Gemengd nieuws.
laai te vertoorn» dan b| smalle vel^n».
Nu wal dan vernielende» invloed be
treft van de amalle velgen, tegenover de
breed e.
Op grintwegen, waarbij ée» «poor ge-
boliden werd, waren de insnijdingen bij
smnlln velgen veel dieper dan bij breeds
velgen, nn .ill ritten bij 2000 K. (1 Indenting.
Op basaltwegen was er bij de «malle
velgen een duidelijk begin van «los wor
den*' te bespeuren; bij de breeds velgen
geen «poor, Op een «Intelwog, waar de
wagen met breeds velgen en 2000 Kilo
belasting, ilö ritten bad gemaakt, even
wel Bonder In liet belfde apnor tsrjjdeu,
was van een Ingereden spoor niet liet
minste to zien.
Deze ervaring wordt sinds lang toege
past hij liet gebruik van bet zoogenaamde
blokken-aysteenti dat n.a. In de uemeente
Voorst gevolgd wordt en waaraan deze
grootendeels linar voorbeeldeloos wegen
net danktdoor telkens liet vervoer te
dwingen een ander deel van den weg te
gebruiken, zijn de wegen daar «spoorloos".
Maarook daar waren weer
klagers; nten moet te soberp opletten,
dat metl Diet over de blokken heenrijdt,
een argument, dat alleen van van waarde
kan Rijn voor wat té vroolüke marktbe
Koekers, bij nuchtere beschouwing der
«ank kan men. met de uitnemende resul
taten voor oogen. er toch niet tegen zijn,
door dit eenvoudig middel tooveel ertoe
bij te dragen, dnt de wegen in goeden
staat blijven
Onvermeld mag hierbij niet blUven.dat
dn voortdurende werkzaamheid der weg
werkers, die zorg dragen voor afvoer
van water, aanvulling van sporen nan
de zijkanten, wegneming van den berm-
rand, weer opbrengen van weggeslingerd
basalt, verwijdering van klei, door van
den akker komende voertuigen op den
weg gebracht, enz de tweede belangrijke
factor i«, welke de wegen daar in goeden
stnat houdt.
Biecht onderhoud,
Altijd berouwt.
Men houde evenwel de strooming voor
goede wegen in het rechte spoor en make
geen bepalingen, die slechts enkele weg
gebruikers treffen zoo zou het gebruik
vnii breede velgen veel meer gewaardeerd
worden, Indien nu reide ledi reen dut tot
Verplicht ware en men inel de breede
velgen Mint telkens de ingeweekte sporen
der «malle velgen moest vlakrljden, Zoo
Is er meer. Wie bijvoorbeeld hel wegen-
bederf bij mestrijden of bieten vervoer
niet. moet erkennen, dnt met weinig
moeite reeds voel kan worden voor
komen. Waarom bijv bij het verlaten
van den akker de velgen niet even out
dnnn van de aanklevende kielv Het is
aelfs, naar wij meenen. provinciaal voor
schrift in Gelderland.
Waar nog tolgeldheffing bestaat, ver
mindere men het tarief voor wagens met
breede. verhooge men het voor wagons
met smalle velgen.
Waar tolgeldheffing is afgeschaft, regelp
mch bij verordening of reglement het
vervoer van lasten in verhouding tot de
velgbreedte der wielen, zoowel des comers,
nis des winters bij opdool.
Waarde toestand van sommige wegen
dit wenschelljk mankt, «luite men deze
Wegen Voor wagens met wielen van minder
dsn een bepaalde velgbroedte.bjjv. lOc.M
Aldus zal men de gebruikers van den
weg nopen, mede te werken in de goede
richtingniemand heeft het recht, b ver
nielen, wat eigendom der gemeenschap
Is en te minder, waar men Tdj de tegen
woordIge welvaart van den landbouwen
den stand kan zeggen, dat deze verbe-
telingen v«n zijn rollend materiaal in
bet algemeen niet boven zijn krachten
gaan.
De einduitkomst die nimmer liegt,
Leert, dnt zuinigheid de wijsheid be
driegt.
liet. bewaren van vruchten.
De heer Bchuttevaer, uit Ntjkerk. de
ook hier lm stede goedbokende wandel-
Jei'innr der Ned Maatschappij voor tuin
bouw- en plantkunde hoeft in de afdoe-
ling Twenthe gesproken over dit voor
velen coo belangrijk onderwerp.
