Zaterdag 13
Juli 1912.
No. 8132.
Op
reis.
AMERSFOORTSCHE COURANT.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFDREDACTEUR
F. J. FREDEHZKS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag. Abonnement per 3 maanden fx.
franco per postƒ1.15. Advertentien 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductië, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigeninga-
advertentiën per regel 15 cent Reclames i-r-5 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. p
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten In rekening gebracht. Postbus 9.
BUREAU:
;ORTXaR4GST 9.
Telefoon 19.
Ann onze abonné's die tjjdeljjk elders,
binnen- dan wel buitenlands, vertoeven,
wordt op aanvrage, en met duidelijke
opgave van adres, de courant eiken ver-
scbjjndag tegen vergoeding van het porto
toegezonden.
Ook Diet-geabonneerden kunnen op de
zelfde wijze de geregelde toezending van
de „Amersfoortsche Courant" tijdens hun
uitstedigheid zich verzekeren.
KENNI8GEVINGKN.
De Commissaris der Koningin in de Provin"
oie Utrecht
maakt bekend, dat de vaart door de ophaal
brug over den gekanaliaeerden Hollandjohen
JJsel te IJselstein weder onbelemmerd kan
plaats hebben.
Utrecht, 12 Juli 1912.
De Commissaris der Koningin voornoemd,
F. D. SCHIMMELPENN1NCK.
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort
brengen ter openbare kennis, dat by bun
besluit van 27 Juni 1912 aan li. UBELS, inge
volge art. 8 der Hinderwet, vergunning is ver
leend tot het oprichten van eene inrichting tot
bet opwekken van electrische energie met
dynamo van 110 volt, welke inrichting gedreven
zal worden door een gasmotor van 10—12 P.K.
en gevestigd zal worden in het perceel l,ange-
Btraat no. 129, kadastraal bekend Gemeente
Amersfoort, sectie E. no. 3884.
Amersfoort, U Jnli 1912.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
WUYTIRRS'
De Secretaris,
J. G. STENFERT KROESE.
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort
brengen ter openbare kennis, dat bij bun
besluit van 27 Juni 1912 aan A. C. VAN
BUUREN ingevolge art. 8 der Hinderwet ver
gunning is verleend tot bet oprichten van eene
bakkery in het perceel Arnheinschestraat no. 21,
kanpstraa! bekend Gemeente Amersfoort, sectie
E. no. 3923.
Amersfoort, 11 Juli 1912.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
WUYTIKRS.
De Secretaris,
J. G. STENFERT KROESE.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
Gelet op artt. 6 en 7 der Hinderwet,
Brengen ter kennis van bet publiek, dut een
door D. van LEYDEN ZOON, te Krommenie,
ingediend verzoek, met bijlagen, om vergunning
tot het oprichten van eene weveiy met machine
rieën, gedreven door een stoommachine van 50
P. K. met stoomketel in het perceel alhier ge
legen aan den Heiligenbergerweg No. 60, bij hel
Kadaster bekend onder Sectie B. no. 2407, op
de Secretarie der Gemeente ter visie ligt, en dat
op Donderdag den 25 Juli aanstaande, des voor-
middags te half elf uren, gelegenheid ten Raad-
huize wordt gegeven om, ten overstaan van het
Gemeentebestuur of vanéén of meer zijner leden,
bezwaren togen het oprichten van de inrichting
in te brengen.
Tot het beroep, bedoeld in art. 15, le lid der
Hinderwet, zijn volgens de bestaande jurispru
dentie, alleen zij gerechtigd, die overeenkomstig
artikel 7 der Hinderwet voor het Gemeentebe
stuur of éen of meer zijner leden zijn versche
nen, teneinde hunne bezwaren mondeling toe te
licgten.
Amersfoort, 11 Juli 1912.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester
De Secretaris.
