Stadsnieuws.
êrStnS'.K'G-J 6,1 vatl ha¥er lüt
ktrafplaals„ik ben geen landverrader, maar een zaken bevondeo hij vestigde een geregeld
patriot". Wie w-ei thans niet, dat dit woord waar ia
inalleD deele w4ér?
Als een vroom Christen slierf hy, bet .Heer, m
Uwe banden beveel ik m'gn geest" op de lippen
en in 't bart.
Zgn naam xal geëeerd blijven van geslacht tot
geslachte, xoolaog oud-Holland staat.
Dat nu ook wij mogen opstaren tot xyo beeld.
Toen men op het Siauousplein was gekt-
men en zich had geschaard vóór het beeld,
verwijderde de beer A. M. Tromp van Holst,
thans Voorzitter der vereeuigiog, bet omhulsel.
Dr. Rev-iders zetde toeu:
Ja, dat is wel, naar Vondel's woord „grootvèAr,
van wiens deugd geen eeuwen zuilen zwygen".
Dit geelt ons 'tberl I van de scherpzinnige, werk
zame, kracbtige 6guu~, 'lie aan zijn Gemeenebest zóo
onwaardeerbare dienstrn bewees.
Acutt'aar Bestuur der Gemeente vsn Amersfoort
aan u dragen wij dit beeld over vsn den m»n. die in
uwe stid werd opgevoed, opgeleid lot hetgeen bij Uter
is geworden. Wy vragen niet of gij 't ia eere wijt
houden, wy w e t e n, dat gij dit doen zult. Ook gy zult
gevoelen, dit. al is deze pl. cbtigbeil ook gedeeltelijk
een locale,zij tocb tevens een nationale is. Mannen en
vrouwen eo verceoigiogeo uit gaoscb ons laad. Oranje
aan't hoofd, eeren den groot n, den voortr. ffeiijken
meoBCb. En gij zult b.t, als wy, besc ouwen »ls een
onscnaibaar voorrecht, d«t juist binnen ouze veste
dit beeld verrijzen moebt.
Aanvaard het; wy bieden het u asn, vol waardee
ring voor uwen onscbaibaren ateun.
De Burgemeester n>m alsDu het
woord om de commissie hulde te brengen
voor de sympathie, welke zij hg stadgenoot
en landgenoot wist op te wekken om dit
fraai gedenkteekeo tot stand te kunnen
brengen en zijn diepe erkentelijkheidjuit te
spreken voor dit schoon geschenk aan de
geboort-istad van dezen grooten vaderlander.
Krachtens Raadsbesluit van 27 September
1903 ben ik gem-.chtigd dit gedenktecken
voor de Gemeente in eigendom te atnvaar-
deu en ik geef U de verzekeiing, dat de
Gemeente het steeds in groote eere zal
houdeD.
De vertegenwoordiger van H. M. de Ko
ningin legde nu een palmtak met oranjelint,
waarop het door de Koninklijke Krooo ge
dekte naamcijfer H. M., tegen het voetstuk,
waarop bijna anderhalve Meter booge bron
zen buste is opgesteld.
De Burgemeester en de heer A. M. Tromp
van Holst verzochten baron Van Hardenbroek
aan H. M. dank/ie willen zeggen voor H. D.
belangstelling.
Hiermede yfas de plechtigheid, die een
hoogst eenvoudig karakter had, geëindigd.
Het is «hier ondoenlijk, in éen zoo kort
bestek als waarover we hier beschikking
bebbeo, uiteen te zeiten welk een buiten
gewoon man Joban van Oldenbarnevilt is
geweest, seen man, singulier in alles", ge-
lgk een tijdgenoot vau hem schreef.
Hij werd den 14 September 1547 geboren
te Amersfoort, w„ar zijn grootvader zicli
metterwoon vestigde en waar hij, aan de
Latijnsche school, zijn eerste onderricht ont
ving. In 1564 en 1565 oefende hij zich te
's-Gravenhaue in de praktijk van het recht,
was iu 1566 student tei Leuven, het volgende
jaar te Bourges, dat hij om den derden gods
dienstoorlog moest verlaten en vanwaar hg
zich naar Keuleu begaf. In 1568 studeerde
bij te Heidelberg, het volgende jaar reisde
hij dc or Italië en in 1570 vestigde^ hij zich
als advocaat te 's-Gravenhage. In 1572 werd
hij advocaat voor den Hove van Holland en
toen in het zelfde jaar President en Raden
van dat Hof uit Den Haag Daar Utrecht
gingen, was hij een van de drie advocaten
die zich stelden onder het gouvernement
van den Prins. Sedert ook beleed bij open
lijk den Protestantschen godsdienst.