üy het bewaren ta» vruchten moeten
we er natuurlijk In de allereerste plaats
op letten, of dm vruchten daarlo» geschikt
zijn peren, welke bjjv. midden in den
zomer rijpen, zijn niet geschikt om be
waard te worden Onze late herfst- en
wlntervruchten komen daarvoor In d<
eerste plaats in aanmerking. Mant mei
het bewaren, hangt zeer nauw «amen een
zaakkundig oogsten der vluchten. Appels
bij peren moeten voorzichtig geplukt en
In de mandon gelegd worden schudden
kwetst niet alleen ijp vruchten maar ook
de boomenhet vruehthout wordt dan
beschadigd. Dan moeten do vruchten op
don juiste» lijd van lijpheid worden
gepluktden tijd dus, waarin ze van kleur
beginnen te veranderen, 't Rewaren dor
vruchten is niets nieuws dn Romeinen
reed» bewaarden ze in goed gesloten pot
ten tusschen lagen zemelen, diep in don
grond, of In water.
Deze wüze van bewaren wordt In
Duitsrhland zeer aangeprezen. Men be
waart ze daar tusschen 'Ingoti gierst In
hermetisch gesloten potten op een diepte
van 70 n 100 c.M. in den grond.
Wy hebben voor dit bewaren verschil
lende plaatsen kelders, zolders, kamers,
vruchtenkeldors, kuilen, ijskisteu. ijskel
ders, enz,
Maar hoe moeten we nu de vruchten
bewaren
Vóór alles zij gezegd, dat alle deuren
en ramen van die bewaarplaatsen steeds
aan ds Noordzijde motten worden ge*
maakt om zooveel mogoiyk den invloed
van de temperatuur der buitenlucht op
de vruchten te weren
Wanneer dan onze appels op do juiste
wijze zijn geplukt, moeten we zo een
twee n drie weken op grooto hoonon
laten liggendan broeien ze door hun
transplreeren eenlgszins. Ze komen meer
tot rijpheid; do zuren verdwijnen en er
vormt zich suiker.
Daarna worden ze opgeborgen, In den
kelder, in kasten of op zolder. Dit ge
schiede daar op horren In geen te dikke
lagen of op een laagje stroo. Manr eerst
worden dn gekneusde of rotte exemplaren
verwijderd. Dn hoopen moetnn met cou
ranten of ander papier worden toegedekt
Nooit mag men oc,liter de appels afwrij
ven elke ap|iel hOffft MfflOlfjk 000
waslnagje en dit wordt door 't afwrijven
verwijderd; de appel begint te Verwelken,
Ie verschrotnmelen en kan dan nog slechts
hoogstens 4 n r> weken bewaard blijven.
Als bewaarplaats van appelen en peren
mag een kelder niet te diep en niet te
bedompt zijnook mogen ramen en deu
ren niet aan de Zuidzijde gemaakt wor
den Ken vochtige keluer bevordert ver
rotting, evenals een te boog temperatuur
De kelders moeten dus droog zijn. Heeft
men last van vochtigheid, dan plaatse
men hakken met chloornatrium of chloor
kalk in den kelder De kalk absorbeert
het vocht.
Is de kalk daardoor vochtig geworden,
dan droge men haar buitenom ze daarna
opnieuw voor genoemd doel te gebrui
ken.
Men legge de vruchten echter nooit op
"en steenen vloer. Zelden zal men, wan
neer men de vruchten met wat papier
dichtdekt. last van voegt krijgen.
Ook kan men gemakkelijk buiten een
kelder maken voor 't bewnien TOO VTUOh*
tenmen neme daarvoor oen dubbele
houten wanden met turfmolm opgevuld,
De deur. met een kleine entrée. moet aan
de Noordzijde worden aangebrachtachter
deze buitendeur moet een tweede deur
IJ li. om zooveel mogelijk den invloed der
buitenlucht te weren, In den kelder moet
een matige vochtigheid en een gematigde
warmte 1"C heerschen. Vrnchtenhui
zen. zooals men er een te Kist kan zien
komen hier nog slee' 's zelden voor.
Op 'n droge plaats Ie n men de vruchten
ook heel goed In kuilen bewarenmen
legge onder In de kuil een r> c.M. dikke
Inng stroo, hoope de vruchten tot een
5 i'.N, spil" toeloopend stapeltje op, brenge
ook wat stroo nan langs de kanten en
dekke ze dnarna met aarde dicht, doch
zoo, dat ook wat stroo naar buiten steekt
om daarlangs nog wat versche lucht naar
binnen te doen treden, Deie wij ze ven
bewaren kan uitstekend met bijv para
dijsappels en bellefleuren, doch volstrekt
niet met de reinetsoorten Bellefleuren kao
men ork best beware» aan de Noordzijde
van een beschutte plok op een laag bla
deren en toegedekt met een bladlaag van
circa 40 c.M dikte.
