Donderdag 8
Februari 1912.
BLOOKERS
No. 8066.
61e jaargang.
AMERSFOORTSCHE
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeft".
HOOFDREDACTEUR
F. J. FREDERZZS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden ƒ1.—
franco per post 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigen'.ngs-
advertentiën per regel 15 cent. Reolames 15 regels 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
ZOHTSGRACST 9.
Postbus 9.
Telefoon 19
Tariefwet en sociale wetten.
Maandagavond werd in de benedenzaal van
„De Keizerskroon" een openbare vergadering
gehouden, belegd door het Hoofdbestuur van
het Ned. werkliedenverbond «Patrimonium".
De heer D. Meester, Voorzitter der plaat
selijke sfdeeling, opende even na achten met
gebed de zeer druk bezochte bijeenkomst en
zeide, dat net Verbondsbestuur het nuttig achtte
de sociale wetten van Minister Talma te doen be
lichten omdat men van zekere zijde deze ontwer
pen als geheel onaanneemlijk voorstelt en opdat
uiet zou worden herhaald het spelletje van 1905,
toen men de arbeiders afschrikte met gezegden
als „wat heeft een dooie aan een rijksdaalder"
en zoogenaamd vergat, mee te deelen, dal in
validen reeds op hun 40ste jaar uitdeeling kon
den krijgen. Ook zal de Tariefwet worden uit
eengezet, opdat blijke, dat niet de arbeiders het
loodje zullen leggen.
De heer C. S m e e n k, hoofdredacteur van
het Verbondsorgaan en van het „Arnhemsen
dagblad", kreeg hierop het woord en zeide, dat
de Kamer weldra weer bijeenkomt. Er is dan
ook veel werk aan den parlementairen winkel.
In de laatste weken was de commissie van
rapporteurs voor de sociale wetten ijverig bezig;
de Ziekewet en de Radenwet zijn gereed voor
openbare behandelingde overige ontwerpen
zullen dit spoedig zijn en als de Kamer straks
bijeenkomt, zal zij een groote agenda vinden.
Minister Heemskerk heeft gezorgd voor een
Armenwet, die niet is ontbloot van sociale be-
teekenisMinister Tulma zorgde voor de Bak
kerswet, die aan 1000 bakkersgezellen hun nacht
rust verzekerteen bakker moet 's nachti even
goed naar bed als een ander mecsch. De aan
dacht wordt echter bovenal in spanning gehouden
door de Invaliditeit»- en de Ouderdomswet.
Reeds 20 jaar geleden vormden zij een onder
werp van parlementair debat. Zullen thans de
woorden worden omgezet in daden?
Dit kan, mits de Kamer samenwerkt met de
Regeering.
Doch bet oude spelletje wordt herhaald en
weer wordt stemming gemaakt tegen deze ont
werpen weer stelt me ze verkeerd voor.
Men prijst luide het Engelsche en het DeenBche
stelsel, doch agiteert tegen de „dwangverzeke-
ring" van Talma. De ultra-democratische groe
pen vinden steun bij conservatieve elementen,
die de oplossing willen vindon in vrije verzeke
ring, desnoods met Staatshulp.
Doch het Ministerie moet krachtig gesteund
er moet geestdrift heerschen voor deze sociale
wetten waarnaar reeds zoo lang is uitgezien en
die niet weef mogen uitgesteld door een onver
antwoordelijke, verderfelijke, leugenachtige agi
tatie.