In Februari 1573 week hij met den Prins
uit naar Delft en van dien tijd totzijn dood
is zgn geschiedenis tevens die van roemrijk
Holland. Hij trok mee uit voor het mislukt
ontzet van Haarlem, werkte mede aan het
ontzet van Leiden en tot de defensie van
Zierikzee en woonde als commissaris lot de
.'aken van oorlog 25 krijgsverrichtingen bg
Na de Pacificatie van Gent, 8 November
1576, werd hij Pensionaris van Rotterdam
en was in 1579 gedelegeerde ter Unie van
Utrecht.
Hg was het, die na den moord op den
Zwijger, 10 Juli 1584, op de bres stond van
den Dauwelijks als onafhankelijk erkenden
Staat. Hij wist den steun van Engeland te
verkrijgen in onzen worstelstrijd tegen
SpaDje, maar ook bij was de mao, die den
handel beschermde tegen de pogingeD van
Leycester om dien te fnuiken een diad
van goede vaderlanderscbap, welke de eerste
aanleiding was tot zijo ongelukkig einde.
Hij was 't, die Prins Maurits wist te doen
verheffen ook tot Stadhouder van het Sticht,
die een groot aandeel bad in de kerkorde
ning, die den tocht van Heemskerk cn Ba-
rendsz bevorderde, de oprichting der Oost-
Indische compagDie bewerkte, het Twaalf-
jirig bestand mogelyk maakte en die het
Gemeenebest een gt eerde plaats ver
schafte onder Europa's mogendheden.
fn plaats dat de Republiek nieuwe krach
ten opdeed gedurende deD rusttijd Van het
Bestand, werd bewaarheid hetgeen Maurits
had gevreesdbij de rust naar buiten laai
den op de btnnenlai.dsche twisten. Hevige
kerkgeschillen barstten los en werden gaan
deweg Staatsgescbillei;. Onbeschrijflijk was
welhaast de verwarring, waarin zich 's lands
bewind en bracht orde in den toestand der
geldmiddelen. Met éen woord hij grondvestte
de Republiek, welke Maurits beschutte tegen
buitenlandse!) geweld.
Hij is gevallen als slachtoffer der heftige
partijtwisten. Onder den schijn van een
rechtspleging bijna alle 24 rechters, expres-
selijk bijeen geroepen, waren zgn persoon
lijke vijanden heeft men den Staatsman,
die 43 jaren den lande zoo uitnemend beeft
gediend en die in e-»n tijdvak van zoo groote
beroering bovenal zijn tij'lgenooten uitblonk,
verwijderd en 13 Mei 1619 ter dood gebracht,
doch niet otiteerd.
Het is een daad van groote piëteit aan de
nagedachtenis van dezen Amersfoorter, aan
wien ">ls land zoo heel veel is verplicht,
welke gister is vervuil en die de Vereuoi-
ging *Johan van Oldenbarneveld" tot groote
eere strekt.
Zij deed daardoor in vervulling gaan bet
woord uit Vondel's »Palamedes";
ïDe tijd en heelt niet weg genomen
Den grooteo roem van dezen vromen.
Tnans blinkt zijn deugd voor iedereen".
Herinnerd zij, dat hier morgen alleen ge
neesmiddelen worden gereed gemaakt in de
aputneek van den heer J. J. P. van Wisse-
liDgb, Langstraat bij de Kamperbinnenpoort.
Uitslag van de I eden in district I gehouden
herstemmeiog voor éen lid van den Gemeen
teraad, ter voorziening in de tusscheutijdsche
vacature, ontstaan door het bedanken door
den lieer M. L. Celosse.
Aantal kiezers1088
OpgekomeD718
Blanco en onwaarde7
lltgebracht zijn op de heeren
J. van der Wal Kz467
P. 3. R. Wulterbeek244
Zoodat gekozen is de heer
J. van der WAL Kz.
Bij da stemming op 21 Februari wane de
cyfers deze;
Opgekomen753
Blanco en van onwaarde23
Volstrekte meerderheid766
Uitgebracht werden toe op de heeren
J. Hofland92
J. van der wal Kz362
P. S. R. Wolterbeek276
zoodat hers'emmiog moest plaats hebben.
