RONA
Van houtens
Cacao
Stadsnieuws.
Advertentiën.
KEUKENMEISJE
der wijsvuur de vrouw in werkplaats en I
fabriekvoor huis-industrievoor beeldende
kunstenvoor toegepaste kunstvoor huis-
inrichting wier Presidente is mevrouw
Sandersvoor lichtbeeldenvoor kiesrecht
voor sportvoor land- en tuinbouw voor
statistiek voor de persen voor de koloniën.
Ten onrechte is deze tentoonstelling ge
noemd een tweede tentoonstelling van vrou
wenarbeid. Deze tentoonstelling moet op de
eerste plaats een vergelijking geven tusschen
het leven en de sociale positie van de vrouw
in 1813 en 1913.
Daarvoor is noodig, dat éen gedeelte van
de tentoonstelling geheel het karakter van
vóór 100 jaar krijgt, en dat daarin wordt
weergegeven een deftige burgerwoning, met
duidelijke uiteenzetting van het enorme
keukenbedrijf, waar niet alleen gekookt, doch
ook op ruime schaal werd ingemaakt, artsenij
middelen werden bereid, worst en pens en
kaarsen werden gefabriceerd, en zelfs in
sommige huishoudingen zeep werd gemaakt,
en daarnaast de groote omvang van de
wasch en de werkuren, die al deze huis
houdelijke bezigheden de vrouwen dier huis-
houdens kostten, Eveneens moet worden aan
gegeven wat de vrouw op 't gebied van
letteren, kunst, muziek, liefhebberijen, sport,
enz. presteerde, en wat zij in die dagen als
sociale factor waard was als armverzorgster,
regentes van openbare instellingen, enz.
Daarnaast moet een beeld van de vrouw
uit de volksklasse in het zelfde tijdvak wor- J het geheele voorgedeelte, bestaande uit het
Ho« geheel ANDERS
en hoeveel BETER
in Smaak
in Kracht
in Geur
in Kleur
dan alle andere goedkoope merken.
den gegeven, van die in de stad zoowel
van die op het land. Hierbij komen kwesties
van huis-industrie te pas en vooral zal niet
moeten worden vergeten, dat ook al in dien
tijd de vrouw geen onbelangrijke plaats als
loonarbeidster innam, dat sommige beroepen
zonder twijfel zeer slecht betaalde beroe
pen, .als dat van turftonnen en in den
diamantmolen loopen in haar hand waren,
en dat zij verder ook als winkelierster,
dienstbode, onderwijzeres, naaister op groote
ateliers, modiste, vroedvrouw, in de negotie
en anderszins werkzaam was.
Naast het historische gedeelte 1813, moet
verrijzen een veel uitgebreider gedeelte, dat
van 1913. Hier moet op de eerste plaats
duidelijk uitkomen, dat sinds 1813 de vrouw
bezig is, zich een plaats op alle arbeids
gebieden te veroveren. Doch uitgaande van
dit overzicht over den reusachtigen omvang
van den tegenwoordigen vrouwen-arbeid, zou
men eenerzijds moeten weergeven de huis
houding van tegenwoordig, die op vele
punten aanmerkelijk vereenvoudigd is, maar
nog veel meer te vereenvoudigen zou zijn
en waaruit de voornaamste bedrijven, in het
gedeelte 1813 gedemonstreerd, veelal geheel
verdwenen en overgebracht zijn in de maat
schappij; zooals de wasch, de inmaak, het
naaien en breien, enz.
Men zal eenige modelwoningen ten behoeve
van verschillende levensomstandigheden in
richten, toonen wat in betrekking tot hygiëne,
veraangenaming van het leven, enz. nog aan
te brengen is en een beeld geven van het
geen de hedendaagsche vrouw op maatschap
pelijk gebied beteek ent, wat zij doet voor de
instandhouding van het ras, maatregelen van
hygiëne èn voor de moeder èn voor de zui
geling ziekenverpleging in 't bijzonder
en hygiënische maatregelen in 't algemeen.
