Donderdag 8 Februari 1912. BLOOKERS No. 8066. 61e jaargang. AMERSFOORTSCHE Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeft". HOOFDREDACTEUR F. J. FREDERZZS. AMERSFOORT. Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden ƒ1.— franco per post 1.15. Advertentiën 16 regels 60 cent; elke regel meer 10cent. Bij regel- abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigen'.ngs- advertentiën per regel 15 cent. Reolames 15 regels 1.25. Bewijsnummers naar buiten worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. ZOHTSGRACST 9. Postbus 9. Telefoon 19 Tariefwet en sociale wetten. Maandagavond werd in de benedenzaal van „De Keizerskroon" een openbare vergadering gehouden, belegd door het Hoofdbestuur van het Ned. werkliedenverbond «Patrimonium". De heer D. Meester, Voorzitter der plaat selijke sfdeeling, opende even na achten met gebed de zeer druk bezochte bijeenkomst en zeide, dat net Verbondsbestuur het nuttig achtte de sociale wetten van Minister Talma te doen be lichten omdat men van zekere zijde deze ontwer pen als geheel onaanneemlijk voorstelt en opdat uiet zou worden herhaald het spelletje van 1905, toen men de arbeiders afschrikte met gezegden als „wat heeft een dooie aan een rijksdaalder" en zoogenaamd vergat, mee te deelen, dal in validen reeds op hun 40ste jaar uitdeeling kon den krijgen. Ook zal de Tariefwet worden uit eengezet, opdat blijke, dat niet de arbeiders het loodje zullen leggen. De heer C. S m e e n k, hoofdredacteur van het Verbondsorgaan en van het „Arnhemsen dagblad", kreeg hierop het woord en zeide, dat de Kamer weldra weer bijeenkomt. Er is dan ook veel werk aan den parlementairen winkel. In de laatste weken was de commissie van rapporteurs voor de sociale wetten ijverig bezig; de Ziekewet en de Radenwet zijn gereed voor openbare behandelingde overige ontwerpen zullen dit spoedig zijn en als de Kamer straks bijeenkomt, zal zij een groote agenda vinden. Minister Heemskerk heeft gezorgd voor een Armenwet, die niet is ontbloot van sociale be- teekenisMinister Tulma zorgde voor de Bak kerswet, die aan 1000 bakkersgezellen hun nacht rust verzekerteen bakker moet 's nachti even goed naar bed als een ander mecsch. De aan dacht wordt echter bovenal in spanning gehouden door de Invaliditeit»- en de Ouderdomswet. Reeds 20 jaar geleden vormden zij een onder werp van parlementair debat. Zullen thans de woorden worden omgezet in daden? Dit kan, mits de Kamer samenwerkt met de Regeering. Doch bet oude spelletje wordt herhaald en weer wordt stemming gemaakt tegen deze ont werpen weer stelt me ze verkeerd voor. Men prijst luide het Engelsche en het DeenBche stelsel, doch agiteert tegen de „dwangverzeke- ring" van Talma. De ultra-democratische groe pen vinden steun bij conservatieve elementen, die de oplossing willen vindon in vrije verzeke ring, desnoods met Staatshulp. Doch het Ministerie moet krachtig gesteund er moet geestdrift heerschen voor deze sociale wetten waarnaar reeds zoo lang is uitgezien en die niet weef mogen uitgesteld door een onver antwoordelijke, verderfelijke, leugenachtige agi tatie. Voor Staatspensioen wordt een zeer krachtige propaganda gemaakt in deij lande en velen vin den de idee allerkostelijkst en wijzen op Enge land en Denemarken. Zij bewijzen daardoor, dat zij de /aak niet goed inzien en weten niet, dat de vergelijking niet opgaat. De aDti-revolutior.- naireu zijn tegen Staatspensioenniet uit hard vochtigheid of liefdeloosheid of conservatisme, doch omdat zij een betere oplossing kennen, een die is gegrond op recht en niet is een aalmoes, gunst of gift, niet is armenzorg. Wie voor pen sioen zorgt, moet daartoe gerechtigd zijn door dienstbetrekking het zij een overeenkomst tus- schen peDsioengever en pensioentrekkerhst eenig juiste standpunt is, dat de werkoemer zijn pensioen krijgt als uitgesteld loon, doordien een deel van zijn loon wordt ingehouden. Een ver gelijking met het pensioen van een Rijks-ambte naar gaat niet op, want deze heeft het beste deel van zijn leven gebruikt in dienst van den Staat en de Staat heeft dus voor hem te zorgen; <le particuliere arbeider echter is niet in dieDSt van den Staat en dus mug een bejaard werkman niet worden een object van Staats-armenzorg, een bedeelde door den