Het voorstel van B. en W. wordt dus ver
daagd op korten termijn.
Schoolgeldheffing en
leerplan scholen
le soort.
De heer Gerritsen: Het antwoord van B.
en W. heeft mij niet bevredigd. (B. en W.
schreven, dat van hen geen voorstel is te wach
ten tot progressieve schoolgeldheffing.)
In mijn afdeeling.de tweede, is deze progressie
uitvoerig besproken en betoogd, dat het school
geld der scholen le soort voor een groot aantal
inkomens veel te hoog is.
Aan B. en W. werd gevraagd een aparte
school 2e soort in te stellen voor hen die er
om vroegen en waar dezen kunnen opgeleid
voor Hoogero Burgerschool of Gymnasium. In
hun antwoord zijn B. en W. uitgegaan van het
verkeerde denkbeeld, dat de kinderen zoo goed
als alle het Handels-onderwijs zullen volgen.
Het zou een uitzondering wezen als de beroeps-
Wethouder Celosse: Ik ben het eens
met den heer Gerritsen, dat het gewenscht zou
wezen, alle kinderen uit alle scholen tot éen
school toe te latondoch dit kan nu eenmaal niet.
De heer R ij k e n s Daartegen moet ik pro
testeeren. Wanneer de kinderen uit de meer
gegoede standen reeds op school omgang krij
gen met d e uit de minder gegoede dan zullen
ze meer verdraagzaamheid leeren.
Ik wil Je wel vragen of B. en W. voortaan
een dergelijk gemotiveerd adres als dat van do
oudera om progressieve schoolgeldheffing óok wil
len doen drukken en aan de Raadsleden,
toezenden.
De Voorzitter: Met uw verlangen zal
rekening worden gehouden.
Het voorstel van B. en V/. wordt aangenomen
z. h. st.
Volkszangonderwijs.
De heer Van Esveld: Ik meen, dat B.
W. wat al te veel vasthouden aan het begrip
keuze reedsop zóo jeugdigen leeftijd werd gedaan. subsidie en ben het niet met hen eens, dat het
ICUMICCUCU(I «JU JCUKUIgOU JCO.J..
Immers voor alle openbare betrekkingen wordt
geëischt een diploma Hoogere Burgerschool.
Ik zal me niet verzetten tegen de stichting
eener Handelsschool, óok omdat de autoriteiten
die wenschen.
.Doch progressieve schoolgeldheffi"g blijf ik
echter nog meer noodzakelijk achten. Wil de
Rnad die niet, dan moet een nieuwe school 2e
soort geopend, want de huidige is reeds te klein.
Ik weet, dat B. en W. overstelpt zijn met
werk, maar toch verzoek ik hun de quaestie
dezer progressie alsnog ter hand te nemen.
De lieer R ij k e n sIn de vergadering der le
afdeeling sprak ik eveneens voor progressie.
Tot mijn verwondering vond ik daarover niets
in het antwoord van B. en W. Ik acht progres
sieve schoolgeldheffing een daad van sociale
rechtvaardigheid, waarover ik gaarne de meening
van dan Raad zou willen kennen en stel daar
om voor de volgende motie, weike ik gaarne
in een der volgende zittingen aan de orde gesteld
zou zien
De Raad, van oordeel, dat bet wenschelijk is,
n deze Gemeente een progressieve schoolgeld
heffing in te voeren, noodigt B. en W. uit, hier
toe voorstellen te doen.
De heer Jorissen: Zullen B. en W hun
pne-advie8 op deze motie uitbrengen
De Voorzitter: In een volgende verga
dering.
De heer Celosse, Wethouder vanOnder-
w ij 8Over het voor en het tegen eener zoo
danige progressie zullen we thans niet verder
kunnen gaan.
De heer Gerritsen wenscht het schoolgeld voor
de scholen le soort te verlagen. In hun antwoord
hebben B. en W. als bun meening uitgesproken,
dat zij in het door de afdeelingen besprokene
geen aanleiding vinden om terug te komen op
hun meening, dat het onveranderd moet blijven.
De heer Gerritsen zegt, dat de kinderen om
een openbaar ambt te kunnen bekleeden, een
diploma Hoogere Burgerschool moeten hebbeo.
