Zaterdag 17 October 1908.
No. 7572.
58e Jaargang.
HE COURANT.
UITGAVEVerschijnt JXntdag- Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden fl.
franco per post f 1.45. Advertentiën 16 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Bij regel-
r|DMA |i n.« /i. v.—. abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings-
t UM» a. XI- »M OLEEFF adrertentién por regel 15 cent. Reolame» 1—5 regels f 1.25 elke regel meer f 0.25. Groote
letters naar plaatsruimte. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten
KORTEGRACHT9
te AMERSFOORT.
evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij adverteDtiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
Postbus 9.
Telephoon 19,
kennisgevingen.
Yerk iezing Provinciale Staten.
-^BURGEMEESTER dër Gemeente AMERS
FOORT,
Gezien het besluit van Gedeputeerde Staten
van Utrecht dd. 13 October 1908.no. 2525 (Pro
vinciaal Blad no. 83);
Overwegende dat door het overlijden van den
heer C. Th. van Beek, op 28 September 1908
een vacature is ontstaan in de Staten van deze
provincie voor het Kiesdistrict Amersfoort en
daarin behoort te worden voorzien
Gelet op de betrekkelijke bepalingen der Kies
wet, der Provinciale wet en der Koninklijke
besluiten van 26 Februari 1897 (Staatsblad no.
69) en 8 Mei 1897 (Staatsblad no. 144);
Brengt ter kennis van belanghebbenden;
dat op Maandag, den 2den November 1908 eene
verkiezing zal plaats hebben, ter voorziening in
de ontstane vacature door het overlijden van
de heer C. Th. van Beek, van éen lid van de
Provinciale Staten van Utrecht, in het Kiesdis
trict Amersfoort;
dat voor deze verkiezing de stemming, zoo
noodig, zal geschieden op Donderdag den 12de
November 1908 en de herstemming, zoo noodig,
op Dinsdag den 24sten November 1908;
dat op den dag der verkiezing bij hem ten
Stadhuize van des voormiddags negen uur tot
des namiddags vier uur opgaven van candidaten
kunnen worden ingeleverd.
Deze opgaven moeten inhouden den naam,
de voorletters en de woonplaats van de candi
daten en onderteekend zijn door ten minste
veertig kiezerB, bevoegd tot deelneming aan de
verkiezing, waarvoor de inlevering geschiedt.
De formulieren voor de bedoelde opgaven zijn
kosteloos verkrijgbaar ter Gemeente-Secretarie
vanaf beden tot en met den dag der verkiezing.
De inlevering moet persoonlijk geschieden
door een of meer dergenen, die haar hebben
onderteekend.
Amersfoort, 15 October 1908.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van AMERSFOORT,
brengen ter kennis van de ingezetenen, dat
de commissie, die zich gedurende ondersobeideDe
jaren heeft belast met de bezorging van spijzen
aan behoeftigen, zich weder bereid heeft ver
klaard om gedurende den aanstaanden winter
hare pogingen tot leniging van armoede voort
te zetten.
Burgemeester en Wethouders, openlijk hunnen
dank betuigende zoowel aan de bovengenoemde
commissie, voor hare belanglooze en edelmoedige
werkzaamheid, als aan de ingezetenen, voor hunne
milddadige medewerking, maken tevens bekend,
dat de commissie voornemens is, om op Maan
dag, den 19 October e.k. aan te vangen met het
openen der aan de huizen te doene inschrijvin
gen tot deelneming aan het uitdeelen van spijzen
gedurende den aanstaanden winter, terwijl de
ingezetenen dezer Gemeente dringend worden
aangespoord om door ruime inteekening de
heilzame pogingen dier commissie te ondersteu
nen en daardoor hunne belangstelling in deze
zoo nuttige inrichting te toonen.
Amersfoort, 16 October 1908.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
WUIJTIERS.
De Secretaris,
J. G. BTENFERT KROESE.
Do BURGEMEESTER van AMERSFOORT
Brengt ter kennis van de ingezetenen dezer ue-
meente, dat het door den Directeur van 's Rijks
directe belastingen, enz. te Utrecht executoor ver
klaard kohier No. 3 van de
Bedrijfsbelasting
over hot dienstjaar 1908 aan den Ont^ger van
's Rijks directe belastingen alhter is ter hand gesteld
aan wien ieder verplicht is, zijnen aanslag op den
bij de wet bepaalden voet te voldoen.
