Stadsnieuws.
-•ar t" js-s -as tjrtr-s
ïgSSs&Sw-—-
Iedereen vindt den «kennelijken staat» een
toestand van tijdtljjke razerny, een toestand
van minderwaardigheid, een onwaardigon
toestand.
Ofschoon we dus daarover niet behoeven
te redeneeren, omdat alle bewijsvoering vaD
te voren als de deugdelijke, geijkte waar
heid wordt erkend, kan het voorkomen, dal
de wysheid bij een heel enkele gelegenheid
nog wel eens in de kan geraakt. Zelfs voor
w^jsgeeren en strenge beoefenaren der we
tenschap kunnen er, na afloop van congres
sen en wetenschappelijke bijeenkomsten,
oogenblikken aanbreken, waariu de geest
dartel wordt en het strenge aangezicht uit
de plooi geraakt, In deze oogenblikken zou
men geneigd zijn den »Lof der Zotheid» te
zingeD, w\jl zij de wijsheid beter doet waar-
deereo.
Zoo onthoud ik my dus geheel van de
propaganda des volmaakten afschaffers. Ik
apprecieer zyn uitstekende bedoelingen, waar
hij metterdaad eon navolgenswaardig voor
beeld wil zijn voor aDderen, maar ik volg
hem niet op al zijn wegen. Er zyn machtiger
middelen aan 't werk dan het peisoonlyk
voorbeeld.
Eén daarvan is het rijwiel!
En zonder eenige opsomming van drank-
statistieken en delirium-tremens-cijfers, kan
elke wielrijder direct uit eigen ervaring ge
tuigen, welke een machtig bestrijder van
drunkmisbruik bet nobele stalen ros is.
De wielrijders van ouderen datum zullen
zelfs met lal van sprekende voorbeelden
kunnen bewyzen, welk een reusachtigen om
keer het rijwiel heeft gebracht in de drink
gewoonten, die onder bet volk vau de oudere
generatie op de jongere schenen over te gaan.
Een van de begin-motieven, die iemaDd
aan den drank kunnen helpen, is de verve
ling. Uit mijn jeugd herinner ik mij, hoe ik
op Zondagochtendwandelingen in de omstre
ken van Rotterdam, meermalen getroffen
werd door bet slecht gebruik, dat de bewo
ners van de volksbuurten, die men op weg
naar buiten passeeren moe.-t, van hun vrijen
dag maakteD. H et geijkte Zondagochtenddta-
fereel, dut men in de hofjes-buurten van
Rubroek en Kralingen zag, dat waren werklui
die in hun overhemd en op rood-trijpen
pantoffels eventjes met de karaf in de band
naar de kroeg aan den overkant wipten om
nog een >paar maatjes» te huleD. In de mooie
kamer zaten de vrienden en kennissen achter
de bitter en de klare te «gezelsen». Was de
flssch leeg, dan ging de gastheer er zelf op
uit om even nieuwen voorraad in te slaaDof
een van de kinderen werd er op uitgestuurd.
Huis aan huis 2ag men de menschen 's Zon
dags bitteren. De kinderen mochten mceproe-
ven. Jenever was in hun oog vermoedelijk
de Zondagsdrank bij uitnemendheid. De groote
jongens van de bofjesbuurt hadden een ander
amusement. Ze speelden om centen, deden
gpooteluis-acbtig met een sigaar in 'i hoofd,
en vloekten bijwylen onverbeterlijk. Maai
bij alles wat ze deden, bleven ze in bun
buurt lummelen. De ouderen occupeerden
zich bij buis met hun borrelilescb, hun dui
ven en konjjnen, de jongeren schooierden
door de buurt rond eo voerden allerlei katte-
kwaad uit om de verveling te verdryveo.
Welk een groote verandering heeft het
rijwiel, ook in deze kringen der bevolking
gebracht! Met welk een vreugde werd bet
goedkoope tweedehandskarretje, en iater het
goedkoope nieuwe rij wiel-op-afbetaling, door
den eenvoudigen burgerman aangegrepen om
de geestdoodende verveling van den vryen
dag in een oofrissche buurt te ontvluchten.