De scholen le soort leiden op voor Hoogere
Burgerschool of Gymnasium het schoolgeld is
f40, voor de Hoogere Burgerschool f60, voor
het Gymnasium f100, ongerekeud de boeken.
Als f40 te veel is, dan is een schoolgeld van
f60 of f100 dat zeker nog meer. Van B. en W.
is dan ook geen voorstel tot verlaging vun
schoolgeld te wachten.
Wat aangaat de school 2e soort, daarvan is
juist ingekomen een rapport van den heer
Van den Hooff, dat echter door B. en W. nog
niet is bestudeerd.
Voor de Handelsschool is (le school 2e soort
wel de aangewezen opleidingsweg, óok omdat
het niet noodig is, dat de leerlingen der Han
delsschool reeds gevorderd zijn in het Franech,
enz. Anderen echter willen wel Franschwelnu
dit is nader le onderzoeken.
De heer Gerritsen: Ik heb al gezegd, dat
Amersfoort geen handelsstad is. De kinderen
zullen bij hooge uitzondering de Handelsschool
bezoeken, doch als regel naar Hoogere Burger
school of Gymtiusium gaan.
Het rekest om schoolgeld-vermindering is uit
den middenstand; van traktementjes van f1000
tot f2000 is zulk hoog Bchoolgeld dan ook niet
te betalen.
Men mag niet als argument gebruiken „stuur
de kinderen dan maar naar de Handelsschool",
want voor alle openbare ambten wordt gevraagd
een diploma Hoogere Burgerschool of Gymna
sium.
Een kind moet algemeene ontwikkeling hebben
en daartoe is noodig een school 2e soort met
wat Fransch.
Ik geef toe, dat velen last hebben met het
schoolgeld voor Hoogere Burgerschool of Gym
nasium te vinden, doch ik hoop, dat B. en W.
zich zóo sociaal zullen gevoelen, dat zy ook
voor Hoogere Burgerschool en Gymnasium
progrest-ief schoolgeld voorstellen. Ik acht dit
een zeer goede daad, in het belang van den
middenstand.
Wethouder Celosse: De heer Gerritsen
legde mij in den mond: „stuur de kinderen dan
maar nuar de Handelsschool". Ik heb dit niet
gezegd.
Ik merk op, dat aan de school 2e soort is
verbonden een vervolgklasse, voor de Normaal
school.
Zullen de kinderen voldoende vorderingen
maken om in twee jaar Fransch te leeren Is
bovendien Fransch wel de meest geschikte taal,
dan wel is het beter Duitsch of Engelsoh te
doen onderwijzen? Dat moet alles nog over
wogen, evenals de wensch van den heer Gerritsen
on; hot schoolgeld voor de Hoogere Burgerschool
en bet Gymnasium te verlagen.
De heer Gerritsen: Ik stel me voor, dat
de school 2e soort even goed moet zijn als de
scholen voor onze kindertjes. Do kinderen uit
den middenstand staan al zooveel ton achter.
Als progressief schoolgeld wordt ingevoerd,
kunnen de kinderen uit den middenstand en
van het volk óok profiteeren van voortgezet
onderwijs.
Ik sieun dan ook krachtig het voorstel-Rij-
kens om te komen tot progressie.
streven der plaatselijke ufdeeling van Toonkuust
slechts „in verwijderde mate" in verband staat
met de huishouding der Gemeente.
Zangonderwijs is verplichtend gesteld in de
volksschool, die echter niet kan geven wat het
volk toekomt. Toonkunst heeft dit reeds jaren
ingezien en wil thans overnemen een deel van
de taak der Gemeente.
In de tekstboekjes der openbare volksuitvoe
ringen vindeD we een keur van liederen, welke
wekken tot liefde voor Vorstenhuis en vaderland,
voorwaar een groot Gemeente-belang. Ook de
oudera worden door deze uitvoeringen moreel
opgeheven. Het onderwijs zal slaan onder toe
zicht van een eminent man als de heer Petri
bet resultaat zal dus zijn goed en groot.
Ik stel dan ook voor, de gevraagde f350 te
verleenen en niet f200, gelijk B. en W. voor
stalen.
B. en W. zeggen, dat een proefjaar hen niet
aanlokt. Dit ben ik met hen eens; subsidie
voor éen jaar geeft geen enkel resultaat. Maar
overigens acht ik geen geld zóo nuttig besteed
als voor dit doel.
