Stadsnieuws.
Gemengd nieuws.
zen eo rijke grondbezittersdie menschen
laten veel verdienen en vertereu veel".
Wy antwoorden daarop: »l)aarin hebt ge
gelijk maar vergelijk nu eens Zeist met
een eenvoudig landelijk dorp, waar geen
forenzen wonen en vraag eens of daar de
öemeenlehuishouding ook niet heel wat
goedkooper is".
Juist dat aanwezig zijn van de forenzen
en groot-grondbezitters jaagt een Gemeente
op veel kosten, die een gewoon landelijk
dorp niet beeft.
Laat ons maar eens letten op wat er hier
moet uitgegeven voor wegen-aanleg en on
derhoud, voor verlichting, besproeiing, park-
onderhoud en dergelijke, allemaal uitgaven,
die in eeD gewoon landelijk dorp lang niet
zooveel of in het geheel niets vereischen.
En dan het onderwijs. Wat kost de school
voor M. U. L. O. niet aan onze Gemeente.
Moeten er niet duizenden jaarlijks uit de
Gemeentekas betaald voor het handjevol
kinderen, dat daar ter school gaat?
We houden er ons vast van overtuigd,
als eens precies berekend wordt, wat dat
onderwijs aan de Gemeente kost, dat dan
blijken zou, dat ieder kind wel op f 100 per
jaar te staan komt. Juist bet wonen van vele
stadsmenscben in ons dorp noodzaakt ons
Gemeentebestuur om niet dorp3cb, maar
stadsch te gaan leven.
En dat kost geld, boe langer zoo meer
geld. Dat zal wel opnieuw blijken als de
reinigingsdienst bier eens naar de eischen
des tjjds zal moeten worden ingericht. Het
laat zich dus zeer goed verstaan, dat de
Gemeenteraad besloot, zich met een adres
tot de Tweede Kamer te wenden om bijtijds
de aandacht te vestigen op bet gevaar, dat
dreigt voor de Gemeentefinanciën.
De Kamer is nu uiteen gegaan. Vooreerst
dus zal bet adres wei niet in behandeling
komendoch het bewijst, dat onze Raad
bijtijds bedacht is geweest op het dreigend
gevaar.
Wat deze welingelichte schreef over Zeist
is, mutatis mutandis, in menig opzicht ook
van toepassing voor Amersfoort, hier en daar
zeker uit te breiden.
Vandaar, dat we de aandacht vestigdeu
op deze inderdaad belangrijke zaak.
Middenstands-enquête.
Gelijk bekend ie, is bij Kon. besluit van 15
September 1908, no. 49, ingesteld een commis
sie, met opdracht, een onderzoek in te stellen
naar den toestand van den handeldrijvenden en
industrieelen middenstand, welke commissie den
naam draagt van „commissie voor de midden-
stands-enquête".
De commissie is ingedeeld in een centraal-
bureau en drie afdeelingen.
Het een trail-bureau is samengesteld uit de
heeren dr. D. Bos, te Winschoten, algemeen
voorzitter, tevens voorzitter der eerste afdee-
ling; prof. mr. A. Anema, te Amsterdam, alge
meen secretaris, en mr. H. B. Tjeenk Willink,
te Amsterdam, adjunct-secretaris.
De commissie heeft thans voor een goed deel
haur voorbereidende werkzaamheden beëindigd.
De Gemeenten beneden 2000 inwoDers zullen
worden onderzocht door de Gemeentebesturen,
die daarvoor een circulaire zullen ontvangen
met, als voorbeeld, een verslag van de Ge
meente Hee8wijk, waar de enquête reeds is ge
houden.
Van de Gemeente met een zielental tusschen
de 2 en 20 duizend zijn een 70-tal als typen
uitgekozen, die door plaatselijke enquêteurs,
door de commissie benoemd, zullen worden
onderzocht. Deze enquêteur zal tot taak hebben
een beschrijving te leveren eerst van den alge-
meenen toestand der plaats (waarbij behandeld
zullen worden de volgende puntenbevolking
en karakter van de plaats, verkeersmidióen,
schoolwezen, krediet- en bankwezen, gcld.lijke
toestand van de ondernemers) en \crv dgens
van de afzonderlijke vakken, waarbij t lkens de
volgende elf punten besproken moeten worden
I. uitoefening van nevenbedrijven2. de oplei
ding van den ondernemer; 3. het vaste en het be
drijfskspitaal4. de aanschaffing der grond*
stoffen 5. de werktuigen en machines6. de
arbeidskrachten en arüeidsvoorwaarden 7. de
verwerking der grondstoffen; 8. de verkoop;
9. de boekhouding; 10. het vereenigingsleven;
II. algemeene en bijzondere opmerkingen. Een
leiddraad voor dit onderzoek en vragenlijsten,
die aan de patroonB bij het onderzoek ter
plaatse zullen worden toegezonden, zijn reeds
vastgesteld. Te Winschoten heeft deze enquête
plaats gehad en de beschryvïng hiervan zal als
model voor de andere plaatsen dienen.
