Augustus 1908.
Zaterdag 22
57e Jaargang.
No. 7548.
Reis exemplaren.
Feuilleton.
Het detective-paar aan 't werk
COMMIT.
FIRMA A. H VAN CLEEFF
te AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden fi.
franco per post 1.15. Advertentiën 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, ofïicieële- en onteigenings-
advertentiën Der regel 15 cent. Reclames 15 regels f 1.25 elke regel meer f 0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
voeren een soort vergunningsstelsel voor de
bewoners van woonwagens en woonschepen;
in zekeren zin dus een toepassing in het ge-
heele Ryk van den alleszins lofwaardigen
maatregel, door den Comtnissarris der Ko
ningin in Gelderland voor die Provincie be
reids getroffen.
Dat zal zeker er toe meewerken, het
kwaad te bestrijden, doch de kwaal dient
naar mijn meeuing meer in den grond
aangetast.
En dit kan, zelfs zonder groote uitgaven.
Ons land is aangewezen op landbouw en
veeteelt. Als we de paar mijnen in het
Zuiden des lands wegdenken, moet het zelfs
geheel uit landbouw en tffeeteelt zijn belang
rijkste inkomsten trekken. Van den transito
handel als andere hoofdbron van bestaan
zwijg ik thans.
Welnu en hier kom ik tot beantwoor
ding van mijn vraag: «Wat kan er gedaan
worden in het belang van den landbouw
en de landlooperij» De Staat leide de
land 1 o o p e r s op tot land bouwers.
Wie een woonwagen of een woonschip
heeft gezien, zal erkennen dat de bewoners
waarlijk niet voor hun genoegen dit noma
den leven lyden, doch noodgedrongen in ge
stage onrust voorttrekken, met zekere vrees
ontvangen door de plattelandsbewoners, dik
wijls opgejaagd door Ryks- en Gemeente
politie. Hoe komen ze tut dat ellendige
leven
Het antwoord is niet ver te zoeken.
Werkloos geraakt, hetzij door eigen toe
doen, of buiten hun schuld, en daardoor
zonder eigen dak, verlieten dn meesten hun
ner de steden en gingen zij bedelend het
land door om ten slotte zooveel bij een te
gareu, dat zij een woon wagentje zich kon
den aanschaffen, dat het schamel huisraad
herbergt en bij zeer slecht weer tevens
dient als schuilplaats bij dag of nacht. Men
kunt ze, die wagentjes op twee dikwijls
ongelijksoortige wielen, getrokken door een
mageren hond, het hoofd des gezins en de
oudste kinderenhet toonbeeld van ellende.
Hoe diep de menschen ook gezonken zijn,
schier geen enkele is er, die niet gaarne voor
goed zou worden verlost van een zóo treu
rig bestaan.
De jongeD, die tijdens »le Delftsche rnas-
kerade-feesten uit den woonwagen wegliep
en de politie bad en smeekte, toch vooral
niet te wordeo teruggezonden aan zijn ou
ders, staat in deze waarlijk niet alleen.
In den eersten lijd wellicht zal men en
kelen vindeD, die zich niet kunnen" gewen
nen aan een geregeld levendoch in ieder
geval zou men de kinderen kunnen redden;
in hun belang en tot welzijn van den Staat
beide, de kinderen, die thans nauwelijks
ander onderwijs ontvangen dan in bedelen
en in het zooveel mogelijk straffeloos plegen
van kleine diefstallen.
Langs onze spoorwegen deze comum-
catie-middelen bij uitnemendheid strek
ken zich uit hectaren by hectaren heide
grond, die nu bijna renteloos daarliggen en
er om vragen, ontgonnen te worden.
Onze Hoogere Landbouwschool kan wed
ijveren met de beste in het buitenland;
onze landbouw-leeraars zijn de mannen, die
kunnen adviseeren welke hulp (kunstmest
stoffen moeten aangewend en indien het Rijk
deze zaak ter hand neemt, kan bet wonderen
verrichten juist door zijn uitstekend korps
ambtenaren.
Ik zou wenscheo, dat het Rijk een deel
der heiden langs een der spoor
wegen aanwees voor een proef, mits op
uitgebreide schaal wij Nederlanders ple
gen wel eens iets te zeer in 't klein te be
proeven met heide-outginning.