De beer Plomp- Toonkunst wil kosteloos
zangonderwijs verstrekken aan alle kinderen van
alle gezindten van 6 tot 12 jaar. Toonkunstzelf
heeft te beschikken over f 150 en vraagt nu de
ontbrekende f350 aan de Gemeente.
B. en \V. stellen nu voor, f200 te geven als
Toonkunst over f300 kan beschikken maar als
Toonkunst de ontbrekende f 150 niet kan vinden
van particulieren, krijgt ze niets.
Volkszang werkt veredelend en liet is een plicht
van den Raad, volkszangonderwijs te bevorderen.
Iets anders is of Toonkunst werkelijk succes
zal hebben of de toeloop voldoende zal zijn.
Ik meen een oplossing gevonden te hebben.
Toonkunst beginne met drie klassen van 40 leer
lingen daarvoor heeft zij flóO. Komt er inder
daad een toeloop dan geeft de Gemeente met
ingang van 1 Januari f50 voor elke klasse van
40 leerlingen boven dio drie klassen, tot een j
maximum van zeven klassen. Met audere woor
den kost dal óok ten hoogste f350 aan de Ge
meente.
De heer Van Esveld: Ik trek mijn voor
stel in.
De heer Kroes: Ik vind het voorstel-Plomp
een zeer goede oplossing en wil dat gaarne
stuineo. Wij hebben dan tevens het bewijs, dat
het subsidie goed wordt besteed.
Wethouder Celosse: Ik viQd dit voor
stel zeer ingrijpend en zou de beslissing willen
uitstellen tot de volgeude vergadering. Het zang
onderwijs, zooals de Toonkunst zich voorstelt te
doen geven, strekt verder dan het zangonder
wijs, dat thans aan de Lagere scholen wordt
gegeven.
De heer Plomp: Ik heb geen bezwaren
tegen uitstel.
De heer Veis II pyn: De Wethouder van
Onderwys heeft me doen inzien, hetgeen ik nog
niet had overwogen, namelijk, dat ook kinderen
die de school reeds hebben verlaten dit zang
onderwijs kunnen volgen.
Ik acht de oplossing, door den heer Plomp
aangegeven, zeer correct. Zooveel klassen van
40 leerlingen, zooveel geld. Men krijgt om zoo
te zeggen waar voor zijn geld.
Wethouder Celosse: Ik heb de stuk
kon nog even ingezien en bob thans geen bezwaar
meer, het voorstel-riomp dadelyk in behande
ling te nemen.
De heer Van Esveld: Ook kinderen van
6 tot 9 jaar kunnen toegelaten.
De heer Van Duinen: Pardonslechts tie
eerste maal.
liet voorstel-Plomp wordt aangenomen met
algemeene stemmen, het aldus gewijzigd voor
stel van B. en W. z. h. st.
Om 3.07 kwam aan de orde de
Gemeente-begrooting.
Van de 263 artikelen lokten slechts twee
eonig debat; de overige gingen onder den hamer
door. IntU88chen hebben beide afdeelingen twee
malen vergaderd over de Begrooting.
Algemeene beschouwingen.
De heer Gerritsen: Ik dank B. en W.
voor de wijze waarop zij de salarissen regelden
en acht dit een zeer rechtvaardige daad.
(Het voorstel strekt om de maxima van alle
salarissen te verhoogen met f100 a f200 en
levens voor alle ambtenaren en beambten in te
voeren periodieke verhooging, meestal om de
twee jaar.)
Op de tweede plaats heb ik met genoegen
uit de cijfers gezien, dat de financiën der Ge
meente in zeer gunstigen toestand verkeeren.
Ik mis echter een post voor het instellen van
het instituut der schoolartsen en een voor het
oprichten eener klasse voor achterlijke kinderen.
Ik dank den Secretaris en alle ambtenaren die
hebben meegewerkt tot het samenstellen dezer
Begrooting, welke door de nieuwe voorschriften
vud Binnenlandsche Zaken ongewoon veel werk
gaf (applaus).
De Voorzitter: Een voorstel tot benoe
ming van schoolartsen wacht op een algeheels
reorganisatie van den geneeskundigen dienst.
