Zaterdag 28 October 1911. No. 8023. 61e Jaargang. Stadsnieuws AMERSFOOHTSGHE COURANT. Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen firma A. H. van Cleeff". HOOFDREDACTEUR F. J. raiDisisa AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden franco per post f 1.45. Advertentiën 16 regels CO cent; elke regel meer 10 cent. Bij regel- abonnement reductie, waarvan tarief op aanvrjag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings- advertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels 1.25. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening ebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worden de ino.asseerknst.en in rekening gebraeht. SORTSCSRAOBT 9. Postbus 1 Telefoon 10. KENNISGEVINGEN. De Burgemeester van Amersfoort, gezien artikel 41 der Gemeentewet brengt ter kennis van de ingezetenen, dat -Ie Raad dezer Gemeente zal vergaderen op Dinsdag den 31 October aanstaande, des namiddag» te half twee uur. Amersfoort, 26 October 1911. De Burgemeester voornoemd, WUYTIERS. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort Gelezen het verzoek, met bijlagen, ingediend door J. h. J, SIMON, te 's-Gravenhage, lot het oprichten eener inrichting tot het opwekken van electriache energie door een dynamo van 80 ampère, gedreven door een gasmotor van 301'.K., in het perceel Langestraat 129, kadastraal be kend Gemeente Amersfoort Sectio E. no. 3384; Overwegende, dat de zitting, bedoeld bij art. 7 der Hinderwet, den 28 September 1911 heeft plaats gebad dat het onderzoek, noodig voor het geven der beschikking op het verzoek nog niet is afgeloo- pen en de beschikking mitsdien nog niet gege ven kan worden; Gelet op art. 8, lid 2 der Hinderwet Besluiten a. de beslissing op bovenvermeld verzoek te verdagen, b. hiervan mededeeling te doen aan belang hebbende. Amersfoort, 26 October 1911. Burgemeester en Wethouders, voornoemd, Do Burgemeester, WUIJTIERS. De Secretaris, J. G. STEN FERT KROESE. Een openbare Leeszaal en Bibliotheek. (INGEZONDEN.) Dinsdag 17 October is, zooah de lezer weet, een voorloopig comité samenge steld, dat ten doel heeft, de oprichting van een openbare Leeszaal en Biblio theek in Amersfoort voor te bereiden. Het moge rny vergund zyn, in de ljjn van dat comité meewerkend, met enkele woorden iets over de leeszalen in het algemeen en over die te Amersfoort in 't bijzonder te berde te brengen. Daar anderen en rajj bebleken i9, dat velen over de 0. L. en B. geen of een onjuiste voorstelling hebben, is een zoo kort mogelijke omschrijving van wat daaronder verstaan wordt misschien niet overbodig. Het doel is niet een volk s-leeszaal, zooals er verschillende in ons land be staan, d.w.z. een inrichting die lectuur geeft voor de minder ontwikkelden alleen neen de O. L. en B. wenscbt tegemoet te komen aan den drang naar ontwikkeling en ontspanning die gevon den wordt in alle lagen der samen leving. Naast ontspanningslectuur zal zy dus in overvloedige mate moeten geven wat als hulpmiddel dienen kan by uitbrei ding en verdegelijking der vakkennis, van belangstelling in maatschappelijke en toegepast-wetenschappeljjke vraag stukken, van bygebleven resten der schoolscbe kundigheden. Propaganda maken voor de eene of andere politieke, kerkelijke of anti-ker- keljjke richting mag de O. L. en B. niet; z ij moet in waarheid VOUU- ALLEN zyn. Dat dit kan, daarvan leggen de be staande inrichtingen en de namen van hun voorstanders uit alle partijen, ge tuigenis af. In de Besturen dier inrich tingen zien we zitting nemenkatho lieken sociaal-democraten anti-revolution- naireu, vryzinuig-democrateu, liberalen, christelijk historischen, kortom een veel kleurigheid zooals we ons die ook hier zouden wenschen. Moge het niet lang tneer duren, dat mede van den rechterkant vele en in vloedrijke personen zich voor onze zaak zullen interesseeren cn zitting zullen nemen in on9 comité! Onder de verschilleude