Dinsdag 17
November 1908.
AMERSFOORTSCHE COURANT.
GIJVOEGSEL
No. 7585.
58e Jaargang.
Stadsnieuws.
behoorer.de by de
Amersfoortsche Courant
van ZATERDAG 14 NOVEMBER 1908.
Uitgave firma A. H. van GLFEFF.
■/MS* 'l> Duitschland,
bfl da II IJ, s, M. an do S. S. de retour-
kaarten zullen worden ufgesclialt.
Een nieuw ontwerp tarief met priistabol-
len voor enkele reiskaarten voor het ver
voer van reizigers en van bagage is in bewer-
Joag en w| binnenkort den Minister van
boden Bekeuring worden aange-
De dirigeerend officier van gezondheid 3é
k lassoJ. J. p. 6. van den Heuvel tdt
Beicblingen, gezegd Bartoloiti Rnnders,
is aangewezen om Gedeputeerde Staten
in de provincie Utrecht by te staan by liet
geneeskundig onderzoek van de lotelingen der
lichting 1908.
De overwegwachter aan het Smaüepad B.
Fjofiin^is heden 25 jaar in dienst bij de H.
De heer C. H, Stoetzer is benoemd tot
Directeur der nieuw opgerichte mandoline
club te Hilversum.
De firma Vetter Sc Co., wier depot hier
ter stede is gevestigd in „'t Capelhuys" aan
het Lieve Vrouwekerkhof, verwierf op de
fjroote Internationale industrie-tentoonstel-
ing te 's-Graveühagn de hoogste onderschei
ding, den „grand prix in ae afdéeling li
keuren en distillaten.
De soldijen der onderofficieren en minde
ren zullen met ingang van 1 Januari niet
meer oin de vijl dagen, doch 'a-Zaterdags
worden uitbetaald j-er week.
Het Flonzaley-kwai ter, bestaande uit de
heet en Adolf Betty, Alfred Pichon, L'go Ara
en Iwan d'Archambeau, zul zich Donderdag
avond weer in «Amicita» doen hooren en
daarmee openen de trits der abonnements
concerten welke ook dezen winter hier zullen
gegeven worden.
in het «Weekblad voor muziek» schreef
de heer Hugo Nolthenius over deze vier
kunstenaars: «Alweer een kwartet van den
eersten rang. Zelden hoorden we een zoo
verrukkelijk samenspel, zulk een heerlijken
klank uit bun prachtige instrumenten».
De «Berliuer neueste Nachrichten» schreef
27 October j.1.Die «inneren Stimmen» des
Quartetts sind den ausseren durchaus eben-
bürtig alle singen und klingen, k ei n e
drangt uDgebührlich odei' eitel nach aussen.
Die durch vorzüglicbe Instrumeote merkbar
unterstützte Klangenwirkung ist in allen
Staikegradeo ausgezeichnet schön.
De «Berliner Börsen Zeiting» Es isteine
Quartett-Vereinigung, die den besten hier
bekannlen anzureihen ist. Jeder der vier
Künstler erwies sich als lüchtiger Vertreter
seines Instrumentessie baoen alle die
gleiche Kunst fertigkeit uud diegleiche musi-
kalische Begnbung.
Kerkvoogden der Ned. Hervormde kerk
hebben aan de plaatselijke afdeeling van
„Toonkunst" geweigerd het kerkgebouw af
te staan voor de uitvoering van het orato
rium „Die Qeburt Christi".
Zooals we reeds meedeelden, gaat het
eerste elftal van Quick morgen naar Wage-
ningen om zich te meten met de G. V. C
Een wedstryd, waarvan zeer veel afhangt.
Immers beide clubs staan nu onderaan het
lijstje der Oosteljjke eerste klasse j Quiuk
met 3 goals vóór en 4 tegen en een gemid
delde van 050 en G. V. C. met 4 voor en
24 tegen en een gemiddelde van 0.20. 'tGaat
er dus om, wie van beide de allerlaatste
plaats krygt.
Het tweedo Quick gaat morgen naar
Utrecht om tegen hot nog ongeslagen tweede
der U. V. V. te spelen.
Het derde heelt een thuiswedstrijd tegen
het tweeue def B. V. C. uit De Bilt.
Gisteravond was „De Zaaier" bijna geheel
gevuld om dr. J. C. de Moor, Gereformeerd
predikant te 's-Gravenhage en lid van het
HoofdbeBtnur der Gereformeerde vereeoiging
voor drankbestrijding, te hooren bespreken de
vraag: Is geheelonthouding Gereformeerd?
Ds. Donner sprak, nadat Ps25ti was ge
zongen en hij had voorgegaau in gebed, een
kort inleidend woord.
