Stadsnieuws
dat Amersfoort van de Staten 10 pCt. der
salarissen vraagt. Uitvoerig betoogt spr., dat
de vergelijkingen der Gedeputeerden met
andere Provincies en instellingen niet opgaan.
Pas heeft men hier nog aan de visscherij-
school te Spakenburg een percentage van
18 pCt. verleend. Men moet de zaken behan
delen, naar hun eigen mérites; de Gemeente
Amersfoort geeft f 4000 benevens vrije loka
len. Een handelsschool voor de tweede stad
der Provincie is allesbehalve overbodig.
Ha derde bezwaar van Gedeputeerden is,
dat de Lager Onderwijswet de Provincies
verbiedt subsidiën te geven voor dit onderwijs.
Men beroept zich vooral op de niet zeer
gelukkige omissie van het Bestuur der ver-
eeniging, n.l. in de passage, waarin dit te
kennen geeft, dat de school te Amersfoort
van iets lager peil zijn dan de Utrechtsche.
Men bedoelt hierbij een school van iets
anderen aard.
Het programma der school bewijst vol
doende, dat hier geen sprake is van Lager
onderwijs. Spr. vindt het niet edelmoedig,
van een onwillekeurige omissie in het adres
op zulk een wijze misbruik te maken als hier
is geschied. Het is ontegenzeglijk waar, dat
deze school van meet aan is genoemd een
Middelbare school, ofschoon spr. van meening
is, dat het hier geldt een inrichting van
vakonderwijs, dat vooral in de laatste tien
jaren zulk een omvang heeft genomen.
Oók is het bezwaar in de wet gelegen niet
gevoeld. Het Rijk zelf zegt subsidie toe,
mits de Provincie deze ook geeft. Blijkbaar
heeft het Rijk de meening van spr. gedeeld,
dat libr geen sprake is van Lager onder
wijs, hetgeen hij hier breedvoerig heeft uit-
eeng.-zit. Spr. acht het bezwaar van Gede
puteerden gefantaiseerd, zij het te goeder
trouw.
Gedeputeerde Staten leggen zich een
zwaro verantwoordelijkheid op tegenover dit
zoo roer achtergestelde deel der Provincie.
Spr. waarschuwt tegen een moord op deze
instelling, zij het dan een moord in embryo
(gelach). Wat de Kamer van Koophandel te
Amersfoort heeft gezegd, n.l. >men kan het
eens probeeren«, is niet het standpunt der
vereeniging Handelsschoolzelf. Men kan
evenwel een jaar subsidie geven en het vol
gende jaar zien of ze gerechtvaardigd is ge
weest.
De heer Van Z ij s t bepleit eveneens
het adres der vereeniging. Spr. toont aan,
dat men in deze Provincie absoluut niets
doet voor administratief vakonderwijs. Zeer
veel doet men voor landbouw en veeteelt,
waar in verhouding veel te weinig wordt
gedaan aan vakonderwijs in het algemeen.
Spr. laat nog daar het curieuse ervan, dat
de Minister der Kroon hoegenaamd geen
strijd met de wet ontdekt. Gedeputeerde
Staten wijzen er op, .dat in de voorberei
dende klassen van deze handelsschool Lager-
onderwijs-vakken worden gedoceerd. Doch
het gebeurt zoo vaak bij andere instellingen,
o.a. de typografen-vakschool, en stempelt
zulk een school volstrekt nog niet tot een
Lager-onderwijs-inrichting. De Inspecteur
van het Middelbaar onderwijs zelf heeft
tegenover spr. het onderwijs in de voorbe
reidende klassen gestempeld tot louter vak
onderwijs,
Wat den pensioenpost betreft, hier be
hoeft nog geen kwestie van te zijn, want
het personeel wordt nog maar tijdelijk aan
gesteld. Bovendien heeft de Regeering thans
zelf de gewijzigde Begrooting goedgekeurd.