bezwaren die men, sprekende over de 0. L. en II., opwerpt zijn er twee van practischen aard. die we hier even zouden willen beschouwen. Daar zjjn er die zeggenwat wilt ge met een O. L. en B. in Amersfoortbeht ge u wel eens een voorstelling gemaakt van de gelden, daartoe noodig En mee warig hoofdschuddend wenden zij zich af. Het bestaan eener behoefte te bewij zen, zal steed9 een zeer moeiljjke taak zijn; ik geloof echter, dat de persoon lijke ondervindingen van velen er vóór zoud-ï n pleit m. Waarschijnlijk voor ieder is dat bestaan dier behoefte te maken, als men wijst op het sterk toe nemend gebruik, dat in plaatsen waar leeszalen zyn, van deze inrichtingen wordt gemaakt. Gegevens, straks mee te deeleu, bezitten m.i. een volkomen overtuigende kracht. Voorop sta dus het hoofdbeginsel der 0. L. en B.ook de Amersfoortsche wil een helper zyn voor allen die licht, ontwikkeling en practische kennis zoe ken niet de éenig-heilbrengende, maar een van de vele onmisbare in onze sa mengestelde 20ste eeuw. Laten we dus ook allen samenwerken tot het bereiken van beze mooie inrich ting, waar e 1 k zal vinden wat hem 't meest interesseert. Zien wy thans de twee genoemue bezwaren nog eeus nader onder de oogen. Zou er gebruik var worden gemaakt 1 Wat zullen we gaan theoretiseeren I Zullen we gaan zeggen de Atnersfoor- ter is lakotiiekl Och kom, welke lezer van deze regels geeft zich zelf een zoo danig breveti Zullen we gaan zeggenhet geest dijk leven slaapt in onze goede stad 1 Wie dat zegt, laat njj een wekker zyn. Lal- we uitgaan van het goede vertrouwen, dat ons geestelijk peil normaal is en laten we dan eens kyken naar wat de practyk in andere steden leert aantal inwoners Botterdam 400 000 Gravenhage 250000 aantal bezoekers per dag 193 112 233 250 250 170 30 47 Utrecht 115 000 Groningen 73 000 Dordrecht 45 000 Leeuwarden 35 000 Alkmaar 21000 Zutfen 10 000 Als we de groote steden met de kleine vergeljjken dan zien we, dat de opmer king .openbare leeszalen zyn alleen een behoefte voor groote steden" door de cjjfers doodgeslagen wordt. Leggen we du Alkmaar en Zutfen aan den eenen kant van Amersfoort met zijn 25 000 inwoners en Dordrecht eu Leeuwarden aan den anderen kant dan beginnen de gezichten te betrekken of te- lachen, al naar de gezindheid, en men zegtzie je nou wel Maar die betrekkei ij k lage cyfers van Alkmaar en Zutfen (per jaar zjjn 't altijd nog 8000 bezoekers) vindeu iu de omstandigheden een geruststellende verklaring. De cyfers voor Alkmaar en dikant hij tie Ned. Hervormde gemeente hier, zal morgenochtend worden bevestigd door de. K. den Hollander en morgenavond zi)n intree-rede houden. H-t lil morgen honderd piar geiden zijn, dut Keizer Napoleon I «mi bezoek bracht aan Amersfoort, of liever in den namiddag van Maandag 29 October 1811 destul door trok van Utrecht» obepoort tot Karnppoort, om sicli van Utrecht te begeven naar Het Loo. Wie belang stelt om het geheele relaas mot al hetgeen daarover werd geschreven en dut was uit den aard der zaak lang niet weinig pens na te gaan, herlete het In Van Rootsalaar's «Geschiedkundige bijzon derheden* lo bundei hladz. 14-36. Hier kunnen we slechts met een enkel woord herinneren aan dat bezoek en we brem en daarbij op den voorgrond, dat, na dut Lndewyk Napoleon den 4 Juul 1810 sfst.md had gedaan van den troon, den 9 Juli daariianvt Igende ons land twerd ge schrapt int den ry der Staten*. D.it het dan ook niet alles botertje tot den boom whs, ook wegens de pas ingevoerde conscriptie en de zware belastingen, blijkt wel bet best uit de wyze waai op het zooge naamd bezoek door den waarnemonden Land. drost reeds begin September werd in scene gezet. Het spreekt wel vanzelf, dat de stads regering in plenn moest tegenwoordig zijn by de burriere op den Utrechtschewegmaar óok werd bevel gegeven, dal er eerepoorten moesten opgericht en d»t overal de nationale vlag bet staat er zóó moest worden