Dinsdag 26 Mei 1908. mm, No. 7509. 57e Jaargang. Feuilleton. firma a. h. van cleeff te AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden f\. iranco per post 1.15. Advertentiën 16 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Bij regel- abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, oflicieële- en ooteigenings- advertentiën per regel 15 cent. Reolames 15 regels f 1.25 elke regel meer f 0.25. Qroote letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. BUREAU KORTEGRACHT 9- Postbus 9. Telephooo 19 INNISGEVING. BURGEMEESTER en WETHOUDERS ven AMERSFOORT maken bekend, dat het bureau van deu Burgelij- keu Stand op Hemel vaa-tsdag voor bet pu- bl ek geopend zal zijn des voormiddag! van 8'/j tot 9 uur uitsluitend tot het doen van aangifteu van geboorten of overlijden. De hiervoor noodige aanvrage moet geschieden aan bet gemeentehuis, mondeling of schriftelijk uiterlijk tuaschen 8 en 8'/t ure dea voormiddaga van dien dag. Amersfoort, 25 Mei 1908. De BURGEMEESTER van AMERSFOORT Brengt ter kennis van de ingezetenen dezer Ge meente, dut hot door den Directeur van 's Rijks directe belastingen, enz. te Utrecht executoor »er- klaard kohier No. 6 van de Bedrijfsbelasting. over het dienstjaar 1907/1908 aan den Ontvanger van 's Rijks directe belastingen alhier is ter ha"d gesteld, aan wien ieder verplicht ia, zijnen aanslag op den bij de wet bepaalden voet te voldoen. Gedaan en jp de daarvoor gebruikelijke plaatsen aangeplakt te Amersfoort den 26. Mei 1908. De Burgemeester voornoemd, WUIJTIER8. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van AMERSFOORT; Gelet op het adres van F. E. 8PELTEN om ver gunning tot het oprichten eener ververij en katoen- wasacherij in bet perceel, alhier gelegen aan een steegje, uitkomende op de Appelmarkt, wjjk F, kada- bekend sectie E, no 8455, overwegende dat don 27 April 1906 ten Raadhuize de gelegen heid ia gegeven om bezwaren tegen het oprichten in te brengen en alzoo ingevolge het bepaalde bjj artikel 8 der Hinderwet voor den 27 Mei 1908 over het verzoek zal moeten worden beslist dat evenwel bet onderzoek, dat de beslissing dient vooraf te gaan, nog niet zoo ver is gevorderd, dat het voor genoemden 27 Mei geëindigd zal zjjn Gelet op het bepaalde bjj bet. 2e lid van artikel 6 der genoemde wel Besluiten de beslissing over het in het hoofd dezes vermelde verzoek te verdagen. Amersfoort, 25 Mei 1908. Burgemeester,en Wethouders van Amersfoort, De Burgemeester, WUIJTIERS De Secretaris, J. G. 8TENFERT Werkloosheid. Een feit is het, dat een groot aantal werk lieden, juist tengevolge van de crisis, reeds vele weken vóór hei optreden der commissie m Toch meende Dagmar alles te weten. Marianne had hem van de weddenschap verteld; de baron had daaruit en uit bet medelijden dat zjj hem laatat'a avonds getoond had, de zekerheid gekregen, dat zjj hem liefhad en dat nu maakte bem overmoedig eu zoo opgewekt. Zg was boos daarover en baatte zjjn lachen, omdat zg wiat, zelf de oorzaak te sjjn van zgn overmoed. En hg dwong haar mede te lachen en in te gaan op sjjn overmoedigen toon; zg moest dat doen, wilde zg zich niet verraden. Maar hoeveel moeite zg zich ook gaf, hg kende toob den atrjjd dien zg steeds voerdebij wist hoe moeilijk het haar viel, hem baar verachting niet te toonen. En dat maakte bem eerst goed op dreef. Zonder bet met opzet bewerkt te hebben, had bjj baar nu zoover als hg baar hebben wilde: bet werd een nieuwe atrjjd tuaschen Petrucoio en Katbarina. Nu was zij de f9eks die bij temmeD moest tot zjj bem als haar heer en meester herkende. Dagmar haatte deu baron en zjj deed dit te meer omdat zjj niet alleen voor zichzelf, maar ook voor alle anderen comedie moest spelen, Terwjjl zg het liefst was opgesprongen om zgn atem en zgn Uohcn niet meer te hooren, moest zg nu rustig naast hem bljjven zitten. Terwjjl zjj van boosheid en veront waardiging wel bad kunnen weenen. moest sjj nu lachen en tien houden alsof zjj zich koateljjk amu- slacbtoffers waren der gedwungen werkloos heid. Hiertoe behoorden enkele bouwam bachten bijv. timmerlieden. Andere bouw ambachten, hudden hoofdzakelijk door het jaargetjjde hun