Dinsdag 17 October 1911. No 8018. 61e Jaargang. Stadsnieuws. AMERSFOORTSGEE COURANT. Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen firnia A. H. van Cleeff". p. HOOFDREDACTEUR: J. frederiks. AMERSFt )ORT Verschijnt Dinsdag Donderdag' en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden ƒ1. franco per post ƒ1.15. Advurtentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10cent. Bij regel- abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosieloos. Legale, officieële- en onteigenings- advertentiën per regel 15 cent. Reclames 15 regels 1.25. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. P.ii adverteren v«i< buiten de stad worden <ie incasseer kosten in rekening gebracht. KOHTEGRACHT 9. Postbus 9. Telefoon 19. HET VREDESPALEIS. Onlangs maakten we melding van de bittere ontboezemingen van Clément Vautel in de Matin", waarin hij be weerde, de vorderingen van den bouw van het Vredespaleis met groote bezorgd heid gade te slaan. Na te he' 'ien nage gaan, welke oorlogsrampen samentrofT .i met de verschillende phasen van den bouw eindigde hij„Ik verzoek dan ook, dat dit paleis zoo spoedig mogelijk worde afgebroken". Ligt er niet veel waars in hetgeen hjj schreef 1 Deze „fine plume" zou zelf niet wen- schen, dat zijn verzoek werd ingewilligd; hij typeert slechts, dat, hoe luider en sterker door de pacifisten om vrede wordt geroepen en wordt geijverd voor arbi trage, de oorlogstoerustingen der mogend heden allengs toenemendat, hoe meer het Vredespaleis, zoo fraai gelegen in de Residentie van ons klein land, zjjn vol tooiing nadert, de vredes-idee, welke het moet symboliseeren, des te meer wordt gemaakt tot een desillusie. Toen, van Juni tot October 1907 de vertegenwoordigers der mogendheden ten tweeden male te 's-Gravenhage bijeen kwamen, waren de beraadslagingen van dit wereldparlemeut feitelijk een voort zetting van hetgeen ter eerste vredeA-con ferentie werd behandeld. Het resultaat van deze op initiatief van Czaar Nicoluus bijeengeroepen con ferentie bestond in het trejen van over eenkomsten over de rechten en gebrui ken van den oorlog te land, over de uitbreiding der grondbeginselen van de conferentie van Genève tot den zeeoorlog en over de scheidsrechtelijke bijleggiug van internationale geschillen door het Haagsche Hof van Arbitrage. De tweede conferentie behandelde hoofdzakelijk de rechten en plichten der neutrale btaten eu vraagstukken van het oorlogsrecht ter zee. Toen de eerste conferentie zou bjjeen komen, waren er tal van personen, die niet de allergeringste resultaten daarvan verwachtten en zelfs de meening waren toegedaan, dat deze vredesbijeenkomst zou leiden tot een algemeenen Euro- peeschen oorlog. Dat was, natuurljjk, overdrevendoch niettemin is het eeu feit, dat alle fraaie beloften en vredesgedachten, op papier neergescheven, slechts bleven bestaan op het diplomatieke papier. In werkelijkheid bleek niet veel van de roerende vredes- uitingen. Het wantrouwen der Regeeringen met de onvermijdelijk daarmee samen gaande wapentoerustiugen de vaak tegenstrijdige belangen, en zooveel meer, zjjn oorzaken, die nog steeds het duur zame behoud van dea vrede in den weg staan. Nochtans komt juist heden het be richt, dat Duitschlaud en Engeland met elkaar zjjn overeengekomen de toerus- tiugen ter zee te staken zoodra de bouw der thans op stapel staande schepen zal zijn afgeloopen. Volgend jaar zal een schitterende stoet zich opmaken om tegenwoordig te zjjn bjj de plechtige iuwijding vau het Vredes paleis. De aan historische gebeurtenissen reeds zoo rjjke Residentie zal dan binnen haar veste een grootsche internationale vredes-betooging kunnen aauschouweu een welke gedragen zal worden door den onverzettelijken wil der volkeren naar vrede en welvaart. Of deze internationale wensch, zich mauifesteerend eu uitend bij de opening van dun Vredesteuipel, in vervulling zal gaan 1 We hopen het van ganscher harte. Moge dan het ruischen vau de Inter nationale vredesvaan doordringeu tot de Uegeeringenmoge de zich