Het bewijs, dat het noodige aantal leerlin
gen zich zal opdoen, is zeer zeker niet te
leveren, doch daarnaar heeft men ook elders
niet gevraagd. Het handelsonderwijs te
Utrecht heeft opgang gemaaktdat vanuit
Amersfoort hiervan geen gebruik wordt ge
maakt, behoeft geen argument te zijn. Men
moet verschil maken tusschen Middelbaar
en Lager vak-onderwijs. Aan het laatste
bestaat te Amersfoort behoeftehet eerste be
staat te Utrechttrouwens ook te Utrecht
wenscht men daarnevens nog Lager vak
onderwijs. Het onderwijs te Amersfoort be
reikt dus een geheel andere categorie van
jongelui. De Amersfoortsche belanghebben
den en de Minister concludeeren tot de
levensvatbaarheid dezer handelsschoolalleen
de Staten twijfelen nog. In het geheele land
ontstaat behoefte aan deze soort scholen. Ook
in Winschoten, met Amersfoort te vergelij
ken, heeft men besloten tot oprichting van een
handelsschool als men thans te Amersfoort
wenscht. Nog tal van voorbeelden haalt spr.
in dit verband aan en nog tal van plaatsen
worden door spr. genoemd. De Inspecteur
van het handelsonderwijs beschouwt deze
scholen als de handelsscholen der toekomst.
Spr. dient een voorstel in, waarbij de
Staten bealuiten de gevraagde subsidie van
f 1170 te verleenen.
De heer K e 111 i t z (lid der Staten voor
Utrecht I) raadt, aan de hand zijner practische
ervaring aan, dit voorstel te steunen. Bij den
middenstand is de kennis van boekhouden
en handelscorrespondentie no^ veel te gering.
Gedurende zee jaren is spr. lid van de com
missie voor reclames inzake de Bedrijfsbe
lasting. Vooral in die functie heeft spr. ont
dekt hoeveel handelskennis bij den midden
stand nog ontbreekt. Door het geven van
de n .bsldle zal men in breede kringen die
kennis bevorderen en een goed werk doen.
Een avondschool is niet voldoende, wanneer
de jongens den geheelen dag in kantoor of
fabriek staan; hierna zal 's avonds dit onder
wijs niet voldoende meer uitwerken. Spr.
acht het schoolgeld van f45 'sjaars niet te
hoog. Op de Vakschool voor typografie be
taalt men een gemiddeld schoolgeld van f5
'smaands, d.L fóo 'sjaars. Zelfs op deze
school is nog geen pensioenregeling. Enkele
gewone vakken der Lagere school moet men
eenmaal op deze scholen onderwijzen. Meestal
begint men zelfs met de practijk pas in het
tweede jaar.
De Voorzitter deelt mede, dat het
amendement van den heer Van Zijst ook is
onderteekend door den heer De Louter.
De heer Doude van Troostwijk
(lid voor Breukelen) meent, dat wanneer het
waar is dat, gelijk de heer Kettlitz zeide,
hier nog zulk een groot veld braak ligt, er
aan de kosten en subsidies geen eind zal
komen.
Spr. ziet in al die subsidiën aan kleer
makers- en kappersscholen geen Provinciaal
belangzulk een belaug is alleen iets waarbij
een ieder belang heeft.
De heer Van der Burg deelt mede, dat
op de handelsavondschool 90 kinderen gaan;
ieder belanghebbende gevoelt de behoefte
aan een handelsdagschool. Hier is geen sprake
van een vermomde M. U. L. O. school. Wat
zijn dat voor scholen Men vraagt waarbor
gen van deze school. Maar kan een kind, dat
pas geboren is, direct loopen?
Vraagt men bij andere vakinstellingen naar
dergelijke waarborgen Spr. heeft er nooit
van gehoord,
Den heer Bil der dijk (lid van Gedepu
teerden) is het hoogst aangenaam te kunnen
constateeren de aangename ontvangst van het
prae-advies van Gedeputeerde Staten, ook bij
degenen, die voor de zaak zijn geporteerd.
Wanneer spr. daarvoor zijn overtuiging niet
had, zou hij dit prae-advies niet willen ver
dedigen. Gedeputeerde Staten meenen, dat
hier allerminst behoefte aan dit onderwijs
bestaat. Het prae-advies heeft bij sommigen
teleurstelling gewekt. Spreker verbaast zich
daarover, vooral omdat sinds verleden jaar
zich niets heeft voorgedaan om af te wijken
van het toenmalig prae-advies.