Ook in Gemeenten boven 20 000 zielen zal
een onderzoek ingesteld worden naar den toe
stand van verschillende bedrijven, terwijl later
nog een afzonderlek onderzoek zal geschieden
naar onderscheidene vraagstukken, als o.a. het
kredietvraugstuk, oneerlijke concurrentie, Zon-
dr.gsrust, winkelsluiting, vliegende winkels, open
bare markten, venten, enz. Dit alles is echter
nog in voorbereiding.
Capitnlanteu-stelsel.
Ann het rapport der commissie in zake de
toekenning van burgerlyke betrekkingen aan ge
wezen militairen (het zoogenaamde capitulanten-
stelBel) ontleenen wij het volgende:
Do gronden, waarop door den Minister van
Oorlog een zoogenaamd capitulanten-steleel voor
onderofficieren der landmacht wenschelyk wordt
geacht, zijn tweedelig, t.w.
lo. De bevordering van het verkrijgen van
een jong en krachtig kader van ontwikkelde men
schen, aat zijn toekomst verzekerd weet.
2. Vermindering van den pensioenlast, ont
staan door de bij de Pensioenwet van de land
macht 1902 in art. 2, sub 6e ingevoerde even
redige pensioenregeling.
Deze gronden gelden niet Yoor de Koninklijke
Marine, waar men niet gesteld is op die regel
matige vlugge strooming in het onderofficiers-
korps, welke men voor het leger hier te lande
zoo noodig acht. Bij de Marine heeft men niet,
als bij het leger, met kadernood te kampen.
Eindelijk wenscht men daar het kader lang'te
behouden door zijn toekomst te verzekeren, door
middel van vol pensioen, ter zake vaD lang-
durigen dienst, verhoogd met de bedragen, vast
gesteld voor de jaren, doorgebracht in actieven
militairen dienst in 's Rijks overzeesche bezit
tingen en koloniën.
Als algemeene regelen voor den overgang in
burgerlijke betrekkingen worden o. m. genoemd
le. De militaire candidaten moeten de geschikt
heid voor de verlangde betrekking bezitten;
2e. Vanwege het legerbestuur worden zij op
geleid tot hot verkrijgen van de gevorderde ele
mentaire en vakkennis;
3. De candidaten worden geneeskundig onder
zocht en hun gedrag beoordeeld.
De betrekkingen, die voor de onderofficieren
beschikbaar kunnen worden gesteld zijnkamer
bewaarder, concierge, bode, adsistent-bode, vaste
knecht, schrijver op jaar- of daglooD, klerk, con-
cierge-bode, exploiteur, tweede klerk, rijksveld
wachter, rijksveldwachter-rechercheur, bewaar
der, zaalopziener, beambte bij tuchtscholen,
portier, amanuensis, magazijnbediende, binder,
pakker, stempelaar, sluismeester, sluiswachter,
sluisknecht, havenknecht, sluis- en brugwachter,
brugwachter, bureelambtenaar, technisch ambte
naar, timmerman, metselaar en loodgieter, op->
per-en onderstalbaas, hoofdopziener, boekhouder'
rijks-zuivel-visiteur, geleider, postbode, brieven
gaarder, besteller, zaalwachter, lijnwachter, allen
resBorteerende oDder de Departementen van
algemeen bestuur. Wijders worden nog overeen
komstige betrekkingen genoemd bij Provincie,
Gemeente en Waterschappen.
Art. 1 van het ontwerp-wet geeft aan onder
officieren, na het volbrengen van het 18e
levensjaar, met ten minste 10 jaren wcrkelijken
dienat, waarvan S na het verwerven van de
geschiktheid voor den onderofficiersrang, gele
genheid, over te gaan in burgerlijke betrekking.
Art. 6 zegt: Het recht op pensioen, voor elk
jaar gedeelte van het peusioensbedrag, ter
zake van den volbrachten militairen diensttijd,
van de in art. 1 bedoelde onderofficieren, wordt
erkend bij hun overgang in burgerlijken dienst,
doch het penBioen wordt eerst toegekend nè.en
gaat eerst in met den dag, waarop de belang-
hebbende den leeftijd van 55 jaren zal hebben
bereikt.