Wie zal zeggen hoeveel maatjes gemeene
jenever er minder werden gedronken om den
aankoop van een rijwiel mogelijk te maken
Maar wie zal becyferen, welk een vermin
dering van drankgebruik er plaats vond, toen
eenmaal etteljjke duizenden driükers-uit-ge-
woonte-en-verveling het rywiel bestegen, en
tot bun grenzenlooze verbazing bespeurden,
dat de fiets en de drank twee gezworen vij
anden zyD.
Zeker is het, dat geen sport den beoefe
naar sneller den verlainmeaden invloed van
den drank openbaart dan juist het wielrydon.
De Hotterdamsche burgerman, die met z'n
nieuwe karretje al eens gauw eeQ kijkje aan
't strand te Scbeveningen wou gaan nemen,
zag al beel spoedig in, dat by Delft niet
eeDB kon balen, zoodra by de reis met een
hartsterking begonneD was. Die „har'sterkiug"
verlamde namelyk zyn beetien, benara bera
den adem, bedierf zyn pleizier. Zelfs een
doodgewoon potje bier onderweg schoot hem
dadelylc in de beeneo, maakte hem onbe
kwaam, doodde zijn energie met een lood
zware moeheid.
Zoo gingen duizenden plotseling de oogen
open voor den verdeifoiijken invloed van
den alcohol.
Wat de af8chaflers al jarenlang had be
weerd en tot vervoleDS toe hadden gepreekt,
bleek dan tocb waar ie zyn. Eu als éen borrel
je al zóu slap kon maken, wolk eeninvbed
moesten dan zoo'u half dozijn onder een
buurpraatje wel hebben
Doordat gaandeweg het rjjwiei, en zelfs
een alleszins presentabel rfywie), voor een
klein beetje geld onder het bereik van den
werkman kwam, vermin lerde de begeerte
naar sterkedrank. Een goed, weiuig krachts
inspanning eischend, snel en goedkoop ver
voermiddei bracht óok den kleinen burger
man in aanraking met de vrije natuur. De
draukflesch, als middel tegen verveling, ge
raakte in vergetelheid en de draak zelf werd
door duizenden, die hem maar al te graag
lustten, ei kend als'oen gevaarlijke vijand, als
een vergif, waarvan zelfs de kleinste dosis
gioot genoeg is om den gebruiker een deel
van de controle over zichzell te ontaenien.
Wie de evolutie van het wielryden in ons
land heeft gevolgd, wie als wielrijder weet
welk een malaise de fietser dadelijk na een
»hai sterking» in zijn beenen voelt, die weef,
ook zonder cijfers en statistiker, dat het
krachtigste instrument tegen drankmisbruik
het rijwiel is. En de manier, waarop dit
werktuig tegen bet misbruik opkomt, maakt
geleerde beschouwingen en uitvoerige stati
stieken volmaakt overbodig. Het demonst eert
de gevolgen van het kwaad aan den lijve,
voelbaar en bewijsbaar. Het leert den gewoon
te-drinker dn herbergen mijden.
Aldus Henri Mtyer in »De Kampioena.
H. M. do Koningin heeft de Mililiewef,
Donderdag door de Eerste Kamer aange
nomen, daags daarna bekrachtigd. Dienten
gevolge wordt aan het Departement vaD
Oorlog druk gewerkt aan de voorbereiding
der maatregelen tot uitvoering van de wei,
met name aan de samenstelling der nieuwe
registers van inschrijving voor de militie.
Aldus het oflicieuse communiqué.
Wel zeer is het voor de betrokkenen te
hopeD, dat de waarheid minder schrikwek
kend blijkt.
Want in de gauwigheid een nieuw in
schrijvingsregister te maken waarvan
het model vermoedelijk nog eerst moet be
dacht is lichter gezegd dan gedaan.