Er zijn sindsdien wel veel adressen inge
komen, maar argumentatie faalt daarin
volkomen. Men bepaalt zich uitsluitend tot
betuiging van instemming,
De adressen die ingekomen zijn, beteeke-
nen in het oog van Gedeputeerde Staten
niet zoo veel. Dit is het eenige nieuws, dat
zich heeft voorgedaan. De bestrijding van het
prae-advies ten vorigen jare is Gedeputeerde
Staten voorgekomen van weinig beteekenis
te zijn.
Wanneer men deze school gaat subsidiee
ren, komt men op een volkomen nieuw ter
rein. Spr. gaat uitvoerig de voorgeschiedenis
dezer zaak na en concludeert daaruit o. m.,
dat onder de belanghebbenden zelf ver
deeldheid heeft bestaan omtrent de levens
vatbaarheid dezer handelsdagschool. Dat
blijkt o. a. uit een motie, die door den Ge
meenteraad is aangenomen in zake de even-
tueele oprichting en exploitatie van Ge
meentewege eener handelsschool. Spr. haalt
het gesprokene van verschillende ieden aan,
o. a. van den heer Gerritsen, die zeer pessi
mistisch was gestemd over de oprichting
eener handelsschool en als zijn overtuiging
uitsprak, dat Amersfoort geen handelsstad
is. Deze meende, dat zeer weinig kinderen
naar de handelsschool zouden gaandit zou
zelfs een hooge uitzondering zijn de meeste
kinderen gaan volgens den heer Gerritsen
naar Hoogere Burgerschool of Gymnasium
en men kon moeilijk op het advies van
wijlen Wethouder Celosse tot de ouders
zeggen>Stuur uw kinderen naar de han
delsschool
Met de voorbereidende klassen heeft men
ten doel de scholen 2e soort aan te sluiten
bij de handelsschool, iets wat eigenlijk de
Gemeente zelf behoorde te doen. Spr. deelt
mede, dat van de 27 leerlingen der handels
school, (bedoeld wordt de Middelbare han
delsschool te Utrecht. Red.) in het
rapport van Gedeputeerde Staten ge
noemd, slechts 1 uit de Proviqcie komt
en geen enkele uit Amersfoort. Spr. heeft
naar de oorzaak hiervan eens geïnfor
meerd en- vernomen, dat de meeste ouders
uit den stand, die hiervoor in aanmerking
zou komen, liever willen profiteeren van hun
kinderen, door ze wat geld te laten ver
dienen, dan ze naar een handelsschool te
sturen, waarmede in Utrecht vijf, in Amers
foort vier jaren heengaan. Men kan dat be
treuren, maar al» de financiën er bij de
ouders nu eenmaal niet zijn Van de circa
250 leerlingen der Hoogere Burgerscholen
te Utrecht gaan er slechts 27 op de handels
school. Wanneer die verhouding in een stad
met 115 000 inwoners al zoo is, hoe moet
het dan te Amersfoort gaan
Van de handelsavondcursussen integendeel
erkent spr. het nut. Aan de hand van andere
Amersfoortsche schoolcijfers, o. a. die der
Burgeravondschool, betoogt spr., dat men al
heel optimistisch moet zij.i om verwachting
van het welslagen der school te hebben.
Spr. gaat de vakken der gewenschte han
delsschool eens na; hij noemt o. a. waren-
en natuurkennis, en concludeert daaruit, dat
deze school niet anders zal zijn dan een
voorbereidende klasse voor later handelson
derwijs. Dat is Lager onderwijs en dit te
subsidieeren, ligt op den weg der Gemeente.
Lessen van f45 's jaars vindt spr. te hoog;
de meeste leerlingen zullen dit niet kunnen
betalen.
Wat den pensioenpost betreft, men zal
daar toch voor de toekomst mee moeten
rekenenhet voorbeeld der Industrie- en
Huishoudschool te Utrecht bewijst dat; indien
men zulks niet doet, zal de subsidie later
moeten worden verhoogd. Men zegt nu wel:
de vereeniging zal later niet om meer komen,-
maar hoe te doen als het eenmaal met de
financiën scheef gaat?
