Stadsnieuws.
don Raad overwogenhet laatst in 1906,
toen óok aan <le eigenaars der woningen aan
die wegen, a's meestbelanghobbenden, weid
geschreven: goed, ge kunt die verbeteringen
krijgen, mits ge '25 pCt. bydraagt iu ae kosten.
En langs de woningen dergenen, die ge
willig waren, is dan ook een verhoogd voet
pad aangelegd. De onwilligen kregen noch
voetpad noch verlichting.
Het wilde ons voorkomen, dat het zijn nut
kon hebben, een en ander eens in herinnering
te brengen. Sommigen schynen het totaal
vergeten en spreken er zells van, dat zij even
goed recht hebben op flinke bestrating,
goede rioleering en he.derö verlichting als
»de andereu" en willen er maar niet aan
denken, dat die anderen daarvoor heel wat
bijdroegen.
Onwaar is 't, dat de Bisschopsweg niet
onderhanden wordt genomen omdat daar
maar kleine luyden wonen, terwijl de groote
herren die den Berg bewonen prachtige
wegen kregen.
Men zou de handen ineen slaan, als men
eens wist, welk een kapitaal bedrag door do
eigenaars der wegen op den Berg is gestort
in de Gemeentekas om ze zóo aangelegd te
krijgen.
De beer Niezen en de 19 mede-ondei-
teekenaars van het request aan den Raad
vroegen »uf er dan hier twee Bouwverorde
ningen zijn"; bedoeld zal wel wezentwee
verordeningen op het overnemen van wegen;
of nög juisterwordt hier met twee maten
gemeten.
Die laatste vraag kan ontkennend beant
woord doch de eigenaren van verschillende
wegen handelen in deze niet op de zelfde
wyze.
En juist hierdoor Is mogelijk hetgeen de
heer Van Ach'erbergh zoo typisch uitdrukte:
sEeu plaats van 25 OÜl) zielen waarvan om
streeks 1000 aan genoemde wegen wonen,
in het centrum der stad, die verstoken zijn
van de voordeden die een plaats als deze
ons kan bieden, namelijk p o 1 i t i e-to e-
zicht bestrating verlichting
reinigingsdienst, enz. enz. zal wel
eenig zijn in ons land".
De verbetering van deze en dergelijke
wogeil zal uatisuirids ter hand worden genomen
als de eigenaars er van willen meewerken
doen zij dit niet dan luopen zij te eeniger
tijd groote kans, dat de Gezondheids-com
missie een ernstig woord meespreekt.
Ds. H. Britzei, Doopsgezind predikant te
Wormerveer, hoopt aanstaanden Zondag
ochtend half elf voor te gaan bij de gods
dienst oefening van dun Doopsgezinden kring
hier.
Van Regeeringswege is ingesteld een
commissie, aan welke is opgedragen hot
opmaken van een prijsvraag voor een plan
voor een goedkoop, eenvoudig en doelmatig
slachthuis, met raming van kosten voor den
bouw.
Duidt dit op invoering eeuer algemeene
Rijks-keuring van vee en vleesch
Volgens Hut Centrum" is het zeer on
waarschijnlijk, dat de Regeering het wetsont
werp tot afsluiting tier Zuiderzee en indijking
en droogmaking der Wieringermeerzal hand
haven.
Alweer uitstel dus en alweer verlenging
van het nadeel, dat schipperij en handelar m
lij'leu als door den slecuten toestand der
Eeratnoiid sommige schepen veertien lagen
doen over deo afstand van Je Zuiderzee tot de
haven van Amersfoort, welke slechts vier
uur gaans is.
Vnlgens het »Hdold." is door den Minister
van litnnenlandsche Zaken het ontwerp van
wet der Staatscommissie voor de Gemeeiite-
firnn iërt, strekkende tot verruiming van hes
gemeentelijk bnlastiiigb«bind, niet alleen reeds
in handen van Gedeputeerde Staten der
onderscheidene Provinciën gesteld, maar heeft
het officieel ook reeds door hun bemiddeling
verschillende Gemeentebesturen bereikt, op
wier advies mede door den Minister wordt
prijs gesteld. De tijd voor advies aan laatst
genoemden toegestaan, is zóo beperkt, dat
blijkbaar de bedoeling bestaat, als do rapporten
daartoe althans aanleiding geven, het ontwerp
al dan niet gewyzigd bij de wetgoveude ver
gadering in te dienen. Hol. zijn dus ten slotte
de voornaamste Gemeentebesturen zelf, die
op het al dan niet wet worden van het ontwerp
een belangrijken invloed zullen kunnen
oefenen. Alleen ligt het door deze werkwijze
voor de hand, dat de te verwachten adviezen
in hooge mate beïnvloed zullen worden door
de vraag, of de adviseerende Gemeentebe
sturen zichzelf al dan niet geholpen zullen
achten door een maatregel, die hen alleen
ii. slaat stolt om, zy het ook naar andere
grondslagen, nieuwe belastingen te heden.
