Ingezonden.
De kunst-criticus van do »N. Rott. Crt."
noemt Wolter niet vry van neiging naar het
illusiratievp, doch roemt zijn verdienslelyk
werk, van uitmuntende hoedanigheden, vlot,
zeer pittig, bovenal in de natuui-impressies.
Prof. Carl Dake scheef: Wolter is meer
schilder (dan Hart Nibbrig); hij beeft rijker
palet en doet ous bijna nergens geweld aan
door gewild-modern. Ik geloof, dat wij van
dezen artiest veel mogen verwachton.
Alle kijkers zijn geen koopars;maar tocb.
De heer W. Wernicke is benoemd tot
Directeur van het Tielsch Mannekoor.
Men zegt, dat luitenant-kolonel P. W.
Weber, van den Generalen staf, toegevoegd
aan den commandant van het veldleger,
wordt bevorderd tot kolonel en belast rmt
het bevel over het 5e regiment infanterie.
Kolonel F. K. Fiischoff van Heemskerck,
commandant van het 11e regiment infanterie,
wordt tegen November bevorderd tot geue-
raal-majoor en in zijn bevel opgevolgd door
overste J. C. H. A. Quack, thans van het
lie regiment, die dan wordt bevorderd tot
kolonel.
Hpt voornemen bestaal, ook bij het 5e
regemcnt infanterie een onbereden mitrail
leurs-sectie te vormeo, onder bevel van een
luitenant.
In een deel van het vorig nummer konden
we nog berichten, dat ritmeester P. H. A.
Loopuyt, van het le regiment huzaren, op
zijn verzoek op non-activiteit is gestald.
Reeds lang vóór achten was Vrijdagavond
d» groot» zaal van sAmicitia" zóo tot inde
uiterste hoekjes en gaatjes gevuld, dat heel
velen moesten afgewezen, die waren opge-
§aun om van dr. C. E. Hooykaas, uit Vlaar-
ingen, te hooren hoe we gekomen zyu aan
Onze Rijbeluitgaven.
Wel een zeer goede gedachte is het ge
weest van de plaatselijke «fdeeling van den
Ned. Protestanten Bond, dr. Hooykaas uit
te noodigen, ook een zeer groot aantal
Amersfoorlers in kennis te brengen met
en te doen genieteu van de met zooveel
kunde en zoo groote vourliefde door hem
verzamelde photo's naar allerkostbaarste
fragmenten van het Boek der boeken.
Op hoogst eenvoudige, voor ieder bevat
telijke wijze wel het bewijs hoe volko
men de spr. zijn stof bebeerseht werden
de zeer fraaie plaatjes toegelicht door een
praatje, waario wel bijna alles werd gezegd
dat kan wordeu verteld van de verschillende
Bijbelvertalingen, en ben die dit reuzenwerk
aandurdeo; van Bijbelhandschriften, van
wélke er thans een 38Ü0alle verschillend
bekend zijnvau Bijbelfragmenten iu steen
gebakken of daaria gegr.ftvan den be
roemden steen van Rosetta, d°n sleutel tot
de hieroglypben van fragmenten op papyrus
en perkament, het laatste om zijü kostbaar-
beid soms dubbel gebezigd (palimpsesten)
van de boekrollen der Isralieten en het ge
vouwen boek uit het begin onzer jaartelling.
In steeds toenemende belangrijkheid wer
den nu op bet doek vertoond het primitieve
inkthoorntje, het was-tufelije met schrijf
stift, de Middeleeuwsche monnik in zijn
schrijfcel en diens zelfportret als verluchter
van enn geiijdeboekde beroemde librye
van de St. Walburgs-kerk te Zutphen.
Met hoeveel jubel werd verteld hoeTischen-
dorf in 1844 den Siuaïiicus vond, bet op éen
na oudste handschrift van den Bijbel, en
eerst vijftien jaar daaraa er in slaagde iets
meer er van machtig te worden dan het
eerst ontdekte fragment, om kort daarna
ook deD Codex Vaticanus, thans gemeengoed,
enkele ur n per dag slechts, te mogen inzien,
en van zijn zwoegen om bet niet minder
beroemde palimpsest uit de. Bibliutbèque
nationale te Parijs te reconstrueeren.