Ook bewaart men appels en peren in
zoogenaamde IJskisten. dat zijn twee in
elkaar geplaatste kisten, waartusschen
zich een laag zaagsel bevindt. In de bin
nenste kist ngt een lang Ijs, waar boven,
oprekken, de vruchten worde» bewaard.
Lastig Is het hier, dat het ijs elko week
moet M Tversclit worden. De temperatuur
In die kisten Is 1'/»" 0 Ook gaat menzo
wel bewaren in de koelhuizen Idj melk
fabrieken, Indien dit niet met zorg ge
schiedt, is 't nT te raden. Ook kan mon
zijn vruchten ter bewaring zenden naar de
koelpakhulten «hu daN v *VriMotivoorn"
te Amsterdam De kosten van bewaren
1 cent per Kilo. zy» echter nogal hoog
en daarbij kan men de vruchten later
elders niet lang meer goed houden Dit
kan voorkomen worden, door telkens
kleine hoeveelheden op to 'loon. Ah» te
hevelen is deze wjjze van bewaren editor
wol, vooral omdat men misschien den In
voer van buitenlandscho vruchten kan
tegengaan
Druiven bewaart tnen in de kassen zelf.
op zolder of ook wel In fleschjes met
water, waarin houtskool. 8j»r. ried hier
ten sterkste aan, de druiven 7.60 aan
haakjes op te hangen, dat de steel van
den tros naar beneden hangt In Astrakan
(Rusland) bowaart men en '"d ve®l
succes de druiven in een hermetisch
gesloten pot, tusschen lage zemelen, diep
In den grond. 3pr. ried een proef ten
zeerste nn» Ook het zwavelen der
vruchten op de bewaarplaatsen Is uitste
kend, om 't schimmelen en verrotten
tegen te gaan.
Iets oier 4e „10I plané".
De wereld slaat op "t oogenbhk in liet
teek en van «Ie vli-gkunst, Zflk°r het stukje
wereld in den omtrek nogal ver ill den
omtrek van Soesierberg.
Ih-nri Meyr stelt uit dien hooide den
lozers van »i> Kampioei." een uitstapje voor
boven den li Banen grond en heeft het over
ile »vol plané", waarover half Nederland in
deze dagen «waar redeneert.
De »V0l plané" is, Zooals iedereen weet
te vertellen, in ons land geïmporteerd Hoor
onze pnmu-pnma nationale vltegkatopioenen
Wijnmal.-n on Kliller. Laten we direct er
by Voegen, dat tot den huldigen dag er nog
geen vliegiuonsch bestaat, die bet in deze
kunst zón ver heeft gebracht aU de held van
DaryaBrussell'ary». Wyomalen is feite-
lijk de eerste vlieger v«n de wereld, die md
een soort knal- Heel een wanbegrip betref-
f-'tide de vliegkunst uit de wereld tieeft ge
holpen.
liet is nameiyk nog maar kort geleden,
dat onder ni'-t geheel ingewijden, met name
het gro-te publiek, de m-ening bestond, dat
het vliegen met eon Uiest-'I, zwaarder dan
de lucht, daarom Zoo voi hIii ikkelyk gevaar
lijk was, omdat het foileiyk da werking van
den motor was, die de machine zwevende
hield, zood-it een lichte storing aan den motor
h! vul loeiide was oin het toestel te doen
v.i ll'-n.
Nu staat het al* een paal boven water,
dat de explosiemotor de ziel is van hrl
vliegwerktuig. I>t vliegkunst zou Zonder een
absoluut betrouwbare motor geen st p ver
der kuooen komen dan zy op 't oogentdik is.
M.iar daaruit volgt nog geenszins, dat e>-n
storing, die do midline stop zet, een nood
lottige» val van het vl.egtuig zou moeien
veroorzaken. Want indien dit zoo was, be-
hoorden Wyninalen en Kliller ui sinds ve'.e
maand»» mot meer tot het ryk der levenden.
Dan zou Wijnmalen bijv., toen tyden» rijn
tioogsterecord-vlucht de motor oprnim'JHÖO
Meter b tven de «arde stopte wegens totale
uitputting van den benzinevoorraad, een
tmm-ling hebben gem-nikt met uiibi-Bchiyf-
lyke gev ilgen.