Burgemeester eti Wethouders stellen den
Raad voor, de Verordening, regelende jaar-
wedden van het personeel, verbonden aan i
het Gymnasium en de Hoogere Burgerschool
iu dier voege te wyzigon, dat 'oor de toe-
keoniog aar periodieke verhoogiugen niet
alleen meetelt de dienst, doorgebracht aan
>en Hoogere Burgerschool met vyftigjarigen,
maar ook die aan een met driejarigen
cursus.
In hun voorstel schrijven B. en W.
De ondervinding, als docent opgedaan aan
een school mot 3-jarigen cursus is van de
zelfde waarde als die, op een school met
5-jtrigen cursus verworven.
De vraag komt waarschijnlijk bij U op,
of het niet wenschelyk is, het bestaande
onderscheid te handhaven op grond] dat
voor eenige vakken de eischen van bevoegd
heid voor een 5- en een 3-jarigen cursus
verschillend zijn. Deze vraag moet ontken
nend beantwoord worden, oindat do Veror
dening reeds op andere wijze rekening houdt
met de al- of niet volledige bevoegdheid van
leeraren, door n. 1. voor de leeraren, die
niet in het bezit der volledige bevoegdheid
zijn, de belooning. per les-uur f 10 lager te
stellen dan voor de volledig bevoegden.
Het is gebleken, dat, tengevolge Van onvol
ledige inlichtingen, voor éen der leeraren
bij het toekennen van periodieke verboogin
gen reeds van af 7 Maart 1906 dienst aan
eeu school met 3-jarigen cursus bewezen, is
medegeteld.
Op dien grond stellen B. en W. voor, aan
het besluit terugwerkende kracht toe te
kennen tot 7 Maart 1903.
De Raad zal beslissing nemen in de verga
dering, welke vermoedelijk Dinsdag 31 dezer
wordt gehouden.
De plaatselijke afdeeling van den Bond
ran Ned. Onderwijzers besloot geen adhaesie
te verldenen aan het adres der afdeeling van
het Ned. Onderwijzers Genootschap omtrent
de salaris-regeling.
Bij Kon. besluit is verlof verleend aan den
heer J. M. de With, Gemeente-ontvanger
van Hoevelaken, om tot 1 Mei 1909
Amersfoort te blijven woneu.
Ter vervanging van den heer A. de Jonge,
benoemd aan de Ambachisschool te Leeuwar
den, is benoemd tot leeraar in machine-
bankw- rken en vakteekenen aan de Am
bachtsschool hier de heer K. Swagerman,
te Hengeloo.
Bij Kon. besluit is aan den luitenant-ter
zee 2de klasse G. J. W. Putman Cramer
vergunning verleend tot het aannemen en
dragen der versierselen van commandeur in
de orde van den Draak van Anoam, officier
in de orde van den Verlosser en ridder 3de
klasse in de orde van St. Anna, hem geschon
ken respectievelijk door den President van
de Fransche Republiek, den Koning van
Griekenland en den Czaar aller Russen.
Bij beschikking van den Minister van
Oorlog is ritmeester jbr. E. W. von Wrangel
auf Lindenberg, van het le regiment huzaren,
op zijn aanvrage eervol ontheven uit zyn
betrekking van adjudant van het korps en
ritmeester E. H. Juckema van Burmania
baron Rengers van Warmeuhuizen, van het
le regiment huzaren, benoemd tot adjudant
van het korps.
Volgens het ,N. v. d. D," is by evenlueele
aanneming door de Staten-Generaal van het
betrekkelijk wetsontwerp vereischte aantal
der 220U man vermoedelijk reeds nu ver
zekerd door vrijwillige aanmelding tegen de
voorgestelde premie van f 1.0.
Van zeer goed ingelichte zijde m- ldt men
ons bevestiging van dit bericht. Er hebben
«ich reeds een voldoende aantal vrijwilligers
aangemeld om het blijvend gedeelte van 27
Muart tot 25 Juli te versterken.
Het wetsontwerp zal waarschijnlijk Dins
dag in de Kamer behandeld worden.