De heer Bicker Caarten (lid voor
Amersfoort) ontkent hetgeen door den heer
Bilderdijk is gezegd over de houding der
Staten ten vorigen jare. Het adres uit Amers
foort is toen ingetrokken en de leden der
Staten hebben toen geen gelegenheid gehad,
hun opinie te zeggen.
Spr. deelt mede. dat bankiers en koop
lieden liever jongelui hebben vatf de Lagere
handelsschool dan jongelui die de Hoogere
handelskunst geleerd hebben. De eerste lee-
ren de eigenlijke practijk veel beter. Men
kan de toekomst niet voorspellen, maar het
zwaarste argument vindt spr. evenwel, dat
de Gemeente Amersfoort zelf f 4000 geven
wil, en spr. zou hetd aarom onverantwoor
delijk vinden, deze zaak te doen mislukken.
De heer De Louter repliceert. Hij heeft
de indertijd gevoerde debatten in den Gemeen
teraad niet bij de hand, maar weet wel, dat
destijds tevens een reorganisatie van het
Middelbaar onderwijs aan de orde is geweest.
De Gemeente Amersfoort is een arme Ge
meente en durfde dat niet aan, maar is later
van meening veranderd. Ze geeft f 4000 en
zelfs gratis lokalen. Spr. zet nog eens uiteen
het nut van handelsonderwijs, dat zich San-
sluit bij het Lager onderwijs. De verdere
verdediging laat spr. over aan zijn zooveel
slagvaardiger ambtgenoot den heer Van Zijst.
De heer Van Z ij s t zal aan dit verzoek
van zijn ambtgenoot en leermeester niet vol
doen, doch kort zijn, Dë heer Bilderdijk heeft
de debatten in den Amerfoortschen Gemeente
raad aangehaald en speciaal twee leden ge
noemd, de heeren Gerritsen en Van Esveld.
Maar deze heeren zijn thans eerste
onderteekenaars geweest van het
adres der Amersfoortsche handelsschool.
Het zwaarst moet evenwel wegen het advies
van den Inspecteur van het Handelsonder
wijs.
Het voorstel Van Zijst-De Louter wordt
in stemming gebracht en aangenomen met
28 tegen 12 stemmen.
Uit een ander verslag blijkt, dat tegen
stemden de 6 leden van Gedeputeerde Staten
en de 6 leden der Provinciale Staten voor
het district Breukelen.
in art. 86 Ongevallenwet; de heer H. Priem
tot lid-werkman dier commissie.
Om het tijdroovend wachten zooveel mo
gelijk tegen te gaan, is de goede bepaling
getroffen, aan het Postkantoor kosteloos ver
krijgbaar te stellen zegel-aanvraagkaarten.
Wie, bijvoorbeeld als Secretaris eener
vereeniging of als zakenman, veel zegels
gebruikt, vuile zoo'n kaart in en doe haar
in de eene of andere postbus.
Uiterlijk den volgenden ochtend worden
de verlangde zegels netjes aan huis bezorgd
en tegen betaling afgegeven.
Men zal zich herinneren, dat we, terinlei-
leiding van de jongste hier gehouden gas-
Jgntoonstelling onder meer een nogal uit
voerige beschrijving gaven van het veilig
heidstoestel-Rutten, dat, zoodra er op de eene
of andere wijze gas ontsnapt uit de leiding,
deze automatisch sluit en dus onopzettelijke
verstikking door lichtgas onmogelijk maakt.
De eerste Rutten-veiligheidsmeter is hier
thans aangebracht in een particulier woon
huis.
Als er éen schaap over den dam is, en
wat daar verder volgt.
Misschien heeft dit goede voorbeeld tot
gevolg, dat deze veiligheidsmeters, evenals
thans de gewone, vanwege de Gemeente in
huur worden gegeven.
Doch daarop behoeft waarlijk niet gewacht.
Hebben we 't wel, dan kost het immers
onschatbare toestel slechts éen tientje.
Prof. E. Kenninck heeft bedankt voor de
hooge onderscheiding, hem ten deel gevallen
door zijn verkiezing tot bisschop van Haar
lem.
Hij blijft dus President van het seminarium
der Oud-bisschoppelijke klerezie en behouden
voorde vele corporatiön hier, van welke hij
een zoo zeer gewaardeerd Bestuurslid is.