Voor Staatspensioen wordt een zeer krachtige
propaganda gemaakt in deij lande en velen vin
den de idee allerkostelijkst en wijzen op Enge
land en Denemarken. Zij bewijzen daardoor, dat
zij de /aak niet goed inzien en weten niet, dat
de vergelijking niet opgaat. De aDti-revolutior.-
naireu zijn tegen Staatspensioenniet uit hard
vochtigheid of liefdeloosheid of conservatisme,
doch omdat zij een betere oplossing kennen, een
die is gegrond op recht en niet is een aalmoes,
gunst of gift, niet is armenzorg. Wie voor pen
sioen zorgt, moet daartoe gerechtigd zijn door
dienstbetrekking het zij een overeenkomst tus-
schen peDsioengever en pensioentrekkerhst
eenig juiste standpunt is, dat de werkoemer zijn
pensioen krijgt als uitgesteld loon, doordien een
deel van zijn loon wordt ingehouden. Een ver
gelijking met het pensioen van een Rijks-ambte
naar gaat niet op, want deze heeft het beste
deel van zijn leven gebruikt in dienst van den
Staat en de Staat heeft dus voor hem te zorgen;
<le particuliere arbeider echter is niet in dieDSt
van den Staat en dus mug een bejaard werkman
niet worden een object van Staats-armenzorg,
een bedeelde door den Staat, doch hij moet zijn
eigen brood eten, uit hem rechtens toekomend
pensioen, gekweekt uit uitgesteld loon. De voor
standers van Staatspensionneering willen ons
lokken op geheel ander terreinzij beoogen een
aanslag op 's Rijks schatkist. Wie duarvoor
ijvert, toont de taak der overheid niet te be
grijpen. Zij kan steunen en moet zelfs steunen
als Christelijke natie, doch alleen wanneer iemand
arm is en geen hulp kan vinden. Doch dit is
een uitzondering.
De overheid behoort niet te doen, hetgeen de
taak der maatschappij is dit is bewezen in
liet oude Rome en in Engeland in het begin
der 17e eeuw de individuen moeten door
eigen kracht een behoorlyk bestaan zich weten
te verwerven en de Staat behoort den weg daar
toe in het ieven te roepen en ook te houden.
MEN M0CE U NAMAAK
OPDRINGEN,
HOUDT VAST AAN
DAALDERS
CACAO;
GE WEET DAT DIE
UITSTEKEND IS.
Het particulier initiatief zij dan ook steeds
nummer óen en de overheid moet dit «onmno.
digen en steunenanders moet zij ingrijpen,
desnoods met dwingende macht, zal zij haar
roeping niet vertsugen. Zijn de toestanden zóo,
dat da arbeider door ziekte, invaliditeit of ouder
dom vervalt tot pauperisme dan moet de over
heid ingrijpen.
Het geld voor het arbeiderspensioen moet
komen uit de industrieanders is het een be
deeling van werkgevers en arbeiders beiden.
Het ten laste brongen van den Staat is een
groot onrecht tegenover allen die buiten de
bedrijven staan.
De sociaal-democraten ontkennen dit. De
heer Wibaut spot met de moreele ve-pliohting
der particuliere werkgevers en sielt een loon-
contract op 6 -n lijn met een koop-contract.
Evenals de Staat zijn ambtenaren pension-
neeii, moet de particuliere werkgever zijn werk
nemers bet uitgestelde loon uitkeeren als pen
sioen. Menig werkgever voelt dan ook deze
verplichting, doch de economische toestand
maakt het hein dikwijls onmogelijk, dit te
doen.
Maar, zegt men, dc arbeider kan geen premie-
bijdrage afzonderen welnu, dan most de loon-
toestand worden verbeterd en in deze actie voor
loonsverhooging zit een sterk element van cul-
tuurbevorderende beteekenis.j
Maar, zegt men, menig bedrijf zal die sommen
niet kunnen lijden. Uit het bedrijf moet de
arbeider kunnen leven, óok als hij oud is ge
worden dit is een zedelijke eisch. En men zal
dan ook letten op deu toestand en de draag
kracht van het bedrijf om te voorkomen, dat
er verzwaring in plaats van verlichting van
druk komt; want men wil medewerken tot
versterking der bedrijven en hierdoor tot een
gezonde ontwikkeling der maatschappij.
Doch men wil ook weer niet toegeven aan de
overdreven voorstellingen van sommige werk
gevers. Immers aan de productie zal ten goede
komen het hoogere loon en dc verzekerings
premie want niet langer zal men zien den
verkommerden, gedrukten arbeider.