De aandacht wordt er inmiddels op geves
tigd, dut artikel 113 der Mihtiewet 1901 niet
toelaat eventueel vergoeding toe te kennen
aan betrekkingen van dienstplichtigen die
ter versterking van bet blijvend gedeelte
vrijwillig tegen genot van premie onder de
wapens komen.
De Directeur-generaal van den Landbouw
brengt in de „Stet." ter algemeene kennis,
dat bet examen om als leerling aan 's Rijks-
veeartsenijschool te Utrecht te worden toe
gelaten, zul plaats hebben in de eerste helft
der maand Juli.
Men zie voor bijzonderheden de staatscou
rant no. 60 voor Woensdag 18 Maart.
Als bijzonderheid mag wel gemeld, dat
Dinsdag, vier dagen dus vóór de Lente, het
te 's-Gravenhage zóo heeft gesneeuwd, dat
de Koningin en de Prins 's middags een
tocht per arreslede in het Haagsche bosch
konden maken.
Naar aanleiding van de voorstelling der
Hagespolers», die te Hilversum de zalfde
stukken ten touneelo brachten, welke zij aan-
staanden Dinsdagavond hier zullen opvoeren,
schrijft de «Hilv, Crt.»
't Komt mij voor, dat h*t troepje, dat onder
leiding van den heer Eduatd Verkade, als de
Hagonpelera hier en elderB ia opgetreden, breken
wil met de «leur, met al de onnatuur en on
waarheid, die ons hedendaagsch tooneol nog aan
kleven.
Toen j.l. Zondagavond bij de opvoering van
„Candida", van den Engelschei) schrijver Ber
nard Shaw, het doek omhoog ging, werd het
oog al direct aangenaam aangedaan door de
inrichting van het tooneel.
In den haard een brandend vuurtjeop den
schoorsteen mantel een klokje, welks getiktak
men op stille «ogenblikken duidelijk hooren
koneen raam in het midden van den achter
wand, waardoor men uitzicht had op eeu bosch-
§ad; een paar heusche boekenkasten, met gor-
ijnen er voor, een bureau ministre, een schrijf
machine, kantoortoestellen, enz. Al deze dingen
faven ons de illusie van de werkelijke studeer-
amer van ds. James Morrell te aanschouwen.
Ea ook in het spel was dat zelfde streven naar
natuur en waarheid waar te nemen.
AIb zulk spelen burgerrecht zal verkregen
hebben, dan zal de spottende uitdrukking van
„theatraal doen", welke men bezigt ten opzichte
van menschen die overdreven spreken en han
delen, geen zin meer hebben.
Het oorspronkelijk nlan om behalve „Candida"
van Shaw, „Paraselsus" van Arthur Schnitzler
op te voeren, kon door ziekte van Eduard Ver-
kade (lichte influenza Red. Aft. Crt.) niet
worden uitgevoerd. In „Candida" werd diens
rol gespeeld door den heer Van Dam, die zulk
prachtig spel te aanschouw-i gaf, dat de heer
Verkade voor zulk een remplafant dankbaar
zijn kan. Met het vuur als van een eerste liefde,
met een toewijding, ale in 's levens heiligste
oogenblikken, neeft deze jonge man of het
een acteur is, weet ik niet zich van zijn taak
gekweten.
Reeds bij het binnenkomen dat onbeholpen
staan eerst aan eeu der posten van de deur, dat
aarzelend nadertreden, toen men hem wenkte
- voelde men al het eigenaardige van de per
soonlijkheid, die hij uitbeelden moest en waar
van hij ons gansch en al wist te doordringen.
In dezen zoo linkschen jougen, laaide hoogop het
heilig dichtervuur, dat het leven van zijn leven
was, aan welks gloed hij zich warmde in een
zame uren, die vele waren.
Prachtig, vol heerlijke ingetogenheid beeldde
hij zijn liefde uit voor Candida, de vrouw van
ds. James Morell. En die liefde, vreemd aan
alle zinnelijkheid, was het, die hem kracht gaf
om daarvan' te getuigen, tegenover ds. Morell,
omdat hij ze in zich voelde als iets hoogs jn
reins, als een weefsel van het fijnste kantwerk.
't Zou een dwaasheid geweest zijn om dezen
jongen dichter, Eugene Marchbanks, het zondige
van zijn verlangen naar wederliefde onder het
oog te brengen. Want daar was niets zondigs
in hem; daarvoor voelde hij te mooi hetgeen
hem naar Candida henen dreef. Zijn liefde was
als een gebed. Zijn nadering ging met eerbiedigen
schroom gepaard.
