat
hg nog deze week het Ziekenhuis zal kunnen
verlaten en weldra zijn betrekking als Keur
meester der visch boopt te hervatten.
Het perceei aan de Langegracbt naast de
Gereformeer le kerk, laatst in gebruik als
uitdragerij doch sedert eenigen tijd onbewoon
baar verklaard, is door die kerk aangekocht.
De heer H. Lubach klerk 1e klasse der
posterije en telegrafie, wordt 1 April over
geplaatst van hier naar Dokkurn en hier
vervangen door den klerk 2e klasse J. van
Dorsaen, thans te Leiden.
Heden is hier overleden de heer J. van
Loon, emeritus-predikant van de Ned. Her
vormde kerk.
De ontslapene werd candidaat m Utrecht
in 186-2, hulpprediker te Giesendam in 1864,
predikant te Leksmond in 1866, te Warder
in 1870, te Egmond-aan-Zee in 1876, te
Wieringerwaard in 1880 en te Kimswcd in
Verleden jaar vroeg hij emeritaat.
Hoofd-conducteur 8. La verman zal 17 dezer
25 jaar aan de H. IJ. S. M. verbonden zijn,
In ValkhofFs kunsthandel is thans geëeta-
leerd een zeer mooie ets van deu heer A.
van Weezei Errens, voorstellende de Notre
Dame të Parijs bij maanlicht.
De heer S. Snijder, leeraar aan de Rijks-
Normaalscbool hier en Hoofd der school te
Soest, staat met den heer W. van Dijk, te
St. Anna Parochie, op de aanbeveling voor
Hoofd der school voor achterlijke kinderen
te Utrecht
De heer C. J. van Leeuwe, onderwijzer
aan de R. K. Jongensschool hier, is benoemd
aau de R. K. school te Naaldwijk.
De jongedames M. W. van Achterbergh
en A. B. E. Holtzscbue behaalden de akte
Nuttige handwerken.
Onder groote belangstelling werd hier
gistermiddag het stoffelijk hulsel van den
hee J. Zandijk op de Oude begraafplaats
ter aarde besteld.
Op den doodenakker merkten we op leden
van den Gemeenteraad en het college van
notabelen dor Ned. Hervormde kerk, Be
stuursleden van hot Nuts-departement en
van de plaatselijke afdeeling van het
Utrechtsch Genootschap voor Landbouw en
Kruidkunde, leden der commissie voor de
Nuts-bibliotheek, van de Spijskokerij, en vele
andere corporatiën waarvan de ontslapene
lang een zeer gewaardeerd Bestuurslid was.
Aan de groeve werd niet gesproken. Diep
bewogen dankte da broeder voor de bewezen
belangstelling.
Ingevolge de Zaterdag gehouden examens
worden met 4 April toegelaten tot de lessen
der Rijks-Normaalsehool hier.
in de eerste klasseE. C. van As, J. H.
Bilderbeek, J. van Eek, H. van Gelder, J. J.
Heere, B. Langendijk, A. S. J. de Looze, D.
J. Ouwerkerk, M. S. Slagter, D. C. Laten-
stein van Voorst, M. M. E. Weller, P. C.
de Witte en W. A. Wijk, allen hier, en P. F
J. Harmsen te Eemnes, en H. E. Hoogeveen,
te Nijkerk
in de tweede klasse E. C. Carpreau en
M. C. A. Sporry, beiden hier, en M. F. Da-
niëls, te Baarn en M. A. ten Hain en S. de
Leeuw, beiden te Barneveld
in ie derde klasse: A. Baas, te Amers
foort.
Afgewezen éen candidaat voor de eerste
Mejuffrouw E. Kerkhof! heeft tegen 1 Mei
ontslag gevraagd als onderwijzeres aan de
openbare Lagere school no. 46 te Amsterdam.
Uit volkomen betrouwbare bron wordt ons
bericht, dat generaal-majoor A. D. Petter,
commandant der 4e divisie infanterie, met
Mei den dienst verlaat.