Dan zou hij ook te Ede, toen hy op een
hoogte van 4 4 5(J0 M-ter den moior opzet-
M*lyk stop z -tie om m «vol platié" te dalen,
den dood hebben ge onden.
De theorie en de pructyk van het vliegen
le-ren echter, dat. onder niet al te ongun
stige om tundighei. ui, de zwe--f vlucht rnet
stlifltaanden motor zeer goed uitvoerhnar is
en dat een handig aéroplane-bestuurder zelfs
in dit ge vul met /ijn machine zonder be
zwaar kan landen op een vooraf gekozen
punt. Zon landde Wijnmalen na rijn wereld-
beroemde vol plané van 2800 Met r en na
zyn lucht-acronxtische toeren te K-Ie, zoo-
der eenige moeite vlak vóór zyn machiue-
loods.
Voor de zweefvlucht met stopgezetten
motor zijn echter twee dingen noodig: een
uiterst ie b'cv.-fiJivMt-ur, en een groot
vleugeloppervUk.
Het gnnidb- ginsel van de vliegtechniek is,
Zooals men weet, de verticale druk, die dooi
den lucht weerstand op de onderzijde der
draagvlakken wordt Uitgeoefend,Zoodra de
machine zich in beweging zet, getrokken dan
wel voortgestuwd door haar luuhUchrcef.
D z- verticale druk bedraagt voor een vlak
van 1 M2, dal een hellingshoek van 6° bezit
en met een snelheid van 1 Meter per seconde
wordt voortbewogen, ongeveer 70 Oram. Deze
drukt meent echter toe in het quadraat van
de snelheid, toodat by een nanloopsstielheld
van 00 K.M, per uur, of 16.06 M. per se
conde, de verticale druk onder de vleugels
roeds is gestegen tot 19.430 K.G. per Ma.
Wanneer men nu weet, dat Wijnmalen'»
bi plan een vleugeloppervUk van 0iM.!oezit,
dan bccyfert men in een oogwenk, dat liet
totale ti <-f ver mogen van dez'- opervlakte by
tit) K.M. snelheid ongeveer I860 K.O, moet
bedragen. Daar het toestel met bestuurder
en betizine-vinrrsad ongeveer 000 K.(J.
weegt, zou Wyomalen Zonder bezwa-r met
vier passagiers kunnen vliegen, wanneer hij
hij er slechts in slaagde, met dele extra-
belasting op een glad en bar I uanlo.ipterrein
ile gewenschte aanloop-snelheid te bereiken,
M'-o zet hieruit, dat een vliegtoestel van
too'o groot vicugeloppervlok geen bijzonder
gruote snelheid behoeft om zwevende te
blbven.
I<y de zweefvlucht werken die grnote vlak
ke! dan nnk ongeveer al» e»n parachute, en
dat Wijnmalen dit heel goed weet, bewees
hy n. h. op 9 November te Ede, toen by I
zich ongeveer 1U0 Metur by na loodrecht
omlaag liet zakken om daarna eerst, door I
een handige nmlaag«turende beweging, »chuin
naar de «arde te schieten en de noodige
snelheid te verkrijgen tot het uitvoeren van
spiraalvluchten.
Twee (actoren werkteoin tussehen in vol
komen harmonie samen tot een schitterende
demonstratie van de zweefvlucht: een groot
vb-ugeloppervlak, en ue handigheid van een
aviateuidie in dit genre van vliegkunst zyn
meester nog niet beeft gevonden.
Toch biyft deze methode van dalen een
hoogst gewaagd spel, zoolang hot weder niet
volkomen betrouwbaar is.
Is de atmosferische gesteldheid van dien
aard, -lat, ondanks een zwakke luchtbeweging,
plotselinge windstooten, ruk- en dwarrel-
winden te vreezen zyo, dan kan bet vlieg,
tuig opeen moment, waarin zyn eigen snel-
li id zeer gering i*, uit zyn evenwichtsto.--
stand worden gebracht, zoodat het zywaarts
lm wol voorover omkantelt. De aviat-ur is
tan eenvoudig aan <ia gooada van het |g
overgeleverd, want een vliegmachine luistert
by geringe snelheid niet of slechts zeer traag
naar het stuur, zoodat correctiemiddelen tot
herstel van het evenwicht onuitvoerbaar zijn.