Dan komen opvoedkunde, onderwijs, vak
onderwijs aan de beurt, voorts de vrouw in
de vakvereeniging, in de coöperatie, in de
armenzorg als hervormster en al deze
punten, zooveel mogelijk óok bezien uit een
historisch oogpunt, sinds 1813.
Ook wordt een sportterrein ingericht, waar
geregeld sportfeesten voor jonge vrouwen en
meisjes kunnen gehouden. En ook een con
greszaal wordt aan de tentoonstelling ver
bonden en eveneens een bioscoopzaal, waar
beelden uit al de bedrijven van den vrou
wenarbeid kunnen worden gegeven en voor
stellingen, zoowel historische als moderne, uit
het leven der vrouw worden vertoond. De
tentoonstelling zelve wordt verlevendigd door
winkels van allerlei soort, een restaurant,
een noenzaal, leeszaal, enz.
Op de eerste plaats moesten wij ons ver
zekeren van een geschikt terrein en de keus
viel op een stuk grond aan den Amsteldijk,
om zijn vriendelijke ligging en hoog hout
zeer geschikt.
Het is ons nu gelukt dit terrein, bestaande
uit het buiten Meerhuizen* met daarachter
gelegen weilanden, van de Gemeente Amster
dam gratis in gebruik te ontvangen. Het zal
opgehoogd worden vanwege de Gemeente,
die daar juist een nieuwe uitbreiding van de
stad gaat ondernemen, en te dien einde ook
een kanaal of haventje gaat graven, dat als
afgrenzing van het tentoonstellingsterrein
dienst 'al doen.
Meerhuizen» is nog een der oude buitens
aan den Amstel, dateerende uit het begin der
18e eeuw. Het huis is niet groot, niet indruk
wekkend en zooals het daar staat met de
aangebouwde verandah op 't oogenblik niet
in staat, ons duidelijk het verleden voorden
geest te tooverenmaar toch draagt het
hoekje met het huis en het oude hek bij den
ingang een eigenaardig stempel, en zal er
niet veel noodig zijn om het geheel in den
ouden stijl terug te brengen. Het is dan ook
de bedoeling van het Tentoonstellingsbestuur,
huis omgeven door de hooge boomen, het
karakter van 1813 weer te geven.
De plannen komen nu in hoofdzaak hier
op neer. dat het oude Meerhuizen» wordt
ingericht als huis 1813. De woonkamer, de
salon, de slaapkamer, de keuken, de kelder,
al deze vertrekken worden zoo veel moge
lijk in hun ouden stijl teruggebracht, en om
het huis wordt een geheele omgeving van
vóór 100 jaar herschapen. Natuurlijk zal er
de onvermijdelijke theekoepel moeten ver
rijzen, waar de jeugd van tegenwoordig zal
kunnen uitmaken of »zoete melk met brok
ken» werkelijk tot de lekkernijen behoort.
Voorts zullen er in bijgebouwtjes periodieke
tentoonstellingen van kunstwerken uit dien
tijd worden gehouden, en hier en daar win
keltjes komen waar allerhande ouderwetsche
artikelen en voorwerpen verkrijgbaar zul
len zijn, en waardoor tegelijkertijd een beeld
wordt gegeven van de kleine burgerij en de
vrouw met haar nering.
Op dit gedeelte van het terrein wordt ook
de congreszaal gezet, die tevens dienst zal
doen als tooneelzaal, en eventueel als histo
rische balzaal.
Bij het ontwerpen der tentoonstelling be
kroop ons wel eens de vrees, dat zij door
haar abstract karakter vervelend zou worden.
Om den «ndruk van saaiheid te voorkomen,
moesten attracties uitgedacht geen ker-
messes d' été, doch kleine tentoonstellingen,
die het bezoek zullen waard zijn.
