Stadsnieuws.
Gemengd nieuws
Mocht intusscheo ook dit voor het Rijk
nog te bezwarend werden geoordeeld het
geen echter moeilyk kan worden verwacht
om een reeds ti n tallen jaren bestaand on
recht tegenover de Gemeente-ambtenaren,
die alle anderen zagen voorgaan, goed te
maken, dan zijn er nog ver-chillende andere
middelen om tot uog lager bedrag te geraken.
Grootendeels in navolging van het verslig
noemen wij inkoop, door de ambtenaren, vaD
vroegere dienstjaren, zooals in 1905 met de
bijzondere on lerwijzers; verhooging door
thans reeds in betrekking zijaden van hun
'aarlijkscbe bijdrageverlaging van het vol
gens de burgerlijke pensioenwet geldend maxi
mum-pensioen van f3000. Ook ware te over
wegen een stelsel, waarin aan de tegenwoor
dige ambtenaren de keus werd gelaten tusschen
verhooging van jaarlijksche bijdrage, inkoop,
of niet-deelneming aan de pensionneering.
Dit laatste, bij invoering van pensioen
regelingen algemeen gebruikelijk, zal stellig
ook den pensioenlast nog verder doen ver
minderen. Inkoop of verhooging van bijdrage
in verband m«-l vroegere diensten zal zeker
bun gemakkelijk vallen, die, zooals in de
groote steden, voor vroegere diensten reeds
in een gemeentelijk fonds bijdroegen en bil
lijkheidshalve aanspraak bekomen op terug
gaaf van die bydragen. Ook zyn onder de
berekeningen tal vau ambtenaren opgenomen
met zeer geringe belooningen als bijv. f50
tot f 100 en de Gemeente-geneeshecren, die
eigenlijk voor de Rijk-spensionneering niet
als Gemeente-ambteoaren behooren te worden
aangemerkt, omdat zij andere middelen van
bestaan hebben.
Eindelijk zal ook de voorgestelde invalidi-
teits- en ouderdomsverzekering den pensioen
last der Gemeente-ambtenaren kunnen ver
minderen.
In het weekblad van den Ned. bood van
Gemeente-ambtenaren komt de redacteur in
een uitvoerige reeks van artikelen tot de
slotsom, dat bet Rijk met een jaarbijdrage
van f 250000 de pensionneering zou kun
nen tot stand brengen, welk bedrag waar
schijnlijk nog belangrijke vermindering zal
kunnen ondergaan.
In elk geval blijkt, dat tban9 niet meer de
vraag mag zijn of er een regeling zal zijn,
maar hoe zij zal wezen. Dat dan zooveel
mogelijk baast worde gemaakt en de Ge
meente-ambtenaren, die reeds zoolang heb
ben gewacht, zoo goed mogelijk worden ge
holpen. Men ga nu althans zoover als eenigs-
zins mogelijk is en late een regeling niet
langer geheel uitblijven. Langer inhouden
van alle aanspraken ware onverantwoorde
lijk. In de wereld der Gemeente-ambtenaren
zijn voor de vervulling van hun diersten
hartewensch thans aller oogen gevestigd op
de R-'geering, wier kabioets-forraateur het
als Minister nog kort geleden in de Tweede
Kamer een schand" noemde, dat een regeling
van hun pensioen nog niet beslaat. Met
de vervulliog van dezen wensch zal zeker
bevorderd worden een groot algemeen be-
laog.
Men zegt, dat de heer F. M. van Veen, die
6 Juli io het 1ste kiesdistrict tot lid van den
Gemeenteraad werd gekozen, de benoeming
niet zal aannemen omdat de Directie der
H. IJ. S. M. het niet gewenscht acht, dat
baar hoofdambtenaren zoodanig ambt aan
vaarden.
De heeren J. Dijk en A. Elzinga, onderwij
zers aan de openbare Lagere scholen aan de
Bet-M-aat en de Puntenburgerlaan, verwier
ven de hoofd-akte.
Ds. J. Pannebakker, te Nederhemert, heeft
volgens »De Nederlandero, aangenomen het
beroep naar de Ned. Hervormde gemeente
te Amersfoo;t, zoodat thans is voorzien in
de vacature-Vunderirik.
Bij het eind-examen der Hoogere Burger
scholen met 5-jarigen cursus in de Provincie
Utrecht zijn geslaagd van de eerste groep:
A. Jappe Alberts, G. J. Buijs, A. M. K.
van Dishoeck, W. van den Donker, A. H.G.
