Stadsnieuws.
Gemengd nieuws.
Een verwaarloosde jkunst.
Da «Dordr. Cour." bespreekt de verwaar
loosde kunsten in 't algemeen en blijft wat
langer stilstaan b\j die van den architect
de schoone bouwkunst.
De architect, die de eerste man moest
zijn in de stad, omdat hij de kunstenaar is,
dieonvervreemdbare kunst geeft en, behalve
voor het mooi van 's menseben woonstee,
zorgt voor het stedenmooi, die dus het zeld
zame voorrecht heeft tegelijk kunst voor deu
enkelling en kunst voor allen te maken, de
man die voor eeu huiselijk volk als het
Nederlandsehe de heiligdommen moet bou-
wen, neemt lang niet de eerste plaats io,
doch wordt gerangschikt naast den timmer
man, die op een goeden dag zijn schootsvel
afdoet, een hoed opzet, eeo boordje gaat
drageu ep een bord met «architect" erop
aan zyn deur bevestigt.
Zoo schrijft de »D. C." en het blad gaat
dan voort:
En het publiek onderscheidt niet tusschen
huis on buis, als hel maar zouwntaf is on als
er maar nette voegen tusschen de steentjes
7ijii gemaakt. De afschuwelijke buitenwijken
onzer steden worden door do groote meerder
heid heel voldoende gevondenen 99percent
gaat door de nieuwe straten zonder het spook
der leelijkheid te zien rund waren.
Inderdaad het is wel een opmerkelijk
verschijnsel, dat het gevoel voor bouwkunst
7Óo geheel on al zoek is geraakt.
Nu zijn daarvoor wel redeoen te vinden.
De tot nu toe in de meeste steden gevolgde
grondpolitiek leidde er toe, zoo weinig moge
lijk geld in de nieuwe huizen te steken.
Met zoo weinig mogelijk materiaal en kos
ten trachtte men eu tracht men nog
een maximum van zoowat verhuurbare woon
ruimten te makeu, zich evenmin bekom
merend om de duurzaamheid als de kunst
waarde der aldus gevormde producten.
Ei de architecten gevoelden zich achteraf
gesteld, werden landziekig en zochtenzoch
ten naar oude voorbeelden en naar Ëngelsche
voorbeelden en naar nog weer andere voor
beelden. De stijl van dezen tijd wil maar niet
komen.
Daarmee zij natuurlijk niet gezegd, dat er
niet uitstekend architecten zijn, die mooie
dingen maken. Integendeel. Doch over het
geheel kan de bouwkunst in dezen tijd van
kunst maar niet bij de zusterkunsten in de
pas komen hd blijft zij zoeken naar nieuwe vor
men, nu zij zooveel nieuw, interessant mate
riaal tot haar beschikking heeft. Doch zij
lijdt onder het gemis van belangstelling van
het publiek.
Wil men dan ook serieus een herleving
van dezo kunst der kunsten, dan zal men
moeten beginnen met hetgeen bijvoorbeeld in
de muziek met zooveel succes gedaaD wordt:
de kunst popularisseeran door betere begrip
pen daarover onder de groote menigte te
verspreiden, die thans wel van geen andere
kunst zóo ver staat als van de bouwkunst.
Men praat tegenwoordig zooveel over ste
denmooi eu bescherming van hel eigenaardig
mooi der oude steden. Doch men zal nooit
veel verder komen, indien men de bevolking
niet leert wat mooi is en wat niet mooi op
het gebied der bouwkunst.
Eerst wanneer men zóo een vraag naar
scboooheid geschapen heelt, zal er meer
aanbod komen en zal er nieuwe vreugde
komeu bij bet genieten van het kijken naar
het mooie nieuwe.
In dit boekje komt o.n. de volgende mede-
doeling voor
«De in 1910 afgegeven Kiloraeterboekj s
van 500. 1000 en 5000 K.M. zijn niet geldig
op de lijnen der H. IJ. S. M.zij kunnen
evenwel, zoolang hun geldigheidsduur niet
is verstreken, op de stations van S. S., N. C. S.
en N. B. 1). S. tegen nieuwe boekjes wolden
ingowisseld, waarbij de prijs, betaald voor
de nog ongebruikte, mits niet uit een vorig
boekje overgeschreven Kilometers, in min
dering wordt gebracht van den prijs van
het nieuwe boekje".