Staat, doch hij moet zijn eigen brood eten, uit hem rechtens toekomend pensioen, gekweekt uit uitgesteld loon. De voor standers van Staatspensionneering willen ons lokken op geheel ander terreinzij beoogen een aanslag op 's Rijks schatkist. Wie duarvoor ijvert, toont de taak der overheid niet te be grijpen. Zij kan steunen en moet zelfs steunen als Christelijke natie, doch alleen wanneer iemand arm is en geen hulp kan vinden. Doch dit is een uitzondering. De overheid behoort niet te doen, hetgeen de taak der maatschappij is dit is bewezen in liet oude Rome en in Engeland in het begin der 17e eeuw de individuen moeten door eigen kracht een behoorlyk bestaan zich weten te verwerven en de Staat behoort den weg daar toe in het ieven te roepen en ook te houden. MEN M0CE U NAMAAK OPDRINGEN, HOUDT VAST AAN DAALDERS CACAO; GE WEET DAT DIE UITSTEKEND IS. Het particulier initiatief zij dan ook steeds nummer óen en de overheid moet dit «onmno. digen en steunenanders moet zij ingrijpen, desnoods met dwingende macht, zal zij haar roeping niet vertsugen. Zijn de toestanden zóo, dat da arbeider door ziekte, invaliditeit of ouder dom vervalt tot pauperisme dan moet de over heid ingrijpen. Het geld voor het arbeiderspensioen moet komen uit de industrieanders is het een be deeling van werkgevers en arbeiders beiden. Het ten laste brongen van den Staat is een groot onrecht tegenover allen die buiten de bedrijven staan. De sociaal-democraten ontkennen dit. De heer Wibaut spot met de moreele ve-pliohting der particuliere werkgevers en sielt een loon- contract op 6 -n lijn met een koop-contract. Evenals de Staat zijn ambtenaren pension- neeii, moet de particuliere werkgever zijn werk nemers bet uitgestelde loon uitkeeren als pen sioen. Menig werkgever voelt dan ook deze verplichting, doch de economische toestand maakt het hein dikwijls onmogelijk, dit te doen. Maar, zegt men, dc arbeider kan geen premie- bijdrage afzonderen welnu, dan most de loon- toestand worden verbeterd en in deze actie voor loonsverhooging zit een sterk element van cul- tuurbevorderende beteekenis.j Maar, zegt men, menig bedrijf zal die sommen niet kunnen lijden. Uit het bedrijf moet de arbeider kunnen leven, óok als hij oud is ge worden dit is een zedelijke eisch. En men zal dan ook letten op deu toestand en de draag kracht van het bedrijf om te voorkomen, dat er verzwaring in plaats van verlichting van druk komt; want men wil medewerken tot versterking der bedrijven en hierdoor tot een gezonde ontwikkeling der maatschappij. Doch men wil ook weer niet toegeven aan de overdreven voorstellingen van sommige werk gevers. Immers aan de productie zal ten goede komen het hoogere loon en dc verzekerings premie want niet langer zal men zien den verkommerden, gedrukten arbeider. Ter deele kan de premie verhaald op de af nemers, terwijl ook de grootere koopkracht der arbeiders ten goede komt aan het bedrijf. Maar, zegt men, de buitenlandsche concurren tie dan. Maar doet men dan alleen hier te lande aan sociale wettenimmers neenwe komen daarmee juist achteraan. Voorzoover noodig of gewenscht, wil men tevens de zwakke industrieën helpen in hun strijd tegeu het buitenland. Te onzent zou invoering invoering van Staatspensioen tot gevolg hebben verwaaarloozing van invali- diteitszorg en stellig zou de spaarzaamheid er niet door worden bevorderd. Ook het financieele bezwaar van Staatspen sioen moet niet licht geacht. Immers zoo veel wacht nog op verbeteringverzekering tegen werkloosheid, verbetering woningtoestand, enz. Bij Staatspensioen staat de invaliditeit op den achtergronden toch wordt in Duitschland negenmaal meer invaliditeils-rente uitbetaald dan ouderdomspensioen. Minister Talma stelt dan ook de invaliditeit op don voorgrond en vindt daarom toejuiching bij alle deskundigen. Minister Talma wil het volgende. Stel, dat iemand op 1 April 191-*) op lG-jarigen leeftijd wordt verzekerd, dan kan hij op 56-jarigen leeftijd f3.55 per week ontvangen aan invaliditeits- rente en heeft daarvoor betaald 1G.5 week. Betaalt hij 1G.5 cent per BSllt per ge wone volksverzekering dan krijgt hij na 40 jaar f300 ineens, hetgeen is een lijfrente van f25 j per jaar of 50 cent per week. Sommigen echter zeggen, dat Talma's begin- j sel in deze niet