De onderofficieren, in art. 1 bedoeld, behooren
van hun overgang in een krachtens deze wet
verkregen betrekking tot het reservepersoneel
der landmacht, tot het tijdstip, waarop zij den
leeftijd van 50 jaren hebben bereikt.
In het naschrift lezen wij nog.
Zij, die het niet verder brachten dan lot
gewoon sergeant, zonder meer, worden uit den
aard der zaak niet tot eeu reëngagement toege
laten en komen mitsdien voor plaatsing in een
burgerlijke betrekking niet in aanmerking.
De Commissie zegt ten slotte, dat het geen
betoog behoeft, dat wanneer bovengenoemde
voorstellen de verjonging van de lagere onder
officieren verzekeren, daarmede tegelijk een
verjonging van de hoogere rangen, welke uitde
lagere worden aangevuld, wordt bereikt.
De Commissaris der Koningin in deze
Provincie zul Zaterdag geen audiëntie ver-
leenen omdat hij behoort tot de geuoodigden
bij de doopplechtigheid van Prinses Juliana.
De gewone tijd ter verkiezing van leden
van den Raad is de laatste Dinsdag der maand
Junithans dus 29 Juni.
Alsdan wordt voorzien iu de vervulling
der plaatsen, van hen, die met den volgenden
eersten Dinsdag in September Volgens rooster
aftredendit zijn in district 1 (stembureau
Stadhuis) de heeren E. L. Visser enS. J.van
Duiuen in district 11 (Kouingsstraat) de hee
ren J. W. Jorissen en M. R. N. Oosterveen
in district III (Koestraat) d8 heeren mr. J.
Hej ligers en N. Veis Heyn.
Men wil weteD, dat in de drie districten
van sociaal-democratische zijde tot candidaat
voor den Gemeenteraad zullen worden ge
steld de heeren J. Holland en G. van W'yland
Door Gedeputeerde Staten zijn voor den
dienst ongeschikt verklaard en door den pro
vincialen adjudant daaruit ontslagen 391ote-
lingen van de 'ichting 1909, allen besterad
voor korte oefening. Zij moeten door ande
ren, behoorende tot de zelfde lichting, worden
vervangen. Zij zijn herkomstig uit de Ge
meenten Utrecht 20, Hoogland 2, Amers
foort, Baarn, Mijdrecht elk 2, AmeroDgen,
De Bilt, IJselstein, Vinkenveen, Zeist, Lang
broek, Wijk by Duurstede, Doorn, Wilnis
en Lopik elk 1.
Dr. E. Kruising», leeraar aan de Hoogere
Burgerschool hier, benoemd privaat-docent
in de Engelsche taal- en letterkunde aan
de Rijks-universiteit ie Ut'echt, zdmorgen-
midJag om 4 uur in bel Universiteitsgebouw
een openbare les houden.
De heer S. J. van Duinen is in de Dins
dagavond te Hilversum gehouden vergade
ring vun afgevaardigde vui Middenstaiids-
vereenigiugen in Gooi- efl Kernland benoemd
tot lid van het comité van onderzoek naar
de wenschelijkheid eenor federatieve Midden-
stunds-vereeniging in Guoi- en Kernland.
De vergadering was uitgeschreven door
Bussum en werd bijgewoond door Amers
foort, Bussum, Hilversum, Weesp en do R.
K. Middenstandsvereeniging te Bussurn.
Eukele van de belangen, die ter sprako
werden gebracht zijnhet hebben van eeu
sterken steun bij den Nederlandscbeu Mid
denstandsbond, bet oprichten vau eeu cre-
dietbank, het stichten van een incasso- en
informatiebureau, het uituoodigen van eou
spreker om op verschillende plaalsen in
Gooi- en Eemland een lezing te houden,
het voeren van propaganda door een gids
van alle aangesloten vereenigingen en eiu-
delijk bet zendeu van adressen aan verschil
lende autoriteiten, wanneer de middenstands-
belangen dit wenschelijk maken, enz.
Mejuffrouw H. M. S. J. de Holl, Directrice
der industrie- en huishoudschool bier, is
benoemd tol lid der examen-commissie voor
bet diploma van bekwaamheid voorleerares
in koken en voedingsleer, welk examen van
12 lot 14 Juli te Nijmegen wordt gehouden.