Tegen 1 Januari, den tijd waarop de nieuwe
tarieven worden ingevoerd, komen we terug
op deze zaak.
Mr. J. K. H. de Beaufort is bij Kon. besluit
benoemd tot lid vun don Voogdijraad te
Utrecht.
Aan den heer C. Gcyl is, op zijn verzoek,
met ingang van 1 Mei eervol ontslag ver
leend uls landmeter i ij het kadaster.
De »St.-Ct." voor heden bevat een Kon.
besluit van 12 December, waarbij, „het
noodig achtende, dat tot bevestiging dei-
overtuiging omtrent de noodzakelijkheid
van de geldelijke en persoonlijke lasten
voor de verdediging des lands op het volk
gelegd, een onderzoek worde ingesteld",
hiertoe een commissie wordt benoemd, welke
zal zijn samengesteld als volgt
lid en Voorzittermr. P. C. 't Hooft, lid
van de Eerste Kamer;
leden (in alphabelische volgorde): L. F.
Duymaer van Twist, lid van de Tweede
Kamerjhr. mr. .1. de Geer, id.C. L.
M. Lambrechtsen vun Riithem, civiel mge-
nieur; K. ter Laan, lid van de Tweede Ka
mer; mr. H. P. Marcbaul, id.; J. B. Ver-
hey, id.; dr. P. J. F. Vermeulen, lid van de
Eerste Kamer; A. C. A. vau Vuureu, lid
van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.
Adviseerende leden (in alphal), volgorde)
kolonel N. Bosboom, commandant van het
'2e regiment veld-ariillerieA. J. Doorman,
raad-adviseur, hoofd der IIIo afd. van het
Departement van Oorlog; Initenant-kolonel-
kwartiermeester C. J. H. J. Schuak, boofd
der VIHste afd. van dit Departement, en
C. de Vries, gep. majoor der genie van het
Indische leger, die tevens als Secretaris zal
optredeD.
De opdracht van de commissie zal zijn als
volgt: Opdat de overtuiging omtrent de
noodzakelijkheid van de geldelijke en per
soonlijke lasten, welke de verdediging van
het land eischt, op afdoende gronden geves
tigd mogen zijn, een onderzoek io te stellen,
of de daarvoor gebezigde gelden en persoou-
lijke diensten volgens de bestaande wetten
op de meest economische en doeltreffende
wijze tot verzekering van de weerbaarheid
des lands worden aangewend, met de be
voegdheid om tevens van haar gevoelen te
doen blijken omtrent wijzigingen, die in de
bestaande wetten, uit dat oogpunt beschouwd,
b diooren te worden aangebracht.
De commissie is bevoegd, adviezen in te
winnen van person n, tot het leger be-
hoorende en buiten de commissie staande,
alsmede tot het verrichten van reizen iD bei
belang van baar arbeid, terwijl de leden dei-
commissie gerechtigd zijn tot hit indienen
van afzonderlijke nota's omtrent onderwer
pen, tot de opdracht behoorende.
De Nota betreffende de kustverdediging
is opgenomen in de ochtendbladen der groote
couranten van beden en beslaat in het
nHdbld." een kleine 12 kolommen druks.
nog niet ingekomen en het afbreken der
diplomatieke betrekkingen te Petersburg, 4
Fcbruai i ten 4 uur namiddag, werd van zóo
weinig gewicht geacht, dat de admiraal Alexe-
jew, stadhouder van het Verre Oosten, resi-
deereude te Port-Arthur, bet nog niet noodig
hid gevonden, zelfs den vesting-commandaDt
of een der andere onderbevelhebbers daar
mede in kennis te stellen.
In dien nacht lagen op de buitenreede alle
eerste-klasse schepen van bet eskader10
stuks. De eskader-commandant, vice-admiraal
Starok, bevond zich op het pantserschip
>Petropawlowsk" alle officieren waren sedert
van het vallen van den avond aan boord.
Duiten, in het duister, speurden de twee
torpedobooten van dieust, tot 20 mijlen in
zee. Hun was bevolen, zich zonder bevel
niet gevechtsklaar te maken en eerst na
terugkeer op de reede te melden wat zij
hadden gezien.