deugt en dat hij Staats-socia- lisme voorstaat. Doch de overheid heeft wel degelijk het recht en tevens den plicht om in te grijpen. De arbeider moet leven uit het bedrijf, óok als hij oud of invafide is. De op zichzelf staande werkgever nu is niet bij machte, daarin te voor zienimmers de arbeider is te kort in zijn dienst, soms slechts een weekbovendien is de be deeling vnn het lot niet gelijkenkelen worden zeer jong invalide terwijl anderen op zeer hoogen leeftijd nog volkomen valide 2ijn. En nu is het een recht van de overheid, in te grijpen, even als zij dit deed ten opzichte van het arbeids contract, den arbeidsduur, den nachtarbeid, enz. Het ontwerp-Talma biedt ook een regeling voor het zoogenaamd overgangstijdperk waarin de Staat 8.5 millioen bijpast en de 70-jarige arbeider een uitkeering kan krijgen van f104 per jaar. De molie-Troelstra is een nieuw middel om het ontwerp op de lange baan te schuiven. De heer Troelstva beroept er zich op, dat in 1908 de heer Van Vliet een soortgelijk denkbeeld opperde; maar toen was er geen ontwerp. Thans is er wel een en het behoort geenszins tot de onmogelijkheden, dat liet vóór Juni 1913 door de beide Kamers is behandeld. Dit voorjaar komt de Ziekteverzekering aan de beurt en dan volgen in bet najaar de andere. Dat de Kamer snel kón werken, toonde zij met de Militiewet. Een stem: Ja juist De heer S m e e n k Laat ons dan ook nu weer eenstemmig ijveren voor de spoedige tot stand koming. Minister Talma moet triuiufeeren over alle tegenstanders. Wie zijn arbeid tracht te verstoren, laadt een groote verantwoordelijk heid op zich. Die arbeid is moeilijk en zwaar en daarom moeten alle arbeiders van Christe- lijken huize zich organiseereu en zich opmaken om hem te steunen en met hem op te bouwen. Om 9.20 werd het woord verleend aan den heer J. H u i z i n g a, lid van het Verbondsbestuur en Burgemeester van Axel, om te spreken over de Tariefregeling, noodig om geld te verkrijgen voor de verzekeringswetten. Van meer dan een zijde is bezwaar gemaakt tegen dit ontwerp en gezegd, dat het veel gelijkt op siruikrooverspolitiek, omdat de menschen het niet kunnen controleeren. Als men dat hoort, zou men zoo denken, dat hier te lande geen tariefregeling bestaat. En toch is overbekend, dat er verschillende belastingen zijn en ook niet geheel onbekend, dat twee derde wordt geheven langs indirecten weg. Ook elders viudt men hooge tarieven bijvoor beeld in Frankrijk en in Duitschland, die beide algemeen stemrecht hebben en waar in 't eene land de anti-clericalen, in het andere het cen trum den boventoon voert. Het tarief is dan ook geen zaak voor eenige politieke partij en ook hier te lande heeft het voor- zoowel als tegenstanders onder alle partijen, bijvoorbeeld de anti-revolutiunnairen Van Alphen en Mackay en de katholieken Sartorius, Jurgens en De Steurs, Maar tóch heeft, wat linksch gevoelt, den strijd gezamenlijk aangebonden tegen Minis ter Kolkman. Reeds 2G8 artikelen die hier te lande worden ingevoerd zijn belast; deze Minister wil er 4G0 belasten en de opbrengst, geraamd op 10 millioen, in hoofdzaak besteden voor de sociale wetten. Maar deze wet is tevens een middel tot ver weer tegenover de naburen, die hun grenzen sluiten voor ons vee of den invoer der groenten verhoogen en dus feitelijk van ons belasting hellen. Hoofddoel is ecliter, de binnenlandsche nijver heid aanmerkelijk te sterken legen den' buiten- landschen concurrent, die zijn overproductie naar ons land zendt. Deze Minister wil de grondstolien onaangetast laten, de half-fabrikaten belasten met 3 tot G pCt.. de hcel-fabrikalen met 10 tot 12 pCt. De tapijt-industrie, waar juist de laagste loo- nen worden betaald, f6 il t'7.50 per week, wordt geholpen doordien het inkomend recht wordt verhoogd van G tot 12 pCt.de rijwiel-industrie, thans onbelast, waardoor in 1911 werd ingevoerd voor anderhalf millioen aan buitenlandsche rij wielen, wordt gesteund; de glasblazerijen met 5 10 pCt.de kuiperijen aan tonnen en boterkistjss werd ingevoerd voor fl 225 (XX) en tal van andere bedrijven zullen evenzeer steun ontvangen. Men vergete loeit uiet, dat in 1911 werd uit gevoerd aan bewerkte, en hall-afgewerkte artike- 1 len voor 135 millioen guldendat de genees- heeren in grensplaatsen, de