Ook de luitenant-generaals W. F. Ridder
Van Rappard en G- A. de Bruyn en de ge-
neraal-majoor G. J. W. Koolemans Beyren
verlaten met Mei den dienst.
Tot belooning van bun gedragingen bijde
expeditie naar Bali van 14 September tot 30
Uetober zijn o.a. benoemd tot ridder 4e klasse
Militaire Willemsorde de majoor C. H. van
Rietschoten, van den generaleu staf van het
O. I. leger, en tot ridder in de orde v:tn
OraDje Nassau de le luitenant-kwartier
meester A. J. Schabeek, van dat leger, beideu
vroeger hier in garnizoen.
Bij het gisteravond in »De vergulde zwaan"
gehouden tournooi tusschen de Utrecbtsche
schaakclub >Schaakmat" en do Amerfoortsche
schaakvereeniging «Amersfoort" verloor de
laatste 16 partijen terwijl zij 4 remise maakte.
Over een paar weken geeft Utrecht revanche.
Het tweede elftal van Quick, dat voltallig
was, sloeg bier Zondag het eerste der H. V.
O., dat met éen invaller uitkwam, met 2—1.
De rust ging in met 1—0.
Het tweede van A. W. sloeg te Bussum
D. O. S. met 4—2; hetgeen ten goede komt
aan Quick.
Bij den Zondag te Arnhem gespeelden
proefwedstrijd tusschen twee Oostelijke elf
tallen, ter aanwijzing van het elftal, dat
aanstaanden Zondag iu den Oost- West- wed
strijd zal uitkomeu, speelden van hier mee
in het rnet 6—3 winnende elftal De Stoppe
laar er in het andere Coenen en Schaap.
Prof. Kenninck heelt niet aangenomen
zijn benoeming tot Bestuurslid der plaatse
lijke afdeeling van het Centraal-gcnontschap
voor kmderherstellings en vacantie-kolonies
De overige benoerndon namen aan.
De laatste volksavond von bet Nut tn dezen
winter, Zondag gegeven eo gister voor de
leden herhaald, ia wel de allermooiste geweest.
I Beide malen was de zaal flink bezet met een
I dankbaar publiek, dat èn de soliste, mejuf-
frouw Annie Verbeet, keurig begeleid door
mejuffrouw Joh. Wolter, èn de ensemble-
klasse onder de bezielende leiding van den
heer Vau Aaken hartelijk toejuichte voor
het vele schoons, dut zij te genieto.i gaven
Hedenavond half acht zal ds. A" B. te
Winkel, uit De Meorn, spreken ovei Ibsen s
Brand, in een vergadering door hot bouw-
ton.ls der Chr. Jongeling»-vereeniging Ps.119
9 belegd in >De Arend.''
Ook niet-leden hebben toegang.
Met een enkel woord hebben we al mee
gedeeld, dat het 10-jarig bestaan van het
Nederlandsdb kortschrift-Groote op Tweeden
Pinksterdag zal worden herdacht t«' Amers
foort, waar de toenmalige luitenant-adjudant
A. W. Groote het uitdacht.
Den 8 Juni van 10 tot 11 uur zai dc Jaarver
gadering der vereeniging-Groote worden
gehouden, gevolgd door onderlinge wedstrij
den, die tot half drie duren en niet toegan
kelijk zijn voor niot-leden.
Van half drie totdi ie uur zal prut Hendrik
de Vries de feestrede uitspreken.
Om 3 uur wordt gehouden een publieke
wedstrijd door uitgenoodigden, waaraan wordt
deelgenomen in drie categorieën zij die 150,
die 200 en die 250 of meer lettergrepen por
minuut gedurende minstens 3 minuten op
nemen in kortschrift-Groote, in Nederlaudsch,
Fransch, Duitsch en Engelsch. Nadat het
kortschrift is teruggelezen, overgebracht in
gewoon schrift, zal het wel zoetjesaan tijc*
worden voor den gemeenschappehjken maal
tijd, die besloten wordt met een feestavond,
waarbij lichtbeelden en een tooneelstukje op
stenografisch gebied.