De heer Gerritsen: Zelfs iu kleinere Ge
meenten vinden we dit instituut Kr is een rap
port bij H. en W.; ikzelf h ul de «er, h-1 van
de «ommie6id te zijn doch er is nog altijd geen
"Denbeer Rij kens: Ik heb met genoegen
gelezen, dat een Melkverordening in bewerking
is bij de Commissie van wetgeving. In het ver
slag der 2e afdeeling en in het antwoord van
B en W. kouien echter een paar uitdrukkingen
voor, die niet onbesproken mogen blijven.
B. en W. meenen, dat het zoo uiterst moeilijk
is, afdoende waarborgen te krijgen tegen ver
ontreiniging van melk, welke uit buiten-ge
meenten wordt aangevoerd. Ik ben dit niet met
hen eens.
Een Melkverordening moet or>B waarborgen,
dat we krijgen koemelk, waaraan noch iets toe
gevoegd, noch niets onttrokken is. Do melk
moet voldoen aan de volgende eischenzij moet
een Z3kere voedingswaarde hebben, bijv. een
soortelijk gewicht van 1.028 en een vetgehalte
van 2.85; zij moet zijn een onvervalscht pro-
duel en afkomstig van gezonde dieren. Voor
al deze dingen kan men waken.
Wenschelyk is dan geregelde publicatie van
het melkondcrzoek. Dit bevordert de verbetering
der kwaliteit; een boer met slechte melk zul
zijn clientèle zien verminderende leveranciers
van slechte melk verdwijnen dan vanzelf.
In een der afdeelingen is de vrees geopperd,
dat getracht zal worden, het voorgeschreven
gehalte niet te overschrijden, terwijl juist de
melk van goede meikleveranciers een veel hoogr-r
vetgehalte aanwijst. Ik deel dit bezwaar niet.
Toevoeging van water om te komen tol het
vereischte vetgehalte komt praetisch niet voor.
Te Bus8um bijv., waar de verordening reeds
sedert 1906 werkt en een vetgehalte van 2.85 is
voorgeschreven, waren er volgens het onderzoek
van Juni in dit jaar 23 monsters van de 44
boven de 2.85; het gehalte liep daar zelfs tot
3.40. Zoodra enkele boeren de melk zullen aan
lengen, dan zal dit aan het licht komen. Ge
bruiken zij hiervoor niet zeer zuiver water, dan
is de watertoevueging zeer gemakkelijk teconsta-
teeren, en zelfs bij toevoeging van zuiver water
kan dit by uitgebreider onderzoek ook worden
aangetoond.
Bij melkonderzoek merkt men ook terstond
of bijgemengd is melk van een zieke koe. Men
knn dan hierop den ventor attent maken. Deze
zal zich dan terstond tot den boer wenden en
deze weet gewoonlijk wel, dat éen of meer zijner
koeien ziek zijn. Te Bussum, waar de bekende,
heer Koning met het melkonderzoek belast is
worden ook melkproeven genomen bij vee van
buiten de Gemeente, als gebleken is, dat de
venter, in de Gemeente woonachtig, daar zijn
melk van betrekt. Hij wordt er dan attent op
gemaakt, dat hij melk vun zekere koe niet moet
verkoopen.
Door meer of minder uitgebreid melkonderzoek
hier, krijgt men dus de zekerheid, dat ook by
de koeien van buiten de Gemeente geen ziekten
voorkomen.
Ook in melk van goede qualiteit, maar die
bij het melken is verontreinigd, door vuil water,
vuile handen, smerig vaatwerk, enz. zal een
abnormaal hoog bacteriegehalte voorkomen; de
melkonderzoeker zal dit merken en er den venter
opmerkzaam op maken.
Ik blijf dan ook aandringen op het invoeren
eener Melkverordening hier ter stede en begrijp
niet, waarom men er hier zóo mee talmt. Te
Bussum, Haarlem, Leiden, Nijmegen, Goes en
in andere Gemeenten heeft men reeds lang zoo'n
verordering, die overal heel goed werkt. Waar
om zou dat dan hier óok Diet kunnen Al die
plaatsen betrekken evenzeer het raeerendeel der
melk uit buiten-gemeenten.