Naast «Meerhuizen» komt een breedetoe
gang naar het achtergedeelte, het terrein
voor 1913, anderhalven Hectare groot.
Er werd een reglement samengesteld voor
de Financieele comité's en verantwoordelijke
personen die door de bemiddeling van de
afdeelingen van Bond en Vereeniging voor
vrouwenkiesrecht en andere groote vereeni-
gingen, als «Arbeid Adelt» en «Tessel-
schade», in alle groote plaatsen van ons land
werden aangewezen en samengesteld.
Wij naderen dus nu het punt der finan
ciën, waarbij wij enkele oogenblikken willen
stilstaan om er ieders aandacht op te vesti
gen. Het is n.l. een onderwerp van geen
geringe zorg van het Dagelijksch Bestuur
en de Financieele commissie hoe de noodige
gelden in zoo korten tijd bijeen gebracht
moeten worden.
Om de plannen naar wensch uit te voe
ren, is een zeer belangrijk kapJ*aal noodig,
dat slechts met groote krachtsinspanning bij
elkaar zal kunnen komen. Deze tentoonstel
ling is er niet een waarvoor velen zich met
groote sommen zullen interesseeren. gelijk
bij andere meestal het geval is. Wij zullen
hier dan ook alleen slagen wanneer een
zeer groot aantal personen bereid gevon
den wordt, te steunen. Wij vertrouwen ech
ter vast, dat ook hierbij de medewerking
niet ontbreken zal en op zichzelf zal het ons
streven reeds ten goede komen wanneer op
deze wijze de aandacht van velen voor een
oogenblik op de tentoonstelling wordt ge
vestigd.
Wij stellen ons voor een waarborgfonds
te stichten van 1 100000 in aandeelen van
1100 met verplichte storting van 25 pCt. en
f 50000 bijeen te brengen aan giften door
leden,(donateurs en begunstigers. Het lidmaat
schap bedraagt f io; donateurs is men door
minstens f 25 bij te dragen, en begunstiger
door minstens f5 te schenken.
Alle vrijwillige bijdragen hoe klein ook
zullen dankbaar worden aanvaard.
Leden en Donateurs hebben recht van
toegang op den openingsdag; Begunstigers
op den volgenden dag.
Een eventueel batig saldo zal worden be
steed tot het oprichten van een Coöperatieve
vrouwen-voorschotbank, een instelling waar
naar reeds jaren lang door vrouwen hier te
lande verlangend is uitgezien Een dergelijke
Bank bestaat te Berlijn en doet daar nuttig
werk. liet Bestuur van deze Bank is inge
gaan op ons verzoek om op ie tentoonstel
ling het bedrijf in zijn gehcelen omvang
weer te geven en de Directrice, Frau Wunsch,
heeft zich bereid verklaard eenige lezingen
over dit onderwerp te komen houden. Wij
stellen deze belanglooze medewerking van
onze Duitsche zusters zeer op prijs.
Dat dus een ieder deze tentoonstelling
zoo ruim mogelijk steune, mede in het besef,
dat bij een goeden uitslag een waarlijk nut
tige instelling tot stand zal komen. De Cen
trale financieele commissie heeft nu in alle
groote centra van ons land comité's gevormd.
Deze comité's werken door middel van bon
boekjes en lijsten, waarop voor het waar
borgfonds kan geteekend worden. Ook zal
er zooveel mogelijk getracht worden, door
persoonlijk bezoek de menschen op te wek
ken. geldelijken steun te verleenen.
i.aten dus zijbesloot spr. dit deel harer
rede, die de taak der financieele comité's
willen vereenvoudigen, direct hun bijdrage
zenden, opdat zoo min mogelijk tijd en ener
gie verloren gaan.