J. G. STENFERT KROESE.
WUY
gemeeste
TIERS.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort,
Gelet op artt. 6 en 7 der Hinderwet,
Brengen ter kennis van het publiek, dat een
door lirma H. VAN KUIJK Co. ingediend ver
zoek, met bijlagen, om vergunning tot het oprich
ten van eene inrichting voor machinale houtbe
werking, gedreven door een lichtgasmotor van 5'/<
P.K. dienende tot het in beweging breogen van een
lzaag, lintzaag en sobaafmachine in het
ireeel, hier gelegen aan de Muurhuizen No. 91,
bij het Kadaster bekend onder Sectie E. No. '1373,
op de Secretarie der Gemeente ter visie ligt, en
dat op Donderdag den 25 Juli aanstaande, des
voormiddags te half elf ure, gelegenheid ten Raad-
huize wordt gegeven om, ten overstaan van het
Gemeentebestuur of van éen of meer zijner leden,
bezwaren tegen het oprichten van de inrichting
in te brengen.
Tot het beroep, bedoeld in art. 15, le lid der
Hinderwet, zijn volgens de bestaande jurispru
dentie, alleen zij gerechtigd, die overeenkom
stig artikel 7 der Hinderwet voor hot Gemeen
tebestuur of éen of meer zjner lede n zijn ver
schenen, ten einde bunne bezwaren mondeling
toe te lichtèn.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd.
Do Burgemeester,
De Secretaris,
J. G. STENFERT KROESE.
WUY
rgemeester,
1 rIERS.
Handelsschool voor Amers
foort en omstreken.
(INGEZONDEN.)
Na jarenlange voorbereiding, werd de
oprichting dezer vakschool* thans mogelijk
gemaakt door het besluit der Provinciale
Staten van Utrecht, dato 10 Juli 11., waarbij
een subsidie uit de provinciale kas werd toe
gekend aan de vereeniging Handelsschool
voor Amersfoort en omstreken».
Het «vakonderwijs» fn ons land moet nog
wettelijk geregeld worden. Toch werden door
het particulier initiatief in verschillende steden
reeds vakscholen in het loven geroepen
voor het lager vakonderwijsde Ambachts-,
Industrie- en Huishoudscholen, ook te Amers
foort.
Als onafwijsbare voorwaarde voor het
ontvangen van Rijks-subsidie ten behoeve
der inrichting en exploitatie eener vakschool
wordt door de Regeering steeds de eisch
gesteld, dat, behalve de door het particulier
initiatief voor dit doel te schenken bijdragen,
ook subsidies aan de school toegekend moeten
zijn door de betrokken Provincie en de
Gemeente, waar de school gevestigd zal
worden.
In het onderhavige geval waren reeds ge-
ruimen tijd geleden alle benoodigde bijdra
gen en subsidies toegezegd met uitzonde
ring van die der Provincie Utrecht, welker
toekenning verleden jaar afstuitte op het
ongunstig prae-advies van Gedeputeerde
Staten. Om de zaak voor mislukking te be
hoeden, was de Vereeniging toen genood
zaakt, haar verzoek om provinciaal subsidie
tijdig terug te nemen, feitelijk«reculer
pour mieux sauter». Dit jaar werd de aan
vraag opnieuw aan de Provincie ingediend,
na zorgvuldig herzien te zijn, en nadat het
bedrag der provinciale bijdrage tot een
minimum was teruggebracht.
Helaas luidde het prae-advies van Gede
puteerde Staten op deze hernieuwde aan
vrage wederom ongunstig. Dit laatste zij
hier enkel gememoreerd om in het licht te
stellen, het hooge standpunt waarop de Pro
vinciale Staten zich geplaatst hebben door,
op voorstel van de leden prof. mr. J. de
Louter en mr. dr. W. A. van Zijst, met 2 6
tegen 12 stemmen, de aangevraagde subsi
die te bewilligen.
Een woord van hulde en dank, namens
Amersfoort en omstreken, aan de Hooge
Vergadering voor haar besluit, en vooral aan
de leden De Louter en Van Zijst voor hun
initiatief.
De ontworpen vakschool zal, evenals de
beide andere vakscholen te Amersfoort, blij
ken een zegen te zijn voor tal van jonge
lieden. Hare leerlingen zullen behoorlijk
voorbereid en theoretisch onderlegd worden
voor den bestaans-strijd, die hen wacht, wan
neer zij door eigen kracht bij handel of ad
ministratie vooruit moeten komen in de
maatschappij.