Holland, B. Valk en W. J. de Ruijter de
Wildt, van de gemeentelijke Hoogere Burger
school te AmersfoortT. A. van Haeften,
C. W. Heringa, W. F. van Langeveld en J.
Merken?, van de Rijks Hoogere Burgerschool
te Utrecht; P. de Haart, C. G. E. de Jong,
H. R. Schutte, J. Stevens, Pb. B. M. van
Straelen, A. Vis en L. Wrede, van de Ge-
meentélijke Hoogere Burgerschool te Utrecht;
benevens J. J. van den Heuvel tot Beichlin-
gen gezegd Baitoloth Rynders, van de Bij
zondere Hoogere Burgerschool te Utrecht.
Afgewezen 2 caodidateo.
Aan bet driejaarlijkach Wereldcongres van
dansleerareD, dat van 15 tot 20 Juli te Wee-
nen werd gehouden, D, volgens de Kamper
Crt.a ook deelgenomen door haar stadgenoot
den heer J. de Lange, die dit jaar in October
zijn 25-jarige werkzaamheid als dansonderwij-
zer hoopt te berdenken.
Zonder twijfel zal de heer De Laoge uit
de stad der scboone walsen menige verrassing
voor danslustig Nederland meebrengen.
Generaal-majoor P. Kleynhens. bevelheb
ber in de tweede militaire aldeeling, wordt
morgen bier verwacht tot het houden eener
inspectie over de militaire gebouwen.
Tegen liet najaar zouden er vele rautatiën
komen.
Kolonel W. F. K. Biscbolï van Heems-
kerek, thans commandant van bet lie regi
ment inlanterie, zou Inspecteur der infau-
te.ie; kolonel H. Oolgaardts, commandant
van het 4e regiment veld-artillerie, Inspec
teur der bereden artillerie worden.
De leerlingen van de Hoogere Krijgsschool,
die thans zijn gedetacheerd bij de 4e divisie,
zullen deelnemen aan de najaars-raanoeuvres
der le divisie.
Assistent-apotheker J. W. van de Wcestijne
wordt 1 Augustus overgeplaatst van bet
Militaire hospitaal bier naar dat te Kampen.
In de Lutberscbe kerk hier hoopt aan
staanden Zondag voor t gian de heer J. Pli.
Hauwersen, proponent by het Evang. Lu-
thersch kerkgenootschap te Rotterdam.
Bij de Dinsdag in dictrict III gehou
den herstemming voor den Gemeente
raad, aan welke konden deelnemen 850
kiezers, zijn zooals we per bulletin en in
stads-editie reeds bekend maakten, opge
komen 765 stemgerechtigen.
Van onwaarde waren 6 biljetten.
Uitgebracht aantal stemmen op den heer
ft. van den Burg 319
A. G. Couvée 341
H. W. van Esveld 419
J. C. Rolandus Hagedoorn 407
A. G. J. de Iloojj 290
A. M. Tromp van Holst 435
Zoodat herkozen zjjn de heeren H,
W. van ESVELD,J. C. ROLANDUS
HAGEDOORN en A. M. TROMP van
HOLST.
Bij de stemming op 6 Juli waren de
cjjfers deze
Kiezers 850
Opgekomen 701
Onwaarde 9
Volstrekte meerderheid 347
R. van den Burg 280
A. C. Couvée 293
H- W. van Esveld 309
J. C. RolandU3 Hagedoorn 304
J. Overeem 58
A. G. J. de Rooy 254
A. M. Tromp van Holst 333
K. Visser 57
G. van Wijland Jr. 74
Aan de Amersfoortsche vereer.iging tot
bestrijding der tuberculose is een Rijks
subsidie tojgekend van f840, of f 10 meer
dan verb den jaar.
Een jongen van den Soesterweg, die gister
avond op een bek was geklouterd, viel op
eenige biels, ten gevolge waarvan bij den
rechterarm op drie plaatsen brak.
Aan het Commissariaat van politie zyn
als gevonden gedeponeerd een knijpbril, een
wit-m' talen botermesje en een handvat waar
in twaalf verschillende gereedschappen.
Ten hoofd-poïtkantoor te Amsterdam doet
zich sinds eenigen tijd het geval voor, dat
aangekomen postwissels op onverklaarbare
wijze worden ge.-toleD, vermoedelijk nadat
de post is uitgezocht en gesorteerd door de
bestellers.
Een onderzoek is tot dusver vruchteloos.
't Is dus zaak, het reutje te bewaren.