Plotseling oütdekken zij de zwarte Japau-
sche torpedobooteu. Op grond van hun
instructie openen zij evenwel niet het vuur,
waardoor zij het eskader hadden kunnen
waarschuwen. Neen, de «Unbavreesde" en
de «Geduchte" keerden naar Port-Arthur
terug en kwamen bij hun vloot aaD
tegelijk met de Japanners. Toen decomman-
daut van de «Onbevreesde" zijn melding over
het verschijnen van den vyand op het vlag-
geschip bracht, was de «Dallada" reeds
door een Japansche torpedo getroffenon
middellijk daarna ontviugen de «Retwisan"
en «Zessarewitsch" torpedo-treffers.
Op het eerste oogenblik voeren de elf Ja
panners ongestoord tusschen de Russische
schepen rond niemand schoot op hen, hoe
wel het geschut geladen was, waarschijnlijk
omdat men ze voor eigen torpedobooten
hield.Toen werd op de schepen alarm gemaakt
en ongeveer 11.30 's avonds begon een
leveudig vuuréen Japansche torpedoboot
moest het geag betalen en verdween in de
diepte, doch «Pallada", «Retwisan" en
«Cesarewitcb" lagen met gapende wonden
vast op het zand bij den haveningang.
Achter de coulissen speelde zich echter
óok een drama af. Immers, hoe verrassend
deze nachtelijke overval zelfs voor den
vestingcommandant was, bewees zijn schrif
telijke vracg, 11.45 's avonds aau den ves
ting-staf gesteld: «Wat is dat voor een ge-
vuur? Luitenant-generaal Stoessel". Door
den vestingstaf werd oumiddellijk telefonisch
bericht bij den marinestaf iugewonnen,
waarop aan generaal Stoessel 11.50 het
antwoord gezonden werd: «De marinestaf
deelt mede, dat een oefeningsvuur—- afweer
vau een torpedo-aanval gehouden wordt".
Eerst om 1.20 's nachts, dus ruim twee
uur na den eersten aanval, werd op bevel
van den stadhouder alarm geblazen, de troe
pen ijlden uit de kwartieren en begonnen
zich op te stellen. Daar evenwel geen van
de troepencommaudanten iets van het afbre
ken der diplomatieke betrekkingen met Ja
pan wist, verkeerden zij in twijfel of het
eeo oorlogs- dan wel een oefeningsalarm was,
en of scherp-, dan wel o-feniogspatronen
moesten worden uitgereikt. Ter opheldering
vroeg de vestingstaf telefonisch in de woning
van den stadhouder om nadere bevelen,
waarop diens persoonlijke adjudaut 1.25
'snachts mededeelde: «oorlogsalarm". Ten
slotte werd om 3 uur het kustfront bezet.
Over hetgeen zich op de reede had afge
speeld, ontving de vesting-commandant tegen
2 uur bericht van den stadhouder, bij wien
hij ontboden werd. De troepen echter be
speurden het eerst toen zi] bij het aanbreken
van den dag de verongelukte schepenzagen
liggen.
Zoo was met den eersten klap reeds bet
moreel overwicht aao de zijde der Japanners
en moest dit naast het zware materieele
verlies deprimeerend op de Russon werkeD.
Het bovenstaande is geen Seesiern-phanta-
sie over anno 19doch ontleend aan de
authentieke raededeelingen van den Russi-
schen Generalen staf, die, zonder eenige op
smukking en zonder aanzien des persoons,
de eerste betrouwbare schets van het in den
nacht vao 8 op 9 Februari 1904 voorgeval
lene geeft.
En nu de leering.
Indien ons zoo iets zou overkomen, zou
den wij het beter doen Zouden wij gerust
het oordeel van de geschiedenis mogen af
wachten Zooals nu de kustverdediging is
geregeld, beslist niet.
Men stelle zich een oorlogshandeling voor,
analoog aan de bovengeschetste, byv. een
onverboedscbe torpedobootaanval op de groote
zeesluizen te IJmutden, die de ioundeering
van de Amsterdamscbe stelling bebeerscbeD.
Met zeer veel genoegen, schrijfc een lezer,
heb ik de brochure van dr. Te Lintum ge
lezen hier en daar ben ik meegesleept door
zjjn betoog.
