BELEEFD VERZOEK
Advertentiën.
vertegenwoordigt de eeDe of andere bepaalde
richting, doch bestaat uit poraou' i van ver
schillende. liefst alle richtingen, die eerlek
samenwerken.
Dit 6ok om tegen te gaan versnippering van
krachten, door in de zelfde Gemeente eenige
leeszalen naast elkaar op te richten. Neen, de
vereohilljnde ricbtinger moeten beslissen in de
zoogenaamde boeken-commissie.
Als we de openbare leeszalen bezien zóo als
ze thans hier te lande bestaan dan moet aan
stonds de restrictie gemaakt, dat ze nog niet
geheel beantwoorden aan het programma. Critiek
ia gemakkelijk te maken; dcoo dat de reeds
beslaande veel nut stichten, behoeft wel niet
geregd, evenmin als dat de moeite en den tijd,
die men er aan besteedt, dit ten volle waard
zyn.
Hoe vaak komt bet niet voor dat men in een
couranten-artikel of een boek-recensie iets tegen
komt, dat men wel verder zou willen nagaan
hoe vaak, dat een handelsman of nyve;e een
adresboek, een telegraaf-code zou willen raad
plegen hoe vaak, dat men een reisje wil onder
nemen, doch een Baedeker misthoe vaak, dat
men op een juridisch, theologisch of techuisch
onderwerp dieper zou willen ingaan hoe vaak,
dat een Gemeeute-administratie iets wilweten aan
gaande een bestek, een prijsvraag, enz, al
deze voorbeelden zijn met vele te vermeerderen
en dat men het nazoeken moet opgeven by
gemis aan vak-litteratuur, die toch ieder zich-
telveu niet kan aanschaffen.
Welnu, ook daarvoor dienen de openbare lees
zalen.
Oók daarvoor, want er tyn nog meersympa-
tiek zijden aan.
Een van de meest sympathieke is wel deze.
Velen leeren op eohool lezeo, doch worden aan
stonds na den leerplichtigen leeftijd losgelaten.
Voor heo, die op ae boogte willen blijven van
de groote vraagstukken van het moderne leven,
is de openbare leoszaal van onberekenbaar nut.
Maar ook voor hen, die vrij eenvoudige lectuur
bij wyze van ontspanning weuschen, dan wel vak
litteratuur verlangen.
Toch meene men niet, dat een openbare lees
zaal is een volks-leeezaol of volks-bibliotbeek
een openbare leeszaal dient voor iederen stand in
de Gemeente en gaat dus veel verder dun een
volksleeszaal.
Dokters, leeraren, rechters, advocaten en andere
gestudeerden slaken dikwijls een verzuchting om
bel gebrek aan bronnen, welke slechts met groote
moeite en kosten te verkrijgen zijn. Desgelijks
kantoorbediende in allerlei branches; het is on
mogelijk, alle handels-adresboeken, standaard
werken, enz. aan te schellen als men dit niet
gezamelijk doet.
De bevolking der Lagere school zoowel als
der inrichtingen van voortgezet onderwijs kan
in een openbare leeszaal, onder geleide van onder
wijzer of leeraar, haar schoolkennis uitbreiden,
door er plaatwerken te leeren bezichtigen, enz.
Dit komt veel voor in Noord-Amerika en dit
zoogenaamd bij-lezen is van zeer veel nat.
In 't kort een openbare leeszaal is een alge
meen nuttig instituut voor eeu Gemeente.
Hoe haar te vestigen en, vooral, in stand te
houden
Noodig is een ruim budget; niet voor lnxt,
doch om te kannen hebben en onderhonden
betgeen dringend noodig is, moet het Bestuur
kunnen beschikken over ruime middelen. Er
moeten, om maar iele te noemen, zijn 20 hoofd-
couranten, binnen- en buitetilandsche tijdschrif
ten, algemeene tijdschriften (Gids, Onze eeuw
enz.), plaatwerken (Graphic, I e'ustration), enz.
Er moet zijn ten naslaan-bibliotheek (adresboe
ken, codexen, encyclopedieën, enz. Er moet zyn
een uitleen-bibliotheek. Dat alles kost geld en
nog eeus geld behalve natuurlijk het onderhoud
(bindwerk, plankwerk, desinfectie, enz), de
kosten van het gebouw, liefst een sig«<- gebouw,
met al hetgeen daaroij behoort en spreekt
vanzelf het salaris voor den hi'-li; th-caris,
die zich volkomen moet kunnen wydc.iaanzyn
gewichtige betrekking, de luonen van n:>d*'
personeel, enz.