uitgestoken «opdat de kleuren van bet Rijk, in deu wind wapperend, den Held de stan daards der overwinning zullen herinneren*. Ook werd een harti lyke vermaning gegeven tot betoon van de grootst mogelijke ingeno menheid en geestdrift, terwijl werd voorge schreven groen en bloemen en festoenen aan te brengen langs den weg, dien do Kei zer zou volgen. De Raad besloot 27 October f1250 uit te trekken voor deze ontvangst, welk geld werd besteed voor illuminatie en vuurwerk, onthaal der Nationale gardes en «en maaltijd voor de Regeerders. Voor het strooien van zand op de straten werd f500 betaald, voor het planten van boompjes langs den weg f200 en voo- -Je illuminatie f50. Voor twee volgens het opgeschroefd verslag, reeds den dag te voren in de aUtrechtsche Courant» geplaatst, «allerfraaiste» eerepoorten, aan het begm en het eind» der stad geplaatst, werd f410 uitgegeven; de vergulde poortsleutels met het kussentje nog bewiard in het Museum van »F!ehit»« koiit»n f40 en dus werd ook hier de raming niet woinig overschreden. Wat er van den feest maal. jjd der Regeer ders en het onthaal der Nationale gardes zal zyn terecht gekomen? Da heele plechtigheid bestond in het aan bieden der sleutels, terwijl van paarden werd verwisseld. Van meer belang i9 wel het volgende. Den 28 Juni 1810 vroeg de waarnemend Landdrost aan den Burgemeest r een opguve van «alles wat eenigszins ter bevordering van het algemeen belang der Ingezetenen zou kunnen strekken*. Du Burgemeester haastte zich te antwoor den, dat (Ie stad «bet me. st belang had bi) het bevaarbaar maken der beken tot Wa- geningeo* en op te merken, dat de cultuur der tabak door <K verhooging der rechten tot meer dan tweede-de was verminderd. Nu men weet spreekt over een kanaal door de Gelderscho 'ullei en eveneens spreekt over debietrecht op tabak en tarlefwet mag wel cen9 gememoreerd hoe honderd jaar geleden daarover werd gedacht. De Minister van Waterstaat hepft voorge schreven, dat verbeteringen en herstellingen Ds. J. Pannebakker, nieuwberoepen'. pro- aan Rijkswegen in bebouwde kommen of bij Zutfen zyn n.l. opgemaakt in het eerste jaar van de oprichting, die van Leeu warden daarentegen in het vierde jaar, die van Dordrecht in het tiende jaar. In Leeuwarden was het bezoek in het eerste jaar ook niet meer dan 100 per dagin Dordrecht (nu. 250slechts 18, zegge achttien. Alkmaar en Zutfen kunnen gerust zjjn eu Amersfoort ook, ten minste. Ten minste als van 't begin af voor eenigszius voldoende financiën wordt gezorgd. Kyken we ook in dat opzicht een9 naar de door zyu langer bestaan zoo leerrijke leeszaal te Dordrecht. Daar waren in 1899 inkomsten f535, bezoek 18 per dag 1900 685 33 1901 936 97 1908 3530 250 Daarnaast| Alkmaar f269 en 36 be zoekers, Zutfen met f429 en 47 bezoe kers. Alkmaar en Zutfen zullen zich wel spie gelen aan Dordt, maar laat Amersfoort het ook doen en niet na een paar jaar sukkelens doch direkt. Daarmede komen we tot het tweede bezwaar Hoe komen we aan 't geld 1 Natuurlijk ten eerste door flink in onzen eigen bundel te tasten, niet af te wachten of do meest gefortulieerden een goed voorbeeld geven, maar zelf ons eenige opoffering te getroosten. Niet vragen doen er wel menschen aan mee en wie 1 Zelf voorgaan en wel hoe eer zoo beter. Hebben we zóo getoond iets voor de zaak over te hebben dan kunuen we aankloppen om subsidie by de Gemeente, die toch zeker niet zal achterblijven, en vervolgens by het ltjjk, dat dan vast volgen zal. In de voorbereidende vergadering van Dinsdag 17 October maakte do iu leider de veronderstelling, dat voor een plaats als Amersfoort door particulieren f 1000, door de Gemeeute f 1090endoor het Uyk f 1000 per jaa. 'OU kunnen worden ge formeerd. Met l 9000 iukomsten zoudon we alle kans van slagen hebben. Zou Amersfoort daarvoor te plat'.ak blyken 1 J. Hovens Grtf;ve.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1911 | | pagina 1