De Rechtbank te Ufrecht veroordeelde een
44-jarigen hoofd-conducteur derN. C. S., die
ondanks zijn weekloon van f20 tusscben
Utrecht en Zwolle uit een pakje een kinder
jurkje en een schoi tje stal, tot acht maanden
gevangenisstraf.
Er zijn wel kleinigheden, maar geen on
belangrijke zeken. De kleinste oorzaken heb
ben soms de grootste gevolgen. Een ver
keerde stap kan een verkeerden weg doen
inslaan. De duineD, die de zee tegenhouden,
bestaan uit niets dan uit kleine zandkorrels.
"O"it don omtrek.
H. M. de Koningin vertrekt aanstaanden
Zaterdagochtend om 9.20 per extra-trein van
Het Loo en zal om 10.8 te Baarn (station
H. IJ. 8. M.) aaukornen.
Het officieel bezoek, dat H. M. de Koningin
en Z. K. H. de Prins der Nederlanden den
3 Augustus aan do Gemeente Utrecht zullen
brengen, zal slechis van den korteu duur zijn.
Vóór den avond wordt naar Soestdijk
terug gekeerd, zoodat er geen illuminatie
zal plaats hebben.
Ündet leiding van generaal-majoor F. Ton-
net zal volgende week door hoofd-en subal-
teroe officieren drr 2e divisie eeu kader-
manoeuvre worden gehouden in de omstreken
van Nykerk, Putten en Ermeloo.
Het verslag is verschenen van de werk
zaamheden der Ryks-seruminrichting in l.WB,
1909 en 1910. o
Dr. J. Poeis deelt in de voorrede o.a,
mede
Wegens de veranderingen, die de maat
regelen tot bestrijding der tuberculose onder
gingen, konden de verslagen der Ryks-se
ruminrichting niet geregeld bijgewerktworden.
Bovendien is een wijziging iu de manier,
waarop de werkzaamheden in het vervolg
gepubliceerd worden, tot stand gekomen.
Overeenkomstig deze wijziging zullen de
werkzaamheden voortaan in beknopten vorm
samengevat worden, waardoor bet tevens
mogelijk is, dat de verslagen telkens reeds
in het begin van het jaar kunnen verschijnen,
terwijl de wetenschappelijke onderzoekingen,
die meer bepaald van belang zyn voor vee
artsen, afzonderlijk zullen uitgeven worden
onder den titel van nMedeeliogen der Rijks-
seruminrichting".
Populaire beschouwingen over bepaalde
veeziekten, ten behoeve var. den veehouder,
zullen van tijd tot tijd door de Directie van
den Landbouw wordeo uitgegeven.
Jan Olieslagers leeft in bet vliegkamp bij
Hasselt 7 uur 19 minuten achtereen gevlo
gen en daarmee het afstauds wereld-record,
dat op naam stond van Tabuteau en 583
K.M. bedroeg, gebracht op 625 K.M. 200 M.
Het duur-record staat sedert 18 December
19J0 nog op naam van Heuri Farman en
bedraagt 8 uur 12 minuten.
Intusschei» zijn er reeds doende om Jan's
record te verbeteren.
Een eigenaardige cyfer-tabsl is gemaakt
door pen professor van de Harvard-universi-
teit. Zij vertoout wel een zeer verrassende
regelmatigheid wier oorzaak nog niet is
verklaard.
Zij ziet er uit als volgt
1
maal
8 en 1 is
9
12
i
8
2
98
123
8
3
987
1.34
8
B 4
9876
12345
b
8
5
98765
123456
8
6
987664
1234567
8
7
9876543
12345678
8
8
98765432
123456789
8
B 9
987654321
1
maal
9
en 2 is
11
12
9
B 3
111
123
B
9
4 B
1111
1234
s
9
5
11111
12345
9
6 B
111111
123456
B
9
B 7
1111111
1234567
D
9
8
11111111
12315678
9
9 9 B
111111111
123450789
9
10 B
1111111111
De regelmatigheid, is stellig verrassend
maar ot zij niet verband houdt met de be
kende negenproef? En of ze wel een «vin
ding® ie van een professor aan de Harvard-
universiteit wagen we te betwijfelen.
Het staat ons zoo voor, dat ze in de oude
Heys, laterals Algebra-leerboek vertaald door
dr. Van de Stadt, óok reeds voorkwam.