De heer W. G, Klomp, lid van de Ge
zondheids-commissie voor Amersfoort, zal
zich eerlang metterwoon vestigen te Woer
den.
De heer T. van Daal is door Gedepu
teerde Staten benoemd tot lid-werkgever
van de commissie te Amersfoort, bedoeld
I Aan het plaatselijk telefoonnet is thans
aangesloten met no. 261 de heer G. Castein,
Arnhemscheweg 115.
De oud-luitenant-ter-zee R. L. E. deBruijn
I is benoemd tot leeraar in Natuur- en Werk
tuigkunde aan de bijzondere Hoogere Bur-
I gerschool met 5-jarigen cursus te Utrecht,
Kapitein K. Kooiman, van het 5e regi
ment infanterie, heeft pensioen aangevraagd.
In plaats van adjudant W. Wijk, die 16
I Juli den dienst met pensioen verlaat, is be
vorderd tot adjudant-onderofficier bij het ,5e
regiment infanterie de sergeant-majoor W.
van Goinga.
Luitenant jhr. M. C. F. J. de Rotte is van
het ie régiment huzaren overgeplaatst naar
het depot, te Haarlem.
Het Dagelijksch Bestuur van de Ned.
Maatschappij ter bevordering der pharmacie
gaf in een adres aan den Minister van Oor
log te kennen
dat naar zijn meening de uitoefening van
de pharmacie in de militaire apotheken niet
overal geschiedt overeenkomstig de wette
lijke bepalingen, daar toch in verschillende
plaatsen de verstrekking van geneesmiddelen
door en onder verantwoordelijkheid van een
officier van gezondheid plaats vindt, ondanks
het feit, dat in die zelfde plaatsen apothe
kers gevestigd zijn;
dat naar zijn meening deze toestand onder
meer een gevolg is van een tekort aan mili
taire apothekers, en dat het ipogelijk zal
zijn dit tekort aan te vullen, wanneer aan
militaire apothekers bij hun aanstelling een
premie wordt gegeven, evenals dit bij de
aanstelling van officieren van gezondheid
het geval is.
Hij verzoekt verder den Minister, het daar
heen te willen leiden, dat voor de levering
van geneesmiddelen door burgerapothekers
voor rekening van den militairen geneeskun
digen dienst vaste voorwaarden en een uni
form-tarief worden vastgesteld, en de con
tracten voor een dergelijke levering alleen
af te sluiten inet een apotheker, die tot
levering van geneesmiddelen uitsluitend
bevoegd is, en niet, zooals thans dikwerf
geschiedt, met daartoe niet-bevoegden.
In het concours-hippique te 's-Gravenhage
won »Pitty Sing«, van luitenant jhr. P. J.
Boogaert, den 2den prijs en Goggles*, van
den zelfden eigenaar, een eervolle vermel
ding in den wedstrijd voor het bestgaande
officiers-dienstpaard. De iste prijs, een gou
den medaille van H. M. de Koninging, werd
behaald door »Gravin Ada», van luitenant
H. F. M. baron van Voorst tot Voorst.
»Powerfull«, van ritmeester J. A. van
Gellicum, verwierf den 4den prijs in het
springconcours. De tijd was 1 minuut 26
seconden, doch »Powerfnll< maakte een half
foutje en werd daardoor achtergesteld bij
het paard van een Canadeesch heer-ruiter,
dat den eersten prijs wou in 1 minuut 27
seconden doch zonder fouten te maken.
Of 't warm is We hebben hier wellicht
al een voorproefje van de hittegolf, die het
midden der Vereenigde Staten van Noord-
Amerika teistert.
Gister op den middag althans wees de
thermometer van den heer Groenhuizen 95
graden Fahrenheit in de schaduw.
Heden om 9 uur wees hij 86, om 11 uur
91 en j uur 93 graden.
Wie 't meest schik hebben van deza
warmte zijn de vliegen en de muggen.
Als goed middel tegen deze plaagbeesten
wordt aangeraden, in een ondiepen schotel
een spons te leggen met een hal ven theelepel
lavendel-olie er op en die spons verder te
bevochtigen met goed kokend water.
Het resultaat is een voor den mensch
aangename geur in kamer, die echter vlie
gen en muggen op eerbiedigen afstand
houdt.