Ter deele kan de premie verhaald op de af
nemers, terwijl ook de grootere koopkracht der
arbeiders ten goede komt aan het bedrijf.
Maar, zegt men, de buitenlandsche concurren
tie dan. Maar doet men dan alleen hier te lande
aan sociale wettenimmers neenwe komen
daarmee juist achteraan.
Voorzoover noodig of gewenscht, wil men
tevens de zwakke industrieën helpen in hun
strijd tegeu het buitenland.
Te onzent zou invoering
invoering van Staatspensioen
tot gevolg hebben verwaaarloozing van invali-
diteitszorg en stellig zou de spaarzaamheid er
niet door worden bevorderd.
Ook het financieele bezwaar van Staatspen
sioen moet niet licht geacht. Immers zoo veel
wacht nog op verbeteringverzekering tegen
werkloosheid, verbetering woningtoestand, enz.
Bij Staatspensioen staat de invaliditeit op den
achtergronden toch wordt in Duitschland
negenmaal meer invaliditeils-rente uitbetaald
dan ouderdomspensioen. Minister Talma stelt
dan ook de invaliditeit op don voorgrond en
vindt daarom toejuiching bij alle deskundigen.
Minister Talma wil het volgende.
Stel, dat iemand op 1 April 191-*) op lG-jarigen
leeftijd wordt verzekerd, dan kan hij op 56-jarigen
leeftijd f3.55 per week ontvangen aan invaliditeits-
rente en heeft daarvoor betaald 1G.5
week. Betaalt hij 1G.5 cent per
BSllt per
ge
wone volksverzekering dan krijgt hij na 40 jaar
f300 ineens, hetgeen is een lijfrente van f25 j
per jaar of 50 cent per week.
Sommigen echter zeggen, dat Talma's begin- j
sel in deze niet deugt en dat hij Staats-socia-
lisme voorstaat.
Doch de overheid heeft wel degelijk het recht
en tevens den plicht om in te grijpen.
De arbeider moet leven uit het bedrijf, óok
als hij oud of invafide is. De op zichzelf staande
werkgever nu is niet bij machte, daarin te voor
zienimmers de arbeider is te kort in zijn dienst,
soms slechts een weekbovendien is de be
deeling vnn het lot niet gelijkenkelen worden
zeer jong invalide terwijl anderen op zeer hoogen
leeftijd nog volkomen valide 2ijn. En nu is het
een recht van de overheid, in te grijpen, even
als zij dit deed ten opzichte van het arbeids
contract, den arbeidsduur, den nachtarbeid, enz.
Het ontwerp-Talma biedt ook een regeling
voor het zoogenaamd overgangstijdperk waarin
de Staat 8.5 millioen bijpast en de 70-jarige
arbeider een uitkeering kan krijgen van f104
per jaar.
De molie-Troelstra is een nieuw middel om
het ontwerp op de lange baan te schuiven. De
heer Troelstva beroept er zich op, dat in 1908
de heer Van Vliet een soortgelijk denkbeeld
opperde; maar toen was er geen ontwerp. Thans
is er wel een en het behoort geenszins tot de
onmogelijkheden, dat liet vóór Juni 1913 door
de beide Kamers is behandeld. Dit voorjaar
komt de Ziekteverzekering aan de beurt en dan
volgen in bet najaar de andere. Dat de Kamer
snel kón werken, toonde zij met de Militiewet.
Een stem: Ja juist
De heer S m e e n k Laat ons dan ook nu
weer eenstemmig ijveren voor de spoedige tot
stand koming. Minister Talma moet triuiufeeren
over alle tegenstanders. Wie zijn arbeid tracht
te verstoren, laadt een groote verantwoordelijk
heid op zich. Die arbeid is moeilijk en zwaar
en daarom moeten alle arbeiders van Christe-
lijken huize zich organiseereu en zich opmaken
om hem te steunen en met hem op te bouwen.