Vervolgens werden Middeleeuwsche Bijbel
vertalingen, berijmingen en bewerkingen te
zien gegeven, óok de Biblia pauperum, den
Bijbel voor de armen van geest, illusiraiies
zonder tekst lezen was toen immers slechts
het deel van zeer weinigen en de over
gang van het handschrift naar de wi 'ge-
drukken, uit den meer proz<ïscben tijd, die
echter een ideuw tydperk opende voor de
Bybelbewaring, en die gelukkig samenviel
met de Bijbelvertaling van Luther, welke den
Bijbel bracht iu alle Duitsche gezinnen.
.In de laatste afdeeling volgden de Neiler-
landsche Bijbels, van de half-kettersche van
1324, via den Liesveldscheo, dien van Uten-
hove, dien van de Dordsclie syuode, en dien
van Keur, naar den Honderd-guldeus Bijbel
met bet heerlijke titelblad van Walter Crane,
dat zoo volkomeu juist in beeld brengt het
geen afgezien van alle lichtingsverscbil
de Bijbel voor allen is: de ryke schatkamer
voor het geestesleven en de rijke schat voor
ieder die gezocht heeft naar God.
Door den Bond van Orde is, zooals we
onlangs meedeelden, aan de Directie der
H« IJ. S. M. verzocht, voor het persooeel,
dat bij de staking iu 1903 werd onfclagen,
doch weder iu dienst genomen, de j reu
vóór 19i'3 bij de berekening van het pen
sioen te doen meetellen. Tevens deelde d>-
Bund mede, dat gaarne gezien werd, dat al
de dienstjaren bij pensionneeriog medetellen
voor hen, die om andere redenen tijdelijk
uit den dienst der H. IJ. S. M. traden, zooals
byv. het personeel, dat in dienst geweest is
bij de Zuid-Afrikaanschn Spoorweg M»at-
schappy.
Door do Directie is geantwoord, dat in de
nieuwe pensioenregeling met deze weoschen
rekening zal worden gehouden.
Volgens bedt elde regeling zal het pensioen
worden berekend over alle jaren, welke
iemand in den dienst der Maatschappij is
werkzaam geweest, waaruit volgt, dat ook
voor de door den Bond van Orde bedoelde
pers men de jaren vóór 19J3 bij de bereke
ning vau hu i pensioen zullen meetellen.
De inkoop-vereeniging van Rijks- en Ge
meente-ambtenaren is met haar rond hon
derd leden een uf feeling geworden van de
Coöperatieve winkel-vereeniging »Öns voor
deek.
De Buitengewone alg-meene vergadering
van den Middenstandsbond, gister van half
twee tot zes uur te Utrecht gehouden, nam
ten slotte aan, met 150 stemmen vóór, 6
tegen en 40 onthou lingen, de volgende motie
van de Aruhemsche veie -nigiog voor han
del en nijverheid: »De Nederlandsche Rond
van Vereemgingeii van den handeldrijvende!!
en indust leelen middeustind spreekt als
zijn raeeniog uit, dat de strekking van het
nieuwe Tariefontwerp in het algemeen be
schouwd in strij 1 is nv t de belangen vin
den middenstand, en verzoekt aan de Tweede
Kamer der Sti ten-Generaal dit ontwerp niet
aun te nemenc.
Alvorens do vergadering te sluiten, werd
door den Bondsvoorzitter meegedeeld,
dat een zeer belangrijke vraag reeds sinds
enkele weken de aandacht van het Ronds-
bestiur in beslag neemt, n.l. de beweerde
stijging der prijzen van verschillende koop
waren. Üm te voorkomen, dut ten slotte
door bet nemen van verkeerde maatregelen
door takken van openbaar bestuur de Mid
denstand het slachtoffer wordt, zal het Bn ids-
bestuur wellicht binnen enkele maanden een
andere Buitengewone algewone algemeene
vengudering voor den Bond uitschrijven, ter
behandeling van dit gewichtige vraagstuk.