steeds bree der ontplooiende bauier van de Vredes engel tier blijven wapperen, als symbool van den eeuwigen vrede. I)e duurte. Evenals h'it D agelijksuh Bestuur van Rot terdam, hei-ft ook «lat van Uireclit zich ge wend tot «enige gezaghebbende lichamen met verzoek In t te willen voorlichten in verband niet de algemeen geuite klacht om trent de duurte der eerste levensmiddeleu. In de Woensdagmiddag gehouden verga dering van de Kamer van Koophandel is door de commissie voor het marktwezen rapport uitgebracht te dezer zake. Wjj doen int dat rapport een greep, omdat het, metnen wij, een der eerste rapporten is op dit gebied, waarin ten aanzien van de duurte-quaeslie optimistische gedachten wor den uitgesproken. Na een bespreking van den prjjs van ver schillende levensmiddelen schrjjft de com missie o. a. Meu ziet dus, dat inderdaad vele voedlngs- artikelen eeuig.-zins hooger in prijs zjjn dan bet vorige jaar. Men verheze echter met uit het oog, dat de hoedanigheid van dd aller eerste levensbehoeften belangrijk beter is. De vraag, waardoor vele levensmiddelen in pi ijs zijn gestegen, is uiterst moeilijk voor beantwoording vatbaar. Algemeen wordt de schuld gegeven aan de langdurige droogte van den zomer. Toch kan niet worden aan genomen, dat dit de eenige red-rn van ver hooging zou zijn, terwijl de gevolgen van do droogte ook weinig bezwaarlijk blijken. De stijgiog der prijzen van levensmiddelen is niet die van éen jaar. Sedert 1898 heeft men die geleidelijke stijging kunnen waar nemen. Verschillende factoren kunnen hierop van invloed zjjn geweest, zooals daar zijn verhooging van arbeidaloonen, vorming van trusts gemakkelijker export van landbouw- artikelen naar koopkrachtige naburige Staten, toenprnende consumptie door vermeerderde volkswelvaart, enz. Al zijn de meeste levensmiddelen iets hooger in prijs dan korten tijd geleden, zoo km dezerzijds toch niet worden toegegeven, dat de toestand onrustbarend is, of zorg be hoeft te wekken voor de naaste toekomst. Wordt de vrije invoer niet belemmerd, dm zal in een mogeljjk tekort van sommige producten voldoende worden voorzien door andere landen. De commissie betwijfelt, of een Gemeente- bi slnur in staat is, dir-cte maatregelen te nemen, die tot prijsverlaging van voedings middelen kunnen leidendaarvoor zijn de factoren die hiertoe medewerken van te uiteenloopenden en vè'Strekkenden aard. Mocht men echter in deze richting een po- girig^ willen wagen, zoo veroorlooft de com missie zich, zonder vooruit te willen loopen op de taak van een evei tueel te dezer zake te benoemen commissie, op een enkel punt de aaudacht te vestigen. In hooidzauk wordt de prijs bebeerscbt dour de wet vau vraag en aanbodwil men nu den prijs verlagen, zoo moet getracht worden bet aanbod te doen toenemen, het welk op velerlei wijzen kan geschieden door bevordering van meerdere productie. Bljjft echter de uitvoer hiermede gelijken tred houden, dan zou geen prijsverlaging bereikt, doch alleen vermeerderde volkswelvaart be vorderd worden. Alleen in afschaffen van invoerrechten ziet de commissie een der meest aanbevelens waardige middelen ora den prjjs der levens middelen op «en normaal peil te houden, te'-wjjl afschaffen van accijnzen reeds vanzeif prijsvermindering ten gevolge heeft. De vraag regelt zich naar de behoefte en houdt vel band met meer of mindere welwaurt. Zij laai zich niet reglementeeren. Toch zou beproefd kuiiGea worden, het publiek do lenug in overeenstemming te doen brengen met de nering, door deskundige voorlichting omtrent de wjjze waarop men met het mms te geld de meeste voedings waarde bekomt. Aan de hand van de gegevens, in dit rap port meegedeeld, zal de Kamer aan B. en W. antwoord sturen. Do «Nieuwe Financier en Kapitalist" tapt uit een ander vaatje en sch rijfi liet schijnt niet aan twijfel onderhevig, dat de waretiprijzen inderdaad een belang rijke en snelle rijzing bobben ondergaan, óuk nl moet bierbjj dadelijk word n aange stipt, dat neu zich daarvan over 't algemeen schromelijk overdreven