Wie vroeger naar winkel of kantoor kon
gaan, na eenig algemeen ontwikkelend
onderwijs genoten te hebben, en dan door
de ervaring toch wel verder kwam als
er maar opgepast en gewerkt werd zou
tegenwoordig weldra voor onoverkomelijke
bezwaren staan bij zijn pogingen om in zijn
vak vooruit tc komen, en zich al heel spoe
dig zien voorbijgaan door anderen, die mot
meer en beter voorbereiding in de practijk
waren gegaan.
Voor den groothandel en de hoogere ran
gen in uitgebreide administratie bestaan
reeds zoogenaamde «Handelsscholen» in ver
schillende steden, d.w.z. tweejarige «handels
cursussen», verbonden aan driejarige Hoo
gere Burgerscholen. Wat deze handelscur-
suBseti opleveren uit het oogpunt der tech
niek, schijnt niet veel te beteekencn, want
in tal van advertentiën kan men lezen, dat
haar «einddiploma» op geli'ken voet ge
waardeerd wordt, als dat der H. B. S. met
5-jarigen cursus, terwijl dit laatste toch uit
sluitend strekt om te bewijzen, dat de be
zitter een zekere mate van algameene ont
wikkeling heeft verkregen, zonder noemens
waarde vakkennis.
Hoe dit ook zij, zeker is, dat er, nog
voor korter tijd, geen goed georganiseerde
«lagere» handelsscholen bestonden, bestemd
om aan kinderen uit don «breeden midden
stand», en de zgn. «kleine burgerij», aan
stonds na het doorloopen der gewone lagere
school, dc gelegenheid te geven de noodlge
vakkennis en algemeene ontwikkeling ge
lijktijdig te verwerven, opdat die kinderen
op ongeveer 16-jarigen leeftijd een werk
kring in de practijk kunnen vinden, en vol
doende voorbereid zijn om vooruit te ko
men. Dat deze leeftijd voor in dienst treding
bij handel of administratie de meest ge-
wenschte is, wordt niet alleen op gronden
der practijk algemeen erkend, doch ook om
dat het voor vele gezinnen uit de bedoelde
kringen al zwaar genoeg valt, hun kinderen
jaren lang zonder geldelijk beloonden arbeid
te zien blijven. Tegenover dit laatste bezwaar
staat echter de omstandighei'' dat, wanneer
de ouders zich eenmaal de opofferingen ge
troost hebben voor de «vakopleiding» hun
ner kinderen, deze veel sneller tot den
beter-betaalden arbeid zullen geraken, dan
het geval zou zijn, wanneer zij na het door
loopen dor lagere school aanstonds de prac
tijk waren ingegaan.
Voor de z.g.n. lagere volksklassen, die zich
deze opofferingen voor hunne kinderen niet
kunnen getroosten, kunnen «handelsa vónd-
cursussen ingericht" worden, waar oenige
vakkennis verkregen kan worden door kin
deren die gedurende den dag loon-arbeid
hoe gering ook betaald niet kunnen mis
sen. Het onderwijs aan de «Handelsschool
voor Amersfoort en omstreken» -- die in de
maand September a. s. geopend zal worden
heeft dus ton doel de leerlingen grondig
voor te bereiden voor een werkkring in
handel of administratie. Dit doel zal niet
alleen leiden tot de keuze der vakken van
onderwijs, doch het zal ook don aard van
het onderwijs beh'eerschen, de leerstof doen
behandelen op de voor practijk moest gfe-
wenschte wijze.
Er zal naar de draagkracht der oudora oen
schoolgeld worden geheven van 6 tot 40
gulden, zoodat het onderwijs ook daardoor
voor velen bereikbaar zat zijn.
Moge het deze school gegeven zijn, even
als de beide andere vakscholen te Amers
foort deden, in korten tijd haar nut daad
werkelijk tc bewijzen!
Nogmaals de
HANDELSSCHOOL.
Reeds hebben we meegedeeld de geluk
kige wending, door de vergadering der
Provinciale Staten gegeven aan het lot, dat
onze Handelddagscliool boven het hoofd
hing, d. i. letterlijk in de haven te stranden,
door het andermaal ongunstig prae-advies
van Gedeputeerde Staten; een advies, dat te
meer onverklaarbaar is waar zoowel de
naast-belanghebbende, en de Inspecteur van
het Middelbaar vak-onderwijs, en do cor
poration hier ter stede welke toch wel zeer
degelijk do behoeften kennen, als de Ge
meente en het Rijk de zaak zoo warm voor
stonden.