Te Utrecht bad Z«t<rl«g in „Het Landbouwhu's"
de eerste vs-g during plaats vvi de door het Ge
nootschap van Landbouw en Kruidkunde benoemde
commi-sie, aan welke is opg-drugea na te gaan in
boeverre de algemeene toeswud van den landbouw
in de provincie Utrecht voor verbetering vatbaar is
en welke stappen door het Genooischap kunnen
worden gedaan om de eventueel voor te «tellen ver
beteringen tot stand te brenren. Ia deze commissie
hebben zitting de heereu 0. S. van Beuvir.gen. te
Maarabernen; J. O. van Elten, te J »araveid C. J.
Kuoppelh -ut van S e-keni»urv, ie Driebergen J. K.
Knottenbelt, te Hoogland; N. Nobel, 'e T el; T. J.
Swierstra, ie Arnhem; en W. H. van Woud nbergh
Rz., te Houten vooits de beeren C. K. van Daalen,
C. F. G. W. van deu Hurk, H. B. Hij keraa. H.
Liudeman. J. P. van Lookhuyzen, A. A. N-ngr-
man, dr. B. Sjoliema, E. Snelleu en H. Tromp v«n
Holst, alleu te Utrecht.
Aan het Bestuur vao den Sticht'chen Boerenbond
was verzocht een lil van dien Bond aan te wyz-»n,
uit te noodigen door het Hoofdbestuur van h'-tGe-
nootsciap, zitting te nemen ia de commissie, doch
mond ling «as door het B-stuur medegedeeld, dat
aan dit vrrzo-k g.-e i gehoor werd gegeven.
In de verg'dering werden verschillende suh-com-
missiën benoemd aan welke is opgedragen, rapport
Uit te brengen omtrent bepaalde onderwerpen, welke
rapporten zullen moeten wo-deu inga dead l ij de
Centrale commissie uit de gntieele commissie, welke
bes nat uit de neeren Kueppeliiont van 3 erkenburg,
Nengermau en Sjoliema. 'er-vijl de heer Tromp van
Holst, S-c-eUris va i net Genootschap, z«l optreden
als Secreiaris van de Commissie.
De sub-commissie zullen nun rapporten uiterlyk 1
M-i atn«t*a ide bij de Cent ale commissie m 'eten
hebben ingediend die ze, desnoodig aangevuld en
uitgebreid, verwerkt tot een geheel, hetwelk door
de commissie ia den 1 rop van het jaar 1912 atn
het Hoofdbestuur wordt anngeboden.
We herinneren, dat aanstaanden Zaterdag
avond hier een vergadering wordt gehouden
om te komen tot op'-ichiiug eener plaatselijke
afdei-ling van de in 1901 opgerichteNit iur-
his'orische vereeniging.
Behalve de heer H. Heukels, Voorzitter
vau hel Hoofdbestuur, zalde heer E. Heimans
spreken, o.a. over Nabootsing van planten
en dieren in de levende natuur.
Het vuorloopig cotni besta u uit de heereo
dr. P. K. Drossaart Lulufs, dr. Th. Weevers,
A. Joman en P. van der Lijn, allen hier,
en F. A. des Tombe, te Leiden.
De tweede biljtirt-wedstryd, tusschen pen
l^jftal beereo uit Am- rstoort en een vijftal
ii Hilversum, thans hier gehouden, is weder
om door de Amersfoorlers gewonnen.
Nu naakten de beeren Stom, Doumi,
Heereo, Van Ei ra eren en Segwaard ieder 1">0
caramboles-, terwyl, de heeren Reurekas 121,
Hartog 103, Vau Wulfen 93, Sintt 87 eu
Reuser 52 caramboles maakten.
Totial voor Amersfoort dus 750, voor Hil
versum 456.
Bij den eerstén wed.stryd, te Hilversum,
gespeeld, waren de totalen 656 pd 617. In
het geheel maakte Amersfooit dus 14l)6 en
Hilversum 1093 caramboles.
dé rust waren tjj met 2-0 echter meer deerns
epeeldun rij zoo'u vlug en do.-wettend spel, at ze
viermaal Knoppers konden passoerou, terwyl Bnts
zijn doel valtoon hield.
