Donderdag 7
Maart 1912.
No. 8078.
61e Jaargang.
Stadsnieuws.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Conrant, voorheen Firma A. H. van Oleeff"
HOOFDREDACTEUR
P. J. 7H7SDZRZZS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden ƒ1.
franco per post f 1.15. Advertentiën 16 regels 60 centelke regel meer 10 cent. Bij regel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent. Reclames 1—5 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTSGRAOHT 9.
Postbus 9.
Telefoon 19.
KENNISGEVINGEN.
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat
alle vorderingen ten laste van de Gemeente, het
dienstjaar 1911 betreffende,
op straffe van verjaring
moeten worden ingezonden vóór of op 30 Juni
1912 bij hen, op wier last de leveringen zijn
geschied,
dat het aanbeveling verdient, dien uitersten
termijn niet ai te wachten, doch de inzending
der stukken zooveel mogelijk te bespoedigen.
Amersfoort, 5 Maart 1912.
Burgemeester en Wethouders
van Amersfoort,
s De Burgemeester,
WUIJTIERS.
De Secretarie,
J. G. STENFERT KROESE.
Do Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
zich in de Gemeente Kockengen een geval vaq
mond- en klauwzeer heeft voorgedaan.
Amersfoort, 6 Maart 1912.
De Burgemeester voornoemd,
WUIJTIERS.
I)c bioscoop in dienst
van den landbouw.
Waarljjk, als land- en tuinbouw in
deze streken niet op de zelfde hoogte zijn
als in andere deelen van ons land dan
is dit niet te wyten aan de onvermoeide
pogingen van land- en tuinbouw-genoot-
schappen om ze vooruit te brengen.
Opmerkelijk is het, te zien met welk
een verbazing en een geroep van „hoe is
't meugelyk" de buitenman de handen
ineen slaat als een jonge Zuid-Holland-
sche boer, die om de buitengewoon hooge
pachten in zijn geboorteplaats geen grond
kan huren, hier een boerderij koopt
en, met toepassing van bet door hem
geleerde op land- èn tuinbouw-winter-
oursus en met gebruik making van de
nieuwste werktuigen en de meest moderne
wijze van bemesting en beplanting, reeds
in het eerste jaar resultaten bereikt die
verre staan boven die van de omliggende
akkers.
Dan gaan wel eens de oogen open en
komt ook wel het besef, dat de methode
door vader en grootvader toegepast, toch
de ware niet is. Maar als land- of tuin-
bouwleeraar er niet als de kippen by is,
vallen de oogen weer dicht tot een poos
later klaagliederen worden aangeheven
over den slechten bouw.
Er zijn gelukkig reeds gunstige uitzon
deringen de afdeeling van het Utrechtsch
Landbouw Genootschap heeft in haar
byna 30-jarig bestaan al enkelen weten
wakker te krygen en, wat meer zegt,
wakker te houden; vooral de V. P. N.
heeft in haar veel korter bestaan veler
oogen goed geopend voor het hoe langs
zoo meer winstgevend nevenbedryf.
Er is dus vooruitgang.
Thans wil ook de Nederlandsche Hei-
de-maatschappij een woordje meespreken.
Dat zeer velen er naar mogen luisteren,
landbouwers zoo wel als landheeren. Het
zal wezen in beider belang.
Aanstaanden Dinsdagavond zal de
heer W. H. Wieselink, Hoofd van den
cursus der Ned. Heide-maatscbappjj, in
„De Arend" hier een voordracht met
lichtbeelden houden over hetgeen thans
nog kan worden gedaan voor de ver
hooging der opbrengst van bouw- en
weiland.
„Verhooging der opbrengst". Dat is
nu toch wel een onderwerp, dat ieder
interesseert die met deze dingen te ma
ken heeft.
't Wordt den belangstellenden wel ge
makkelijk gemaaktvoor hen die van
buiten zullen komen mogen 't er
heel velen zijn en die na afloop van
de voordracht in 't donker terug moeten,
is de aanvang gesteld op zeven uur
licht, dat de landeigenaren in stad en
omtrek voor dezen eenen keer eens wat
vroeger middagmalen.
En 't wordt hun ook aangenaam ge
maakt; want behalve dat de heer Wia-
9elink de tot zijn voordracht behoorende
beelden zal doen projecteeren middels de
zeer uitstekende lichtbron der bioscoop
in „De Arend" heeft de Naamlooze Ven
nootschap, welke die bioscoop exploiteert,
de groote welwillendheid gehad een paar
films te doen komen, welke het land
bouwbedrijf in hoogst interessante levende
beelden doen aanschouwen.