Om te kunnen beginnen is een 3 a 1 m 1
noodig. Het meeste kans van slagen, heeft me
als het particulier initiatief den etoot geeft en
van belangstellenden aan vaste jaarlijkschecon
tribution f 1000 weet te krygenwunneer dau
de Gemeente eveneens f 1000 euheidin geeft per
jaar, dan geeft het Ryk 6ok welf 1000 per jaar.
Vooral moet tnen niet klein beginnen en op
zien-komen trachten te spelen. In de practyk
is gebleken, dat dit absoluut verkeerd is; want
als men in 't klein begint om althans een
begin te hebben dan daalt al heel spoedig
de belangstelling, om de eenvoudige reden, dut
er geen geld ie om boeken, tijdschriften, enz.
bij te koopen.
Op welke wijze dat geld by elkaar te krijgen
ie, zou wellicht een mooi onderwerp zijn voor
een lang en toch geen vruchtbaar debatlaat
me zeggen, dat eDkele leeszalen geheel bestaan
uit contributie van belangstellenden van de
bezoekers mag geen geld worden gevraagd
terwyl sommige worden gesteund door do Ge
meente en enkele thans ook door het Rijk. Als
regelt geldt, dat het Rijk een even hoog subsidie
geeft als de Gemeente verleent.
Het gebouw, liefst een eigen gebouw, moet
liggen zooveel mogelijk in bet centrum der
Gemeente, opdat het voor ieder even gemakke
lijk bereikbaar zij. Het moet zooveel mogelijk
geopend zijn van 's ochtends 9 tot 's avonds
10 uur; Diamand moet kunnen komen vooreen
toe-deur.
Ieder hebbe vrijen toegang, opdat ook de
mindervoorziene en de kleinste beurzen er van
kunnen profiteeren. Wanneer gefortuneerden er
gebrnik van maken, worden zy wel lid.
Eén vereischte is er, namelijk de leeftijdsgrens.
Personen jonger dan 13 jaar hebben g^en toe
gang tenzij bun ouders of verzorgers bun toe
stemming geven.
In ons land zullen de openbare leestalen waar
schijnlijk een toekomst hrbben, omdat zy aan
vullen betgeen de school niet kan geven, vooral
ten opzichte van de zelf-opvoeding, en dus een
groote lacune aanvullen. Iïun bezoekers zullen
niet beter of verstandiger worden, doch wel be
kwamer en zy zullen zich zeiven meer en beter
kunnen toetsen.
Over heel het land zal langzamerhand groote
belangstelling zijn voor de openbare leeszalen
omdat zy grooten invloed zullen hebben op het
plublieke leven niet alleen in eigen Gemeente,
of eigen Provincie maar ook in het land en zij
het intellectueele leven van heel ons volk zullen
vergrooten.
Van 8.30 tot 8.45 werd nu gepauseerd, terwyl
dr. Greve vertrok.
De Voorzitter noodigde nu de uitgenoo-
dig Ie Vereenigingun uit. iemand uit bun mid
den aan te wyzen, die zitting kon nemen in net
groote comité waaruit een kleiu comité van
actie zal worden benoemd. Spr. herinnerde, dat
het geen wet van Meden en Perzen was, dat de
ter vergadering aanwezigen zitlirg moesten
nemen in het comité, doch dat wel wenschelijk
was, dat elke organisatie er in vertegenwoordigd
was.
Slechts enkele Vereenigingen bleken mandaat
gegeven te hebben en ook eenige particulieren
verklaarden zich bereid, zitting te nemen in het
comité.
Even na negenen sloot nn de Voorzitter de
bijeenkomst met den wrnsch, dit het door de
afdeeling van den Bond van Ned. ouderwijzers
aangevangen werk met vrucht mocht worden
voortgezet en voltooid door het comité.
Kinderen groeien flink op,
wanneer ge hun regelmatig
Quaker Oats geeft, zomer
en winter.
's Avonds gegelen, veroorzaakt
het een rustigen, gezonden slaap.
Het versterkt zoowel lichaam als her
senen. Bovendien lusten de kinderen
het gaarne, omdat het zoo sma
kelijk is.
Nu ook in Maasbode en Centrum niet
langer daarover wordt gezwegen, machtigt
men ons mee te deelen, dat reeds sedert
eenigen tijd van Roomsch Katholieke zijde
pogingen worden aangewend tot het stichten
van een openbare leeszaal.
De veret-niging «Geloof en Wetenschap"
heeft goeden moed, zelfs binnenkort, in net
gebouw aan hpt Zand die leeszaal, welke
geheel zal voldoen aan alle eischen voor hel
Re^eerings-subsidie, te openen.
