Stadsnieuws.
verwezenlijking van zulke hooge doel
einden te kunnen streven.
Moeilijkheden vun allerlei aard doen
zich voor op dezen weg. Niet alleen de
practische, voor de hand liggendede
traagheid waarmee uien volhurdt in het
bestaande, de kosten, de oneindig vari-
eereude omstandigheden, de bezwaren
bij de oude» wijzers zeli en bij hun op
leiding, de groote moeilijkheid om naast
het directe moreele ouderricht óok, en
vooral, het indirecte te bevorderen
want het moreele moet niet in vakjes
afgesloten worden, maar het geheele
onderwijs doordringen niet alleen de
bezwaren van oppervlakkigheid, spot,
tegenwerking. Het lastigst is dat, naar
mate de wereld veranderd, natuur en
begrip van zedelijkheid worden uitgebreid,
dat een hoofddoel, een overheerscheud
beginsel moet worden vastgesteld. Van
welken aard nu zal dat beginsel zijn,
en hoe kan bet worden vastgesteld
zouder de overtuiging van andereu op
metaphysisch of godsdicjstig gebied ge
weld aan te doen? De zedelijke voor
uitgang schrjjdt zooveel langzamer voort
dan de intellectueele, omdat de vorde
ringen der eerste niet ten volle voor
het nageslacht bewaard blijven, maar
elk individu als 't ware bet grootste
deel van den weg zelf moet bewandelen.
Doch dit is 't groote bezwaar niet. „ik
vrees niets zoo zeer als een te snellen
wasdom van deze beweging'', heeft een
der leiders gezegd.
Het eerst noodige is een maatschappe
lijk terrein waarop men tot elkaar kan
komen en allen, die den draDg naar een
betere zedelijke vorming innig gevoelen,
kunnen trachten elkaar te verstaan.
Of dat gelukken zal, zoodat belangrijk
practisch werk aangevat zal kunnen
worden 1Het is bier de plaats niet,
deze vraag te bespreken, maar de leiders
der beweging die overal ter wereld werk
zaam zijn, hebben er goeden moed op.
En het is zeer zeker mogelijk. „Op dit
gebied van het solidaire samenleven
heerscht éen alles beheerscbend begiusel,
reeds door Confucius gesteld: „Wat gij
niet wilt dat de menscben u doen, doe
ook hun dat niet, en wat gij wenscbt
dat de menscheu u doen, doe dat aan
hen" of ook het in positieven vorm uit
gesproken beginsel vau het Christen om
„Heb uw naaste lief gelijk uzelf", en
daarnevens het beginsel van Kant„Han
del zóo, dat gij wenscben kunt, dat de
maatstaf van uw doen de maatstaf zjj
van aller menscben handelingen". 2)
Het voorloopige succes der beweging
is ook bjj ons te lande aanmerkelijk en
veelbelovend. Er raag nadruk op gelegd
worden, dat aan alle wijsgierige en gods
dienstige richtingen om medewerking
wordt gevraagd, en dat vertegenwoordi
gers van de meest uiteenloopeude rich
tingen reeds hun steun hebben toegezegd
voor het tweede Internationale congres
voor moreelu opvoeding, dat in 1912 zal
bjjeeukorueu in Den llaag waarmede
tevens is aangeduid, dat dit congres nog
van bijzonder gewicht zal worden voor
ons land.3)
Aldus het „N. v. d. D.",
Prof. Felix Adler, uit New-York, en prof.
Frauds Poabody, van de Harvard-universitdt,
Boston. Zie „Inleidingen van hel le Int.
congres voor moreele opvoeding", Martin us Nij-
hoff, Den Haag, pg. 11 en pg. 34.
l) J. Bruiuwold Riedel. De opvoeding van
onze jonge menschen van 14 tot 18 jaren. Bro
chure van de Maatschhappij tot Nut van 't
Algemten, no. 83.
Wjj brengen in herinnering, dat prof.
Sadler, die Voorzitter was van het Londensche
congres, te Amsterdam komt spreken om het
streven naar „Moral Education" voor belang
stellenden te verduidelijken.