We schreven reeds, dat het aan de krach
tige verdediging van de oud-stadgenooteo
prof. mr. J. de Louter en mr. dr. W. A.
van Zijst en aan de Statenleden voor het
district Amersfoort de heeren K. van der
Burg en A. J. Bicker Caarten Is te danken,
dat de Provinciale Staten tegen het hoogst
ongunstig prm-advies stemden en met 28
tegen 12 stemmen (éen vacature, twee ab
senten) besloten, aan de vereeniging «Han
delsschool voor Amersfoort en omstreken»
toe te kennen het Provinciale subsidie van
f 1170, waardoor de vereeniging tevens kan
in het bezit komen van het Rijks-subsidie van
f 5000 on van het met goedkeuring van. de
zelfde Gedeputeerde Staten toegestane Ge
meentelijk-subsidie van f 4000, buiten en
behalve het door den Gemeenteraad zonder
eenlge dlscusle toegestane kosteloos gebruik
van lokalen der school aan de Koestraat.
Het is een plicht der dankbaarheid tegen
over hen die zóo warm de belangen van
Amersfoort en zijn onmiddellijke omgeving
voorstonden, hier meer uitgebreid te doen
volgen de debatten, zooals die zijn opge
nomen door een verslaggever van het «Utr.
Dbld.«, dat ook het omcieele verslag der
Staten-vergaderingen verzorgt.
Dc heer Dc Louter (buitengewoon lie)
van Gedeputeerde Staten) opende dc rij der
sprekers en zeide te behooren tot de vele
teleurgestelden over het voorstel van Gede
puteerden. Gedeputeerde Staten hebben bij
de tegenwoordige Begrooting getoond, niet
afkeerig te zijn van subsidies voor allerlei
economische belangen, onder meer runde
ren, geiten, pluimvee, konijnen, enz. Hier heeft
men nu te doen met een belang van hoogere
orde, waarmede de economische opkomst van
een groot deel der Provincie samenhangt.
Spr. meent, dat de gronden van Gedeputeerde
Staten voor hun afwijzend advies niet vol
doende vaststaan. Zij zeggenEr is geon
drignende behoefte; de Bcgrooting is niet in
orde .en de wet verbiedt het. Men moet
volgens spr. het allereerst wijzen op de
beboette. Wanneer deze vaststaat, dan is de
weg voor een gunstige beschikking wel te
vinden. De onmiddellijk belangstellenden, en
dat moet toch den doorslag geven, denken
anders over die behoefte clan Gedeputeerden.
Nu zoggen dezedie behoefte berust op
vermoedens. Hot adres van de betrokken
vereeniging wijst evenwel niet op vermoedens,
doch op feiten en verschijnselen, o.a. omtrent
de reeds bestaande handelsavondschool.
Spreker zal niot beweren, dat het aantal
leerlingen der handelsavondschool het bewijs
zal levereti voor het bezoek der handels
dagschool, doch de veronderstelling is niette
stout, dat een groot deel der leerlingen der
avondschool ook de dagschool zal bezoeken.
Gedeputeerde Staten wenschen geen proeven
te nemendoch spr. is van meening, dat het
nemen van dozc proef door subsidie behoort
te worden begunstigd, anders kan deze proef,
van welker gewicht de Amersfoortsche be
langhebbenden zijn overtuigd, nooit genomen
worden.
De bezwaren tegen de Begrooting zijn
voor een groot deel opgeheven door de
gewijzigde Bcgrooting. O.a. het bezwaar, dat
nog geen pensioensposten zijn uitgetrokken,
vindt spr. op het oogenblik nog een zonder
linge tegenwerping, die niet getuigt van
geneigdheid om de zaak te steunen. Dan
zeggen do Gedeputeerden: de schoolgelden
zijn te hoog. Maar wanneer de betrokken
ouders zelf dit schoolgeld wenschen te betalen,
dan vervalt ook dit bezwaar. Wanneer slechts
een vierde der leerlingen van de avond
school de dagschool bezoekt, dan ts de Be
grooting gedekt. Men rekent tot een grief,