Mejuffrouw A. F. van Bemmelen, uit Den
Haag, die zelf eenigen tijd aan de grens
der Sahara vertoefde en die woestijn in al
haar verschrikkingen maar ook haar over
weldigende schoonheid leerde kennen, sprak
gisteravond voor de plaatselijke afdeeling
van den B<>nd voor vrouwenkiesrecht over
Isabella Eberhardt, de woestyu-reizigster,
een voorbeeld van moed en energie voor
menige vrouw, die, ware zij niet zoo jong
gestorven, stellig zou zijn geworden de baan-
breekster voor de vrouwenbeweging in het
Oosten.
Zy werd in 1877 te Petersburg geboren
haar vader, die tot den Islam behoorde,
week uit naar G»nève en voedde baar, vooral
na de vroege dood barer moeder, half als
jm gen op. Haar dorst naar kennis deed haar
yverig studeereti in «Ie bibliotheek van haar
vader en zij g-voelL- zich geweldig aange
trokken tot Afrika waarheen zy, als Muzelmane,
ging toen ook haar vader haar outvalleu
was.
Dat eerste verblijf onder de Oostersche
zon duurde slechts kort; zij keerde terug
naar Gei.èvo en werkte daar voor de Pers.
Spoedig echter kieag haar vei langen naar
Atrika weder zóo de overbanc, dat zy an
dermaal de Middellaudsche zee overstak en
nu, echte nomaden-natuur als zij was, in
manskleeren ging wonen ouder do Arabieren
ran den Zuid-Sabarah.
En terwyl nu een 50-tal lichtbeelden, het
eene al fraaier en belangwekkender dau h<-t
andere, op het doek werden geprojecteerd,
ve.tdde mcjulf'ouw Vao Bemmelen van deze
in menig opzicht merkwaardige en veelbe-
gaafde jonge vrouw, op wie in 1901 door een
dweepzn-k inlander een moordaanslag werd
gepleegd uit stammen-veet-*, welke baar het
gebruik der rechteiarm voorgoed ontzeg Ie,
muur óok tot gevolg had, dat het verblijf in
Algiers haar werd omzegd door de I'ransche
regeermg, die geheel ten onrechte haar
verdacht van s iminenspantien tegen bet gezag.
E«*rsi het volcende jaar inmiddels h td
zij te Marseille deci kost verdiend, aanvanke-
i s ma<roos en later met schry ven in couran
ten kon zij naar Algmrseu haar echtgenoot
terugkeeren en vestigde zij zich te Air Sufra,
waar zy, by eon watervloed en de poging
om haar man t« redden in 1904, dus op
shchts 27-j«rigen leeltijd, den dood voiHI
onder het instortende loemen huis. Eerst
voel jaren later vond men haar lijk, datthaus
te Tougghourt begraven is.
lu de pauze zette een dame uit Hilversum
het verschil tusschen den in 1907 ontstanen
Boud voor vrouwenkiesrecht en de in loJ.J
opgerichte Veraeuiging voor vrouwenkiesrectn
uiteen. tr i>
Na de pauze droeg mejuffrouw Van Jera-
melen een der vele keurig gestyieerde reis
verhalen van I-jahella Eberhardt voor, auder-
maal verduulelykt door een zeer groot
aantal hoogst interessante photo's, die
langer dan drie kwartier de vrij goed bezette
zaal in onafgebroken aandacht hielden en
een zeer leerzamen avond verschalten, zy
in t dan ditmaal ook buiten het eigenlijk
gebied van den Bond.
Door de plaats dyse ufdeeling der V. P. N.
werd bedeuucliteud weer eeu kippenmurkt
gehouden.
Er werd zóo veel aangeboden, doch er
was in weerwil van den goeden raad zóo
onoordeelkundig gevoederd, dat de meeste
hoenders te licht w wen en er dus geeu mooie
prijzen konden worden gemaak'.
De piyzen liepen van 80 cent tol fl.30.
In do gister te Utrecht gehouden Alge
meene vergadering der V. P. N. werden do
lleer F. E. Postbuma, te 's-Grn venhage, to»
Algemeen voorzitter en de heer C. J. A. A.
van der L'nden, Voorzitter 'Ier onder-a Hee
ling Araersfooit, tot lid van het Hoofdbe
stuur gekozen.
Volg -ns de nu herziene Statuten is het
doel der vereeniging niet meer uitslui
tend een landbouwbelang, doch zal zy de
belangen van alle kippenh-iuders voorstaan.