Bij den Raad van State is een wetsont
werp aanhangig waarin o. a. is opgenomen
een voorstel om over te gaan lot aanmun
ting van gouden vyfguldenstukken.
Vóór 1849 hadden we óok gouden vijfjes.
Het aantal jongelieden, geboren in 1893
en die dus dit jaar zyn ingeschreven voor
de Nationale militie, bedraagt te Amersfoort
199.
Volgens het jongste Gemeente-verslag,
dat ovor 1910, bedroeg het coniingent voor
Amersfoort 53.
Wat het zal wezen onder de nieuwe Mi-
litiewet
De brievenbus op de Varkenmarkt is ver
plaatst van den hoek der Langestraat naar
dien der Utrechtsehestraatde plaats, die
er oorspronkelijk voor werd uitgekozen.
Nuar aanleiding van een tentoonstelling in
sKunst zij ons doek te Haarlem gehouden,
wordt o.m. geschreven
Naast etswerk van Graadt van Roggen
hangt dat van Dirk Harling: gloedvolheid
naast eenvoudige zuiverheid. Het «Grachtje
van dezen laatsten uit het oude Amersfoort,
biedt iu zijn complet van oude huisjfs, witte
muurtjes ouder schuine daken, oude hoornen
die hun takken krommen, schuttingen,
schuurtjes, verwarde tuintjes, de tallooze
toon-verschillen, welke uit te beelden aan
Ilarting blijkt toevertrouwd. Met deze echt
Hollanilsche uiting van toon en nog eens
toon, vormt dun het werk van Nieuwenkamp,
óok handelend over Amersfoort, een waar
contrast. Hij, de etser, die veel gezien heeft
en uit de landsstreken, welke hij doortrok,
het stijlvolle beeld hiald», moest wel met
nieuwe oogen *"o'n merkwaardig siadshoekje
aanzien, als dit straatje is, laag neer, onder
den hoogen toren of dat andere oude brokje
van Amersfoort, rond de bekende poort.
De heer F. A. dos Tombe, thans assistent
aan 's Rijks-herbarium te Leiden is benoemd
tot assistent aan 's Rijks-proefstation voor
zaad-controle te Wageningen.
By Kod. besluit is met ingang van 15
Februari aan generaul-majoor R. H. O. baron
Van der Capellen, inspecteur der cavalerie,
op aanvraag, ter zvike van langdurige» dienst
eervol oDtslag verleend uit den militairen
dienst, onder dankbetuiging eo met toeken
ning van pensioen.
Met ioging van 1 April worden bij de
Horfsmidschuo! weder miliciens der infanterie
gedetacheerd tot het volgen van een cursus
voor hoef-mid, ten einde by mobilisatie bij
de regimenten infanterie over hoefsmeden te
kunnen beschikken.
Zy ontvangen tevens ondtrricht in het
herstellen van rywielen.
Een goede 60 personen hebben hel Vrijdagavond
toch nog onderaUan, koude en gladheid te trot-
eeeren om prof. Kireopp Lake te hooren die in de
goed verwarmde Bemonetranleche kerk voor de
plaatselijke afdeeling van den NcJ. Protestanten
Bond nou epreken ovor Oud-ohriateljjke vooretel
lingen en bedendaagaohe behoeften.
8pr. begon met er aan te herinneren, dit de be
hoeften van een kind of een jougmenscb gauscli
andere zijn dan van iemand van meergevorderden
leeftijd en dat dan ook de voorstellingen en be
hoeften van onze tijdgenooten die zich Christenen
no.oeo g.mob ■jÖKjjfoJ
belijders v.n liet Um.UiUuiu sa
ïf/.T«fSVdï; sio»».*»*»
voorstellingen van dien lang 8 echter
waarin wg leven; onze kej.n.8*vanwi bi#_
lorie'en feiteïgk kunnen we s'echu £ru«
bet K.tWi.k.
een h'IWn«ll«»l eb mttufe. *1 dj «cr.m
wachtiiig van den jongsteu d-g treedt bij hem
Gods i) nabüde wereld, zooals r.y i*. nadert lia
einde en er zal ceu wereld komen in welke God-zelf
koning is, waarin geen zonde, geen droefenis, geen
TftKKÏ WMtttot .bri.u.loti.blc -1/'
voor Paul us, Voor Jezus zelf was niet de Boodschap.