De burgerij vraagt om een Melkverordening
de goeden onder de melk-leveranciers vragen
er ook omen, wat het voornaamste is, de
Gezondheids-commissie, die bestaat uit personen,
die er het best over kunnen oordeelen, acht het
niet in het belang der Gemeente, dat een Melk
verordening blijft ontbreken. En als bij B. en
W., zooals in hbt Verslag der Gezondheids-com
missie staat, geen neiging daartoe blijkt te be
staan, hetgeen ik haast niet kan aannemen, dan
is het aan de Raadsleden, die ook voor gezond
heidstoestanden te Amersfoort verantwoordelijk
zijn, op een dergelijke verordening aan te d
gen hetgeen ik bij deze doe.
De heer Plomp: De Melkverordening is in
de Commissie van wetgeving al menigmaal aan
de orde geweest, doch Mist de vele bezwaren
waren oorzaak, dat er nog aeeti ontwerp gereed is.
Hier wordt een massamelk ingevoerd uit
ar.dere Gemeenten, waaruoor de melk hier
eigenlijk alleen op voedingswaarde zou kunnen
worden onderzoent. Immers toezicht kan niet
geoefend buiten de Gemeedjte. Wel hebben B.
en W. zich in relatie gesteld met de Besturen
der omliggende Gemeenten, doch het resultaat
daarvan is nog niet bijzonder groot en daarom
zal alleen toezicht kunnen gehouden op den
verkoop.
Het baeteorologisch onderzoek zal een schat
van geld kosten.
De beer R ij Ic o n sDe heer Plomp vergat
het voornaamste van hetgeen ik zeide, namelyk
publiceeren van do namen der knoeiers en van
het resultaat van het onderzoek. Dit doet overal
wondereno.a. te Bussum hadden 40 van de 52
monsters een hooger vetgehalte dan geëischt
werd.
Hier wordt melk verkocht, die schandalig
slecht is. Komt er toezicht dan zullen de venters
zeiven wel voorzichtiger wezen.
De Voorzitter: De zaak is nog in onder
zoek bij de Commissie van wetgeving.
De heer V an Kalken: Een jaar geleden
wees ik bij de behandeling der Begrooting op
verschillende zuken, die dringend verbetering
behoeven, zoo.,;i marktwezen, vischmarkt, rioo-
leering. enz. Veel daarvan is thans ter hand
genomen en ik acht het plicht, daarvoor dank
te brengen aan den afgetreden Wethouder van
Openbare werken, den heer Sanders.
De heer Van Duinen: Er wordt voorge
steld, de boomen bij de Oude begraafplaats te
vellen. Ik heb er al meermalen over gedacht,
daar eon rijweg te maken, met vervanging 7«n
h-t voetbrugje over de Boek door een rijbrm.
Me dunkt, dat dit een groote ontlasting tou
wezen voor de binnenstad wat het verkeer met
auto's betreft.
De V o o r z i 11 e rDe heer Van Duinen raakt
daar aan, hetgeen een ideaal voor mij i8, 'p.,
dusver is het afgestuit op de aanzienlijke kosten
Volgde de artikels-gewijze behandeling,
Volgno. 80, Randsverslugen, f600
Do heer Van Duinen: In de afdeeling
is verzocht, het officioele Raadsvorslag sneller
te mogon ontvangen. B. en W. kaatsen in hun
antwoord don bal terug en zeggen,dat de RailtiB.
leden de proeven maar sneller moeten terug,
zonden. Ik acht drie dagen voor hel nazien dier
proeven al heel lang en heb steeds geuieeD(j
dat, als zij langer dan drie dagen werden be
houden, niet werd gewacht, doch het verslag
werd afgedrukt.
De Voorzitter: Uit differentie voor de
Raadsleden wordt een enkelen dag gewacht
Wenscht de Raad dit andors, dun zullen R. en
W. rekening houden met dat verluugon.
Do heer Van Duinen: Het is niet een
enkele daghet zijn weken.
De Voorzitter: Ik meen, dat de hoer
Van Duinen overdrijft.
De heer Van Duinen: Pardonvau de
laatste drie vergi-.doringen hingen twee verslagen
in de luoht.
De Voorzitter: B. eu W. zullen gaarne
meer spoed bevorderen.
Gasfabriek f 162 524.90.
De heer Gerritsen: Ik stel voor, dezen
post te verhoogen met f500, zoodat het salaris
van den eer3te klerk kan worden van fflöo
tol f 1000 en dat van den tweode klerk van
f600 tot f800.