werkzaamheden moeten ein digen en vielen als zoodanig feitelijk buiteD de motie (metselaars, opperlieden, grond werkers, enz.), maar het bleek, dat om welke redeu dan ook velen der daartoe behoorende werklieden ook dringend steun behoefden voor zich en hun gezin. Hier rijst de vraag of uiet sommigen hunner, in hun goede tijden, zoover in hun vermogen was beter dan zij nu bleken gedaan te hebben hadden behooren te zorgen voor het •appeltje voor den dorst" voor den onver- mijdelijken »kwaden tijd'', die hen jaarlijks wacht. De sub-commissie deed de ervaring op, dat in dit opzicht en niet alleen bij de bedoelde werklieden nog te veel zorg loosheid bestaat, althans te vaak zelfs het streven te eenen male gemist wordt om in den aangegeveu zin meer bedacht te zijn op toekomstige zorgen. Hierbij wil de sub-comrnissie niet uit het oog verliezen, dat vaak de looustandaard te laag is om den huisvader zelfs in de goede tjjden steeds in staat te stellen iets van zijn verdiensten weg te leggen voor den kwaden dag. Het bleek der commissie bovendien, dat velen gebukt gingen onder verschillende geldvorderingen ten gevolge van verschul digde huishuur, onbetaald gebleven genoten levensbehoeften, enz., waardoor, in de tjjden van goede verdienste, het hun te eenen male onmogelijk was geweest, spaarpennin gen over te houdeo. Een groot deel der volksklasse verkeert op die wijze voortdurend onder deu druk van achterstallige schuld en men moet zich er over verbazen hoe het mogeljjk is, dat velen hunner onder de kwade gevolgen der lage loonen en van deze verkeerde economische bestaanswijze zich hebben weten staaude te houden. Tal van winkeliers zuchten in deze tjjdeo over de oninbare posten, waarmede hun boe keu gevuld zijn, eu het schijnt dat dit alles zich zóo ingewoekerd heeft ia het leven, vooral der lagere volksklasse, dat het lange jaren zal duren eer verbetering verkregen zal kunneo worden, ea de nadeelige gevolgen van den toestand, óok de moreele, met goe den uitslag betreden zullen kunnen worden. Hoe dit ook zij, erkend moet worden, dat het noodzakelijk is, in deze de hand aan den ploeg te slaan. Het vraagstuk der werkbos- heidsverzekering verdient dus urgente be handeling op meer dan éen grond en meerma- aeenle. Terwjjl bjj zweeg om ook anderen een» aan het woord te laten, moest sjj hem vragen zijn verhaal te vervolgen. Wanneer bjj, ala zjj piano speelde de bladen omsloeg, wanneer zjj zich met alle kracht beheerschen moest om in zjjn nabijheid niet onrustig te worden en verkeerde toetsen aan te slaan, moest zjj doen als was zjjn tegenwoordigheid haar zeer aangenaam en als wus zij hem er dauk- baar voor, dat hjj de bladen omsloeg. Vroeger had zjj zichzelf voorgepraat en het ook geloofd, dat zjjn verbljjf bjj hen een bruUliteit was en dat dit baar ten slotte Koud liet. maar nu haatte zjj bem en dat bij het bemerkte, dat zjj zich geen moeite gaf haar gevoel voor hem te doen verande ren, dat hij niets deed om haar beter te stemmen, maar dat bjj over haar lachte en zich amuseerde, vervulde haar telkens weer met hartstocoteljjken loom tegenover hem. Eenmaal had zg zich bjjna verraden. Zij moest wel even uit haar rol gevallen zgn, want deu volgenden ochtend zeide haar moe der: ,'tKwam mij gisteren voor alsof je niet gewoon was tegen den baronjullie bebt toch niets gehad Je hebt hem toch niets kwaljik te nemen?" Het liefst zou ijj smakelijk gelachen hebben en haar moeder geantwoord hebben.Maar mama, het loont toch de moeite niet, met den baron over iets quaestie te hebben," maar zjj had zich nog bedacht, vond die woorden tooh wel wat gevaarljjk en zeide heel eenvoudig „U vergist u mama U hebt zeker een woord verkeerd begrepen.. De verhouding tuaschen den baron en mg is de best denkbare." Dal verblüdt mg," had haar moeder geantwoord, .want hg ia eeu beschaafd on beminnelijk tnensch. Ik verh ug mg voor hem, dat hg na vele moeilijke jaren eindelijk zgn vroolgkheid teruggevonden heeft, en het zou mij gespeten hebben, wanneer de eene of andere quaestie zün verblijf hier, al was't ook maar voor korten tjjd, minder aangenaam bad ge maakt." len werd in de sub-commissie besproken of niet