Ik ben de Christus; doch: Het koninkrijk Gods is
nabij. Paulas heelt dit veranderd tot eeu chjietolo-
gisch Evangelie, dat later door de Katholieke kerk
is veivorind tot sicramenteele leer.
Wat is nu voor ons de beteekenia van do drie
elemeDten: het koninkrijk Gods; bekeert u; en liet.
8acramenteelo diie punten, vol van problemen
Jezus en de eerste Christenen hebben geineend,
dat het koninkrijk Gods nabij was; echter met in
leiterlüke zin, doch als een illusieeen illusie,welke,
als bij zoo veel, de bron was tot ieti groot-chmen
denke aan de il'usie van Columbus, die meende naar
Indië Ie reizen eo Amerika ontdekteoen illusie,
welke de drijvende kracht was van het oudste Christen-
dom, omdat zij als 'l ware de visioenen deed zien
en den tijd waarin God koning zou zijn op aarde,
den tijd waarin geen ongeluk of leed meer zou zijn
op die aarde. Eu juist door die illusie was t voor
de oudste Christenen mogelijk, een ethiek te hebben
gelijk zij die hadden,
De e,hiek der Bergrede is Diet mogelijk in de
wereld, zooals ze isdoch wel in een wereld die
voorbijgaalde menscb niet meer zondigt, cn liet
koninkrijk Gods op aarde is gekomen.
Die escbatalogiicbe verwachting staat precies tegen
over onze evolutionnaire beschouwing. Immers wij
beschouwen de wereld als een steed) vooruitgaand
proces. En als we de Geschiedenis over een zeer
lang tijdperk beschouwen dan blijkt ook, d.t er
vooruitgang is. Beschouwen we haar over een korter
ijjdvak dan zien we pBrioden van stilstand gevolgd
door een van plotsen opgroei (Pericles, de Roinein-
pebe keizertijd) eu dikwijls na dien opbloei een
tijdperk van snel achteruiigaau. In onze evolutiou-
naire wereldbeschouwing kunnen we recht doen
aan de Geschiedbeschouwing, doch niet aan Dadere
beschouwing en we mogen daarbij nut vergeten,
dat het best mogelijk is, dat we óok zyn achteruit
g^Do^verwacbting van bet koninkrijk Gods zij ona
dan ook een les om niet Al te optimist te zijn, want
wie de oudste Geschiedenis besludeeren, zien telkens
weer iets parallels met het Romeinsche keizerrijk
en eveDgoed als daar kon het in onzen tijd wel eous
komen tot een catastrophe ook wij hebben onze
patriciërs die bun voorrechten misbruiken en hun
p'icbten verzaken.
Be mensdben in die dagen hadden een zeer lagen
standaard vin zedelijkheid de Grieken achtten
bet zelfs dwuas, een zedelijk leven te leiden en de
oudst* Christenen trachtten hen tot andere iozichten
te brengen.
Op de tweede plaats namen zij het niet zoo nauw
met de waarheidsliefde en dit niet alleen in hau-
delszaken.
Op de derde plaats was er het kwaadspreken.
Dat op deze drie punten verbetering is gekomen
- al is het ook niet v.el in zóo langen tijd dan-
en we am de oudste Christenen.
In de nu volgende pauze brachten raejufJrouw
S. en de heer E. up hoogst verdienstelijke wgzetsn
gehoore .Triiumerei" van Rob. Schumann, voor
orgel en viool, terwijl zij vóór den aauvaug8tradella's
,Chant d'église" haddeu ten beate gegeven.