Om 9.20 werd het woord verleend aan den
heer J. H u i z i n g a, lid van het Verbondsbestuur
en Burgemeester van Axel, om te spreken over
de Tariefregeling, noodig om geld te verkrijgen
voor de verzekeringswetten.
Van meer dan een zijde is bezwaar gemaakt
tegen dit ontwerp en gezegd, dat het veel gelijkt
op siruikrooverspolitiek, omdat de menschen het
niet kunnen controleeren. Als men dat hoort,
zou men zoo denken, dat hier te lande geen
tariefregeling bestaat. En toch is overbekend,
dat er verschillende belastingen zijn en ook niet
geheel onbekend, dat twee derde wordt geheven
langs indirecten weg.
Ook elders viudt men hooge tarieven bijvoor
beeld in Frankrijk en in Duitschland, die beide
algemeen stemrecht hebben en waar in 't eene
land de anti-clericalen, in het andere het cen
trum den boventoon voert. Het tarief is dan
ook geen zaak voor eenige politieke partij en
ook hier te lande heeft het voor- zoowel als
tegenstanders onder alle partijen, bijvoorbeeld
de anti-revolutiunnairen Van Alphen en Mackay
en de katholieken Sartorius, Jurgens en De
Steurs, Maar tóch heeft, wat linksch gevoelt,
den strijd gezamenlijk aangebonden tegen Minis
ter Kolkman.
Reeds 2G8 artikelen die hier te lande worden
ingevoerd zijn belast; deze Minister wil er 4G0
belasten en de opbrengst, geraamd op 10 millioen,
in hoofdzaak besteden voor de sociale wetten.
Maar deze wet is tevens een middel tot ver
weer tegenover de naburen, die hun grenzen
sluiten voor ons vee of den invoer der groenten
verhoogen en dus feitelijk van ons belasting
hellen.
Hoofddoel is ecliter, de binnenlandsche nijver
heid aanmerkelijk te sterken legen den' buiten-
landschen concurrent, die zijn overproductie naar
ons land zendt.
Deze Minister wil de grondstolien onaangetast
laten, de half-fabrikaten belasten met 3 tot G
pCt.. de hcel-fabrikalen met 10 tot 12 pCt.
De tapijt-industrie, waar juist de laagste loo-
nen worden betaald, f6 il t'7.50 per week, wordt
geholpen doordien het inkomend recht wordt
verhoogd van G tot 12 pCt.de rijwiel-industrie,
thans onbelast, waardoor in 1911 werd ingevoerd
voor anderhalf millioen aan buitenlandsche rij
wielen, wordt gesteund; de glasblazerijen met
5 10 pCt.de kuiperijen aan tonnen en
boterkistjss werd ingevoerd voor fl 225 (XX)
en tal van andere bedrijven zullen evenzeer steun
ontvangen.
Men vergete loeit uiet, dat in 1911 werd uit
gevoerd aan bewerkte, en hall-afgewerkte artike-
1 len voor 135 millioen guldendat de genees-
heeren in grensplaatsen, de klompenmakers,
de buizen-industrie bescherming van de Regeering
vroegen.
En die bescherming van den handel is
volstrekt niet nieuw men denke maar esns aan
de millioenen, door het Rijk uitgegeven voor
den Rotterdamschen waterweg.
Maar men komt aandragen met tal van be
zwaren en zegt, dat de regeling zal drukken op
een groep menschen die niet in staat zijn te
betalen, met name de arbeiders.
Door de Tariefwet van 1872, herzien in 1877,
waren half-fabrikaten vrij de rompen der jassen
kwamen over een grens-statioD, de mouwen over
een ander station in ons land, evenals dit ge-
Bchiedde met waggonladingen linksche en recht-
sche handschoenen. Dat was de schuld der vrij
zinnigen, die nu ozoo democratisch doen 9n
toch de marmeren schoorsteenmantels voor de
heerenhuizen onbelast en de houten manteltjes
voor werkmanswoningen belast laten, die een
draaibank in een fabriek laten doorgaan als
machinerie, doch haar bij een klein baasje be
lasten als gereedschap.