(In de stxds-editie van het vorige nimmer reeds
meegedeeld).
Nu door deo Raad in beginsel is uitgemaakt,
dat de betrekkingen van Gemeente-geneesheer
en Geneesheer-directeur van bet St. Elisa
beths gast- ol ziekenhuis niet onvereenig-
buar zijn, heeft dokter Joiisseo aan Burge
meester «n Wethouders meegedeeld, dal hij
verder voor een herbenoeming tot Gemeente
geneesheer niet in aanmerkiDg wenseht te
komen.
Met het oog op enkele ernstige patiënten
heeft bij zich bereid verklaard, de stadi-
pit.ëuten te blijven verzorgen, tot in de
vacature zal zijn voorzien.
De aandacht van belanghebbenden, en dat
zijn en z-er velen, zij gevestigd op de ken
nisgeving aan bet hoofd van dit nummer
omtrent deo herijk van maten en gewichten.
Onachtzaamheid kan leiden tot verbeurd
verklaring van de niet behoorlijk gegkte
voorwerpen.
De akte Nuttige handwerken werd alsnog
behaald door de jongedames J. M. Robbers,
M. H. L. Weterings en J. C. Wetering?.
Pater Chr. Boomaars, Directeur van het
R«-traite-huis bij nBirkooven" is benoemd tot
Directeur van het op te richten Retraite-buis
te Roosendaal N. B. en zal hier worden
vervangen door pater H. Mosmans.
De heer Tb. F. van detPoll, die met eeD
groot aantal collega's ook van de geïllu
streerde weekbladen gister de onthulling
van het gedenkteekeo van Johan van Oldcn-
baruevelt in beeld bracht, toonde ons reeds
hedenochtend een paar welgeslaagde kiekjes
daarvan.
Aan het Bestuur der vereeniging bood by
gister twee photo's aan van het huis, waarin
de latere Raadpensionaris hinr zou hebben
gewoonddat op den boek van de Muur
buizen eu bet Lombardsteegje, bij de Korte-
gracht.
Die photo's zullen wel worden gevoegd
bij de zoo belangrijke verzameling »01den-
barneveldtitoa" in het museum der oud
heidkundige vereeniging »Fiehite".
In den ouder lom van 68 ji3r is Donder-
avond zeer onverwacht iu de therapeutische
inrichting aan de Roemer Visscherstraat te
Amsterdam overleden overste O. G. H.
Heldring, oud-luitenaot-kolonel van het 5e
regiment infanterie.
Hg was een der mede-oprichters van O.
G. A., van wslke vereeniging hij Commissaris
en later Voorzitter was.
Ia breeder kriog is bij bekend als Voor
zitter van de Vereeniging tot bevorderiog
van het vreemdelingenverkeer te Amersfoort,
welke h«m, by zijn vertrek naar Renkum,
het Eerelidmaatschap aanbood als Voorzitter
van de oudheidkundige vereeniging aFlehite
en als Voorzitter van de vereeniging »Johan
van Oldenbarneveld", welke laatste hij be
kleedde tot zijn verscheiden.
In Juni des vorigen jaars trof hem hi t
ongeluk, bij het afscheid nemen van gasten
aan de stoomtram, door een passeerende auto
daar tegen te worden geworpen. Ofschoon
de daarbij bekomen kneuzingen zich niet
ernstig lieten aanzien, mocht hij bet ziek
bed niet meer verlaten en bracht ook de
hulp, die bij te Amsterdam hoopte te vinden,
geeu beul.
Zijn nagedachtenis zal te Amersfoort in
groote eere worden gehouden.
Zijn stoffelijk hulsel wordt aanstaanden
Maandag ter aarde worle besteld op «Zorg
vliet!", aan den Amsteldijk bij Amsterdam.
De nieuwbenoemde gezantschaps-attacliés
jhr. mr. W. H. de Beaufort en mr. J. E.
baron Van Nagelt zijn onderscheidenlijk be
stemd voor II. M. gezantschappen te Tokio
en te PekiDg.
Mevrouw H. S. E. van RoodBurgers is
aan de Rijks-universiteit te Leiden bevor-
De Minister van Oorlog zil aanstaanden
Vrijdag een bezoek brengen aan de kazernes
te Amersfoort.