De voedingswaarde van kaas. Een boter
ham, belegd met kaas, is voor menschen, wier
smaak nog niet verwend is, een kostelijke spijs
en ook al3 nagerecht, ter bevordering van de
digestie, wordt, naar men weet.de kaas juist bij
overvloedige maaltijden opgediend. Minder be
kend is, dat zij ook als voedingsmiddel een hooge
waarde bezit. Wel zegt een oude spreuk: „Kaas
ie'e mogensgoud, middags silver en 's avonds
lood", doch geheel juist is dit niet; inde eerste
plaats komt bet op de hoeveelheid van het ge-
notene en op dc soort aan, en bovendien speelt
het verteringsorgaan van den meusch daarbij
een niet onbelangrijke rol.
Op de luteruationale bygiëne-tentoonstelling
te Dresden vindt men in de populaire afdeeling
bij een rijk voorziene uitstalling van allerlei
kaassoorten aangetoond, hoe groot de voedings
waarde van enkele soorten is en welke beleeke-
nia de kaas in de rij onzer voedingsmiddelen
toekomt. Het door de tentoonetelliiig verspreide
blaadje vergelijkt de voedingswaarde van de kaas
met ons belangrijkste eiwithoudend voedings
middel, het vleesch, en vindt dan, dat zelfs
magere kaas, do z.g.n. Hiirzer Kitse, ongeveer
dubbel zooveel eiwitstoffen bevat als mager
rundvleesch dat op 1 K.G., 180 Gram eiwitstoffen
bevat, terwijl Hiirzer Kase 410 Gram bevat. Bij
halfvette en geheel vette kaas verschuift de ver
houding zich ietB en in Zwitsersche kaas is bijv.
even veel vet als eiwit voorhanden; 1 K.G. bevat
ongeveer 300 Gram eiwit en 300 Gram vet.
Men ziet, dat deze soorten buitengewoon voed
zaam zijn. Zij bevatten evenals de magere kaas,
slechts in nog sterkere mate, veel meer voe
dingsstoffen, eiwit en vet, dan mager en tamelijk
vet rundvleesch.
Wanneer men zich de bereiding en samen
stelling van kaas voor den geest haalt, dan
vindt men, dat kaas de voedingsstoffen van
melk bevat, daaronder eiwit (kaseïne), vet en
soms ook wat melksuiker, bovendien zout en
water. De Bmaak en de reuk van do kaas
worden gevormd door de medewerking van een
groote massa bacteriën en schimmelmicroben;
daarenboven worden de eigenlijke voedingsstof
fen, eiwit en vet, chemiscli veranderd, lichter
verteerbaar gemaakt. Toegegeven moet worden,
dat mengchen met zwakke spijsverteringsorganen
voorzichtig moeteu zijn met het eten van kaag-
in het algemeen echter verdient zij meer dan
tot nu toe ala voedingsmiddel gewaardeerd te
worden.
Het rooken. Op de hygiëoe-tentoonstelling
te Dresden is door dr. Rehfeld een rede over de
ware kunst van rooken gehouden.
Volgens spr. is het rooken geen mode- of na-
bootaingszucht, maar heeft het wel degelijk een
gunstigen, eigenaardig kalmeerenden invloed op
het geheele zenuwayateem, vooral op de smaak-
reuk en spijsverteringszenuwen, In tegenstelling
met den alkohol kan de tabak duurzaam de
werkkracht van spieren en zenuwen gunstig
prikkelen.
De oude opvatting dat pijp-rooken onschade
lijker zou zijn dan sigaron-rooken, deelt hij niet.
In een pijpekop krijgt de tabak maar weinig
lucht tot verbranding en daarom vormt zich
daarin kooloxyd. Bij de pijp verdwijnt maar 8
percent van den rook in de lucht, bij de sigaren
40 percent. De pijprooker zuigt dus 92 percent
van alle stoffen op.
Spreker gaf de volgende regels voor het pijj
rookenmen verwijdere de korst in den kc?
niet; deze, als slechte warmtegeleidster, beschermt
den kop voor te groote verhitting en absorbeert
rookgassen, benevens nicotine. Het gat in den
steel zij zoo groot mogelijk. Men rooke de pijp
niet heeleinaal uit.
Ook voor het eigaren-rooken gaf spr. regels.
Men snijd6 de punt zoo ver mogelijk af, opdat
de rook gemakkelijk kan uittreden; men rooke
nooit „nat"menschen die de gewoonte hebben,
hun sigaren te bekauwen, moeten zich direct een
pijpje aanschaffen. Men rooke nooit vóór het
ontbijt noch in bed en voere nooit rook door de
longen. Kalm, langzaam en gelijkmatig rooken,
doet altijd goed! Ean gedeeltelijk uitgegane Bi-
gaar moet men nooit aantrekken, doch door een
vlam weer doen brandeu.