Dr. De Moor begon met te herinneren, dat
vele van de dingen welke bij zou bespreken
.weieens gehoord en in goeddan wel afkeurenden
zin besproken, doch niet altijd o,verdacht zijn.
Men vertelt, dat Jeanne d' Arc die men nu
een vermoeiender dng had laten slapen terwijl do
anderen in het kampement een bloedigen slug
hadden geleverd, vroeg: waarom hebt ge mij
laten Blapen, terwijl zooveel kostbaar bloed werd
vergoten? Zoo wordt ook te Amersfoort veel
kostelijk bloed vergoten in een even vreeselijkon
strijd en daarom is het plicht voor de Geref
ormeerden om den etrijd aan to binden tegen
het alcoholisme.
Spr. wilde drie vragen behandelen: waarom
moeten de Gereformeerden geheolonthoudors
zijn; welk middel is liet beste; jrelke zijn do
bezwaren.
Geheelonthouder moet men xjjn om de macht
van het alcoholisme te kunnen breken. Drank
gebruik is op grond van Gods Woord niet zon
dig; doch wij staan tegenover het alcoholisme,
d. i. het voortdurend gebruik van alcohol in
groote mate, zoo zelf?, dat gesproken wordt van
een sociual kwaad en wel: lichamelijk, nit sociaal
opzicht en om zt-deljjke belangen.
Men zegt, dat alcohol verkwikt, meer werk
kracht geeft, inwendig verwarmt, den eetlust
grootar maakt; doch vergeet, dat op de hevige
spaaning, door alcohol-gebruik veroorzaakt, eon
nog heviger ontspanning volgt.
Als alcohol werkelijk verwarmde, zou Nansen
de zending cognac niet hebbon'teruggestuurd
metde verklaring: alcohol is een rust- en warm-
teroover.
Alcohol heeft geen voedende waarde en wekt
den eetlust niet op. God heeft ons lichaam niet
zóo slecht gemaakt, dat de maag niet zonder
alcohol kan functioneeren. Het verteringsproces
wordt dan ook door alooholgebruik juist moei
lijker gemaakt.
Men drinkt nu eenmaal op elk uur van den
dag; 's ochtends omdat het niet goed is met
een nuchtere maag te blijven; vóór 't eten om
den eetlijst op. te ftskkenna.'t «ten om een
aizakkertje te hebben 's avonds om de gezel
ligheid en togen den nacht om een slaapmutsje
te hebben. Waarom drinkt men toch niet liever
koffie, thee of melk, die veel beter zijn, voel
minder ongevallen en onherstelbare rampen
veroorzaken.
Wie alcohol gebruikt, is 't best te vergel ij kon
by den koetsier, die zijn zweep voel hanteert en
die steeds meer moet gebruiken omdat zijn paar
den er meer aan gewend raken.
Het kiln soms noodig zijn, een stimulans te
gebruiken, doch nimmer mag dit regel worden
en daarom moet alcohol worden beperkt tot
medisch gebruik en mag hij niet langer zijn
een genotmiddel.
En aloohol is niet alleen een groot kwaad
voor den gebruiker, doch vooral voor diens na
komelingscliap. Ons geslacht is reeds zoo ver
zwakt door het aderlaten in vroegere tijden, dat
het waarljjk niet nog meer behoeft verzwakt te
worden door allerlei prikkels en vooral door
het gebruik van alcohol, Wij mogen niet zeg
gen „aprèB nous le déluge", want na ons komen
onze kinderen, voor welke we hebben te waken.
Alcoholgebruik is een sociaal kwaad, een
hoogst treurig maatschappelijk verschijnsel, want
er wordt gedronken bij elke golegenheid, hetzij
in vreugde, hets(j in leed. Dat dit niet noodig
is, lezen wo bij dr. Kuyper, dio in een der
eerste hotels van Noord- Amerika aan een tafel
van 500 gasten geen 10 halve fleschjes wijn zag ge
bruiken en ook beschrijft een zeer aangename
samenkomst waar slechts niet-nlcoholiscbe dran
ken werden gebrbikt.
Bedenkt men wel, dal hier te lande in éen
jaar tussoheu do 80 en 85 millioen wordt weg
geworpen aan alcoholdat is tweemaal zoovool
als wordt uitgegeven voor brood en driemaal
zooveel als voor vleesch.
Als er in eigen kring wordt gevraagd om
steun dan heet het, dat er geen geld is. Maar
er is altijd geld voor gedistilleerd en voor wijn.
De f 10000 voor emiriti-predikanlen en voor
weduwen is slecht» met veel gezucht hijeen te
brengen, /nanr ds. Gispen heeft voorgerekend,
dat do zelfde Calvinisten, dio dan zoo klagen,
een f 125 000 verdoen aan sterkedrank.