klompenmakers, de buizen-industrie bescherming van de Regeering vroegen. En die bescherming van den handel is volstrekt niet nieuw men denke maar esns aan de millioenen, door het Rijk uitgegeven voor den Rotterdamschen waterweg. Maar men komt aandragen met tal van be zwaren en zegt, dat de regeling zal drukken op een groep menschen die niet in staat zijn te betalen, met name de arbeiders. Door de Tariefwet van 1872, herzien in 1877, waren half-fabrikaten vrij de rompen der jassen kwamen over een grens-statioD, de mouwen over een ander station in ons land, evenals dit ge- Bchiedde met waggonladingen linksche en recht- sche handschoenen. Dat was de schuld der vrij zinnigen, die nu ozoo democratisch doen 9n toch de marmeren schoorsteenmantels voor de heerenhuizen onbelast en de houten manteltjes voor werkmanswoningen belast laten, die een draaibank in een fabriek laten doorgaan als machinerie, doch haar bij een klein baasje be lasten als gereedschap. In 1897 hebben we gehad den Tiendaagschen veldtocht van Borgesius tegen „duur brood";en toen hij tien dagen Minister was, maakte hij het brood duurder. De vrijzinnigen staan nog toe, dat te veld staande Nederlandsche tarwe door Belgische boeren wordt gekocht, door Belgische boeren knechts wordt gemaaid, door Belgische mole naars gemalen, door Belgische bakkers gebakken en dan weer verkocht aan de Nederlanders in Zeeuwsch-Vlaanderen. Men zegt, dat de handel en de nijverheid zeer zullen lijden onder de tariefregelingde heeren Jacobson, te Rotterdam, en Van Lier, consul te Parijs, bewezen het tegendeel. Men zegt, dat de arbeider het loodje zal moeten leggen; in Zwitserland, het democrati sche land bij uitnemendheid, wordt f10 per hoofd, in ons land f2.15 per hoofd belasting geheven. Sedert Duitschland de tarièfsverhooging in voerde, komt er geen enkele Hannekemaaier meer naar ons land, maar gaan onze arbeiders naar Duitschland omdat zij hier geen werk kunnen vinden. In 1910 is aan loon uitbetaald 9 millioen, dat is per arbeider ongeveer f15 en daarvan zal hij moeten afstaan voor de tariefregeling f 1.80. Bovendien zijn niet de arbeiders de ver bruikers van het groote meerendeel der 491 aitikelen en zullen ze dus niet eens fl.SO hebben te betalen. De producenten zullen dit hebben te doen, evenals de Fj-iezen de verhoogde boter- belasting in België betalen. Wie een beteren toestand wil, ook voor de arbeiders, helpe dan ook mede om deze tarief regeling tot stand te brengen. Om 10.10 werd een oogenblik gepauzeerd en gelegenheid gegeven tot deba', waarvoor vier spr. zich aanmeldden, die ieler een kwartier zouden krijgen. De heer Van M e c h e 1 e n kon niet nalaten op te merken, dat hij den heer Huizinga had betrapt op kleine vluggigheidjes, die niet pre cies klopten met hetgeen werd geschreven in het nummer van 2 Januari 190S van het Bonds orgaan „Patrimonium". Margarine was vrij van invoerrecht en zal nu worden belast met 5 cent per pond. Welnu, 90pCt. van de aanwezigen moeten zich tevreden stellen met margarine omdat onze loonen te laag zijn. De fiscale tariefwet is bovendien niet noodig. Voor allerlei dingen is geld te vinden, voor pantserschepen, voor hoogere traktementen voor officieren, voor de militiewet, voor 50 millioen aan tekorten van vorige jaren, en zoo veel meer. Troeletra heeft dit op 5 December aangetooud bij zijn vraag om den ouden van dagen al direct f2 per wesk pensioen te «even; en ook Van Vliet deed dit in 1907 of 1908. Voor die oudjes was er echter geen 4';, millioen te vinden, maSr wel kou Kuvper 5' s millioen vinden voor zijn nieuwe schoolwet. Er is dan ook geen verband tusschen de sociale wetten en het tarief. Doch er is meer. Wij s. d. zijn geen voor vechters van vrijhandel of tarief; dat laat» ons vrijwel koud. Want wie zijn de schuld van de c.lende der proletariërs? De kapitalisten. Dat een fabrikant zijn afzetgebied wil vergrooten, is te begrijpen; maar de winst komt niet aan de arbeiders; zie maar naar do textiel-baronnen. De heer Huizinga garandeerde wel f15 per week aan de arbeiders, maar niemand gelooit daarvan iets. De heer Srneenk bad om steun voor de Chris telijke regeering. Waartoe? Zij heeft immers

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsche Courant | 1912 | | pagina 1