Van groot belang achtte spr. het kalm rooken.
Men rooke niet bij levendige lichaamsbewegingen,
zooals roeien, loopen, rijden, ouz.
Van gezoudheidsstandpunt acht spr. tegen een
matig rooken niets in te brengen. Men doe het
aleen niet te veel. De kwestie vau te veel ïb
zuiver individueel. Ieder rooker moet en kan
het zelf aan zijn lichaam voelen.
Doch men zij voorzichtig; want het is ten be
kend feit, dat twintig jaar lang, zonder schade
schijnbaar, nicotine-genot verdragen wordt, tot
op zekeren dag, meest tusschen 40 en 50 jaar,
plotseling hartlijden optreedt. Tabaksmisbruik
tast vooral de aderen aan en doet deze verkalken.
Dat al deze beweringen geheel voor rekening
van dr. Rehfeld blijven, behoeven we wel niet
uitdrukkelijk hieraan toe te voegen.
Het vrouwtje in de maan. Wat wij „het
mannetje in do maan" noemen, is in het schep
pingsverhaal der Toba-Battaks een vrouw, die
uit liefde haar man gevolgd is, tot zelfs naar de
maan.
Ziehier in het kort het mythisch verhaal, dat
vol karakteristieke trekjes is.
De Schepper die boven ailes troont, Moela
Djadi, schiep drie mannen. Om hen aan vrou
wen te helpen, liet hij een kip iederen ochtend
drie druppels hemeldauw drinken, tengevolge
waarvan zij dri9 eieren legde, waaruit drie
vrouwen te voorschijn kwamen. De vrouwen
zijn dus volgens dit verhaal niet van godde-
lijken of menschelijken oorsprong, maar hebben
tot moeder de kakelende hen. Vergeten we
echter, niet, dat ook de dauw uit den hemel
bij hun oorsprong een rol speelt.
Uit de vereeniging van deze drie mannen met
de drie vrouwen ontstonden verschillende men
schen waaronder ook de eerste uit menschen
geboren vrouw, Sideak Paroedjar. Op haar werden
de mannen echter zóo verliefd, dat zij 't onder
al die attenties te benauwd kreeg. Ora van de
vrijers af te komen, verzon zij een Penelopé-list;
zij zou namelijk beslissen, zoodra een bepaalde
taak afgesponnen was. Toen die na 7 jaar en
7 maanden nog niet gereed was en de vrijers
tóch bleven aanhouden (hetgeen bewijst, dat
Sideak's schoonheid niet alleen groot maar ook
duurzaam was) wist zij niets beters te doen om
hun te ontkomen, dan langs den draad van haar
spinsel naar de aarde af te dalen. Deze spinne-
kopachtige manier van reizen bekwam haar echter
slecht. De aarde was nog woest en ledig niets
dan water eu nevel. Het eenig levende wezen was
de wereldslang Naga Padoha (die wij in onze
Germaansche mythologie kennen als de Mid-
gaardslang).
Ten einde hel haar daar beneden echter wat
behaaglijker te maken, zond do Schepper haar
wat aarde. Maar toen deze op de slang neer
kwam, werd deze nóg lastiger dan hij al was.
Om kort te gaan, Sideah kreeg het óok bier te
benauwd eu werd, evenals Andromeda, uit de
Grieksch- Latijnache mythologie, door dit mon
ster bedreigd, toen ook haar gelukkig een Per
seus verscheen, in de gedaante van den uit den
hemel gezonden hold Mombang Oeloelang, die
het monster vastlegde en met Sideak trouwde.
De held bleek echter vau een wel wat ill te
galanten aard. Hij maakte, ofschoon de geluk
kige echtgenoot van de Bataksche Penelopé,
niettemin het hof aan een Bégoe-meisje, een
dochter van een minder soort god. Tot straf
moest hij zijn onsterflijkheid inboetenmaar
uit hoofde van zijn verdiensten werd hij naar
de maan verplaatst.
Het was daarheen, dat de trouwe Sideak
Paroedjan hem volgde. Zij is er nu nog te zien
als hel spinnende vrouwtje in de maan.
En indien dit dog geen bewijs genoeg is, lette
men maar eens op, hoe nu en dan de aarde nog
beeft als de door haar man aan den ketting
gelegde wereldslang zich kromt en beweegt.
De mythe is tevens een eigenaardig bewijs
voor de hooge plaats, die de vrouw in do Ba
taksche samenleving (trouwen? ook op Atjeb)
bekleedt.