De vreemde, maar toch volstrekt niet onmo
gelijke persoon, door Shaw in Eugene March-
baukB geteekend, kon niet beter worden uitge
beeld.
In al zijn doen, was de heer Van Dam de
lichamelijk zwakke, bang voor brute kracht,
maar tegelijkertijd geestelijk zich de meerdere
gevoelend van ds. James Morell, den echtgenoot
van Candida, en nevens dit den vurigen strijder
voor de rechten en plichten van den mensch
tegenover de samenleving.
Het was de heer Rienk Brouwer, die met
groote soberheid, zonder eenig effectbejag, die
rol speelde en het klein maar dankbaar audi
torium eeu zeldzaam genot bezorgde.
n gansch zijn optreden toonde de heer Brou
wer een man van beschaving te zijn en de wijze,
waarop hij, omgekeerd evenredig aan Eugene,
zijn kracht en zwakheid toonde, gaf getuigenis
van het diepe inzicht dat hij had in den per
soon, dien hij voorstellen moest. Want met al
zijn gemanierdheid, met al zijn vele gaven van
hoofd en hart, had hij nietogenoeg aan zich zelf,
was hij een zwakkeling, die Candida's steun en
hulp niet derven kon en die zonder haar zou
ten gronde gaan.
Zij, Candida, was de sterkere.
De schrijver heeft dat heerlijk doen uitkomen,
door eerst Morell en Marchbanks een zoodanig
overwicht te geven, dat zij het tooneel bijna
geheel beheerschen.
Doch geleidelijk, stap voor stap, treedt Candida
naar voren, die aan de vriendelijkheid en een
voud, die als goede engelen haar omgeven, een
zóo groote innerlijke kracht paarde, dat men
vol bewondering tot haar opzien moest.
't Was Pine Beider aan wie die rol wis op
gedragen en die met zeldzamo gratie haar ver
tolkte en relief er aan wist te geven.
Haar groote liefde sprak uit eiken trek van
haar gelaat de intense rust, die het gevoel
van onze meerderheid ons geeft, sprak uit ge
heel haar wezen. Niet genoeg te roemen is de
wijze, waarop zij deze hoogstaande, lieftallige
den raenBch begrijpende vrouw heeft weergege
ven.
Het spel der drie bijpersonen was zóo goed,
dat daardoor een geheel verkregen werd, waar
op de beschaving haar stempel had gedrukt,
waardoor alle onnatuur vermeden werd en de
wuarheid niet wegvluchtte als een schuwge-
maakte vogel.
Mej. Helen Desmond heeft eer van de wijze
waarop zy de rol van de kribberige Proserpi
ne Garnett speelde, die aller blikken weerstond,
op aller vragen een antwoord had, waar men
het mee doen kon, dooh die Kneedbaar was als
deeg in de hand van den bakker, waar het
gold de wen8chen te vervullen van ds. Morel,
omdat ze hem liefhad,
Julius Brongera gaf voortreffelijk den Bur-
„J8s weer, die ganschelijk niet paste in deze
omgeving vun hooggestemde menschen en dan
ook als levend contrast moest dienst doen om
zooveel te beter de andere personen te doen
uitkomen.
Ten slotte ook een woord vun lof aan den
heer E. M. Verheijen, die op uitstekende manier
den harkerigen hulpprediker <1b. Alexander
Mill uitbeeldde.
't Was een avond van zeldzaam g
B 0
De opkomst was, zooals gezegd fgerin
doch het gunstig onthaal dat stuk en spel
ten deel gevallen, wettigt de profetio, dat h
een wederopvoering, de Schouwburg do scha
niet zal kunnen bevatten, die dan op zal gun
om van deschoonheid te genieten, die de Hag<
spelers zoo alzijdig het publiek aanbieden.
De lezing, gisteravond door dr. F. H. Bi
vanwege de ondei afdeeling Amersfoort de
V P. N. aan de Hof by Leusden gehoude
werd bezocht door een 00 tal belangstellende!
van welko 15 zieti aanmelden voor het lid
maatschap der onderafdeeling,
De Oranje vereenigiug vergadert morger
avond in »De Keizerskroon" o. a. ter bespre
king van plannen voor de viering vun 3
Augustus.
Zal ze elfen goed voor den dag kunne
komen als 2utfeu, dat toch slechts 19.00
inwoners lelt en voor de viering der lien
jarige rogeering van H. M. de Koningin;
beraamt een vierdaugsch feeststeekspel
Middeleouwschen en historisctien optocht.