voorstellingen m.akt. Van vele voorname artikelen zjjn de prijzen op dit raomoDt lager, althans niet hooger dan 30 of 40 jaren geleden. Zoo kosten bjjv. suiker, tirwe, koper en ijzer tnans minder dan in 1870 of 1880. Aan den auderenkant zijn ook vele artikelen duurder. Maar in doorsnede zjjn de pi ijzen der voornaamste handelsartikelen op dit moment nog steeds lager dan in de beide genoemde jaren, of schoon zij sedert omstreeks 1895 de goed koops! e periode van recente ijjden aau- merkeljjk zjjn gerezen. e o irzaak van het duurdere leven moet dan ook ergens anders worden gezocht. Er zijn verschillende factoren, waarmee moet worden gerekend. Vooreerst: de loonsverhoogipgen. Hoewel door de algemeene invoering van werktuigen de omzetting van grondstoffen in afgewerkte producten goedkooper is ge worden, is het toch ook buiten kjjf, da ambachtslieden, losse werklieden en dienst boden duurder zijn dan voorbeen, betgeen natuurlijk bjjdraagt tot duurder leveu. Een verdere factor is gelegen in de hoo- gere belastingen docr Rjjk en Gemeenten geheven, voornamelijk vanwege de hoogere eiscben, welke thans algemeen worden ge steld ten opzichte van onderwjis, verkeers wegen, openbare veiligheid, rioleering, ver lichting, enz. Voorts Ijjdt het geen twjjfel, dat de huur waarde van kapitaal door velerlei omstan digheden is verhoogd bet gevolg daarvan is: hooger huishuur en hooger rente op de hypotheken en hot crediet, die zoo velen behoeven. Maar wij gelooven, dat éen factor van meer gewicht is dan alle bij elkaar. Die factor bestaat uit de hoogere eiscben, welke thans door alle lagen der bevolking aan het leven word<-n gesteld. Alleen de bjjna alge meene >b«hi>efte< aan vacantie en reizen, eu de transportkosten, noodzakelijk gewor den door de uitbreiding der steden en bet wonen in voorsteden, spelen een zeer groote rol. Het tramkaartje eu de fiets van den werkman zije behoeften geworden, meer nog dan de vacaotiereizen der meergegoeden. Iedereen vraagt meer van bet leven. Het is niet zoozeer, dat de prijzen iets hooger zijn zij zjjn thans doorgaans nog steeds lager dan 30 en 40 jaar geleden maar iedoreen heeft óf nieuwe óf grootere be hoeften. Het >volk« eet meer brood, vleegcb, melk, eieren, kleedt zich beter, woont beter, is meer ambitieus wat betreft opvoeding der kinderen, vraagt meer amusementen. Er is allervrege een hoogere levensstandaard gekomencn de oorzaak van het >dure leven ligt dan ook minder in de omstandigheid, dat de levensbehoeften duurder zijn gewor den, dan io het feit, dat zjj groot er zjjn dan voorbeeD. Dr. H. J. Toxop'ius, predikant bjj de Ev. Lulhersche gemeeate hier, heeft bedankt voor het beroep naar Alkmaar. Denkt men er wel om, dat vóór 1 Novem ber moet zjjn betaald het laakte gedeelte van de Personeele >n de Grordbelasting en de eerste helft der Bedrijfsbelasting. De heer J. H. Rolauduc Hagedoorn legde aan de Rjjka-univf siteit te Utiecht met gunstig gevulg af hel doctoraal examen Rechts etnnscbap. Da h°er J. A. C. Faggioger Auer, thans voorganger bjj den Ned. Protestanten Bond te Harderwijk, is beroepen bij de Lutherscha gemeente te Harltngen. Brigadier-majoor D. Oiten, thans te Utrecht, hoopt 28 October den dag te berdenken waarop hij 35 jaar geleden iD dienst trad bjj de Kijks-veld wacht. Henk Wolter exposeert thans in de zalen van «Voor de kunsn te Utrecht. Het grootste deel van de daar tentoongestelde werken was ook te bezichtigen in het Stedeljjk museum te Amsterdam; kunst is bier te lande geen Begeeringszuak eu dies koopt de doorsnee-Nederlander ook maar niet. Op zijn »Speelluyden« en «Leute* hebben we indertjjd reeds de aandacht gevestigd en als we nu de stadgenoot en opwekken, eena naar Utrecht te gaan om van bet werk van den jongen meester te genieten, dan kan 't zjjn nut hebben, even te heriuneren, wat ar over werd geschreven. Z <o Giovanni in het «Hdbld.cWoltar h-efc zeer fjjn gevoel voor kleur; er is veel hebt en helderheid in zijn werk.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1911 | | pagina 1