Ook op zedslyk gebied is alcohol een
groot kwaad. Immers hij ontneemt den meneoh
alle zelfbeheorsching. Leest maar eens 14 dagen
achtereen de berichten in uw courant over mis
daden, welke het gevolg zijn van alcoholgebruik
en go zult verbaasd staan. En denk dan eens
na over het leed, dat ook gij over uw gezin
kunt brengen want éen glaasje te veel kan ook
u zulle een misdryf doen begaan. En wilt go 't
niet zóo ver strekken, bedenkt dan hoeveel angst
in menig gezin is uIb vader of zoon later thuis
kom l dan hij verwacht wordt; een bedekte el
lende, niet vermeld door de couranten, doch
bekend aan lien die door hun ambt geroepen
zijn, huisboezoek te doen.
Daaroiu »sijt nuchter en waakt, want uw te
genpartij waart rond als een briescbende leeuw".
Daarom mag de Gereformeerde niet meegaan
met de drankgewoonto van ons volk, doch is hy
geroepen tot onthouding en wel tot gebetlont-
houding want dit buitengewone kwaad moet
bestreden met buitengewoono middelen en dus
moet compleet-gebroken met het drankgebruik.
„Maar" zogt men en komt dan aandragen
met Bijbelteksten, die men plukt als druiven
van een tros en niet beschouwt als onafscheid
baar geheel't eurst gewoonlijk mot de brui
loft van Kanalin. Men vergeet daarbjj, of juist-
ter, men weet niet, dat de wijn destijds een
zeer laag alcohol-percentage had. ten hoogsto
17 pCt. dus ongeveer als ons bier en dat de
sterkedrank in dien tijd slechts gegist word en
niet gedistelleerd als in onze dagen, waarin co
gnac 60, whiskey 54. brandewijn 53, jenever 50,
anisette 42 pCt. alcohol heeft.
En zou de Heer den bruiloftsgasten, die al
*6o veel dagen hadden feestgevierd, nog meer
wijn hobben verschaft, als deze niet onschuldig
enm ot water aangemengd geweest ware
Tbimoteus en Paulus zijn eon krachtigo ge
tuige voor ons„om uw maag en uw velerlei
zwakheden" staat er, dat wijn werd aangeraden.
„Alle gaven Gods zijn goed". Voorzeker;
maar de alcohol van onze dngen is door het
overhalen kunstmatig versterkt. Ook moeten de
gaven gebruikt naar baren aard en mot dank
zegging.
Weer anderen zeggen, dat, vooral voor be
scheiden personen, geen drinkverbod mag opge
legd. Doch men moet de zonde bestrijden in
haar gestel.
Nog anderen zeggen, dat men gebruik en
misbrnik wél dient te onderscheiden en dat
het „te veel" slechts schadelijk is. Doch nog
nooit heeft men gohoord van thee-isme, kofli-
iëme, melkisrne, enz.maar wel weet ieder welk
groot kwaad alcoholisme is, want alcohol doet
de grens tussohen gebruik en misbruik vergeten
omdat hij dudelyk werkt op de herseneu en
den gebruiker een rad voor de oogeu draait.
Geen enkele is begonnen met het voornemen,
misbruiker te worden.
Eu men geve niet het voorbeeld van drank
gebruik, ook al kan men er nóg zoo goed te
gen. Het gaat dan als de geoefende en de dh-
geoefendo zwemmers in éen bassin; duiken de
eersten onder de lijn, dan verleiden zij allicht
de ongeoefenden on brengen dezen in gevaar.
Men vergete ook nietde drankvergiftiging, welke
weer gebleken is by den doodslag to Ede De schou
wing heeft uitgemaakt, dal ae verslugene niet
is gestorven door de verwonding maar door
alcohol intoxicatie, wat in goed Nedorlandsch
wil zeggen, dat by stomdronken was, hoewel
hy maar zeor kort vertoefde ia de herberg met
de mannen die hem later met den steen ver
wanneer iemand aan longtuberculose sterft.
De Pruisische wet ter bestrjjding tan be
smettelijke ziekten, vau 28 Augustus 19U5,
gelast eveneens bij sterfgevallen aan long- en
keeltuberculose ontsmetting van alle besmette
voorwerpen. In de Deonscbe wet vinden wy
het zelfde voorschrift, en in de Fraosche
circulaire vau 1901 wordt nadrukkelijk ver
meld van hoeveel gewicht het is, meubelen
dus gelnk aan die van Italië, beduidend
minder dan in België, Nederland en Saksen.
In Frankrijk bedraagt het verboudiogscyfer
niet meer dan 74.
Wut zou nu de wereld zeggon, indien de
Italianen gewapenderhand Frankrijk binnen
drongen op grond dat daar méér plaats is?,
vraagt „Vrede door Recbt".