Bij de Rijschool hier is alsnog gedeta
cheerd de le luitenant J. J. van Santen,
van het le regiment veld-artillerie.
Luitenant-kwartiermeester H. F. Schof-
faerts, thans van het 7e regiment infanterie,
is met ingang van 15 September 1909op zijn
verzoek voor den tijd van éen jaar op non-
activiteil gesteld, zonder bezwaur der schat
kist.
De temperatuur van het water in de zwem
school was gisterochtend 66, hedenochtend
64 graden Fahrenheit.
De in verband met den op Eersten Pinkster
dag tusschen Quick (Nijmegen) en Quick
(Amersfoort) verkregen uitslag noodig ge
worden beslissingswedstrijd op onzijdig ter
rein, zal plaats hebben op Zondag a.s. op
bet terrein van „Hercules" te Utrecht.
Quick hoopt thans met een heel go-'d
elftal te gaan en zal doen wat mogelijk is
om in de eerste klasse te blijven.
Aan de Centrale boter mijn werd we
gens de Pinksterdagen gister aangevoerd
1400 Kilo gezouten en 5075 Kilo ongezou
ten fabrieksboler onder Rijks-controle.
De prijs der gezouten boter was 11.11 a
f 1.21, die der ongezouten f 1.09 4 f 116.
De bquw der eerste dubbele villa aan den
nieuwen weg van het Stationsplein naar
Birkhoven is gister aanbesteed.
Minste der inschrijvers was de heer H.
Noorman met f 19 680.
De familie Van D. werd Zaterdag per
telegram opontboden naar Rotterdam.
Daar bleek, dat de zoon, als milicien-huzaar
in difDSt en gedetacheerd bij het remonte
depot te Milüngen, bij het uitladen van
jonge Engelsche paarden van een der boo
ten, Yan de kaaimuur gevallen en ernstig
aan het hoold gewond was.
De toestaud van den jongen man moet
zeer ernstig wezen.
De paarden hebben nog altijd het voorjaar
in 't hoofd. Gister ging er op den Hoeve-
lakerweg weer een vandoor, dat voor een
met mos beladen wagen was gespannen.
De voerman werd er af geslingerd en der
mate gekneusd, dat hij moest verbonden in
het Militair hospitaal, vanwaar hij naar zijn
woning onder Nijkerkerveen werd vervoerd.
Aan het Commissariaat van politie zijn
inlichtingen te bekomen omtrent een zeer
mooien jachthond, die hier gisterochtend is
komen aauloopen.
Menschen en boeken moeten meermalen
worden nagezien en verbeterd om van errata
te worden gezuiverd.
Vit den omtrek.
H. M. de Koningin-Moeder wordt in den
avond vau Donderdag 17 Juni ten paleize
„Soestdijk" verwacht om Haar zomerverblijf
te betrekken.
In den ouderdom van 68 jaar is Dinsdag
nacht vrij plotseling te Harderwijk overleden
de heer T. C. D. Gerhard, ridder in de orde
van Oranje-Nassau en sedert 8 December
1870 stations-chef der N. C. S. aldaar, bij
welke Maatschappij bjj 1 October 1863 in
dienst trad.
Door de goede zorgen van den Algemeeneu
Nederl. Wielrijders Bond, Toeristenbond voor
Nederland, zijn, in overleg met de betrokkeu
au turiuiie.i, op den Rijksstraatweg lön Oosten
van hoevelaken, tusschen die plaats ou Ter-
schuur, twee waarschuwingsborden voor
sn.lvcrkeer geplaatst in de gevaarlijke
bochten vóór de brug.
Het is buiten kijf, schrijft de »Nyk. Crt.",
dat genoemde Bond ontzaglijk veel doet in
hot belang van het toerisme, door het plaalsen
van wegwijzers, vun welke er reeds meer
dan tweeduizend in ons land geplaatst zijn,
waarschuwingsborden, het aanleggen van
wielerpadoii, het bevor leren van het verbe
teren der wegen, enz. enz.
Elk wielrijder moest lid zijn van den A. N.
W. B. en zoodoende dit goede werk steu
nen
De huiftvlgtbeottfduureu hebben zich niet
onbetuigd gelaten. Gedurende den ganschen
dag, gister en eergisler kwamen zij brengen
wat zij in de laatste tijden gemaakt hebben.