Wel verplsatsio h t «pel zich nog vlug ven doel
tot doel, wel zwermde telkens dn ronde voorhoede
om Brits' ve.-t", maar de echter- i n inidd nape ers
van H. V. C. zalen zoo op don bal, dat Quick na
genoeg geen kans moer kreeg, terwyl Mo de andere
zyd* Niehorg en J -e-t keer op k«er door de achter-
hoede van Quick h- enwaodelden, en neyes van
eouige fouu-n ven Knoppers en keetell g'?™1*
mankten. Dan. als de bal het rood net d -'jd trilleii,
was hst heerlijk te zien hoe bet meelt H. V. U.,
gezinde publiek uitbarstte iu geestdriftig gejubel-
met boeden en wandelstokken zwaaide en t0[llet}B
de hulde-cheers langs het veld weerklonken. Eo als
dan weer afgetrapt werd, begonnen de eveneen» i»l-
ryke Quick-voorsianders bun club aan te vuren, toe
te roep n zich te herstellen, het «pel van vóór de
ru-t ie doen terug kee.ren. M ar bet wilde met meer
by Quick de achterhoede «as leg, de minden lime
Spande zien we.l in, maar was toon lang niet dat;
en vóór was het heelem>al mis. Wel probeerden
>e Brnvn en Valck h t tel «ené weer, maar V*n
Gelder, Scmoder un Vau Doorn verdedigden zoo
taai. zateu zóo stevig np den ha', dat het niet ging.
Quick boeit zich auders niet ongeru.-t te maken ov r
d' ie ne lerlaag, zij heefi verloren, maar ze is niet
zwakker en we zijn overtuigd, dat hij de volgende
ontmoeting Quick revanche zal nemen voor deze
4—2 ederiasg,
Quick II speelde 'a morgens op Birkhoven een
goeden wedstrijd tegen do Genie V. V. en wou mtt
3—1. Stand bij rust 1—0.
Quik III behaalde te Utrecht een sobitterende
11—0 overwinning op Hercelea VI.
Het Vijfde gaf haar gas-t, Vitesse III uit
Arnhem, klop met 10—0. Rust 70.
H.-t derde ellt.l van H. V. C. kwam van
AVES uit Utrecht terug met een 3—0 over-
wu ning.
Een euvel, waarmee automobilisten en
wielrijders dikwerf ta kampen hebbe-'.is bet
leegloopen der binden ten gevolge van op
den weg liggende scherpe voorwerpen, diö
veel meer gaatjes d m cheuren veroorzaken.
Hierop baseert zich een nieuwe vinding,
>t'ie ciuchtc genaamd.
Met een scherpe hoorpunt wordt het gaatje
zuiver rood gemaakt daarna wordt eeu tmg,
ook tot het toestel beboorende,g«'sloten in de
opening gebracht. Daarop wordt de tang los
gelaten, waardoor het gat iu den band een
langwerpigen vorm verkrijgt. In deze opening
wordt een speciaal geprepareerde dubbele
knoop gebracht, die met eeu sterke ting in
elkaar wordt gedrukt. Hierdoor is dan het gut
in den band volkomen dicht gemaakt.
Aan het Commissariaat van politie zijn voor
de rechthebbenden tetug ie bekomen een
zilveren lepeltje, een halsketting roet kruisje,
een zakmes en eeu keikboekje.
De Rechtbank te Utrecht veroordeelde
gister een arbeider,die hier op Koninginnedag
een militrir over het hoofd sneed, tot zes
maanden; een schilder wegens we lei spaooig-
heid tegan een agent van politie t -t f 15 of
10 dagen, en een »koopman« voor dergelijk
feit tot een maand.
Lanter en kwaadspreken Iheid moeien ons
niet verontrusten het zijn vonken, die van
zelf uitgaan, als men er niet op blaast.
OU dan Omtrok.
Vele belangstellenden waren Zondagmiddag tegen
woordig by den w> dst'ydtussnhwn d>-twee stediiyico
m dedingster«, Quick en t'I. V. C. Nu, ze hbbcn
kumien «ooieteii van een -trij I rol *pa iiiing, waarin
vrij go-d eu zeer uee-tdiiltig up 1 vertoond werd.