Weder aan bet woord komend, zetle prof. Lako
uiteen de toepassing dor Christelijke idealen.op de
socir.le ethiek.
Het spreekt wel vanzelf, dat bij de oudste Chris
tenen, die immerB leefden in de gedachte, dut de
wereld zeer spoedig zou worden veranderd, do so
ciale ethiek van zeer geringe beteekenia was. Voor
ons echter is het zaak, die ethiek niet ie beperkeu
tot ons eigen leven, doch baar toe ie pussen op de
sociale quaesli», geheel naar de Gelijkenis van ds
talenten.
We beliooren ous of le vragen wat ons is toever
trouwd en behooren te bedenken, dat w(j rekenschap
hebben te doen van belgeen ons werd toevertrouwd
en behooren in te zien, dat we ons leven niet heb
ben te gebruiken iu ons eigen belang, docb in dat
van Zijn vortegenwoordigers, van onze medemen-
schen. Dit behoort tot de kern der Christelijke leer
-'e we dit toepassen op het sociale leven,
We moeten daarbij zien zoo ver we kuunen en
ook de maatschappij moet dit doen en erkeaueD als
beginsel en als du gebeurt dm hebben ook de Chris
t-men van onze dagen hunne idealen en hun
visioenen gezien, welke eeu drijvende kracht geven
—1 een hoog ideaal hebben.
Doen we dit niet dan stunt ts vroezoD, dat het
einde van het Onristendom als drijvende icraobt in
ona leven naby is; doen we bet wel, dan is er een
gelukkige toekomst voor een kerk, welke Christelijk
is in boogaren zin.
Het groote kwaad van onze hedendaagsche msat-
schappij iu, dat er een klasse ia, welke abnormaal
rijk is en steeds rijker wordt, naast een andere, die
abnormaal toeneemt en steeds armer word. De
Christen moet erkennen, dat het niet goed kan
z|jn, noch voor de wereld, noch voor het individu,
dat alle macht en genot in hauden zou komen van
een kleine k'asse en daardoor Bleeds grooter leed
en zorg in d« toenemende klasse der behoeltigeu.
Wie hierin verandering helpt brengen, werkt inde
richting der Christelijke ethiek wie dit niet doet. is
anti-Christelijk.
Wij mogen niet zondigen tegen d«n wet der ca-
tuur, die wil, dut de sterkeren blijven. Wie de
zwakkeren sterker maakt, moet er voor zorgon, dat
de znakken uiel de meerderheid vormen; anders
komt de natuurwet in botsing met de ethische
beginselen.
Dit probleem van onzen tyd is wel een heal
moeilijk vraagstuk, waarvan ook epr. do oplossing
niet kent. 6
In zijn derde gedeelte behandelde spr. nog de
°ie"m
VKEud»*;isL-rS
ook in boete eiu „biecht. beler( beseffen
Missc'ieubegrm)enwede,e g vergelyken
ken ornstig tl, heer E. nog hadden
Nadut mejuff-ouw S «n - Thijssens,
«^0Pgeh«l uU^'ocb» en Je ls.e w»s
Tvoor hrt'muw programn»,
SÏ"1!w°Pod*lg1e3 Centauren genoemd
wint inderdaad dene rnit«n eehjuenéen
-net hun paardeen lilm, die iQ
Rijschool wel buitengewoon dn aandacht zal
"oSnoodig te zoggen, dat andermaal is
gezorgd voor variatie.
Ook de bioscoop aan de Langestraat mocht
zich Zaterdagavond, bij de openingsvoorstel
ling, en Zondagavond werheuger» over zeer
groot bezoek. Er moesten dan ook twee
voorstellingen worden gegeven.
Het nieuwe programma, met dt aaukon*
digiog óok van een elite-avond, vindt men
hiernevens.
Aanstaanden Vrijdagavond geeft »Am';
citiav de vermaarde lersclie vioi.l-vntucos
Arthur F. Monnier Harper oen concert:
mejuffrouw Jus. Luluf-, u t Apelloorn, zal
hem begeleiden.