Ook morgen van 16 i»t 4 uur zijn in
„Amicitia" te bezichtigen de aquarellen en
schilderijen, die door de goede zorgen van
Kunstbeschouwingen" zijn ten toon gest-d i.
Van A. L. Ko-t ir, uit Haarlem, beroemd
om zijn bloembollenvelden, is er een prachl-
stur, dat reeds alleen den gaug naar de
tentoonstelling overwaard is.
Krabbé, uit Laren, exposeert monotypen
heel knap werk.
Zij ootleenen bun naam hieraan, dat zij
zijn geschilderd op zink, waarna éen enkele
afdruk is gemaakt op aquarelleer-papier.
Onze stadgenoot de heer Van Weezei Errens
zond een ni-uw werk, bloeiende heide bij
avond (in Je nabijheid van »De Treek"), be
nevens nieuwe etsen, welke hij óok exposeert
op de wereld-tentoonstelling te Rome, waar
zij door de jury werden aangenomen, en
tevens in 's Ryks-prentenkabinet te Amster
dam.
Wie 11 Maart deo feestavond ter gelegen
heid van hei 25-jarig bestaan der Muziekschool
van xTuonkunsl" wil bijwonen, raadplege de
daarop betrekking hebbende advertentie in
dit nummer.
De plaatselijke afleeling van da Vereeni
ging voor vrouwenkiesrecht houdt Maandag
avond een prop tg inda-vergaderiog, waarbij
mejuffrouw S. C. de Groo', uit R ittetdiru,
zal voordragen d Wat Marijke rr van denkt"
en eeni>;e dames en heeren uil Utrecht zul
len opvoeren »Eeu belofte".
We herinneren nog even er aaD, dit de
heer C. R. Dry ver hedenavond in »De ver
gulde zwaan" zgn lezing zal houden over de
regels van het voetbalspel.
Het tweede el 11 1 der H. V. C. ontvangt
morgen achter »Kustoord" de voetbalclub
van Het Negende, uit Harderwijk.
De Tweede Kamer heeft gister, ondanks
krachtig verzet van den Minister van Justi
tie, met 36 tegen 34 stemmen aingenomen
een amendement-Van Vuuren om bij wed
rennen niet alleen bookmakers, maar ook
deD totalisator te verbieden.
Door dit iu paardensport-kringen onver
wachte besluit is bet nouden van rennen eu
draverijen in Nederland, veroordeeld. Zie
hier de meening der heeren jhr. C. de Pes
ters, Secretaris, en J. van Stolk, oud-secre
taris en Bestuurslid der Nederlandsche Hard
draverij en renvereeniging, die de sport-re-
dacteur van »l)e Telegraaf", even nadat het
telegram hem bereikte, in de gelegenheid
was, in het bureau van die vereeoigiDg aan
te treffen.
Immers, nu ook de totalisator verboden is,
zal ongetwijfeld het publiek wegblijven, zoo
dat de organiseerende vereenigingen alle
bronnen van inkomsten zullen misseD, waar
door zij in de onmogelijkheid zullen zijn,
prijzen uit te loven.
Dit besluit maakt niet alleen, dat 6(10 a 700
course-paardeD, die dikwijls voor zeer hooge
prijzen werden aangekocht, sterk in waarde
dalen, maar tevens, dat alle jockey's, pikeurs,
helpers eu allen, die een betrekking hadden
bij het course-wezen, broodeloos wordeD.
Bovendien bestaat er wel degelijk een
„fonds ter bevordering der paardenf kkerij
in Nederland", dit gesubsidieerd werd door
alle course-gevende vereenigingen, die een
gedeelte hunner winst van den totalisator daar
voor af-tooden.
Door het amendement-Van Vuuren wordt
dus inderdaad de paardenfokkerij een nek
slag toegebracht.
De keerzgde is, dut de concours-hippiques
zullen opleveD.
In het toonkastje van den heer J. W.
