Donderdag 17 jSt October 1912.
No. 8173.
62e Jaargang.
Stadsnieuws.
lie Amersfoortsche Courant, voorheen Pinna A. H. van Clceff'
HOOFDREDACTEUR
J. raicisiss.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en ZaterdagmiddagAbonnement per 3 maanden f 1
franco per postƒ1.15. Advertentien 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieöle- en onteigenings-
advertentiön per regel 15 cent Reclames' 1—5 regels f\.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Rij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. ostbus 9.
BUREAU:
ZORTSGIUCHT 9.
Telefoon 19.
KKNNISUE VINWEN.
De Burgemeester van Amersfoort,
gezien artikel 41 der Gemeentewet,
brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de
naad dezer Gemeente zal vergaderen op Zater-
']UK; den 19 October aanstaande, des namiddags
IWEE uur.
Amersfoort, IS October 1912.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDUTJCK.
VERKIEZING KAMER van KOOPHANDEL
en FABRIEKEN.
De Burgemeester en Wethouders van Amers
foort
brengen hiermede ter openbare kennis, dut
op Dinsdag den lil November 1912, des voor
middags van 10 tot des namiddags 1 ure, ten
Kaadhuize dezer Gemeente zal plaats hebben
eene verkiezing van drie leden van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken te Amersfoort,
en zulks ter vervulling der plaatsen, ontstaan
door du periodieke aftreding van de heeren
11. MEURSING,
van VOLLENHOVEN en
A. EYSINK,
De stemming geschiedt bij ongeteektnde
briefjes, waartoe mei het zegel der Gemeente
gewaarmerkte stembriefjes, ten minste acht da-
Kin vóór den dag der verkiezing, door dert
urgemeester aan de kiesgerechtigden worden
toegezonden.
Den kiezer, die zijn stembriefje verloren of
er geen ontvangen Heeft, wordt gelegenheid
verschaft 0111 er aan het stembureau een te
bekomen.
liet openen der stembriefjes geschiedt dade
lijk nit alloop der verkiezing.
Van onwaarde zijn briefjes, welke niet zijii
gewaarmerkt met het zegel der Gemeente, welke
onderteekend zijn, welke niet duidelijk een per
soon aanwijzen, of waarbij of waaraan andere
stembriefjes zijn ingesloten of vastgehecht.
Aruertfoort, lf> October 1912.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJt-K.
De Secretaris,
.1. WERKMAN.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
zich in de Gemeente Breukelen-Nijenrode een
geval van miltvuur heeft voorgedaan.
Amersfoort, 17 October 1912.
l)e Burgemeester voornoemd,
Van ftANDWIJCK.
De Burgemeester van Amersfoort
brengt ter kennis van belanghebbenden, dat,
volgens bericht van den Minister van Oorlog,
op 22 en zoo noodig ook op 2f> October eene
schietoefening zal worden gehouden van het fort
PAMPUS.
F.r zal gevuurd worden met kanonnen van
zwaar kaliber (24 c.M.), waarbij onveilig wordt
gemaakt een sector, begrensd door de ware
richliogen Noord door Oost tot Zuidoost (1
tot op 9000 M. van het fort.
Op de dagen, dat gevuurd wordt, zal van
bet fort Pampus eene roode vlag waaien, die
drie uur vóór het liegitl «Ier oefening halfstok
en éen uur vóór de oefening geheel voorgehesclien
wordt,
Bovendien zullen te gelijker tijd en op de
zeilde wijze roode vlaggen wAaien van de batte
rijen Diemerdam en Durgerdam, de Westbatterij,
nabij Muiden en den kerktoren te Muiderberg,
en van den lichttoren van Marken.
Ken botter met roode vlag in top zal uitge
legd worden op 9000 M. in de lijn fort-schijf,
torwyl zoo mogelijk de botters der Zuidzee-poli-
tie ter waarschuwing aanwezig zullen zijn.
Amersfoort, 17 October 1912.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWLK K.
OCTOBER.
Wijnmaand.
Een merkwaardig bewijs, hoe wij in vroe
ger tijd, geestelijk, aan een Duitschen leiband
geloopen hebben, is wel de betiteling van
October als wijnmaand.