Van's ochtends 9 tot's avonds 9 uur hadden
een aantal dames en heeren van de Hegelings-
commissie druk werk met inschrijving, num
mering, imleeliiig in rubrieken, enz, Up
sommige oogeublikken waren er nauwelijks
handen genoeg om de wacntenden onmid
dellijk te helpen. En niet alleen uit de stad
Utrecht, ook uit de andere Gemeenten in
de Provincie kwamen zij. Zelfs uit ver af
gelegen plaatsen als Spakenburg, de eenige
Utrechtsche zeehaven plaats, kwamen enkele
bewoners in bun typische Bunschoter klee
derdracht een belangwekkende collectieve
inzending bezorgen.
De deelnemiog overtreft aller verwachting.
Reeds thans mag geconstateerd worden,
dat op de dagen van 9 tot 16 Juni de groote
zaal van »Tivolt" heel wat bezienswaardigs
zal te zien geven, fraaie eu nuttige ja
zeker ook wel min fraaie en min nuttige
gruppige en interess.tote en vernuftig be
dachte en uitgewerkte dingen, iu elk geval
voorwerpen, welke bet bewijs leveren, dat de
huisvlijt, vóir 5 jaren al op ruime schaal
beoefend, door de toen gehouden tentoon
stelling wel krachtig is bevorderd.
Op de Middenstandtentoonstelling, welke
balt Juni in het Paleis voor volksvlijt te Am
sterdam geopend wordt, zijn volgens het
»N. v. d. D.", reeds alle plaatsen, op zeer
enkele na, ingenomen. In zooverre kan dus
nu reeds van een succes worden gesproken.
Men houdt zich verzekerd, dat alles op
tijd zal gereed komen.
De Directie der Ned. Tramweg Maatschappij
heeft bij de firma Roe'oiTzen lliibner, te
Amsterdam, doen vervaardigen een zeer
sprekonde reclame-plaat voor uitstapjes iu
Friesland langs de lijnen harer Maatschappij
een, die menig toerist zal doen besluueD,
ook eens kennis te gaan maken met dat
heel mooie en veel te weinig bekende deel
van ons land.
Behalve een zeer duidelijke kaart bevat
do plaat ufbeeldingen van het Sneeker meer,
het stadhuis le Bolsward, het buiten Oran
jewoud met zijn prachtige bosschen eu
heerlijke waterpartijeu, Hariuxraa-state te
Beetsierzwaag, en de llindelooper kamer
in het Friesch museum.
De Ned. Drogistenbond heeft het voorne
men, te Haarlem een vakschool voor dru-
gisten te slichten en daarvoor den steun
ingeroepen van het Rijk, de Provincie en de
Gemeente Haarlem.
De Vereenigde Staten van Noord-Amerika
hebben esD beambte in dienst, over wiens naam
en leven een geheimzinnige sluier hangt. SIeeht9
dit éene weet men, dat de man een jaarlijks
inkomen van over de honderdduizend gulden
heeft en dat hij dit vorstelijk honorarium ont
vangt voor een werkzaamheid, die hem per jaar
nog geen veertien dagen werk kost, waarbij nog
op te merken valt, dat de eigenlijke amoid
door een paar vertrouwbare helpers veru-ht
wordt, die onder zijn opper-toezicht staan. De
bekleeder van dit winstgevende ambt is n.l. de
gelukkige bezitter van het geheime recept voor
het zwart, dat bij het drukken der banknoten
gebruikt wordt. Dit recept heeft hij van den
uitvinder geërfd. Hij vervult zijn ambt achter
de ges! >ten deuren van zijn laboratorium, in
wier Btille afgelegenheid hij de kleurraassa's
samenstelt om na gedanen arbeid onmiddellijk
alle bij het werk gebruikte tegels en glazen
zorgvuldig te vernietigen. Het waardeloos wor
den van zijn zwarte kunst heeft de man des te
minder te vreezen, daar het de chemische ana
lyse tot nog toe niet gelukt is, door vaststelling
der bestanddeeleu van de kleurmassa, het fa
brieksgeheim op te helderen.
Voor eenige dagen werd in een dorpje bij
Munster een boerin op haar hoeve vermoord,
terwijl de overige huisgenouten ter kerke waren.
Daar men de moordenaars niet kon vinden,
wendde zich het gerecht van Mtioster tot de
politie van Dortmund om den bekenden politie
hond „Pan'' ter leen te brijgen. Ilot dier, dat
aan den brigadier Osthaus behoort, had op de
plaats dor misdaad spoedig een spoor gevonden,
vervolgde het lang en haalde eindelijk uit tal
van personen den moordenaar to voorschijn.
Luid blaffend vloog do hond tegen de borst van
den man op, die na eenig loochenen spoedig
eeu volledige bekentenis uflegde.