Eenigermate zou daarbij dienen gevolgd
het bekende Elmira-systeem ook om te voorko-
me nde geweldige administratie-kosten, welke
Rijks-ondernemingen plegen aan te kleven.
Zeer in 't kort komt (lit hierop neer.
Het Rijk stelt het terrein beschikbaar
en benoemt een Directeur, die geen land
bouwkundige behoeft te zijn, ja zelfs bij
voorkeur geen vakman moet wezen, doch
een organisator en een man, die hart heeft
voor dezen arbeid, die geduld heeft om deze
aan bandeloosheid gewende lieden te leeren,
dat geregelde arbeid hen voert tot een
verzekerd bestaan, waarin hun ijver zelfs
hen tot welstaud kan brengen.
Hij worde bijgestaan door een landbouw
kundige, die zorgt voor de doelmatige be
mesting van den woesten grond, en ee-
nige landbouwers, die de iaudloopers
leeren spitten, ploegen en oogsten.
Er zijn menschen te over die een helder
hoofd paren aan een warm hart voor hun
medemenschen, die een groot organiseerend
talent hebben en zeer gaarne hun zeer uit
nemende krachtm willen geven voor het
hier zeer terloops geschetste, die gaarne
hun verder leven zullen wijden aan het
wederophelfen der landloopers, omdat zy
weten, daardoor nuttigen arbeid te verrich
ten.
Er zijn jonge landbouwkundigen, volkomen
Aan onze abonné's die tijdelijk elders,
hetzij binnen-of buitenlands, vertoeven, wordt
op aanvrage en met duidelyke opgave
van adres, de courant eiken verschijndag tegen
vergoeding van het porto toegezonden.
Ook uiet-geabonneerden kunnen op de
zeilde wijze de geregelde toezending van de
„Atnersfoortscbe Courant" tijdens hun uitste-
digheid zich verzekeren.
LANDLOOPERIJ.
Met zeer veel belangstelling nam ik kennis
van hetgeen in de «Amersfoorlsche Courant»
van 15 dezer werd meegedeeld naar aanlei
ding van het verslag der Staats-commissie
in zake de landlooperij, ingesteld bij Kon.
besluit van 22 September 1903, want inder
daad geldt het hier een zaak van zeergroot
belang.
't Zij mij echter vergund eenige opmerkin
gen te maken.
Ik zou geueigd zijn, de vraag van de Gel-
dersch Overijselsche Maatschappij van Land
bouw eenigszins anders te lezen. Haar vraag,
luidende; tWat kan er gedaan worden in
het belang van den landbouwer ter bestry-
ding van de landlooperij» enzoovoort, zou
ik willen lezen: „Wat kan er gedaan wor
den in het belang van den landbouw en de
landlooperij".
We kennen de kwaal en weten nu èn
door het onderzoek der bovengenoemde
St8ats-commissie èa door de maatregelen
van den Commissaris der Koningin in de
provincie Gelderland welke afmetingen deze
sociale hinder van lieverlede heeft aange
nomen.
Terecht wordt zij genoemd een plaag voor
het platteland en een kwaal, even oud als
het platteland zelf. Terecht wordt er op
gewezen, welk gevaar in allerlei vorm deze
vermomde bedelaars brengen voor de stre
ken, die zij bezoekenniet alleen door hun
driest optreden, hun strooperijen een
zachter woord voordiefstallen hun on
derlinge twisten, welke maar al te dikwijls
eindigen met verwondingen en zells manslag;
maar ook door het gevaar, dat ze brengen
uit hygiënisch oogpunt, overbrengers als ze
op vele wijzen zyn van besmettelijke
ziekten.
Volgens het in genoemd nummer meegedeel
de weuscht de Staats-commissie te doen in-
Naar ARTHUR GRIFFITHS.
2).
Ik hoop, dat ge u vergistMaar ik word oud
en kan niet meer op mij-zelven passen. dat
heeft u aan dat andere zaakje gezien. Veronder
steld datik zou haast er aan denken,
mij terug te trekken: ik waag er eenheelesom
aan maar de winst de winst
Oom Pop scheen zijne gasten geheel vergeten,
terwijl hij voor zich het yoor en tegen opsomde
geslingerd tusschen vrees en de zucht om iets
te winnen. De conclusie was, dat hij besloot 't
maar te wagen.
Het paueeltje van Filippo Lippi werd zijn
eigendom 'of liever: het gemeenschappelijk
eigendom van hem en Straker voor den
hoogen prijs van 357.500 francs.