Dr. H. J. Toxopeus, die Zondagochtend
door ds. J. L. F. de Meijere werd bevestigd
als predikaot bij de Luthersche gemeente
hier, hield zjjn intree-rede naar aanleiding
van I Corinthe 39.
De kerk wus zeer vol.
De Directeur-generaal «Ier Posteryen en
Telegrafie maakt in de „Staatscourant" be
kend, dut den postboden is opgedragen, met
ingang vun 1 November alle telegrammen
niet bestemming binnen Europa, welke het
publiek hun ter aanbieding aan eeu tele
graaf- of hulptelegraafkaritoor overhandigt,
mede te nemen, mits zjj op d e telegrammen
niet behoeven te wachten, gereed geld ont
vangen en hun weg leidt langs een kantoor,
dat geopend is.
Dezo maatr.-gel, welke bij wijze van proef
wordt ingevoerd, strekt om voor personen
wier woning ver van eenig telegraaf- of
hulptelegraufkantoor verwijderd is, het ver-
zeuden van telegram neti te vergemakkelijken.
De heer R. van der Worp Jr., Directeur
der Ambachtschool hier, andermaal daartoe
aangezocht, heeft thans aangenomen de be
noeming tot Directeur van de Ambachtschool
aan de Weteringschans te Amsterdam.
Uegin Januari hoopt bij zijn nieuwe func
tie te aanvaarden.
De heer F. VV. Conringh Roessingh legde
aan de Rijksuniversiteit te Utrecht met gun
stig gevolg af het doctoraal examen rechts
wetenschap.
In een groot deel van het vorige nummer
konden wij nog opnemen het telegram, mel
dend de bevordeiiug op 1 November van
majoor R. Dufour, chef van den staf der
4e divisie, tot luitenant-kolonel bij den Ge-
neralen staf en van luitenant B. Jasink, van
het 5e regiment infanterie, lot kapitein bij
het le regiment.
Eerstgenoemde blijft hier in garnizoen
laatstbedoelde gaat naar Assen.
Bij de zelfde promotie zijn o. m. bevorderd
tot generaal-majoor de kolonels A. Hoogen-
boom, inspecteur van het militair onderwijs,
en jhr. L. C. van deu Braud-der, gouverneur
der Kon. Militaire Academie; tot kolonel
bij den Generalen stat de luitenant-kolonel
W. H. van Terwisga, sous-chef van dien staf;
tot luitenant-kolonel bij hun tegenwoordig
korps de majoor jhr. H. M. van der Goes
van het 8e regiment infanterie en O. L. F.
G. Aberson va» bet 2e regiment veld-artil-
lerie tot kapitein bij het le regiment in
fanterie de le luitenant M. Tydeman, van
het regiment grenadiers en jagers, en tot
kapitein bij het 3e regiment infanterie de
le luitenant Tb. C. van Erp, van het 6e
regiment.
Reserve-2e luitenant J. Kalma, van het le
eskadron le regiment huzaren, wordt 31
October bevorderd tot reserve-Ie luitenant.
Zooals we eenigen tijd geleden meedeelden,
zullen luitenant Coblijn en luitenant Mathol)
van 12 tot 19 November te New-York deel
nemen aan het groot internationaal sprirg-
coitcours.
De vier paarden van luitenant Mathon
gingen Zaterdag reeds scheep aan boord van
de «Potsdam"; éen er van is >H«ld". Lui
tenant Coblyn gaat met „Black Paddy'' en
een nieuw paard.
Majoor A. J. L. M. van Sc'nevichaven,
eerstaanwezend-ing. nieur bier, wordt weldra
overgeplaatst naar Haarlem luitenant-inge
nieur R. A. Meijer gaat als eerstaanwezende
naar Harderwijk.
Het detachement van het 5e regiment,
dat Vrijdagavond »mit Spiel und Klang"
en zoo geweldig veel belangstelling werd
binnen gehaald, blijtt die ongewoone ovatie
dubbel en dwars verdiend te hebben.