Gedaan en op de daarvoor gebrutkelyke Patsen
aangeplakt te Amersfoort den 17. October 1908.
81 De Burgemeester voornoemd.
WUIJTIERS.
De gesloten deur.
Een,oude slotenmaker, 'n groote geest, rat
onverschillig te arbeiden in zyn werkplaa
toen plotseling de deur opengegooid werd
en een jonge vrouw ademloo3 binnensnelde.
»Ik sta op het punt een nieuwe woning
te betrekken het hart van een man,"
sprak zij. „Die er vroeger in gewoond heb
ben, hebben de sleutels meegenomen. Maar
u kunt toch wel nieuwe voor my maken,
niet waar?"
«Wat voor 'n soort woning is het?" vroeg
de oude slotenmaker bedaard.
»Een heel gezellig huis, groot eu zonnig
en geriefiyk," antwoordde zij. »Erzijn geen
geheime gangen in en ook geen blinde deu-
reD. De sloten moeten heel eenvoudig zyn
eu gemakkelijk te openen alleen zyn ze wat
stroef geworden door het stof en enkele
deuren schijnen nooit open te zyn geweest."
.Dat gebeurt wel meer in een huis," slem-
de hij t9rstond toe.
De vrouw knikte. „Maar ik zou nooit ge
lukkig kunnen zijn, als ik maar een gedeelte
van het huis kon bewonen", zeide zij. »Ik
moet het geheel tot ragn beschikking hebben".
Zonder een woord te spreken, haalde de
slotenmaker een grooten sleutelring te voor
schijn.
En terwijl bij er een sleutel afnam, zeide
hij „Dezen zult u het eerst noodig hebben.
Dit is de sleutel van de buitendeur, waar
mee gy komt in de vestibules; het is de sleu
tel der Belangstelling."
.0," riep zij uit met een glimlachje, »die
deur is allang open. Dien sleutel zal ik nooit
noodig hebben".
Toen gaf hg baar een anderen, dien van
do groote hal, den sleutel van het Vertrou
wen, en zij vatte dezen aan, natuurlyk big,
hem in haar bezit te hebben, doch zonder
groot enthusiasme en hing hem aan haar
gordel.
»En dit is de sleutel van de woonkamer,
de sleutel der Vriendschap," ging bij voort.
«Dat is, veronderstel ik, een groote kamer
op het Westen gelegen, met veel ramen en
een warmen vuurhaard. Het is ia den regel
de gezelligste en gerieflijkste kamer in een
huis."
„Misschien," zei de vrouw, »ik zal or veel
in verblyf houden, denk ik," en zij bracht
den sleutel zorgvuldig op zijn plaats.
De slotenmaker zocht nu een andoren
uit zyn onuitputtelijken Yoorrraad
„Deze past op di
kamer," zeide hij. „Het is de sleutel van de
de deur van een andere
Trouw."
Ik bon bang, dat het slot van die kamer
wat verroest zal zijn," zeide zij met een
lieflyk glimlachje, .maar ik zal er direct
werk van maken."'
De slotenmaker knipte lachend met de
oogen, jen hij zag, hoe haar roode lippen
zich in een rechte lyn samendrukten.
Daarna gaf hij haar andere sleutels, groote
j kleine en elke sleutel bad een naam, en
stuk voor stuk hing zy ze aan haar gordel.
»Maar," zeide zij, toen zij merkte, dat hg
den sleutelring wilde gaan opbergen, »u
tiebt me nog geen sleutels gegeven voor de
kamers, die nog nooit open zijn geweest,
waarvan ik u zooeven sprak."
Hg aarzelde, terwijl hij een klein sleutel
ringetje in de hand nam en door de vingers
liet glgdcn. sis u er zeker van, dat u die
óok wilt hebben vroeg hij toen.
»Die in elk gevall"
»Nu goed dan," zeide hij en legde in haar
haud twee sleutels, welke van puur goud
waren-
„Nu," zeide ze triomfantelijk en met een
zucht van verlichting, «kan ik overal gaan
waar ik verkies!"
En zij ging henen en haar gordel woog
zwaar van de sleutels, zooals Cleopatra van
de juweelen.