Maar of by 't bij het rechte eind heeft,
of we werkelijk zoozeer kunnen vertrouwen
op het fatsoen van onze buren
In ieder geval stelt bij ons voor een bui
tengewoon lastige keuze.
Even moeilijk ais het Kabinet weldra de
Volksvertegenwoordiging.
In de vergadering der Tweede Kamer
heeft de Minister van Justitie meegedeeld, dat
hij met het oog op de verdeeldheid, welke
in de middenstandskringen bestaat over de
vraag op welke wijze de strafrechterlijke
bestrijding der oneerlijke concurrentie dient
te worden geregeld, tot de indiening van een
desbetreffend wetsontwerp voorloopig niet
kan overgaan, doch dat hij wil wachten tot
de zaak wat meer bezonken is.
Deze tijding zal door de middenstanders
zeer zeker met groote teleurstelling worden
ontvangen.
Eu juist die verdeeldheid bewijst, dat
voorziening wel zeer dringend noodig is.
De Amersfoortsche apothekers maken nög
meer schco).
Het «Pharmaceulisch Wkbld." bericht,
dat, behalve te Roermond, waar de Zondags
rust sedert 1 November is ingevoerd, ook te
Arnhem des Zondags de apotheken op éen
na worden gesloteD, op de wijze zooals dit
ook te Venloo en te Hilversum geschiedt,
terwijl Zondagssluiting met Ingang van 1
Januari ook te Maastricht io overweging is
Behalve bet reeds aangekondigde gidsje
van de H. IJ. S. M. zal 15 December ook
voor luttelen pi ijs worden verkrijgbaar gesteld
een Overzicht van de voornaamste bepalingen
der nieuwe reizigers-tarieven op de lijnen
der Maatschappij tot exploitatie van Staats
spoorwegen.
Met speciale machtiging van H. M. de
Koningin zijn drie Javamsche edellieden,
thans student te Leiden, toegelaten tot een
vrijwillige verbintenis als adspirant-vaandrig
j bij het reserve-kader der infanterie.
Binnenkort zullen zij (lus bij de Militaire
school-compagnie hier worden opgeleid.
De proef om de generale repetitie der
uitvoering van de zang-afdeeling van Toon
kunst toegankelijk te stellen tegen zeer ma
tigen prijs is volkomen geslaagd.
Gisteravood was ruim de halve zaal van
„Amicitia" gevuld.
De repetitie zelve belooft voor hedenavond
een ongewoon goede uitvoering van twee
werken, welke beide voor 't eerst io ons
land worden ten gehoore gebracht.
Het Utrechtsch Genootschap voor Land
bouw en Kruidkunde hield Zaterdag te Utrecht
zijn Algemeene vergadering.
De reglements-herziening kwain daarin
tot stand. Onder meer zal de naam voort
aan zijn Utrechtsch Landbouw Geoootschap,
bij verkorting U. L. G.
Thans wordt druk gearbeid aan de voor
bereiding van de groote provinciale tentoon
stelling, welke van 25 tot 31 Juli op «Birk-
hoven" wordt gehouden en waarover de
Prins der Nederlanden het beschermheerschap
heeft aanvaard.
Bij advertentie in dit mimmer wordt aan
gekondigd, dat dr. J. A. ^öyerrhan, uit Amster
dam, ann=tanden Donderdagavond in de plaat
selijke afdeeling van den'Ned. Protestauten-
Bond zal spreken over: De raensch en het
levenslot.
Het eerste elftal van Quick werd Zondag
mot 0—4 geklopt door N. E. C. uit Nymegen,
dat zóo uitmuntte door ruw spel, dat de
scheidsrechter een paar malen tusschenbeide
moest komen en zelfs aan hot spoorweg
station de gemoederen nog niet tot kalmte
waren gekomen"*'
Het Vijfde hield er, op eigen terrein, het
eerste der H. V. C. onder onder met 4—1;
de rust ging met 1—1.
Het tweede der H. V. C. moest op eigen
terrein met 2—3 verliezen van D. O. O., uit
Utrecht. De rust ging in met 0—2.
De korfbalclub A. V. O. G. behaalde in 't
laatste kwartier een 2—0 overwinning op
bet tweede twaalftal van D. E. V., uit Am
sterdam. De rust ging in met 0—0.
Een al te haastig wielryder, die gister
ochtend eens buitengewoon ving een bood
schap wilde doen, heeft ervaren, dat haastige
spoed zelden goed is.