Immers het heeft, behalve van den kouden
nacht, óok genoten van de oorlogskansen.
't Was zoo netjes uitgerekend, dat zou
worden gerust èn gegeten bij Putten, waar
twee wagens met pioviand zouden wezen.
Doch de paarden waren, ongewend aan bot
schieten, op hol geslagen en met diner en
al zelfs door den dichten tolboom naar Voort
buizen gerend. Gelukkig waren er rappe
wielryders, die het beweegbtre restaurunt
terug brachten, zoodat de kok, zij 't dan
ook een paar uur te laat, de hongerenden
kon bevredigen.
Mittelboch is een van die menschen, die al joilfe
tot de ontdekking konit-n, dat het hoofd een vat is
waarin, als het eeumaal is volgestopt, riets meer by
kan. Mtt kruiden en dranken hei-ft by zyn diploma
eiud-examen Gymnasium gehaald, is vervolgeus
netjes iugeschreven als ftudent, doch heeft geeo
kans meer gezien, er nog iels by in in te pompen.
Op een goeden dag hij doet ér twee jaar over
eer hij beseft, dat het werkelijk een goede dag is
geweest krygt hy een vrouw, «en pak waardepapu-
ren en een coupon-achaar. Die vrouw ia de dochter
van den EdelAchtbareu heer Anderseo, Senator
van Hamburg, ean man van gewicht, wiens haan
al lijd kouing kraait, eeu tyran in optima forma die
■iet alleen steeds gelyk beeft, altijd alles weet en
beter weet dan wie ook, maar die ook den nol-
schoonzoon onder de plak heeft. Het jonge paar
wooüt met hem in het zelf-ie huis; n tuurlyk een
étAge booger. De Senator wil geen gestamp boven
zijn hoofd hooren de piano mag wel geopend, doch
niet bespeeld worden; in buis wordt niet gerookt
schoonvader en zyn, na een huwelijk van 27-jaar,
zeer gedweëe wederhelft, komen rn gaan in het
huis vad deu schoonzoon als het hun belieft en
de eerste, die veel erger is dan de ergste aller
Duitsche schoonmoeders, geeft daar de i.-.kens uit
en by 't minste of geringste vergrijp, wordt schoon
zoon gekappitteld al een schooljongen.
Korte)ijk was dat afgaan aan bet eind van het
eerste bedrijf toen de Senator den atumperigen Mit-
telbsch in den kraag nam en met een „ga nu maar
eens mee" noodde tot een onderhoud ouder vier
oogen.
Mr. Gehring. een studiegenoot van Mittelbacb,
opent hem de oogen «u herinn- ri hem ann Pygma-
lio'i en Ualatheu om hem lu doen erkeuiieu, dat
zyn huwelijk toch niet is zouals het behoort te we
zen, dat zyn vrouw wel do dochter is van den groot-
machtigen Senator, maar toch óok mevrouw Miitel-
bach.
VolRt weer een kostelijke scène als mevrouw
Miltelbach, door Gobring geëmancipeerd vau de
tyranuie baars vaders, in plaats van een statig ko
raal een lustigen wals speelt en Miltelbach zich
niet kan weerhouden een paar walspassen te doen.
Heerlijk was de verontwaardiging van den Senator
over die „dHUshuismop" Maar 160 twee jaar na
hun huwelijk geraken de jongelui in de witte
broodsweken.
Gehring brengt ook tot stand het huwelijk tus-
schen Oscar Andersen, den zoon van d-n Senator,
en het gouveroant-'tje Sophie Petzoldt, voor wien
do Edelachtbare, zelfs in lmar tegenwoordigheid den
neus ophaalt, doch die hem aardig op zijn plaats
weet to zetten en hem hoe langer zoo meer sym
pathiek wordt.
Gehring vraagt ten slotte zelfs de hand vaa Ste-
fanie, de jongste dochter van den Senator, die, hoe
hij ook 't keert of wendt, hoe bjj ook uitvaart tegen
dien eeuwigen Gehring die zijn beele huis op
stellen zet, al zijn plannen dwarsboomt, een revolutie
maakt en zelfs zijn trouwe 27 jaar blin lelittgs ge
hoorzame gade weet te brengen lot ongehoorzaam
heid op 't laatst toegi eft.