Maar na vele dagen kwam zij terug, zoo
opgewekt en jeugdig, dal haar schoonheid
de oogen van den ouden slotenmaker ver
blindde, zooals de zon in jonge lentekracht
haar overmoed uitstraalt.
•Wolnu?" was ziju vraag tot haar.
»Ze passen alle!" riep zg uit. «Elkesleutel
maakt zgn slot als betooverd open 1 Het ia
alles wonderlijk».
aln bet geheel niet,» antwoordde bij. „(J
is een zeer verstandige vrouw en ik ben
overtuigd, dat gij wonderen zoudt kunnen
doen. £r is zekere overeenkomst tusschen
u en mg».
'n Glimlach was haar eenig antwoord.
«Maar ik kom voor iets anders terug,"
zeide ze. «Ik heb nog een sleutel noodig".
„Nog een Wat voor sleutel
Een schaduw van verlegenheid kwam
over haar gelaat, gelijk de dauw over het
land.
„Er is een klein gesloten vertrekje bene
den in buis, dat ik in den beginne niet op
gemerkt had," zeide zij. „Het is een don
ker binnenkamertje, maar ik moet er in
wezen".
„Hebt u er in noodig?" vroeg hij, „zijn
er niet genoeg kamers in het huis zonder
dat
„De reden is niet, dat ik het noodig heb,»
antwoordde zg, .maar bet bespot mg met
zijn gesloten deur. ik heb door het sleutel
gat gekeken, maar het is er donker en vol
s'of en spinnewebben, En toch ben ik ze
ker, dat er nog meer in zit".
„Het verblijf van het Verleden," mompel
de hij.
»Juist," knikte zij, »en ik wil er in door
dringen".
„Waarom?" vroeg hg. Waarom wilt u
ook daarin doordringen?"
Zg bloosde en sloeg de oogen neer. Daar
na keek ze hem vertrouwelijk aan.
„Het is toch mijn Luis, niet waar Boven
dien moet het een flinke beurt hebben, goed
schoongemaakt worden."
De wijze, oude slotenmaker glimlachte,
terwijl hg kaar aandachtig aanzag en de
blos van da jonge vrouw werd intenser.
»Het i9 geen nieuwsgierigheid, die mij
dwingt," sprak ze op een loon als om zich te
verdedigen. „Ik moet toch voor het geheele
huis zorgen".
Hij schudde bet hoofd.
»Laat dat kamertje maar dicht." zeide hij.
Doch zg maakte een ongeduldige bewegiug
en scheen er niet in te willen berusten.
»Geef er mij een sleutel voor," hield zij
aan.
>Ik heb er in heel den winkel geen, die
er op past".
„Maak er dan een voor mij," drong zij aan.
>Dat zou ik niet kuunen, ook al zou ik
bet willen".
»Wat moet ik dan doen?" riep zg uit.
>Hij beeft den sleutel. Vraag er hem om,
als U het niet kunt laten", sprak de sloten
maker ernstig.
Zij glimlachte, terwijl een huivering door
haar leden voer.
»Er zal toch ergens wel een duplicaat zijn
te krijgen waagde ze te vragen.
»Er bestaat maar éen sleutel voor," zeide bij.
Ze staarde hem met verbazing aan.
»U bedoelt, dat u mij niet helpen kunt
om daar biunen te komen smeekte zij nog.
De slotenmaker maakte haar zijn diepste
veroi' tschuldigingen.
Mevrouw," sprak hg, »er zijn dingen,
die zslfs u en ik met al ons verstand biel
kunuen bereiken".
Wereldkroniek.
eischt van ten minste 50 Meter van de be
bouwde kom, doch wat onder dit laatste ver
staan moest worden, bleef onaangeduid. Het
zelfde deed zich voor bij de Motor-en rij-
wielwet van 1905, en doet zich voor bij d«
algemeene tienjaarlijksch# volkstelling. Uil.
ileWoniDgwet liet men de uitdrukking «be
bouwde kom» weg.
Onder »bebouwde kom» verstond men ici
de steden meestal alles wat gelegen is bin
nen den ring der buitengrachten. Doch van
liever leden werden buiten dien ring geheeld
wijken en buurten gebouwd.
Zoo ook te Leeuwarden. De Gemeenteraad
begreep, dat hierin moest worden voorzier.