De jongelui keerden een paar dagen later naar
Londen terug; er was spoedig weer werk aan
den winkel. Daags na hun thuiskomst meldden
ze zich bij hun chef, den heer Beeke aan, en in
't kantoor vonden ze. meneer Yeo, die als
een beeld der wanhoop in een stoel gedoken
zat en niets kon uitbrengen dan „Die schurk
U weet, geloof ik. al iets van de geschiedeni
af, zei Becke; tenminste, dat heb ik uit de
woorden van den ouden man begrepen, 't Is
over dat schilderijtje van Filippo Lippi. Thuis
gekomen met zijn kostbaren koop, bemerkte hij
dat 't niet de echte is, maar waardelooze na
maak.
Merkte hij dat niet, eer hij ging bieden?
O, dat was het echte, daarvan is hij over
tuigd, evenals alle deskundigen. De verwisseling
heeft later plaats gehad.
Dus de copie is voor het echte stuk in de
plaats gesmokkeld? vroeg Digby.
Ja, dat vermoedt meneer Yeo.
Wie nam het paneel mee na de verkooping?
vroeg Sara direct aan den ouden man.
Ik ik alleen I 't Bleef bij mij in 't hotel
en op reis. Ik heb 't niet uit mijn gezicht ge
had behalve eens
Ah! riep Sara; wanneer was dat?
Te Amiens. We reisden samen, Strakerenik,
in een gereserveerde coupéte Amiens stapte
ik even uit om wat te gebruiken aan 't buffet
en liet hem met 't stuk alleen.
Merkte u niets, toen u weer in de coupé sta pte?
WeineenDe doos, waarin 't kostelijke stuk
geborgen was, lag op dezelfde plaats, op 't zelfde
kussen. Hoe zou ik iets vermoeden De schurk
moet een tweede doos gehad hebben, met de
copie er in. 't Was op die manier gemakkelijk,
ze te ruilen.
Maar Straker was uw compagnon, merkte
Digby op hoe verklaart u zijn handelwijze
O, hij had nog niets betaaldZijn deel van
de koopsom moest ik aftrekken bij den verkoop
dat was de voorwaarde; hij zou zich daarvoor
belasten met de zaakhij wist een kooperO,
't is een schurk 1 Hij zal wel een praatje vinden
om zich er uit te reddenhij heeft 't maar een
paar jaar to bewaren tot ik dood ben, wat
niet zoo lang meer zal duren! en dan maakt
hij een brillante zaak 1 't Zal niet lang du
ren ik overleef dit niet
Kom, kom, oude heer, troostte Sara, niet
zoo mismoedig. Ik ben er ook nog! Vertel ver
der: wanneer ontdekte u het bedrog?
Pas een uurtje geleden, toen ik de brandkast
opende, waarin ik het had gelegd. Ik wilde 't
nog eens bekijken, enkel voor mijn plezier
en toen merkte ik het!
Heeft u Straker al gewaarschuwd?
Neen, nog niet.
O, dat is goed, zei Sara; laat hem zoo
lang mogelijk in 't duister. We moeten eerst
uitvisschen, hoe de copie in de wereld is ge
komen. l)at iets voor jou, Gerald; ga naar
Parys terug en zoek in de schilderswereld; in
het Quartier Latin zijn er honderden, die den
kost verdienen met copieën maken.
Ik zal mij zeiven voordoen als een zeer be-
geerig dienaar der kunst.
Dat is best. Meneer Yeo zal zeker op geen
kosten zien. Als je den schuldige vindt, tracht
dan van hem te weten te komen, wat je kunt.
!)e hoofdzaak is, dat de medeplichtigheid van
Straker wordt uitgemaakt.
Helpt dat ons aan 't echte stuk klaagde
Pop. Ik denk aan mijn goede geld...
Dat weet ik nog niet zei Sara kalm msar
't is in elk geval 't eerste, wat we doen moe
ten. A propos, waar is uw copie? Is daaraan
niets te vinden, dat ons op 't spoor kan bren
gen-'' Heeft u 't paneei hier?
't Is bij mij thuis; u mag het komen zien,
u mag het hebben, u mug het in 't vuur
gooien, als u wilt I riep de oude man boos.
Dan gaan we met u mee, besliste Sara. Waar
BUREAU
KORTEGRACHT 9
Postbus 9. Telephoon 19.
bereid om het te Wageningen geleerde toe
te passen ten bate van deze zoo zeer mis
deelde».