De heer Jorissen: Nu blijkt, dat zooeven
alle salarissen te gelijk zijn geregeld, steun ik
dit voorstel gaarne, want anders zon er toch
nog eene kleine groep blijven die niet tevreden
is er daartoe is werkelijk geen /eden.
Wethouder Kam: De lieer Gerritsen
stelt dus voor, het traktement van den eerste
klerk, dat nu f 700 bedraagt, te brengen op
f 800 met een maximum van f1000?
De heer Plomp: Zooeven zijn alle salarissen
vastgesteld en allen waren daar vóór. Zou men
daarop nu reeds weer terugkomen Ik. meen,
dat dit niet geheel in den vorm is en acht een
nader voorstel van B. on W. noodig.
De heer Gerritsen: Dit is mij zooeven
ontsnapt.
De heer R ij k e n 8 Het motief is, deze trak
tementen op gelijken voet te brengen als van
de klerken te Secretarie.
De Voorzitter: Ik moet opmerken, dat
B. en W. de salarissen van het personeel der
Gasfabriek vaststellen. Daarvoor vroegen zij voor
dezo beambten f350 meer.
De heer Gerritsen stelt dus thanB voor, den
post Onvoorziene uitgaven te verminderen met
f300.
Hiertoe wordt besloten met op twee na alge
meene stemmen die van den Wethouder van
i Openbare werken en van don heer Plomp.
De Begrooting wordt hierna vastgesteld op
f729 226.24 in ontvangst en uitgaaf, met een
post voor Onvoorziene uitgaven van f3978.
Rooien vun boomen.
Bij punt 21, het voorstel tot rooien van boo
men, deelden de Voorzitter mede, dat het
Hoofd dor Meisjesschool alsnog verzocht twee
boomen vóór en vier ter zijde van de school te
vellen.
De lieer Van Esveld: Ik noodig B. en W.
uit, het geheele plants ion van de Utrechtsctie
poort tot het St. Pieters- cn Bloklands-gusthuis
eens te herzien. Ik zou het tuintje vóór de
Hoogere Burgerschool willen aantrekken bij het
Plantsoen en ook de speelplaats willen iukorten
de jongens wandelen toch in het plantsoen.
De Voorzitter: B. en W. zullen dit gaarne
overwegen het tuintje dient echter tot hotuni-
seeren.
Do heer Van Esveld: Het ligt nu heel
erg in den weg.
De Voorzitter: Hel gevolg vau een besluit
van den Rand destijds.
De heer Van Esveld; Welnu, laten we
dan terugkomen op dit besluit en het tuintje
verplaatsen naar achter het schoolgebouw. Het
is zóo een heel leelijke boel.
Het voorstel het rooien der boomen in verschil
lende stadsgedeelten wordt hierop aangenomen
z. h. st.
De overige punten, waarvan het resultaat be
reids werd meegedeeld in het vorige nummer,
gaven geen discussie.
De hoofdzaken van de Gemeente-begrootiug
worden opgenomen in volgende nummers.
De ^Staatscourant" bevat het Kon. besluit
van 29 October waarbij de heer C. J. Plomp,
sedert 1900 Ontvanger der registratie eu
domeinen te Amersfoort, is benoemd tot
Ontvanger voor de burgerlijke akten en do
successierechten te Arnhem.
Dat beteekent voor den heer Plomp e9n
bevordering, roet welke we hem van gan-
scher harte onze gelukwenschen aanbieden.
Doch Amersfoort ziet hem noode gaan.
Immers de heer Plomp is sedert 5 Juli
1901 lid vun den Raad dezer Gemeente en
tevens lid van de Commissie vun wetgeving,
van de Commissie vun bijstand voor de gas
fabriek en van de Commissie vau beheer
v.in sBirkhoven".
Vooral in de laatste functie heeft hij
Amersfoort zeer aan zich verplicht, want
bovenul aan zijn toedoen is het te danken,
dat, als straks alle buitenplaatsen zullen zijn
gesloten voor wandelaars, stadgenoot cn
vreemdeling zal kunnen genieten van bet
stadspark, dal nu reeds zich verheugen mag
in groote Dopulariteit.
In den ltaad was hü een markante figuur,
altijd gereed om zonder omwegen en te juister
tijd zijn meening te geven of een uitval te pa-