De zorg toch voor de openbare gezondheki,
voor de openbare reinheid en voor de opeis
bare veiligheid, die hem had geleid tot re
geling van een en ander voor de zoogenuamde
>kom», behoorde zich,gelijk hij oordeeld»,
evenzeer tot deze buurten en wijken uit t.e
strekken.
Omdat het bepalen van het begrip »bB-
bouwde kom" zoo moeilijk was, werd in
1893 in de Algemeene politieverordening
van Leeuwarden een bepaling opgenomen,
inhoudende, dat voor haar toepassing ondar
„bebouwde kom" wordt verstaan: »elte
verzameling van drie of meer woonbuizun,
die op een afstand van minder dan 50 Me
ter (art. 16 eerste lid van de Begrafeniswet)
van elkander zijn gelegen". Ik kan hier de
verklaring geven, dat deza bepaling steeds
uiistekend heeft gewerkt.
Niet onwaarscbijnlyk hebben vele Gemeen
teraden in Friesland de Leeuwarder rege
ling lot voorbeeld genomen bij het vaststel en
der Verordening tot uitvoering van art. 1
der Woningwet. Op bet platteland, met jijn
uit tal van dorpen bestaande Gemeenten,
ging het niet zoo gemakkelijk als in de sle
den. Daar werd meestal bepaald, dat onder
»bebuuwde kom" wordt verstaan bet gedeelte
van bet dorp, waar de woningen in elkt.n-
ders nabijhei 1 staan en allèen van elkanc er
gescheiden zijn door een weg, een vaart, een
plein, een tuin of eenig erf. In sommige t n-
dere Gemeenten werd een eenigszmsandt re
redactie vastgesteld, ook wel de redactie van
de Leeuwarder verordening gevolgd.
»Hoehet in anderen provinciën met dtze
zaak is gesteld, is mg niet bekend", zegt le
heer Duparc. »Ook vernam ik vóór en ia,
dat men daar in meer dan éen Gemeente
wel eens in moeilijkheid verkeert, als sr
regelingen zijn te maken voor »binnen en bui
ten dé bebouwde kom". Misschien kan bet
door mij meegedeelde er toe leiden, dat
ook daar bepalingen worden gemaakt als die
van Leeuwarden en andere briesehe Ge
meenten, waarvan het nut door de practj k
is bewezen.
Wat is de „bebouwde" kom?
Nu de aanneming van de »10-Kilometer-
wet» herhaaldelijk de vraag heeft doen stel
len, wat toch eigenlijk onder »de bebouwde
kom» eener Gemeeote moet worden verstaan,
verdient een artikel van den heer A. Duparc
in het «Tijdschrift voor Sociale hygiëne" de
aandacht. Er wordt daarin uiteengezet, hoe
de wetgever steeds schroomvallig is geweest
om aan te geven wat oDder «bebouwde kom»
is te verstaan, in bet bijzonder bij de inrich
ting van begraafplaatsen.
By de Begrafeniswet van 1869 bleef de
zaak onbeslist. Wel werd er voor het aan
leggen eener begraafplaats een afstand ver-
De zuinige huisvrouw.
Marie van Aiustel geeft onder dit opschrift
de volgende wijze lessen.
Dat »vele kleintjes een groote maken',
zooals het oude spreekwoord luidt, is menig
jonge huisvrouw onbekend; doch daar is nog
een ander spreekwoord dat even waar,doch
minder bekend is; het zegt: »een vrou'v
kan in baar schort meer het huis uitbrenger,
dan haar man in karrenvrachten binner. -
brengt".
Orde en spaarzaamheid zijn de eerst9
plichten van een huismoeder en de grond
slagen van huiselijke weivaart.
Een zuinige huisvrouw moet zorgdrager,
dat alle flesschen en kruiken waarin zici»
vloeistoffen bevinden, goed gekurkt zgn, ten
eerste omdat sommige vloeistoffen, als al
cohol, azyn, enz. vervliegen of verslappen
en ten tweede omdat een flesch, die slecht
gekurkt is, wanneer ze omvalt, zonder breken
leegloopt.
Kleine stukjes zeep worden in een lapjn
gaas gehouden on kunnen tot het laatste
toe worden opgebruikt voor handenwasscben
enz. Zg lette er tevens op, dat de zeepbak'