Uit Loosduinen komt bet bericht, dat pen
der groo'St* tuinders met een zeer gunstig
gevolg een proef nam met tabak kweeken.
Hier zulleu de oude tabakslauden binnen
niet te l.ngen tyd groenteuvelden zijn.
Merkwaardige cirkelgang.
Een moeder'je, dat lezen noch schrijven
kon, vervoegde zich aan bet Postkantoor om
een door haar man haar toegezonden post-
wiss«d te innen.
Wel zeer verdrietig was za, dat ze slechts
45 centen uitbetaald kreeg. Maar al spoedig
hielp een der omstanders haar en ook den
ambtenaar uit den droom en was ze in 't
bezit der 45 gulden, het volle pensioen, dat
de man, die te Nijmegen werkt, baar had
gezouden.
Bij de Dinsd tg ten c/erstaan van notar-s
A. P. Schroder gehouden veiling van de
Houtwal ei fab'-iek aan den Appelweg, onder
Le> sden, werd dez- voor t'380Ü gek oen t door
deu heer J. J. Wesselman.
Door de pohtio is aaugebouden een min
derjarige jongen, die hier rondzwierf.
Ily is naar zijn ouders te Amsterdam ge
leid.
Zij betrapte hier op heeterdaad twee jon
gens die uit eeu tuin aan den Zuidsiu&ei
noten stalen.
't Kau haast niet brutaler.
Het is vaak aangenamer iets te wenschen
dan het te bezitten, want o ize verbeelding
overschat meestd de werkelijkheid.
■pit den Omtrek.
De heer A. van den Bogert, scde't 1
Januari 1869 Gemeente-secretaiis van Rar-
novelii, h'-'ft met mgang van 1 Januari aan
staande ontslag gevraagd uit dut ambt.
In bun lieden g houdon vergadering heb
ben W..t rgrai.f en heemraden van het
Heemraadschap de riv'nr De E-m besloten
de Flicrbeek aanmei kelijk te doen verbeteren.
Even beneden d n Koodebaan of Barne-
veldsche sluis bevindt zich in die beek een
gioot aantal bochten, waardoor de wateraf
voer veel wordt vertraagd en de oevers veel
te lyden te hebben.
Het voornemen bestaat nu, door afsnijding
die bochten ie vermijden.
Op de heden vastgest Idn Begrooling voor
1912 is daarvoor reeds een flink bedrag
uitgetrokken.
Van Meel maakte gister uit het vliegkamp
bij Soesierberg een schitterende vlucht van
luji.a een halt uur rm-t luitenant A. Josepbus
Juti, van liet 1o regiment veld-artillerie, cn
vervolgens een van een goed kwartier met
mevrouw Jitti.
Blijkens de gegevens der jongste tienjaar-
lijkscho volks'elling is in ons land sedert
19U1 de Roomsch-Katholieke kerk toegeno
men met 260 441 leden, de Gereformeerde
met 120 832 en de Ned. Hervormde met
117 240.
lu ons land zijn er thans 2 588 261 Her
vormden, 20-51021 Roomscb-Kalholieken en
491 451 Gereformeerden.
Opgave van de Vereeniging.
,11 AN DEL eu NIJ V EK HEID."
van personen die z ch in de Gemeente hebben
gnves igd, of daaruit zjjn vertrokken naar andere
gemeenten, met vermelding van woonplaat», van
27 September tot en mei 10 October 1911.
GEVE8TIGD.
Jacobus van Gent, van Nieuwveen naar Bisshops
weg 95.
Maria Adriana Elisabeth Kerkkamp, van Zeist
naar Arnhemscheweg 24.
Karei Petrus Joseph Waterkoort, van Alkmaar
naar L. Vrouwectraat 26.
Johannes Wilhelmus Polman, van Amsterdam
nasr Stellioawerfstraat 7.
Johanna Berends, vaD Valburg ntar Beekestein-
subelaan 14.
Geeriruida B- randina van Scbuppen, van Ede naar
L'-uad- rweg 152.
Albonus Scheffer, vao Eist naar Stationsstrast 31a-
Koelof Groenink, van Steenwyk naar Arnhemsche
straat 35.
Willem van Beek, vsn Ermelo naar LienderUcbe-
»eg 10.
Jahannea Christiaan Rector, van Leusden naar
Nicasuis-dwsrssiraat 4.
Sophia Zweekhout, van Sneek naar 8'. Andries-
straat 16.
Louis G:eling, van Utrecht naar Koningsstraat 115.