Er zal tevens ruimschoots gelegenheid
zijn, vragen te stellen.
Menigeen zal vragen waarom de Ned.
Heidemaatschappij, ondanks haar byna
25-jarig bestaan hier vrywel een onbe
kende, deze voordracht doet houden.
Een enkel woord over die Maatschappij
is hier dus wel op zyn plaats.
Zy werd opgericht in het begin van
1838 onder patronaat van de Geldersch-
Overyselsche Maatschappij van Landbouw,
terwijl haar Statuten werden goedgekeurd
bij Kon. besluit van 9 Augustus 1888.
Zij beoogt bet in ruimen ziu tot de
hoogste vruchtbaarheid opvoeren van den
vaderlandschen bodem en van het water,
dat in sloot en plas, rivier en meer dezen
bodem bedekt.
Laat ons al aanstonds zeggen, dat zy
zelf geen heiden ontgint, gelijk velen
raeenenwel geelt zij goeden raad aan
hen, die hiertoe willen overgaan.
Wel bevordert zy het ontginnen
van woeste gronden, het in stand houden
van bosschen en beplantingen, het aan
leggen en onderhouden van grondverbe-
teringswerken, het weder vruchtbaar
maken van uitgemergelde en verwaar
loosde gronden.
Zij tracht dit doel o.a. te bereiken door
het geven van in den regel kostelooze
adviezen, het verstrekken van gemeenlyk
schriftelijke inlichtingen, het uitleenen
van hier te lande niet of slechts weinig
bekende aanbevelenswaardige gereed
schappen, het verstrekken van zaden enz.,
het bevorderen van den afzet van pro
ducten, het opleiden van deskundig per
soneel enz.
In het jongste nummer vau haar tijd
schrift kwam, onder veel meer lezens
waardigs, de volgende mededeeling voor:
„Het gebeurt herhaaldelijk, dat voor
jongelui van ongeveer 17 jaar, die later
een werkkring zullen zoeken by de bo
demcultuur, plaatsing wordt gezocht op
een boerderjj. Het doel van die plaatsing
is de jongelui in de gelegenheid te stel
len, de noodige kennis van de practjjk
van den landbouw op te doen. Daarvoor
is noodig, dat zy bij alle voorkomende
werkzaamheden behulpzaam zijn en daar
toe zijn zy dan ook volgaarne bereid.
Al spoedig zullen zij loonenden arbeid
kunnen verrichten en dat is voor velen
ook wenschelyk, omdat vele ouders niet
in- staat zyn, een ruime vergoeding te
geven.
„Daar ons nu dikwijls adressen wor
den gevraagd van landbouwers, die be
reid zijn bedoelde jongelui op hun boer
derij plaatsen, komt het ons voor.
dat wg zoowel de belangen van die
landbouwers als die van de plaatsing
zoekende jongelui kunnen dienen, door
in deze onze bemiddeling aan te bieden.?
Dit en zooveel meer zal de heer Wis-
selink aanstaanden Dinsdag uiteenzetten
en het gesprokene zal worden verduide
lijkt door lichtbeelden.
Ieder belangstellende heeft vrjjen toe
gang.
Dat de zaal te klein bljjke.
De vrouw en de vrede.
De vrouw en de vrede! Wat doet zij,
vraagt de »Arnh. Crt.«, wat doet de
vrouw om het kind op te voeden tot een
vriend van den vrede?
De vredesbeweging, die het zoo bij uit
stek practische doel beoogt, den oorlog
zeldzaam te maken en het scheidsrechter
schap zooveel mogelijk in de plaats van
een gewapende botsing te stellen, de
vredesbeweging is een opvoedende be
weging, die gedachten van geweld en
daden van geweld wil doen vervangen
door gedachten van recht en daden van
recht. Zij werkt, die groote beweging,
aan de verbetering der menschheid, aan
de verspreiding van rechtvaardiger ge
dachten en dientengevolge aan de be
strijding en voorkoming van onrechtvaar
dige daden. Die beweginging in het klein
ziedaar »de vrouw en de vrede»; het
doen geboren worden van juiste gedach
ten van recht, van juiste gevoelens van
rechtvaardigheid. Wat in het groot ge
daan wordt door vrouwen en mannen in
de groote maatschappij, dat doe de vrouw
in ae kleine maatschappij van het huis
gezin. DSar is de bron, die later troebel
dan wel helder water kan geven.