Ten gehoore worden gebracht werken van
Grieg, Wieoiawsky, Pablo do Sarasute, Monti
en Délibes. tn
Vóór ons liggen een 40-t.l critieken van
Linnen- en enkele bmtenlandsche bladen, die
om strijd deze beide artisteu roemen.
De l20-jai ige Mr. Harper is een leerling
van Eugene Isiye en vierde ondanks zijp
jeugd geweldige triomfen in Queen's Hall
te Londen, vond zelfs in de ooren van Daniël
de Lange een zeer gunstig onthaal, mocht
in Duitschland reeds een grooten kring be
wonderaars en warme vrienden zich ver
werven, eo had ook in België een enorm
succes, evenals trouwens in ons land.
Het heerlijke spel en meesterlijke accom
pagnement van mejuiïruow Dross :ard Lulof--,
worden mede ten zeeis'e geroemd.
In 'tkort wie den Vrijdagavond nog onbe
zet heef', bestemme dien voor cit concert.
Dat hol Zaterdag, vooral tegon den avond,
bar weer is geweest, behoeft wel niet her
innerd.
Maar wel mag vastgelegd, dat volgens
een bericht van het Kon. Meteorologisch
inst'-tuut te De Bilt in den nacht van Vrij
dag op Zaterdag de thermometer daalde tot
20 graden Celsius, dus 4 graden beneden
het nulpunt van Fahrenheiteen tempera
tuur, bijna gelijk aan de laag'ste daar ooit
waargenomen^, namelijk 20.7 op 21 Ja
nuari 1850.
Voor Februari was tot nu toe het mini
mum 17.7, op 18 Februari 1855.
En wat óok wel mag vermeld, is, dat hier
Zondag werd geardhetgeen in jaren niet
is voorgekomen.
De vereeniging van omstreeks 90 dames
hier ter stede, welke zich ten doel stelt het
verschaffen van versterkende middelen, uit
sluitend op voorschrift van alle geneeshee-
ren, aan onvermogende zieken en zwakken,
verstrekte in 1911 aan gemiddeld 10 pa
tiënten por dag6521 Liter melk, 409
eieren en 319 Liter karnemelk.
Denkt u nog eens om de vogels, die thans
geen voeder kunnen vinden
Tafelafval en broodkruimels zijn zeer
welkom. Ken stukje brood, in warm water
geweekt, bewijst thans goede diensten; is
D'irinken" tevens.
Een stukje spek middels een spnker aan
het raamkozijn bevestigd, is een lekkernij
van de bovenste plank.
Helpen we hen den winter door.
Aan het Commissariaat van pulitie zijn
voor de rechthebbenden terug te bekomen
een piar overschoenen en een dames-horloge,
op den openbaren weg gevouden.
Iedereen beklaagt zich over i'n Bei.eugen
en niemand over z'u oordeel.
TTit d©a Omtrek.
jjïïïï t3: Kri'8er j»b»
de tot stand kotntng van een buurtspoorweg
Utrecht, met mededeelmg zijner zienswyze
Karei Maasaen, vat
Leusden.
Gerrit van Kouwüi
laan 17 naar Lensden
Jan van Maren,
Amsterdam.
Oatrina van d<*n I
Den Hatg.
Willem Enge
Zaandam,
Johannes tan den
Hoogland.
Wilhelmina \t
naar Hoogland.
Margareiha Hendrili
2 naar 8toutenburg. I
Antoniua Henrikua I
vir Zeist. I
Wilhelmus Cornelia
straat 41 nair Leuadea
Everarda Fremouw,1
Haag,
Evertje van Mourilt
Renssvoude.
Gerarda Alyda Will»
2 naar Utrecht.
Maatje Horohner,
47 naar Schiedam.
Gerrit van Steenboeli
LaDgbroelc.
Elisabeth van de W«
naar Scherpenzeel.
Cornelia Gerar 'a te I
Scherpenzeel.