eeu meer permanente commissie dan de tegenwoordige met dit doel in bet leven geroepen zou bebooren te worden. Bjj het persoonlijk bezoek in de woningen der belanghebbende en hebben de commisie- leden waar bet pas gaf niet nagelaten, in bedoelden zin opbouwend, wil menop voedend, te werk te gaan, door te wjjzen op de hooge moreele waarde van het streven althans om door eigen krachten zich en hun gezin economisch staande te houden en steeds bedachtzaam te zjjn op de zorgen, die de naaste toekomst brengen zal. Voortdurend werd getracht, aan de wekelijksche uitkeering het karakter van een aalmoes te ontnemen, niet alleen door de wijze, waarop die steun, hetzij in geld of in levensbehoeften, aun de hulpbehoevenden gebracht werd d. w. z. zoo kiesch en min-aanstooteljjk mogelijk maar ook door op de omschreven manier aan bet huisbezoek bet karakter te geven van belangstelling en welwillendheid. Het behoeft geen betoog, dat alleen dèar het huisbezoek plaats bad, waar men meende, dat bet op den eenen of anderen grond nut tig kon zijn. Erkend moet worden, dat bijv. de vakver- eenigingen van werklieden in bedoelden zin in eigen kring reeds zeer gunstigen invloed uitoefenen, zelfs zóo, dat het huisbezoek bijna uitsluitend tot gezinnen van zoogenaamd niet-georganiseerde werklieden kon beperkt worden. Een woord van dank zjj bier tevens opgenomen aan de vertegenwoordigers dier vakvereenigingen voor bun belanglooze mede werking, waardoor het mogelijk was, dat de sub-commissie steeds over nauwkeurige inlichtingen kon beschikken ten aanzien van den omvang der werkloosheid en over de urgentie van den te verleenen steun. Ook hadden door bun bemiddeling de uitkeeringen aan de orgauiseerde werklieden plaats een taak, die veel moeite en zorg van hen eisebte, ook omdat bijna de helft der uitgekeerde bedragen zoogenaamd in natura werd geleverd, d w. z. in den vorm van eerste levensbehoeften, door middel van gespecificeerde bons, die de commissie, naar gelang van de beboetten van bet op zoodanige wijze ondersteund gezin, verstrekte. Aanvankeljjk werd slechts in enkele geval len de steun in natura verstrekt en wel waoneer gegronde reden bestond om te betwijfelen of de bijdrage wel ten volle aan het gezin, vooral aan de kinderen, zou ten goede komen, wanneer die in geld werd uitgekeerd. Aan iederen ondersteunde werd volle vrijheid gelaten om voor die bons bij Van dien dag af moest Dagmar nog vriendelijker en voorkomendet tegen hem sgn om niet ander maal een verdenking bjj haar ouders of bjj haar suster op te wekkeo, want ook dese keek haar meermalen teer onderzoekend aan, vooral t.adat Hans haar gezegd had, dat de baron wel een wilde jeugd achter zich had, maar nooit iets gedaan bad waarover hjj zich behoefde te aobamen. Dat had Alexa eigenlijk wat ontnuchterd. Zjj bad zich al ingedaent in de rol van bescherm iter en voorspreeksterzjj had er zich op verheugd, voor hem in de bres te kunDen cpringen en haar trotscbe zuster eens eenmaal ronduit baar meening te kuunen zeggen en nu behoefde het niet. Maar die ontnuohteriug duurde niet lang; zjj was bljj, dat Hans zoo goed over den baron had gesproken en dat deze iemand van nobel karakter was, waar voor zij bem altjjd gehouden had. Alexa was bljj, dat de baron hier was. Zjj ver heugde zich over zjjn gezelschap, over de bjjna on- geloofljjke vorderingen die hjj in het tennissen ge maakt bad, zoodat hjj haar vaak versloeg; zjj was bljj, onder zjjn leiding goed te leeren rjjden en dacht niet gaarne aan den dag waarop hjj bun huis zog verlaten. Dagmar verlangde hoe langer zoo meer naardien dag dat eeuwige comediespelen maakte haar moe en zenuwachtig. Zjj wist, dat hjj haar geheel doorzag. Hjj alleen bemerkte bet beven van haar band, wanneer hjj de ascb van zjjn sigaar deed in het aschbakje dat zjj hem voorhield of wanneer zjj hem een kop koffie of thee aanreikte. Hji alleen ook boorde hoe haar stem soms van innerlgke ontroering trilde, al deed zjj ook nog zooveel moeite dat te verbergen. Zjj had alles willen doen om hem te ODtvluobten voor altjjd «d tooh bleef zjj zitten en praatte en lachte en sohertace, alleen om hem niet den triomph te