Wibelmus A-lrisnus Johannes Hazelaar, van Rot-
uerdain naar Mnurhuixen 69.
Johanna van Uie tenhoven. wed. van G. Vodder,
vau Utrecht naar Krankeledenstraat 1.
Gernrdus Nicolaas vau Tooreu, van Den Haag
naar Muurhuiz-n 117.
Chrictina Buijsiuan, van Zaandam naar West-
singel 19.
Hendrik Los, van Amsterdam naar Schimmel-
penniuckkade 22.
Frans Lndolf Laporte, van Utrecht naar Utrecht-
eche weg 69'.
Geerde .an der Klok, van Nijkerk naar Davidj-
hof 1.
He> ricu* Fra' ciscus Jospphus Ignatius Adan, van
Amsier-tam naar Wilhelminastr«»t 23.
Tiete Solke Rooseboom, vau Ede naar Langestraat
105.
Blephanui Lamberlus van Ewyk, van Utrecht
naar Ald»g(>ndestraat 4.
Ruurd Jan Schotauus, van 8neek naar Kamp
straat 20.
Wilnelmus Harinanus van Zunen, van Winterswijk
naar Borstraat 3.
Wi'helmica Marearetha Kaspers, van Utrecht
naar Muuruuiten '03.
J-n vau Br kei. van Nijmegen naar Tsut-traat 54.
Johannes Mariuus Kniptcheer, van Amsterdam
n*ar Urrvchtacheweg 1U0.
Caihmina Margaretha Rauh, van Hillegom naar
SchimmelmnnitiCKStrsat 30.
Allegoud» Roethof, van 8o- >t naar Wuijtierslaan 5.
Ja-isj- van Houten, van Llaarderadeel naar
BUnkenheimstraat 18.
Hendrik Mariuus Teger, van Vordeo naar Kamp
straat 82,
Jo'acnes de Nord, van Harea naar Beesten-
makt 12.
Grietje van Rissen, wed. van H. H. Kerst, Van
Idaarderadeel naar Blankeubeimstraat 18.
Remmet van Lutterveld, van Venlo naar Utrecht-
schestraat 185.
Henrtcus Axtouius Marie Sassen, van Venlo naar
Langestmat 74.
Janne'je Ruitenbeek, van Nijkerk naar Gr. Koppel,
set ip „Annetje".
Antoniua Lambertus Hertog, van Hilversum naar
Hof 30.
Derk Tok van Slooten, van Utrecht naar Kamp
straat 18.
Jansje Tuitman, van Stad Almelo naar Korte
Bergstraat 1.
Johanna Maria Plazier, van Rotterdam naar Berg
straat 22.
Gerrit Nicolaas Spierenburg, van Winterswijk naar
Soest rweg 161
Jacob Lulnrtsen, va'' Putten na«r Bisschopweg 62.
Anna Clara Das, wed. van W. Das, van Ameter-
dam naar Pijpersstraat 11.
Frans Alkenaa, van Amsterdam n.Pijpersstraat 11.
Will, m Friedrich Fuhrmaun, van Alkmaar naar
Pijpersstraat 11.
Johannes Hubertus Bilderbeek, van Amsterdam
naar Appelweg 17.
Wilhelmus Ludovicus Kooien, van Oisterwijk naar
Peper.-teeg 2.
Hillecbien Krol, van Bussum nasr L -usderweg 92.
Witly van der Mandele, van Deventer naar Wil-
helmiuastraat 13.
Everaidus den Bls.iken, van Hendrik Ido Ambacht
naar Lan egracht 21.
Cornelia Wilhelmus Opentij, van Amsterdam naar
St. Andriew-traat 20.
TouniB Dorresteia, van Soest naar Havik 26.
Wijhelmus Brok, van Venlo naar Scbimmel-
peonii ck-trsat 6.
Th' oilora Johanna Alberta Wenting, van Roermond
naar llavik 13.
aan ADVERTEERDERS out,
ter voorkoming van teleur
stellingen, de kopy van groote
en zeer bewerkelijke adver
tent iën voor de courant,
welke des Zaterdags ver
schijnt, u i t e r 1 ij k VRIJ
DAG vóór twaalven in te
zenden.
Vuur du veie bewijzen van deelneming*
ondervonden bij het overlijden van onze
lieve Moeder, Behuwd- en Grootmoeder,
Mevrouw de weduWe G. B. SCHARP—
Van der JIeulen,
betuigen wij onzen haitelyken danlc.
Uit aller naam,
H. F. SCHARP.
Amersfoort, 19 October 1911.
Job. vau üldebai-nevt'ldlaan 16.