Op de Wuytierslaan tornde hij zóo hard
tegen een boom op, dat zijn karretje hope
loos gehakkeld was eo hij bovendien heup
en schouder ontwrichtte.
In de Wijersstraat botste een auto tegen
eon lantaarnpaal, die als glas afknapte.
Een minderjarige jongen, die hier in een
logementje werd aangetroffen, is op transport
gesteld naar Utrecht eu daar naar het ouder
lijk huis geleid.
In den laatsten tijd hadden jongens hot
herhaaldelijk voorzien op banketbakkers
winkels; het beste was hun in deu regel
nog niet goed genoeg.
Thans heeft de politie een der bengels, een
15-jarigen knaap, weten te betrappen. Tegen
hem is proces-verbaal opgemaakt.
De rotgenooten mogen wel oppassen, want
de politie is onverbiddelijk eo zal voorgoed
een eind maken aan deze soort diefstallen.
De Rechtbank te Utrecht veroordeelde
gister den opperman uit Amersfoort, die in
de kermisweek W. L. in de long Btak en in
den hals sneed, wegens het toebrengen van
zwaar lichamelijk letsel tot een jaar gevan
genisstraf; don 70-jarigen arbeider, die óok
in de kermisweek J. M. C. van den 1. den
wysvinger der rechterhand afbakte tot twee
maanden; en den Amsterdammer,die24Juli
1910 zonder eenige aanleiding eeu revolver
schot loste op den Gemeente-veldwachter van
Scherpenzeel tot twee jaar.
Laat ons vooorzichtig zijn eer wij harde
dingen zeggen en kwade dingen denken wij
kennen niet den strijd, die in menig hart
werd gestreden.
T7it den omtrek.
Da Gemeenteraad van Barneveld heeft in
beginsel besloten het typische Riadhuis,
dat in 1800 werd gebouwd, aanzienlyk te
vergrooteD.
Te Barneveld werd eenige dagen geleden
aan een bediende van een kassierskantoor
aldaar opgedragen eenige werkzaamheden
buiten die plaats te verrichten. Hij is echter
sedert niet op het kantoor teruggekeerd.
In betrekkelijk korten tijd is dit reeds de
derde bediei da, die op ongewone wyze zyn
betrekking op dat kantoor heeft verlaten.
Het veertiendaagse!) blad «De Luchtvaart",
het officieel orgaan der Ned. vereeniging
voor luchtvaart, deelt niets mede omtrent
plannen voor een internationale vheg-demon-
stratie op de terreinen van de firma Verwey&
Lugard begin volgend jaar te houden.
Wel verluidt, dat bij den Raad der Ge
meente Soest is ingekomen een verzoek van
de Protestantscbe kerk te Soesterberg om
de vlieg-demonstruties te Soesterberg niet
meerop Zondag toe te laten.
Nog dezo maand zou dit punt aan d6 orde
komeu.
Voor den bouw der Chr. school te Soes
terberg is een gift van f1000 ingekomen en
een van het zelfde bedrag toegezegd.
De Gemeenteraad van Zeist besloot mei
41 stemmen tegen 1 tot stichting van een
electrische centrale voor licht en kracht.
Een bedrag van f225 000 werd voor den
bouw en de installatie van het nieuwe Ge-
meentebedryf beschikbaar gesteld.
Electrische drijfkracht te Zeist, 't Is om
er jaloersch op te worden.
Behandeling van kleine wonden. De kleiüe
verwondingen, die het dagelijkech leven zoo
dikwijls veroorzaakt en ona brengt, aldus Vr.
in het „Medisch Weekblad", zyn niet alleen
een bron van onaangenaamheden, doch dikwijls
ook een bron van gevaren. Zij eischen daarom
veel grooter zorg dan men er wel aan pleegt te
besteden en absoluut zekere behandeling.
Da tegenwoordig gebruikelijke maatregelen
bij de behandeling van zulke verwondingen kan
men niet doelmatig noemen. Het zoo geliefkoosd
uitwasschen der wonde brengt, het moge een
voudig met water Wan wel met een antisepticum
gebeur -n, geen zuivering, doch in vele gevallen
juist vervuiling. Het op de handvlakto zittende
vuil wordt in de wonde gespoeldhet blyft