De zaak van oorlog of vrede is niet
een zaak, die uitsluitend den volwassen
man aangaat, niet een zaak, waarover
zyn gedachten pas behoeven te gaan,
wanneer hij dienstplichtig wordt. De ge
dachten, die de volwassen man daarom
trent zal hebben, moeten het gevolg zijn
van een zeer juist, zeer zuiver begrip van
hetgeen recht is of onrecht. Dat juiste
begrip moet hg danken aan zijn opvoe
ding, die, door het hem te geven, hem
voorzien heeft van een groote levens
kracht, waarvan ook buiten de quaestie
>oorlog en vrede» voor hem de zegen
niet uitblijft
De vrouw, die voor den vrede wil wer
ken, legge een zuiver begrip van recht
in de hersentjes der kinderen, een zuiver
begrijpen, dat kwaad kwaad, slecht slecht
is, of het vriend dan wel vyand doet.
Dat moet de bodem zijn, waarop de
vredesgedachte groeit.
Of kinderen het-noodig hebben? Zijn
kinderen niet huiverig voor den oorlog
en vredelievend We zouden niet durven
zeggenjaHet kind, dat niet begrijpt
wat oorlog eigenlijk is, er niet de gruwe
lijke realiteit van kan beseffen, is dikwijls
oorlogszuchtig. Een vredelievende opvoe
ding is nooit overbodigspelende jon
gens zqn vaak ruziemakende, althans met
groot geschreeuw hun eigen zaak vaak
in vorhouding tot de anderen in te groote
portie verdedigende jongens. En de
>histoire-bataille« op de scholen vindt in
dien strijdenden aard juist hetgeen zij
noodig heeft om van de kleine vechters
bazen groote vechtersbazen te maken.
Gelukkig worden de schoolboeken ook
rnders dan weleer. Mannen van de be-
teekenis van dr. Te Lintum brengen ook
nog andere zijden van de Geschiedenis
naar voren. Maar desniettegenstaande
blijven de invloeden toch groot, die de
kinderen vertrouwd maken met het denk
beeld oorlog». Daarmede groeien zij op
en, eenmaal groot geworden, komt wel
licht het denkkeeid niet bij hen op, dat
oorlog tot de uiterste zeldzaamheden
moet behooren en dat, als alle en nog
eens alle middelen zijn beproefd, eerst
dan naar de wapens mag worden ge
grepen.
Dat denkbeeld vast te metselen in de
hoofden der kinderen, hen aldus op te
voeden tot mannen en vrouwen, die tegen
over de quaestie van oorlog on vrede
vastberaden zyn om het recht te willen,
dat is het groote aandeel, dat de vrouw
van heden kan hebben in de uitbreiding
der vredesgeslachte.
Io de Remoustrantsche kerk hoopt aan
staanden Zondagochtend voor te gaan by
de godsdienstoefening prof. 'dr. T. Canne-
gieter, uit Utrechtvoor den Doopsgezinden
kring ds. S. Lulofs, uit 's-Gravenhage.
Kapelaan G. H. van Driel is overgeplaatst
naar Tnbbergen en wordt in de Lieve Vrou-
we-parocbie vervangen door kapelaan J.
Immens, thans te Rossum.
Uit een in de >Staat3courant< opgenomen
statistiek der geboorten en der sterften over
1911 blykt, dat bet aantal inwoners van
Amersfoort op 31 December was 23 976.
Het aantal levend geborenen was 654,
dat der levenloos aangegevenen 26, dat der
overledenen 301.
Wie nog verzuimde zyn rekening in te
dienen over leveringen in 1911 aan eender
Gemeente-instellingen gedaan, leze de ken
nisgeving aan het hoofd van dit nummer
eu bandele daarnaar, opdat zijn vordering
niet verjare.
De akte Nuttige handwerken ls behaald
door de jongedames J. S. van Leeuwen, A
S. M. K luck, A. E. van Kalveen, J. Tb. F.
Huls, A. Tb. Heisterman, E. H. Verhey, M.
C. J. G. Spellen, M. R. van Soest en S. J.
Wielens, allen bier.
In de >Le caducéec, het veertiendaagsch
Franech tijdschrift voor den militairen en
maritiemen geneeskundigen dienst, is opge
nomen een door vier zeer scherpe afbeel
dingen verduidelykt artikel over de rywiel-
brancard-Nord.
Daarvan wordt o. a. gezegd
Ce couplage a brillamment soutenu l'é-
preuve pendant des exercices sur des cbe-
mins fort mauvais, méme dans la bruyère,
et pendaDt les manceuvres du service mé-
dical et de la Croix-Rouge, en présence de