Vou Schöuthan en Kadelburg, bet zeer vruchtbare
paar Duitseoe blyspelschry vers, heeft de tv pen in
dit stuk weer heel goed geschetst eu er menige
aardige zet in weten te plaatsen.
Zoo die van de piano met haar 85 schaduwzijden
de toetsen. Of de nuchtere vraag van Gebiing als
Metierbacb „aan 't werk" is„toe, laat injj óok
eens knippen".
Natuur ijk is vlot spel en een werkelijk loopende
dialoog alles om het stuk tot zyn recht te brengen.
Eu hierin is de tooneel-vereenigmg „Thalia" Z >naag-
avoDd volkomen geslaagd. Zonder uitzonderiog
hebben de jongedames z towel als de jongelui ades
gemaakt van hun rol wat er slechts van te maken
was. Beschaafde uitspraak, goed spel, mooie standeD
't was weer alles van de bovenste plank.
En een mis-en-scèoe waarvoor den regisseur een
apart woordje van hulde toekomt; keurige meubeltjes,
mooie wandveisieringen. alles naar deu aard.
We hooren, dat „Thalia" roet dit suoces-stuk
naar Baarn gaat. Moge bet daar ten even volle zaal,
een even dankbaar publiek hebben.
Men heeft reent genoten en hartelijk gelachen.
..Thalia" beeft zeer velen weer een dolprettigen
avond bezorgd, zooals dan ook bleek uit bet „balen"
vooral aan bet einde.
Een enkele opmerking. Mevrouw Andersen, de
moeder van Oscar, was wat te jong gekapten de
darues waren allen te weinig geschminkt, hetgeen
bij het voetiicht niet goed deed. 't Is wel niet aan
genaam voor de huid; maai een tikje cacao-boter
neemt dadelijk alle schrijnen weg.
Het coucerl, door de «Amersfoortsche
Muziek vereetiiging" te geven voor bet gezin
van wijlen haar medelid 13. Chris, is thaos
vastgesteld op 4 November.
Vermoedelijk wordt den volgenden, (Zon
dagavond) ook een volks-concert gegeven voor
dat goede doel.
De einduitslag van deu Nationalen schiet
wedstrijd, van 17 September tot 3 October
te Utrecht gehouden, is, voorzoover Amers
foort betrelt, deze
i. Hoofdkorpswedstrijd, '-00 M.,
le prijs, schietvereeniging Wilhelinina" met
195 p.4e Wilhelmina" (oud-onderuff.) 163 p.
II. Korpswedstrijd, 150 M., le pr.,
i)Wilhelmina", met liü1^ treiïerproduct.
III. Korpswedstrijd Marga, 15 AL,
6e pr. «Wilhelmina", met 2874 trefferpro
duct. Kampioeo-korpsschutterJ. vau Oor
schot, trefferprod. 3973/6.
IV. Korpswedstryd, buks, 12 M.,
le pr., Amersfoortsche schietvereen. «Voor
Koningin eu vaderland", met 470 p., 4e pr.,
«Wilhelmina" met 460 p., 6e pr., «Wilhel
mina" (oud-ond -ruff.) 395 p.
V. Personeels w ed s t r ij d, 150 M.
2de pi'ijs, D. vau Buuren, met 94 p.; 14e
pr. L. B. J. Serré, met 89 p.
VI. Julian a-w e d s t r y d, 15 M., (Marga:
5e pr. I). van Eek, met 57 p.; 6e pr. II. van
der Vlugt met 57 p.; lD.e pr. R. J. vab
Eimeren, met 55 p.
VII. Vrije baan 200 M., le pr. van
Buuren, met 19 p. ;12.e H. van der Vlugt,
met 84 p.
VIII. Vrije baan 150 M., 7e pr. D. van
Buuien met 169 p.; 20.e H. van der Vlugt,
m t 162 p.