Wentzel aan de Kortegracht slaat thans een
van de prachtige
byzorder M«« ^°e5t„r,«nrja.;hthob<lon-
Barbets, eeo b»oa"'j c A. 'Ie Jong.
soort, -l'" "'"i"'er reeds gel"»1 °"ar
De drie J'"1?™ va„ „der en moeder
uit' gen de hoogste pryzen
SE. K"TP»V;„hTee'eni.ah me, Inin een
Perceel 1. g 1(J Jn bod
Sb«rop"?i»«.nVkoehtdoor den heer
J -Boshuizen voor - da
II effstraat 18, groot 8.06 A. In bod
getocht voor (5800. en gekocht door den
h'?°- w^heerenhuizen met
^(SS"eór'g^do,,dc. heer... van
deperc" 5—9* Bouwterrein 41.48 Aren. Io
kan echter het Administratiegebouw, groot
3 95 Aren ™or heerenhuizen meteen huur-
waarde van minstens f 300 Gekocht door
den heer H. Noorman voor f 128U.
pp..c 11—13. bouwterrein, bchimmelpen-
ninckst'raat, hoek Hooglandscheweg, groot
6 97 Aren, voor woningen van minstens
(130 huurwaarde. Opgehouden voor (1220.
p.rr 14 Een heereuhuls Kleine Koppel
no. 2, groot 2.63 A.gekocht door den heer
H. Noorman voor (2780.
Pers 15—18. Vier woonhuizen aan de
Borstraat nos. I3-W- Verkocht voor (2000,
(2020. f2020 en (2040.
Perc 10. E™ pakhuis, St. Jonsstraat no.
12. groot 98 c.A.opgehouden voor fo8U.
Perc 20 Een heerenhuis aan de Breede-
Straat 'no. 5». groot 2.40 „A. Ingezet voor
f 1780 en gekocht door den heer J. van
Keulen voor f 2l£0.
De lantaarns van auto's en rijwielen moe
ten volgende week uiterlijk om 6.18, die
van de overige voertuigen niet later dan te
6.48 worden aangestoken.
Luitenant C. Gordijn is bij een zijner proef
vluchten gevallen en herft een enk«l ge
broken.
Een in de buurt zijode auto bracht hem
naar het Militair hospitaal.
Als gevonden zijn aan het Commissariaat
van politie aangebracht een zilveren lepel,
een zilveren vork en drie portemonaies met
Hoeveel ongenoegen zou vermeden kunnen
worden, indien men er zich met wat meer
tact op toelegde, zijn medemenscben te
willen begrijpen.
Uit dsn omtrek.
Nu de plannen voor een schouwburg- en
concertzaal te Baarn vrijwel van de baan
zijn, tracht men daar een openlucht-theater
te maken.
Zou de eenmaal beroemde „comedie" in
het Baarnsche bosch in eere worden hersteld
Het vroege voorjaar doet de menschen
de groote steden ongewoon vroeg naar
buiten verlangen.
Te Baarn is dan ook reeds veel verhuurd
i telken dage komen nieuwe aanvragen
van huurders en pension-gasten.
Door het Bestuur der Gooische Hoogere
Burgerschool met 5-jarigen cursus le Bussum
is besloten, iu verband met de opening dei-
school, in September a.?., over te gaan tot
de oproeping van leeraren ruet de bevoegd
heid om onderwijs te geven in de leervak
ken, welke gegeven worden op de Rijks
Hoogere Burgeischolen. De salarisseu zullen
gelijk zijn aan dia van de Ryks-scholen.
De cursus zal zeer waarschijnlijk geopend
worden met twee eerste klassen, éen tweede,
éen derde en éen vierde klasse.
In de »Nijk. Crt." vinden we de volgende
advertentif: D
»De ongenoode gasten op de bruiloft bij
H. van Voorst, in 't Nijkerkerveen, betuigen
aogs dezeu weg hun hartelijken dank voor
bet gul onthaal. Zij hebben volop genoten
van de kaas, rollade, advocaat, cognac en
brandewijn en geven de verzekering, dat dit
feest bij hen een aangename herinnering
aan zijn 40-jarige echtvereenigiog beeft na
gelaten 3
Brutaler kan 't haast niet en 't is een
treurig staal van de opvattingen in het Veen.
Het jongste numtnor van #Ue Auto"
bevat de mededeeling, dat het voornemen
°H b,J £anrrtuaüde manoeuvres in
Gelderland en Nood- rabant een ruim ge
bruik te maken van automobielen, wel tot
een totaal van 32 voertuigen.
Daze automobielen zullen worden gebruikt
tTLn hT !?er V:,n de paarden
of tnt hi? 108 VU" 00 K G' Per voertuig
Of tot het vervoeren vm reserve- af ions voe-
een totale belasuug van eveneens 500 K.G
De vergoeding zal zgn als voor paard en