H. V. C,, d>'jonge vereenwo.g, die de lautste jaren
z o «n-1 is vooruitgegaiu, beeft gewj.mou, welver
diend gewonnen, zy het ook na harden strijd. Met
Dut het land in ilea Eemnesserpolder wel
gewild is bleek weer, nu in veiling te Huizen
een perceel van 1.45.60 H.A. (21/2dummaai)
door den pachter weid gekocht voor f3990,
of f2800 per H.A.
Kerkvoogden en ke-'keraad der Ned. Her
vormde Gemeente ta Garderen op de Veluwe
hebben het plan opgevut om te Gardcren een
eenvoudig gedenkteeken op te richten voor
Joannes Anastasius Veluanus (Joannes Ger-
nisz Ver^t gho).
Hij werd geboren te Stro», waar zijn geboor
tehuis nog wordt aangewezen, dimde te
Garderen als pastoor van 1544 tot 1550, trok
door zijn prediking in den Gereformeerden
geest de aandacht der inquisiteurs, werd af
gezet en eeing; jaren in de gevangenis op
gesloten, heeft gelegenheid gevonden te ont
vluchten en schreef toen »Der L"keu Wecti-
wyser", bet boek dat zoo dikwyls is het drukt
en zoo veel heeft bijgedragen om onder onze
voorouders Gereformeerde beginselen te
verbreiden.
Inde laatste jaren is aan hetiicht gebracht,
d it nij, toen het Vaderland hem geen veilige
plaats meer bood, predikant is geworden in
de Balt--, til. ts Racharach aan den Rijn, dat
hij ook daar het Evangelie op vooitl' flijke
wijze heeft gediend en door gescnrilt"ii de
z».»k dei' Hervorming zeer heelt bevorderd,
terwijl hij ook, naar sommigen m> eneo, een
niet oulielangiijken invloed heeft geoefend
op de wording van den Heidelbergsciien
Katechismus.
De vorm, die ain het gedenkteeken zal
worden vegeven, is nog niet va tze-teld. By
voorkeur zal het worden amigebr •ontaaii of
bij de ke k te G u-deren, welker toren nog
uit den tijd vau Veluanus dagteekent. Garde-
reu is t ouweos de emige plaits in Neder
land, waarvan hot zeker is, rt.it „de bervor-
ine" van G-lderland", zoo«ls tiy wordt
genoem l, heelt gewoond »*ii gewe kt. I)e
kei kerend en do keikvoogdjj van G.rderen
hopen op den -teou van hun eigen gemeen-
to en van de IVotestantsche kerken in ons land.
Buitan veiantW"erd«iijkhciii ib-r Rrdactio.
Kopy vau luRezondnn stukken, al dan niet(t«-
plaatst, wordt nimmer tanig gegeven.
Geachte Redactie,
Mag ik U beleefd een paatsje in uw blad
verzoeken, waarvoor ik U bij voorbaat vrien
delijk dank zeg.
Evenals voiigo jaren zullen er in het
»Tohuis voor Militairen", aan de Beekstraat,
anti-kermissameukomsten worden georgani
seerd, waar men door gepast genot onze
militairen voor veel verleiding bewaren wil.
Doch als mm iederen avond, van 23 tot 28
October, den jongens iets nieuws zul bieden
en aan 230 a 300 bezoekers gratis verver-
schingen en sigaren zal kunnen uitreiken,
dan is er veel geld noodig.
Evenals vorige jaren zal vader" Zeven
bergen een beroep doen op veler medewer
king en steun. Een paar m'htairen, getrouwe
bezoekers van het Tehuis, zulleu een dezer
dagen oen lijst tér inteokening aanbieden.
Ondoi'geteekende, van nabij met d-zen
nuttigen arbeid bekend en overtuigd dat de
uitgaven voor deze samenkomsten zeer groot
zijn, maar tevens goed besteed, beveelt dit
werk beleefd en dringend by U aan en
wekt U op, met een ruime bijdrage den
last van den Huisvader te verlichten.
K. TEELING.
VROUWEN VAN NEDERLAND.
Italië hoift den Europeeachen vrede wreed
verstoord en den oorlogsfukkel in het kruit
geworpen om redenen, die door geen weldenkend
meDunh kunnen worden gebillykt en die dan
ook door de publieke opinie vbd alle volken,
in dikwijls de meest krmse bewoordingen, wor
den veroordeeld.