IX. V r ij e bü»n Marga, 15 M.7de prijs
L. B. J. Serré, met 175 p.: 10e pr. C. M.
van Dijk met 168 p.168 p.13e I). van
Eek roet lu7 p.; 15e C. ii. van der Plaats
met 166 p.
X. Vrije baan, buks, 12 M.: 3e pr. R.
Meijer met 296 p.'5e R. J. van Eimeren
met 295 p.7e pr. D. van Buuren met 295
p,9e pr. L. B. J. Serré, met 291 p.; 12e
pr. G. Veistege met 288 p.13e R. H. Schuk-
king met 287 p.14e pr. D. van Eek met
287 p.; 16e W. Udiug, met 286 p.; 17e H.
van der Vlugt met 285.
Prysuitdeeling aanstaanden Zaterdag.
De voetbul wedstrijd tusschen het tweede
elf tul tier H. V. C. en het eerste der Genio
Voetbal-Vereenigiug eindigde met 22.
Die tusschen Het vijfde en de D. G. S,, uit
Deventer, mede hier gespeeld, eindigde met
3—3; de officieele opgaaf luidt echter 4—3.
Die tusschen het eerste der H. V. C. en
de V. V. C., welke te Velp zou weiden ge
speeld, ging niet door wegens deu wedstrijd
HollandDuitschland, die door onze land-
genooten werd gewonnen, te Kleef, met 21.
Het eerste elftal dor C. B. W. ging naar
Harderwijk en speelde daar tegen Het ne
gende '2 -2 gelijk.
Haar tweede speelde, eveneens voor den
U. P. V. B., tegen Steeds Voorwaarts.
De korf b.iIclub A. V. O. G. sloeg Zondag
te Amsterdam I). V. D. met 151do rust
ging in met 8—0.
De R. K. Volksbond herdacht Zoudag zyn
17-jarig beslaan.
De tooneel-vereeniging „Ons Genoegen"
gaf in verband daarmee een uitvoering voor
een stampvolle zaal.
Een veertigtal meest jonge vrouwen en mannen
had gehoor gegeven aan den oproep, gisteravond
in „Ons Huis" de openbare actie-vergadering
der Uein-leven-beweging bij te wonen.
Na door den Voorzitter der Utrechtsche groen
met een enkel woord te ziju ingeleid, besprak
de heer Loderwijk van Mierop de wenschelijk-
heid van geneeskundig onderzoek vóór het hu«fi.
lijk, er daarbij vooral den nsdruk op leggend
dat geenszins wordt bedoeld een huwelijksverbod!
Den 23 September des vorigen jaars heeft de
R. L. B. evenzeer een adres gezonden aan H. M,
de Koningin waarin de wenscbeliikheid werd
betoogd van een geneeskundig onderzoek vóór
het huwelijk, een onderzoek, dat trouwens in
verschillende Staten van de Oude en de Nieuwe
wereld reeds bij wet is toegelaten niet verplich
tend gesteld. Thans zond de R. L. B. weder een
adres, vooral om op te komen tegen de misvat
ting, zelfs van een der Ministers, uls zou zij
huwelijksverbod wilkn.
Onder dit geneeskundig onderzoek wordt ver-
st-ian, dut beide partijen zicb, alvorens een
huwelijk aan te gaan, laten onderzieken door
een be trou wbaar medicus en in dier voege,
dat de gegevens van beiden door een evenzeer
betrouwbaar geneeskundige worden overwogen.
Beiden zijn dan nog altijd volkomen vrij oinal
dan niet te bandelen naar het advies, dat deze
medicus uitbrengt. Prof. Hector Treub wenscht
d.t onderzoek op korten termijn, bijvoorbeeld
14 dagen vóór den trouwdag; spr. zou wenscheD,
dat het werd gedaan zoodra partijen ernstig
denken over het aangaan van een huwelijk.
Immers bet kan voorkomen, dat bij een geval van
lichte tuberculose bij zóo korten termijn bet
huwelijk ongeraden zou maken, terwijl na zorg-
vuldige behandeling het huwelijk wel degelijk
kan aangegaan.