Thans worden, en met zeker recht, germa
nismen als de grootste zonden in een Neder-
landsch geschrift gebrandmerkt. Een bekend
taalgeleerde waarschuwde er eens voor met
de woorden «gallicismen zijn lang zoo erg
niet, want die blijven als pailetten boven
op het kleed van den stijl liggen maar
germanismen infecteeren het bloed*. Juist
omdat de Duitsche taal zoozeer met de onze
■erwant is, dienen wij, om deze zelfstandig
te houden, het onderscheid tusschen die twee
zoo sterk mogelijk te doen uitkomen, in
plaats van ze, uit achteloosheid of gemak
zucht, ineen te laten smelten.
Wijn hebben wij niet als nationaal product
jenever is zijn treurige plaatsvervanger en
iet is onbetwistbaar waar, dat de wijn, in de
landen waar hij van nature thuis behoort,
het thema heeft geleverd tot een poëzie van
onschuldige vroolijkheid. Matthias Claudius'
Bekranzt tnit Laub* was geen dronke
manslied en Schiller's reuzetoast, door Beet
hoven in de negende symfonie muzikaal
verheerlijkt, zou nooit duizenden gemoederen
met dankbare vreugde vervuld hebben, als
in des dichters Leipziger vriendenkring, bij
de familie Körner, het klinken met volle
bekers in den ban was geweest.
Moe dit zij, indien Nederlanders voor Octo
ber een karakteristieken naam hadden moe
ten bedenken, hadden zij hem stellig Kool
maand of Appelmaand genoemd, of Jacht
maand, maar geen Wijnmaand.
Met de jacht is het, in zeker opzicht, net
als met den wijn. Zij zou door het tegen
woordige geslacht veel gemakkelijker af te
schaffen zijn, als er niet zooveel traditioneelc
poëzie aan vast was. Daargelaten nog de
igenlijke jachtliederen iwat Nederland aan
gaat. zou ik «Hollands Duinzang* van den
oudsten Van I.ennep kunnen citeeren) er
hangt om de jacht zeker prestige van ridder
tijkheid, dat zich waarschijnlijk nog lang zal
doen gelden.
Zelfs het vegetarisme tornt daartegen op.
T11 Duitschland, waar het «edle Waidwerk«
nog zooveel meer te beduiden heeft en zooveel
dieper in het maatschappelijk leven ingrijpt
dan bij*ons, weten vegetariërs er vaak op ver
makelijke wijzen een mouw aan te passen.
overprikkelende levenswijze zich sterker doen
gevoelen. Niet alleen met een jachtgeweer
in de hand maar waarlijk ook zonder dat
wapen (of bijv. met een camera), is het
zwerven door velden en bosschen een ge
not, dat zich zelf loont en niet licht verveelt.
Aan die ervaring danken allerlei soorten
van sport hun opkomst en hun bloei.
En daarom is het ook niet te verwonde
ren, dat de jonge instelling der «padvinders*
of «padverkenners*, of hoe zij anders heeten
mogen, aanstonds zooveel sympathie heeft
gevonden in den lande.
October leent zich, wegens haar "doorgaans
gematigde temperatuur, bijzonder tot behaag
lijke zwerftochten.
's Morgens vroeg uit, wanneer de morgen
nevel nog als een sluier over het landschap
hangt. «Vinkenmisten* zoo heet het al
weer niet een jagersterm leveren, in dit
seizoen, de mooiste dagen. De herfst heeft
den naam van op mooie, doorzichtige neve
len te trakteeren. Daar trekken de schilders
op uiten dat niet alleen in ons kustland,
beroemd om zijn atmosferische tinten, maar
ook in zuidelijker streken, getuige een veel
verspreide gravure met den titel: «Brume
d'octobrc*.
Misschien zou men in 't midden kunnen
brengen, dat in het hartje van den zomer
menige ochtendstond iets dergelijks te zien
geeft - slechts een uur of wat vroeger, en
dus voor minder menschen zichtbaar
maar in elk geval, zoodra de nevel optrekt
en de zon doorbreekt, is de glansde zelfde,
en in dit jaargetijde rustiger van indruk,
omdat hij geen vooruitzicht van hitte in zijn
schild voert.