gunnen van te kunnen zeggen.Dagmar geeft den den door hem verkozen winkelier de levens behoeften te gaan halen, die er op vermeld waren. De sub-commissie meeude op die wjjze te bereiken, dat iedere winkelier zijn eigen klanten zou behouden. Spoedig groeiden de aanvrageD naar uit keeringen in bons in plaats van in gele sterk aan, aan welke verzoeken de sub-ccm missie gevolg gaf, omdat op die wqze moeder de vrouw bet best geholpen was en z\j bot best over de behoeften van het gezin koi oor- deelen. Toen bleek, dat velen met die boos niet altgd gingen naar bun gewonen winkelier, doch naar andere leveranciers, hetzij omdat zjj meenden, dat die betere waar honden leveren, hetzjj omdat er overwicht op de bons werd gegeven door sommige leverancier», omdat die bons feitelijk contante waarde bezaten en aanstonds door den leve-ancier bij den Penningmeester in geld omgewisseld konden worden. Hierdoor ontstonden klachten van de zjjde van enkele winkeliers, die bun boek vol geborgde leveringen haddei staan en thans die zelfde klanten bun deur zagen voorbijgaan. Een beroep op bet billikbeids- gevoel dier ondersteunden om bur eigen leveranciers met de levering der op de bons vermelde winkelwaren te belasten, vond niet altjjd ingang. De sub-commissie zag in, dat bie goed haar bedoeling ook geweest was, zij toch beter zou doen zich te onthouden ran een op die wjjze ontstane inmenging in de kwestie van vraag en aanbod der eerste levensbe hoeften hier ter stede. Daarom werden de uitkeeringen in bons weder beperkt tot ben, die, zooals ce gang bare volksterm, luidt, „voor een dubbeltje dorst bebbeD, zoodra zij een stuiver ontvan gen" en dezulken zijn er helaas in onze Gemeente, ook onder de gedwongen werk- loozen niet zeldzaam. Dat de sub-commissie bij bet vaitstellen van bet aantal, den vorm en bet bet rag der verschillende uitkeeringen, niettegenstaande baar voortdurende onderzoekingen, wsl meer dan eens misgrepen zal hebben begaan niemand kao méér daarvan overtuigd zjjn, dan zij zelve. Ook begreep zjj want haar taak is vaak oodankbaar geweest dat critiekop barer handelingen niet zou uitlvjjven. Een welwillende waarschuwing, lie zij ontving betreffende de mogelijkheid vaneen misverstand in de opvatting van belang hebbenden (omdat aanvankelijk de boi s door de bemiddeling van een zelfde commissielid tot de rondbrengers geraakten) deed ce sub commissie er toe besluiten, bet set rij ven atrjjd op; xjj verlaat het slagveld". Hedenavond nu was het geaprek bjjtonder leven dig. Er was 'aoc-itends een brief van den Ui draad gekomen, dat hjj eindel jk van sjjn laage dienst en verlofreia teruggekosrd was en gaarne deu vol| enden dag op GründiDgen sou willen diueeren. Nat mrlgk bad men dat gaarne toegestemd en nu, evenal reeds voor en aan tafel, werd levendig gepraat overi le des landraad ten deel gevallen onderscheidingZyne Majesteit had hem en sjjn nakomelingen i t den erfeljjken adelstand verhev n. De meeningen daarover waren seer verdeel I. De gravin verheugde sioh, dat sjj nu miit éen burgermenach minder behoefde om te gaai. «n dat de laudraad nu bjjna even hoog was, al boei'el er Datuurljjk tuaschen ouden en nieuwen ade een groot verschil bleef bestaan. Maar toch wai haar vreugde niet soo heel eobt. Zjj nam dit standpunt inmen kan vandaag niet tegen iemand ggen van dit oogenblik af ben je van adel, en met kan van soo iemand ook niet verlangen, dat bjj sioh dan voelde en gedroeg ala menaohen van oiden adel. Zooiets moeat den menscben aangetoren sjjn. De graaf was bet daarmee niet eens. Bjj uitson dering verkondigde bjj sjjn eigen meeoiDg, ofn ïoon bjj ala vrjj man bad kunnen laten en doen wat hjj wilde en das ook sjjn vrouw geljjk had sni man geven. .Wat jjj daar segt, Const-»nee, ia aleobta ut op sekere hoogte waar. Ik sou seggen, dat je |sljjk hebt waar het betreft het persoonljjk geven van een adelljjken titel, die met den dood opho idt; maar met den erfeljjken adel ia het tocb haal wat andera. Denk aan je eigen familie en aan de m jan. Wjj hebben toch óok voorouden die niet van tdel sgn." (Wordt vervolgt.)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1908 | | pagina 1