Deze zaak is zoo gewichtig omdat zij in zich
sluit de op den voorgrond tredende geluksfactor
gezondheid. Immers het geneeskundig onderzoek
bepaalt voor een groot deel het huwelijksgeluk,
leert de heiligheid van het huwelijk booger
schatten, doet minder lichtvaardig een huwelijk
aangaan.
Waarom wordt zoo vaak het hoofd geschud
over Frankrijk, waar is losgeraakt hetgeen een
on verbreekbare eenheid moet wezen, waar de
band niet wordt geBloten voor het leven waarom
roept ieder ach en wee over het toenemend
aantal echtscheidingen. Men zoekt te veel naar
het gevolg, kijkt te zeer naar bet uitvloeisel, doch
let te weinig op het begin, de oorzaak.
Geneeskundig onderzoek is ook een zedelijk
vereischte omdat men zonder dat zich niet kan
of mag verantwoord gevoelen tegenover hem
of haar met wie men in 't huwelijk treedt, te
genover het nageslacht, tegenover de gemeen
schap, tegenover zijn geweten.
Zelf is men niet in staat, uit te maken of
men mag aangaan een huwelijk een huwe
lijk, niet zooals er zooveel worden gesloten,
doch een van zeer hooge beteekenis, een ziels
proces, een mysterie waarin men zal staan, be
wust wetend, dat men getrouwd isen dus
geenszins iets als een samenleven, doch de één
wording van man en vrouw in de hoogste be
teekenis des woord8.
Indien man en vrouw beiden meer doordron
gen worden van de heiligheid van het huwelijk,
indien de vrouw in het huwelijk geheel de ge
lijkwaardige zal zijn geworden van den man;
eerst dan ztl dit vraagstuk zijn opgelost ten
bate der gemeenschap.
Spr. herinnerde nu met zeer ernstige voor
beelden aan de overerflijkbeid van en de voorbe,
schiktheid voor sommige ziekten, als tuberculoge-
krankzinnigheid, epilepsie, drankzucht, suiker
ziekte, enz. eu wijdde nog een kort woord aan de
zoogenaamde geheime ziekten, en besprak ten
slotte de argumenten der tegenstanders, die echter
geen van alle principieel zijn.
Wat de zoozeer gewraakte „keuring" betreft,
wilde hij gevraagd hebben of men er dan zóo
tegen opziet, zich te doen keuren voor een levens-
verzeketing.
De Voorzitter der groep Utrecht sloot de
bijeenkomst na te hebben opgewekt tot het
oprichten ei ner Rein-Leven-groep ook te Amers
foort, in belang van de gemeenschap. Leden
ontvangen het voor hun 20 cent per maand het
maandblad der R. L. B., getiteld „Levenskracht."
Herinneren we nog even aan de vergade-
ringeu van de Vereeniging voor vrouwenkies
recht, morgenavond, en van Volkshuisvesting,
die Donderdagavond wordt gehouden.
Evenals een jaar of tien geleden is in de
Rarueveldsche beek een zalm van goed 5
Kilo gevangen.
Of 't werkelyk een zalm is geweest?
Aan den heer T. van Hoogevest is voor
f 3840 opgedragen het vergrooten der school
op Groot-F.maus, by Ermeloo.
Ter gister hier gehouden St. Galleu-paar-
denmarkt werden aangevoerd 400 paarden,
120 hitten eu 80 veulens.
Luxe-paarden golden van f425 tot f600,
werkpaarden van f135 tot f400, veulens van
f225 tot f350, slachtpaarden van f60 tot
fiiö en hitten van f90 tot f225.
De markt was door buitenlandsche koop
lieden bezocht.
De pryzen waren hoog te noemen en de
handel was vlug.
Als gevonden zyn by de politie gedepo
neerd: eeu ceintuur, een vest, een tasebje
voor visite-kaartjes, en een ledige zak.
Het schyiit nog niet algemeen bekend
le wezen, dat meu tusschen 9 uur 's avonds
on 7 uur 's ochtends geenerlei arbeid ook