Als a 11 e inwoners maar iid wei dendai
kou de kas het best dragen.
En als alle n maar meewerkten
De plaatselijke afdeeling van het Centraal
genootschap voor kiuderherstellings-en vacan
tie-kulonies vergadert morgenavond om he
Bestuur voltallig te maken en te beslissei
over het quotum aan het Hoofdbestuur ei
het aantal dezen zomer reeds uit te zendei
kinderen vast te stellep.
De afdeeling der Vereeuiging tot verbete-
riug van het lot der blinden in Nederlam
en zijn koloniën vergadert aanstaandoi
Donderdag ton Raad huize.
Het Bestuur der afdeeling Amersfoo. t van
het Utrecntsch Genootschap voor Landbouw
en Kruidkunde herinnert de leden aan de
Stierenkeuring op 3 April, des morgeus hali
lien, in den tuin van »De Arend" Ie Amers
foort, en de Vrouwelijk l'okveékeuring op 26
Mei des morgens 9 uur te Houglaud.
liet stelt knollen beschikbaar van een plant,
die een zeer geschikt voedsel levert voor fok-
en loopvarkens. Wie hiermede een proef
wenscht te nemen, kan zich aanmelden bij
Secretaris, den heer H. Tromp van Holst,
Paulus Buijslaan 4, te Amersfoort.
Men verzoekt ons het volgende mee te
deelen
Het Bestuur van het ondersteuningsfonds
»De Spoorwegbeambte" heeft een vergadering
met zijn correspondenten uitgeschreven, te
Amsterdam op 22 Maart te houden en waarin
tot de oprichting zal worden overgegaan
eener instelling voor Levens- en pensioens
verzekering van spoor-en tramwegpersoneel,
waarvoor de nhnnen dooi' bovengenoemd
Bestuur reeds in gereedheid zijn gebracht.
De jeugdige schietvereeniging «Prins Hen
drik" heeft het goede voornemen, hier op
Tweeden Pinksterdag een stedelijken schiet
wedstrijd te doen houden, in den trant van
dien, welke Wilhelmina" verleden jaar in
richtte.
Wie niet (kapitaal) sterk is, moet slim zijn,
hoeft een der boden gedacht en achter zijn
wagen, die heel wat goed naar oen der
omliggende Gemeenten brengt en getrokken
wordt door een hit, een stevigen trekhond
gespannen, die den hit flink meehelpt, en
zijn 500 pond met gemak trekt.
Aardig bedacht
Daar loopt hier weer een geweldig verhaal
als zou een pas ingedeeld milicien zijn dood
gebleven op een marsch.
Het geval is zóo: De jongeman moest met
zijn kameraads van de lufatiterie-kazerne
naar liet Militair hospitaal om te worden
gekeurd. Daar bij vroeger leed aan Engelsche
ziekte, kon bij moeilijk meekomen en op het
Plantsoen had hij zich zóo overspannen, dat
r bij duizelig werd, In het voormalig pnort-
huisje werd bij liefderijk verpleegd 'en van-
daar per brancard naar bet hospitaal gebracht,
I waar hij in observatie is gehouden.
Hij is nu weer zon gezond als een visch.
Een drietal landweerphchtigen van het
district Amersfoort. Zij werkten buitenland*
en kwamen bij de oefeningen in 1906 niet
opwerden dus in verzuim gesteld.
In Nederland teruggekeerd, hebben zij
zich te Schoonhoven, de dichtst hij hui,
wounplaais gelegen garnizoensplaats, aanire-
meld, vanwaar zij naar him- werden m-leid
Twee «ïuniier zijn gehuwd en v.ders va-"
2 en 6 kinderen en dezen vooral zijn zee-
onder den indruk van hetgeen verrnoedelnl.
zonder opzei is geschied en hun gezinuen iu
groote moeilijkheden kan brengen.
Het recht moet zijn loop hebben; doch
hopen we, dat dit dwalen waarschijnlijk tc
goeder trouw hun Diet ul te zeer zal wor
den aangerekend en zy spoeflj» weer küïI
winners kunnen zijn.
Brand in de haven, O neen, we zijn hi,
o.el n Rotterdam of te Amsterdam eu
t eev.il lieeft eek ({een ernstig verloop gehlol
Toch is er gister brand geweest aan boorii
yan turfschipper Van Kijken. l)e ,|am slo<g
in een pot vet en in 't zelf,!,, „ogenblik
laaide liet boven het dek uil. Maar Ook waren
t rappe handen le ver om het vuur door
zyn aarisvyand te beteugelen.
Verzekering dekt de schade.