In 1897 hebben we gehad den Tiendaagschen
veldtocht van Borgesius tegen „duur brood";en
toen hij tien dagen Minister was, maakte hij het
brood duurder.
De vrijzinnigen staan nog toe, dat te veld
staande Nederlandsche tarwe door Belgische
boeren wordt gekocht, door Belgische boeren
knechts wordt gemaaid, door Belgische mole
naars gemalen, door Belgische bakkers gebakken
en dan weer verkocht aan de Nederlanders in
Zeeuwsch-Vlaanderen.
Men zegt, dat de handel en de nijverheid
zeer zullen lijden onder de tariefregelingde
heeren Jacobson, te Rotterdam, en Van Lier,
consul te Parijs, bewezen het tegendeel.
Men zegt, dat de arbeider het loodje zal
moeten leggen; in Zwitserland, het democrati
sche land bij uitnemendheid, wordt f10 per
hoofd, in ons land f2.15 per hoofd belasting
geheven.
Sedert Duitschland de tarièfsverhooging in
voerde, komt er geen enkele Hannekemaaier
meer naar ons land, maar gaan onze arbeiders
naar Duitschland omdat zij hier geen werk
kunnen vinden.
In 1910 is aan loon uitbetaald 9 millioen,
dat is per arbeider ongeveer f15 en daarvan
zal hij moeten afstaan voor de tariefregeling
f 1.80. Bovendien zijn niet de arbeiders de ver
bruikers van het groote meerendeel der 491
aitikelen en zullen ze dus niet eens fl.SO hebben
te betalen. De producenten zullen dit hebben
te doen, evenals de Fj-iezen de verhoogde boter-
belasting in België betalen.
Wie een beteren toestand wil, ook voor de
arbeiders, helpe dan ook mede om deze tarief
regeling tot stand te brengen.
Om 10.10 werd een oogenblik gepauzeerd en
gelegenheid gegeven tot deba', waarvoor vier
spr. zich aanmeldden, die ieler een kwartier
zouden krijgen.
De heer Van M e c h e 1 e n kon niet nalaten
op te merken, dat hij den heer Huizinga had
betrapt op kleine vluggigheidjes, die niet pre
cies klopten met hetgeen werd geschreven in
het nummer van 2 Januari 190S van het Bonds
orgaan „Patrimonium".
Margarine was vrij van invoerrecht en zal nu
worden belast met 5 cent per pond. Welnu,
90pCt. van de aanwezigen moeten zich tevreden
stellen met margarine omdat onze loonen te
laag zijn.
De fiscale tariefwet is bovendien niet noodig.
Voor allerlei dingen is geld te vinden, voor
pantserschepen, voor hoogere traktementen voor
officieren, voor de militiewet, voor 50 millioen
aan tekorten van vorige jaren, en zoo veel meer.
Troeletra heeft dit op 5 December aangetooud
bij zijn vraag om den ouden van dagen al direct
f2 per wesk pensioen te «even; en ook Van
Vliet deed dit in 1907 of 1908. Voor die oudjes
was er echter geen 4';, millioen te vinden, maSr
wel kou Kuvper 5' s millioen vinden voor zijn
nieuwe schoolwet.
Er is dan ook geen verband tusschen de sociale
wetten en het tarief.
Doch er is meer. Wij s. d. zijn geen voor
vechters van vrijhandel of tarief; dat laat» ons
vrijwel koud. Want wie zijn de schuld van de
c.lende der proletariërs? De kapitalisten. Dat
een fabrikant zijn afzetgebied wil vergrooten,
is te begrijpen; maar de winst komt niet aan
de arbeiders; zie maar naar do textiel-baronnen.
De heer Huizinga garandeerde wel f15 per
week aan de arbeiders, maar niemand gelooit
daarvan iets.
De heer Srneenk bad om steun voor de Chris
telijke regeering. Waartoe? Zij heeft immers