En dan komen de herfstkleuren tot hun
rechtvan geel tot rood en bruin, door ko
per, goud en brons heen, met een achter
grond van donkergroen.
Ik weet niet wie het eerst op den dichter
lijken inval is gekomen om de tintenpracht
van de dorrende bladeren in verband te
brengen met 'de slachtoffers van antieke
tirannie: «Die gaan sterven, groeten u*.
Sinds mij eenmaal die gedachte is aangege-
keert zij elk najaar in mijn herinnering
Ik heb eens iemand, die zich uit beginsel 1 terug. Juist, zij groeten u en mij, met den
trouw onthield van alle dierlijk voedsel, zelfs gloed eener nieuwe, kortdurende schoonheid,
van inelk en eieren, met nadruk hooren be- aan de laatste dagen van hun bestaan eigen,
tuigen: «wild te eten, heb ik zonder moeite de duizenden en honderdduizenden blade-
afgeschaft; maar het jachtvermaak geef ik ren, die binnen enkele dagen op den grond
niet op«. En dan redeneerde hij ons, Juist zullen verspreid liggen. Doch hier houdt ge-
van zijn vegetarisch standpunt, vóór, dat
«als alle herten en reeën en hazen en konij
nen in het leven werden gelaten, er weldra
geen graanbouw en groetenkweekerij meer
mogelijk zou zijn*.
Intusschen dunkt het mij zeer waarschijn
lijk, dat het velen vrienden van het hoogge
roemde jachtvermaak niet in de eerste plaats
tc doen is om het dooden van dieren. De
proef op de som is wel, dat de meeste, zelfs
hartstochtelijke, en dus schijnbaar zeer wreede
jagers, stellig met afschuw zouden wei
geren, slagersarbeid te doen. liet beulswerk
van de jacht, ofschoon oorspronkelijk uitslui-
sluitend hoofddoel, is van lieverlede aanlei
ding geworden tot hetgeen vroeger bijzaak
was. De bekoring van een jachtpartij ligt
voor menigen gast in iets anders dan in het
lukkig de vergelijking op. De groet, dien
wij opvingen, heeft verder niets gemeen met
hetgeen er op volgde in-de Romeinsche arena.
Het is alleen het allermooiste van wat wij
ondervinden, als wij, schijnbaar somber weer
trotseerend, een paar vrije uren gebruiken
om buiten een gezonde opwekking, veer
kracht en levenslust te gaan scheppen.
Cr. C.
Bij de godsdienstoefening in de Remon-
strantsche kerk hoopt aanstaanden Zondag
ochtend voor te gaan dr. C. E. Hooykaas,
-Remonstrantsch predikant uit Vlaardingen
behalen van buit. Zeker, het wild op te voor den Doopsgezinden kring, ds. E. M.
wachten, te vervolgen, «huuk over struuk*, ten Cate,
of met geduld en overleg te sluw af te zijn,
daarin ligt, zeer begrijpelijk, op zich zelf een
prikkel, volkomen onafhankelijk van het
vooruitzicht op aanstaand tafelgenot. Maar
de grootste aantrekkelijkheid schuilt, heel
eenvoudig, in het openluchtspel, in de door
aloud gebruik geboden gelegenheid tot be
weging in de vrije natuur. Zonder twijfel is
dit een der meest elementaire genoegens, en
de heel- of halfbewuste oorzaak, dat menig
beschaafd man, eer goedaardig dan moord
lustig van karakter, hartstochtelijk verzot is
op de jacht.
Het laat zich aanzien, dat de zin voor alle
openlucht-beweging nog meer en meer zal
toenemen naarmate de schaduwzijden eener
De Minister van Financiën heeft een nieuwe
regeling vastgesteld voor dc benadering van
slachtvee, Bij deze regeling is o. a. bepaald
dat de aangever, indien hij zulks verlangt,
het benaderd stuk vee kan terug koopen
voor de waarde, die de ambtenaren daaraan
toekennen. De waarde moet dadelijk bij het
aanzeggen van de benadering worden aan
gegeven. Aan de oorspronkelijke schatting
mag niet worden vastgehouden, indien dc
ambtenaren de overtuiging krijgen, dat zij
tc hoog was. Loven en bieden moet daarbij
zooveel mogelijk worden vermeden.