Overigens bestaat er een ander genees-
ueljjke ingezetenen deiur landen, tussoheu
de uchttien en zestig jaren, oen kijjgsmacht
zou worden saumgesteld. Een zeor enkele
maal slechts, bijvoorbeeld tijdens don Tien-
daagschen veldtocht, was de tegenzin waar-
me* deze burgerplicht werd vervuld niet zóo
groot; maar over 'ialgemeen is alles en nog
wat geprobeerd om daaraan to outkomen.
Thans wordt slechts een deel der weerbare
BUREAU:
j-
:o KORTEGRA CMT 9
o
Postbus w. Telephone 19.
mannen telken jare ingelijfd bij de militie.
Of nu de loting, welke aanwijst wie niet en
wio el don linie vijftien jaren to dienen
heef', de or.ede weg is, sullen we voor 't
oogenblik daarlatener schjjnt nog geen
boter middel gevonden te zijn.
Doch wie inloot en, na lichamelijk goed
gekeurd te zyn, onder de wapenen wordt
geroepen, heeft in den regel nog vóór- en
na do inlijving by hel leger soms mot
zeor groote bezwaren te kampen. Ken werk
man, een kantoor- of winkelbedieude, en
dergelyk*, die moet opkomen, vindt niet
licht oen patroon die hem nog wil hebbon
do paar weken vóór zyn inlijving, la zijn
oerstc-uefenljjd om, dan vindt by in den
regel zjjn plaats ingenomen.
In de eerste maanden van 1903 stondeu
de hoogste belangen van ons vaderlaod op
het spvl een buitengewone oproeping van
twee lichtingen der Nationalo militie was
noodig en toen deze miliciens naar huis
ware n teruggekeerd, vonden zeshonderd bun
plaats bi) hun patroon i igcnomen. Z|j waren
dus broodeloos.
Toen word opgericht het sComitó tot steun
aan roiheions". Do Pere steunde hot geld
stroomde toewerkgevers deden wat zjj
konden on het comité, dikwijls getui
ge va n hartbrekende ellende, kon
allo zeshonderd helpen, dat is; kon allezes-
oonderd weer in do gelegenheid stellen, een
Jierlük stuk brood to verdienen.
Zijn taak was dus afgelaopondoch het
bleef bijeen. Wat het vroeger niet had ge
wet ui, waarover wellicht niemand dan de
niliciui s zeiven had nagedacht, wist het nu.
tiet wist, dat telken jaro tal van jonge
nunnen broodeloos zijn als hun oefentijd is
geëindigd. Telken jare keeren er velen
net vei lof naar hun haardsteden terug en
widen daar allesbehalve hun botrek-
ting. Zjj h»bben w él lust tot arbeiden, doch
finden ge.?n werkzy hebben wél honger,
locli voor dien honger geen verzadiging.
Broodeloosheid is hun belooning voor den
burgerplicht, dien ze naar vermogen vor-
'ulden.
Dat heeft inen in Noderland nooit zoo
luidcljjk gewetenmaar nu men het wist,
va? het ook plicht, to helpen.
Zóo omstond do »Nutionale vereeniging
ot steun aan miliciens".
Haar doel is, de jongens die na ommekomst
nn hun mihtieplicht thuis komen en geen
vork kunnen vinden, te helpen in deze
noeiljjke dagen en, door zich in verbinding
o stollen met werkgevers, weer aan den
,uog te helpen, zoodal zjj niet alleen staan
e midden van hut harde leven, docb eon
anil vindon, 'lie zjj kminon grjjpon.
Zal de vereeniging haar taak naar behoo-
on kunnen vervullen dau heeft zij twintig-
uizend leden noodig die per jaar éen gulden
f meer willen afzonderen om te voorkomen,
al in ons luid een zoon des volks tot den
odelstaf komt als belooning voor het trouw
olbrengun van zijn dienstplicht.
Het naar behooron vervullen van den
ienstphcht is een onvoorwaardelijks eiscb,
'elke de vereeniging stelt ulvorens zjj hulp
erleei.t.
Daaruit volgt weer, dat, wanneer zjj zich
»endt tot een werkgever en dezen vraag»
f hy ook een plaatsje heeft, deze er bjjon
ïker van kan wozen, dat de solicitant een
etrouv/bnarheidsproef in plichtsbotrach-
ng en orde met succes heeft afgelegd.
De veroeniging vraagt daartoe inlichtingen
.lil de compagnies-, eskadrons- en Imttery-
commandanten en beveelt niemand aan, van
j wien deze inlichtingen ongunstig luiden.
I Zoo worden volgens het jongste Jaarver-
I slag, uitgebracht 2/ Mei 1908, van do 404
I miliciens,dio zich tot de vereeniging wendden
1 er 22 afgewezen omdat omtrent hen geen
gunstig dienstrapport word ontvangen. Er
werden 88 financieel geholpen en 100 kon
den weer aan 't werk komen.