Zeer vermoedelijk zal ook worden gehou
den een wedstrijd voor dames, die een Rem-
mington-schrijfnr.achine bezitten en een in
kortschrift-Groote opgenomen dictee iu de
vier talen middels hun machine overbrengen
in gewoon schrift.
De eerste prijs is een groote zilveren me
daille van »Vreeradclingenverkeer" met f 10
de tweede een dergelijke medaille van «Han
del en Nijverheid" met f7.50; de derde een
prijs van f5, de vierde een van f2.50.
De regelings-commissie bestaat uit de
heerenCelosse, Ter Maat als Secretaris van
Vreemdelingenverkeer, Van der Wal als
Secretaris vau Handel en Nijverheid, en
Frederiks, allen bier, eu W. Drees, Kamer
stenograaf te 's-Gravenhago, en C. de Neve,
stenograaf te Amsterdam.
Een sub-comité zal zorgen voor de fees
telijkheden.
«Wat praat ge toch van hooge huizen",
zeide onlangs den heer J. C. Kamp, depot
houder der Singer-maatschappij, tegen een
zijner overburen, die klaagde, dat het zoo'n
klauter was, «dan zal ik je eens wat anders
laten zien".
En nu he6ft hij in een zijner vitrines ten
toon gesteld de afbeelding van bet nieuwe
Singer-gebouw te New York met zijn 5 ver
diepingen onder en 36 verdiepingen boven
den grond en zijn totale hoogte van 612
voeten.
Ja, daarbij zijn de booge huizen aan de
Varkensmarkt slechts stulpjes en is zelfs de
95 Meter hooge Lieve Vrouwetoren een
dwerg.
Naar de heden gehouden veemarkt werden
aangevoerd 24 stuks, waarvan 20 melkkoeien
en kalfkoeier», 2 pinken en 2 stieren.
De koeien golden van f160 tot f220, de
stieren van f50 tot 180.
Bij de gister ter Ruadhuize gehouden aan
bestedingen werd ingeschreven als volgt
voor de levering van 100 000 wu<i)-slraat-
klinkersfirma A. J. G. Mynlieff, to
Hagestein, f 16.75; J. H. Trooster, te Utrecht
f 16.47; Gebr. Formijno, te Ti el, f15.65; Bins-
bergen Van de Poll, te Eek en Wiel,
N' A' ConÜn, te Nijmegen, f 14.84
Th. W. Bonte, te Amersfoort, f 14.75F. A.
Donders, te Arnhem, f 14.60; J. G. Arends
Co. te Wageningen.f 14,50; en G du Jong,
te Garneren, f 14.50.
Gunning aangehouden,
voor de levering van 250 stère gewasschen
riviergrint: schipper H. van Loon. tt Vrocs-
wyk. f6.85 voor het geheel; G. Bakker, te
Hasselt, ib.lo-, en J. Meynon, te Rotterdam,
t O.40.
Gegund aan den minste,
voor het baggeren dor binnengrachten en
f ?I!avan, 1'amselMr. t# Amersfoort,
rluS' n v1" uK»maat, te Woudenberg,
n io Lo 0 aldaar, f 1345Van
Beek Putman, te Amersfoort, 1 1247K.
L. Kroes, aldaar, f1169; S. van Doodcweerd
te WeespercarspeJ, f1150
Gunning in beraad gehóuden.
Aan het Commissariaat aan politie zijn
vooi de rechthebbenden terug te bekomen
eet. kam en haarborstel en een ceintuur.
Werden in den lautstcn tyd telkens kippen
vermist, Zondagavond omstreeks kwurt over
tienen mocht nachtwaker D. van Daal op het
ömallepad aanhouden don behangflr W. V.
nier wonende, op wien vier kippon werden