E«n vlieger moet dus wel hé«d zeker vMij
zyn zaak wezen om op grnote hoogte zyn
motor stop te zetten, omdat hy dan over
geen enkel middel beschikt om hem, zoodra
de schroef niet meer meed 1 aait, weer in
gang te brengen.
Al lijkt het vliegen, zooals liet door
rneest-is als Wynmalen en Kliller werd ver
toond, dan ook de eenvoudigste zaak ter
wereld, wie iets dieper tot het wezen der
zaak doordringt en nagaat hoe uiterst prl-
milleien llChtCiBDig de tegenwoordige vlieg-
tui en geconstrueerd zyn, dat zelfs een sitn-
pe|g inrichting ontbreekt om den motor,
bijvoorbeeld door opheffing der compressie
env gebruikmaking van den druk op de
schroefblad en, automatisch opnieuw 111 gang
te brengen, die Zal begrypen, dat er ook
aviateiirs zijn, die op gnnd van wetenschap-
pelyke overwegingen de aviatiek niet zoo
optimistisch b"ktjken als vele toeschouwers
schijnen te meenen.
Tol dezen behoort 0.1. onze vriend Kiiller,
die als wetenscbappeiyk man overhoop ligt
met den séroplane-motor van gisteren en
heden.
Maar als we dan weer nagain wat er in
niigelooliyk korten 1 yd op het gebied der
vliegkunst reeds bereikt is juist dank zij
den aéroplane-motor dan voelen we ook,
dut er geen reden is om aan de absolute
verovering van het luchtruim te twyfclen.
Do mensch heeft in slechts drie jaar met
primitieve toestellen loeren vliegenhet zal
geen halve eeuw duren, of het meuschdotn
vliegt, den Vogels tot verbazing I
Het grootste schip. De „Olympic", een van
de twee schepen die voor de Vvhite 8tnr-lijn wor
den gebouwd en waarover reeds zooveel is ge
schreven, is Maandag van de werf van Harland
en Wolff te Bela'st. waar ook het zusterschip
„Tilauic" wordt gebouwd, van stapel geloopen.
It- ..Olympic" is nagenoeg '200 M, lang, dat is
bijna driemaal zoo lang als Lieve Vrouws toren
hoog is (de „Lusitania" en de „Mauretania" zbn
230 M.J en heeft een diepgang van ruim 10 M.
De waterverpluatsing is 49000 ton, tegen 37 t*X)
ton tan d* groote Cunarders. Voorloopig zal de
„Olympic" dan ook het grootste schip ter wereld
zyn.
Over de snelh. id der indrukken en der vin
gerbewegingen by pianospel geveu volgende
ijfers «enige inlichtingen.
In de eurste plaats moet, wil het spel goed
loojien.het oog van dsn speler in «iaat zyn löOO
noten p--r minuut te lezen, terwijl zijn vingers
W-gelijk 2000 bewegingen maken dat be teekent
een werking van de hersenen, die 3500 eenheden
in de minuut omvat.
By Ie w-rgave van een etuk van Weber is hst
noodzaak in 4 min. 4">41 noten te |«zen in z.-ker
deel van een Cbopineche studie moeten zelfs
niet minder dan 3950 noten in 3 min. „overwel
digd" worden.
Uit deze getallen volgt, dat de «peler in éen
seconde gelijktijdig ongeveer 20 muzikale tee-
kens moet zien en weergeven.
Oude handschoenen gebruikt men, behalve
voor hst omhullen van bezeerde, met pleisters
bedekte of met «en lapje omwonden vingers,
nog voor allerlei andere dingen. Afgeknipte top-
|ien van glapd-handscboeneri worden wel in de
vingertoppen vim zyden of halfzijden handschoe
nen genaaid orn het snelle slijten of scheuren
te voorkomen. Voorts kunnen oude handschoe
nen gebruikt worden voor het poetsen van zil
ver. Ook kun men glazenwas» bers maken van
oude glafé-bandschueiien, in repen gesneden met
naald en draad aaneengestokeo en in een krans
samengebonden.
Uók een rekening.
Vader, tot zijp jchtcr: -- Dwaze meid. Als
je dien armer, s.akker trouwt, waarvan moetje
dsn leven
Dochter: O, dat hebben we al uitgetekend.
U weet wel, dis oude kip. die ik van tante ge
kregen heb
Vader: Nu ja, w»l zou dat?
Dochter: Ik heb in een kippenboek gelezen,
dat een goede kip in f*r. jaar twint g kuikens
geeft. Nu, hst volgende jaar heb ik dan 21 kip-