Er zyn landbouwers die, liever dan in de
Nieuwe wereld hun geluk te beproeven,
geneigd zijn om in deze landboaw-kolonie
een steeds beter wordend bestaan te ver
werven.
Door de ervaringen, opgedaan bij de ont
ginningen der «Nederlandscbe Heide-Maat-
sehappij» en door de «Maatschappij van
Weldadigheid» kunnen vele fouten worden
vermeden.
En bovenal zijn de Jaarverslagen der El-
mira-stiebting daar om als juist voorbeeld
van goede heide-ontginuing en uitstekend
ingeriebten landbouw in korten tijd goede
resuliaten te bebaleD.
Zoo beginne men niet met kostbare hui
zen te bouwen kostbaar vooral door het
moeten doen aanvoeren der bouw-materialen
doch late in den eersten tijd de ex-land-
loopers wonen in hun woonwagens. Van
lieverlede bouwen zij zeiven wel op het
hun toegewezen stuk heide een huisje, dat
later kan worden vergroot en desnoods
zeer comfortabel ingerieht.
Goed opgezet zal, in 't klein begonnen,
zulk een ontginning even goed slagen als in
Amerika en even snel het aanschaffen van
groote landbouw-werktuigen wettigen als in
de Nieuwe wereld het geval was.
Wat oordeelkuudige ontginning vermag
toont .lie bij de halte Dolderscheweg van de
Ned. Centraal Spoorweg-Maatschappij.
Het is mijn stellige overtuiging, dat deze
wijze van arbeidsverschaffing aan de land
loopers den landbouw en daardoor de ge
meenschap zeer ten goede zal komen en ik
meen zelfs, dat dit de eenige weg is om het
platteland voorgoed te verlossen van de
plaag der landlooperij.
Den on willigen doch die zullen er op
den duur weinig zyn, al is 't althans in den
aanvang vrij zeker dat menigesn, vanjongs-
gewend aan het zwervend leven, allicht zal
vervallen tot recidive make men het
leven zuur door hen meer nog dan tot dus
ver ouder politietoezicht te stellen. Zij kun
nen in de door mij bedoelde ontginning
een behoorlijk bestaan vinden en zullen al
ras er de voorkeur aan geven mee te wer
ken boven een zeer onzeker, zeer afmattend,
en zeer vermoeiend nomaden-levei:.
Frederiks.
Zeist, 21 Aug. 1908.
hangt Straker uit? Is hij nog te Londen?
Ja, hij logeert in Bloomsbury. Hij schreef
mij gister, dat de kooper, die hij op 't oog had,
een schatrijke man uit Newyork, van Doren,
eerst over veertien dagen hier" zou komen.
Die zal nooit komenlet op mijne woorden,
zei Sara; Straker zal naar New York gaan
met het schilderij I
Dat zal hij nietschreeuwde oom Pop. Ik
laat hem arresteeren
Daar komt u niet verder mee; bij zal zeggen,
dat u al dien tijd het paneeltje hadt en 't nog
hebt. Wat kan- u bewijzen van de verwisseling
Neen, 't geval is nog niet ryp voor een politie
zaak. Dus, Gerald, jij gaat naar Parijs, en
ik blijf hier Siraker in 't oog houden.
Hoe wil je dat doen?
Ik ga met mama kamers nemen in 't zelfde
pension, waar hij is. Heeft u even een pen en
inkt? Dan schrijf ik dadelijk aan mama.
Zoo zette het kloeke dametje terstond alles in
beweging. Allereerst vergezelde zij met Gerald
den ouden koopman naar Wardourstreet, waar
ze de valsche Filippo Lippi aan een nauwkeurig
onderzoek onderwierpen.
Kijk nu eens I riep Sara plotseling uit, ter
wijl ze met een loupe op het stukje tuurde.
Wat 'n ezelDie was zoo trotsch op zijn werk.
dat^ hijniet kou nalaten het te onderteekonen.
Yeo kwam nieuwsgierig naderbij ooi zich te
overtuigen.
En jawel, in een hoek stonden, in den vorm
van een driehoek, drie D's.
Dat iB tenminste ietszei Gerald.
Zie dien meneer D. D. D. maar gauw te krij
gen, vermaande Sara. (Wordt vervolgd).