Het vee, dat niet aan den aangever wordt
afgestaan, kan wat levend vee betreft bin
nen twee etmalen en wat reeds geslacht
vee betreft binnen ten etmaal na de bena
dering in de plaats zelve of in een naburige
plaats aan derden worden verkocht, mits
een prijs kan worden gemaakt, die ten
minste gelijk staat aan de aangegeven
waarde, verhoogd met 7 ten honderd.
Agenda voor de openbare vergadering
van den Raad der Gemeente Amersfoort,
op Zaterdag 19 October 191a des middags
ten 2 ure.
1. Onderzoek van den geloofsbrief van
den heer A. C. R. O. Leinweber.
2. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot het geven van eervol ontslag,
op verzoek, aan de onderwijzeres aan de
openbare Lagere school A, mejuffrouw G,
van 't Slot.
3. Voorstel van Burgemeester en Wethou
ders tot het geven van eervol ontslag, op
verzoek, aan den onderwijzer aan de open
bare Lagere school R, den heer E. Wever.
4. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot vaststelling van de jaarwedden
en pensioensgrondslagen van het personeel,
verbonden aan de Burgeravondschool voor
den cursus 19121913.
5. Prm-advies van Burgemeester en Wet
houders op de adressen van het Amers-
foortsch Drankweer Comité en van de ver-
eeniging*«Vergunning* inzake sluiting van
koffiehuizen op lotingsdagen.
6. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot vaststelling eener Verordening,
regelende de benoeming en het ontslag van
het personeel der gemeente-waterleiding en
tot vaststelling eener Verordening, regelende
den werkkring van de Commissie van bij
stand in het beheer van de gasfabriek en de
gemeente-waterleiding te Amersfoort.
7. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot het geven van pensioen aan
A. J. Bilders.
8. Voordracht op het fonds voor onvoor
ziene uitgaven van de Begrooting, dienst 1912.
Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot aankoop van een perceel aan de
Kamperbinnenpoort, tpebehoorendc aan G.
J, Bonnier.
Uit dc hier boven afgedrukte aanvullings
agenda voor de? Zaterdagmiddag te houden
Raadsvergadering blijkt, dat liet Dagelijksch
Bestuur der Gemeente het Kamperbinnen
poort-vraagstuk al weder een eindje nader tot
oplossing bracht.
Onder dagteekening van 15 October heb
ben Burgemeester en Wethouders aan den
Raad verzonden een voorstel tot vaststelling
eener Verordening, regelende de benoeming
het ontslag van het personeel der Ge
meente-waterleiding en tot vaststelling eener
Verordening, regelende den werkkring van
de Commissie van bijstand in het beheer
van de Gemeente-gasfabriek en de Gemeen
te-waterleiding te Amersfoort.
Het is heden 25 jaren geleden, dat hier
n commissie uit de Collegiën der exone-
reerende landen vergaderde met watergraaf
en heemraden van het Waterschap «de
rivier de Eem, beken en aankleven van dien*
om te bespreken wat kon worden gedaan
om de afwatering der Geldersche vallei tc
verbeteren.
We zijn thans een kwart eeuw verder wat
den tijd betreftdoch het kanaal door de
Geldersche vallei, dat zooveel voordeel zou
kunnen brengen aan Amersfoort, verkeert
nog in het zelfde stadium en behoort nog
steeds tot de vrome wensehen.
Het is tevens 25 jaar geleden, dat dc
Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
stelde om de veemarkt te verleggen naar
het Lieve Vrouwe-kerkhof en tevens pogin
gen aan te wenden om die markt te doen
verlevendigen.
Reeds in 1852 heeft deze zaak een punt
van ernstige overweging uitgemaakt in dc
Kamer. Een in 1867 ingevoerd premie stelsel
had evenmin het gewenschte gevolg.
Men zal zich wellicht herinneren, dat ook