Het bevochtigen met kokend water moet
af en toe worden herhaald en eens in de week
moet de lavendel-olie worden ververscht.
De Amersfoortsche processie naar Keve-
laer wordt gehouden van 19 tot 21 Augus-
tus.
Het Bestuur van de vereeniging Handels
school voor Amersfoort en omstrekenlaat
er waarlijk geen gras over groeien.
Reeds thans stelt het de gelegenheid open
voor inschrijving van leerlingen. Men zie
de advertentie hierneven.
Mogen zeer velen zich aanmelden.
En óok veel leden want ook dit is een
hoogst aangenaam bewijs voor het Bestuur,
dat men zijn kranigen strijd ten volle waar
deert.
De R. K. Middenstandsvereeniging »De
Hanze" verspreidde ter waarschuwing voor
een zoogenaamd vliegenden winkel de vol
gende circulaire
Medeburgers, koopt niet in vliegende win
kels.
Meent toch niet, dat het koopjes zijn die
U daar door vreemden met veel bombarie
worden aangeboden,
In den regel is
zien, altijd te duur
Koopt dien r
gij waar voor
vestigde zaken, d
stad dragen.
In de te Tilburg
vergadering van
Schoenfabrikanten
stemmen de volgen
Het Hoofdbestui
van Schoenfabrikar
prijzen van leder
noodigd in de schc jdu-
sten tijd enorm jj ees
deel, dat jfiijsverho »g
biedend noodzakeli 5
om van nu af aan
prijzen aan te 11e
publiek tegen goed ne
Prettig vooruitzie®
Bij de gister te
J. II. Verhey gehou
bouw eener chemist»
Al
ird'
mol
anc
o\
nde:
vers
aan
fa!
Igt
f9?
W
ke
916
*347
van de firma Enge, »an
i beschreven als j.
f 400, H. Lablaj
te Hoogland, fggtf
berg f9450, J. C.
f9187, G. Wassinl
f8750, Lensing
Gebr. Ruitenberg
Eibergen f 7938.
Gegund aar. den ij
Het 11-jarig dochi
aan de Kortegracht 0.,.
omstreeks 7 uur, dt oen
was. in de St. Andr tra
een wielrijdster, die
om te kijken naar 1
spoedde.
Het meiske werd—ge,
St. E!isabeths-gasth»<gel:
dat het linkerbeen^^
broken.
Dr. Jorissen, die
was, verleende de 1
jen
die
htt
Een motor-wielriJb
bruikt voor zijn i
wijls buiten de Gem ite
dagen onder Leusde
kazernes, in kalmei rar
straatjeugd potscher
rijwiel wierp.
Bij het plotseling
denpech te krijgen, t
en bleef liggen.
Ook ouderen liqge
»issïedood« doch s
niet naar de rekels,
veroorzaakt.
Eerst twee heeren
hem op en geleidden',
die den ontwrichten
De daders opspor
Niemand heeft nat uw
den veldwachter te v len
Gistermiddag omsreeks
een der wagens van«n
op de brug over de%m
Door de vaart vat d(
waggon meegesleept tot
waar hij op de steenu be
vrij spoedig weer opde-1
Er is alleen materiele 1
De lantaarns van aitc?s
ten volgende week icerlij
genen, die van de wefij
later dan kwart n qej
stoken.
De Rechtbank tel'reth
recidivist-kippendief uai
stal van kippen te Souter
1 acht maanden.
Woorden van drifttó
ten zij in de ruimte,!
uit; maar wee,zoozere
trit doaC|t
Nijkerk heeft het vt
gevolgd en ter verbeeif
plaats voor boter er e!
aangekocht een flink>pér
korten afstand van e hi
Padvinders-
hoekje.
Op Maandag 5 Augs-
zal door ons land wi
den gehouden een bsf"
trouw baarheids rt
voor motorfietsen.
Dat is dus geen dole
renpartijin tegended, u
wie te vlug aankomt, <rij(
Vóór den middag toni
door Amersfoort.
Welke Padvinders *11®'
diensten verleenen JMWj
vlagje wordt dezerzijds v«j
Hun taak is, postJttall
in de stad en den <feö6p
woord, een enkel teek»,
aan te duiden.