Wederom worden gedwongen: moeders om
haar zoneD, vrouwen um haar mannen, jonge
meisjes om haar broeders of verloofden of te
staan; erger nog: duizenden kinderen tullen
hun vaders moeten derven voor dien mensch-
onteerenden strijd.
Kunnen wij, Nederlandsche vrouwen, op wier
bodem het Vredespaleis zijn voltooiing nadert,
kunnen wij dit vreeselijk gebeuren laten voor
bijgaan zonder een krachtig protest hiertegen te
laten hooren
Vrouwen van Nederland, vereenigt U daartoe
met ons en zendt ons als blijk van uw instem
ming uw naam (naamkaartje), dan stellen wy
ons voor namens U allen, het volgende protest
eerbiedig aan te bieden aaD H. M. Koningin
Helsna, die bij de ramp van Messina zoo groote
menschlievendheid betoonde jegens gewonden
en bedroefden. Zij toch, als de Eerste der Itali-
aansche vrouwen, zal ons protest wij zija
daarvan hartgrondig overtuigd begrypen.
Een der factoreü om een oorlog tot een goed
einde te brengen, is voorzeker het bezit van een
krachtig leger en een sterke vloot; maar nog
een andere factor van niet te onderschatten
belang, is het bawustzyn, daarbij te strijden
voor een rechtvaardige zaak, die de sympathie
heeft van gansch hel volk en geschraagd wordt
door de openbare meening van de gansche
wereld.
Dezen laatsten steun nu heeft Italië niét, en
het kun goed zijn hel Italiaansche volk hiervan
te overtuigen misschien, dat, als die overtuiging
doordringt, dit het herstellen van den vrede iets
zal vermogen te bespoedigen.
En ook al richt ons protest niets uit, dau
nog zul het ons een voldo ning zijn, de ernstige
stem van het gekrenkt gemoed gezamenlijk te
hebben geuit tegen het ontwrichten van den
EuropeP8chen vrede, waar toch de weg tot
arbitrage openstond.
Namens
Rotterdam, C. C. van Dorp—Pelgrim.
J. S. KramprsBreukelman,
Elisabeth Buelde.
's-Gr&venhage, Johanna van Peski.
ii Liselte M. llellemans.
Mevr. W. C. PruisJacobs.
De kaartjes worden ingewacht tot 21 October
a.s. aan het adres Boekhandel voorheen W. J.
van Hoogstraten, Noordeinde 98 te 's-Uravenhuge.
's-Graveuhage, 14 October 1911.
Aan
Hare Majesteit Koningin Helena van Italië.
Mevrouw,
Nederlandsche vrouwen hebben zich vereenigd
tot een krachtig protest tegen den oorlog, dio
thans tusschen Uw Rijk en Turkije ie uitge
broken, zonder dat vooraf van den daartoe
openstaanden weg tot arbitrage ia gebruik ge
maakt.
Met den meesten eerbied veroorloven wjj ons
dit ter kennisse van Uwe Majesteit te brengen,
omdat wij weten Uwe Majesteit toch heeft
dit zoo treil' nd bewezen iu ie dagen van groote
droefheid, die Italië doorleefde tengevolge ran
de rampen, die vooral Messina en omstreken
troffen dat liet hart Haar warm klopt voor
de lijdende meniehheid, voor gewonden en be
droefden dat het Huar een lu*t is, tranen te
drogen, te troosten en lafenis te brengen ooi
anderer lijden te verzachten.
Ook wij oudergeteekenden gevoelen met onze
zusteren van Italië en Turkye mede de groote
smarten en angsten, waaraan zij blootstaan ten
gevolge van den buidigen oorlog, die maar
thans door menschonwil zijn wonden «laat
en offers eischt, die menigen moeder, gade sn
bruid het hart doet schreeuwen om wie haar
bet dierbaarst zijn in dit leven.
Tot Uwe Majesteit, uls eerste der Italiaansche
vrouwen, richten wij, met ons prot-st, in naam
vim ails vrouwen tevens het eerbiedig verzoek,
dit bekend te willen maken ter plaatse wsar
Uwe Majesteit al vermecnun, dat bet mei Haren
invloed iels zul kunnen bydrugen om die smar
ten tot een minimum te beperken door het