Waar bij andere tentoonstellingen het stof
felijk belang op den voorgrond staat, heeft
deze tentoonstelling een gansch andere strek
king. Zij is oorspronkelijk van opvatting en
niet vatbaar voor navolging; dat zal haar
doen bezoeken. Maar handelsbelangen brengt
zij niet meesympathie zal dus de beurzen
moeten openen.
Reeds veel steun hebben we mogen vinden
en daardoor is reeds een belangrijke som gelds
bijeen doch iedere sub-commissie krijgt haar
vrijen «stand» en mag niet worden besnoeid
in haar noodzakelijke uitgaven op gevaar,
dat het geheel er onder lijdt. Honderden
guldens zijn reeds aan aandeelen genomen,
doch het moeten er duizenden worden en
we schrijven reeds November.
Het is een bekend feit, dat iedere ten
toonstelling, door vrouwen opgezet, slaagt.
Zoo ge u dus gedrongen gevoelt, mee te
werken, geef dan uw penningske, ieder naar
haar vermogendankbaar zullen we het
aanvaarden, dankbaar namens alle vrouwen.
Wie sympathie heeft en deze wil toonen in
daden, kan en dubbeltjes-, desnoods een
stuivertjes-fonds vormen, 't Zou zoo aange
naam zijn maar ook zoo teekenend als alle
vrouwen, rijk èn arm, in den lande bijdroe
gen en zoo er toe meewerkten, dat de ten
toonstelling volkomen slaagde omdat de
vrouw <?p haar wijze uiting gaf aan haar
vreugde over het eeuwfeest.
Spr. las nog een waardeerend artikel uit
de «Nieuwe Courant» van 12 Juli. loofde de
medewerking en de dikwijls warme sympa
thie der pers en de groote hulpvaardigheid
van het Gemeentebestuur van Amsterdam
en eindigde omstreeks 4 uur haar rede met
een woord van dank voor de sympathieke
aandacht en den wensch, dat de bijeenkomst
zoo mogelijk gouden vruchten mocht dragen.
Nadat mevrouw Sanders de Algemeene
Penningmeesteres had dank gezegd voor
haar boeiend en krachtig pleidooi, bleef men
nog eenigen tijd bijeen en werd thee aan
geboden.
Het plaatselijk comité bestaat uit mevrouw
•Sanders—Huidekoper, mevrouw Den Beer
I'ortugael—Humalda van Eysinga, mevrouw
Mingels—Van der Sloot, mejuffrouw H. M.
S. J. de Holl, mejuffrouw L. H. Wildt en
mejuffrouw E. Middelburg, die allen gaarne
bereid zijn, nadere inlichtingen te geven.
lot oppcrbraiidmeestcr is boirunmd dc
heer J. schulte Nordholt, die h'et rapport
omtrent de reorganisatie der brandweer sa
menstelde.
Mejuffrouw A. Ch. M. Mulder van de
Graan legde aan de Rijks-universiteit te
Utrecht met gunstig gevolg af hct.theore-
tisch geneeskundig examen tweede gedeelte.
Het Chr. kinderkoor «Prinses Juliana»
Directeur de heer G. G. van I.unteren, gat
Donderdagavond in de flink bezette groote
zaal van de sociëteit «Vereeniging» zijn
derde uitvoering. Na de gebruikelijke ope
ning met gebed en het gezamenlijk zingen
van Ps. 34 6 werd het goed gekozen, zeer
afwisselend en geheel binnen het bereik der
kinderen liggend programma, dat zelfs een
14-tal liederen omvatte, ten gehoore ge
bracht de jongens waren wel eens wat
zwak en hadden niet zoo'n durf en zoo'n
zekerheid als de meisjes.
Drie jongedames brachten soli voor piano,
viool of sopraan-zang ten gehoorehet ap
plaus bewees hoezeer men instemde met de
hun geboden bloemenhulde.
Een reclame beantwoordt eerst dan aan
haar doel als ze is voor den ontvanger prac-
tisch, voor de firma, die haar maakt pakkend,
is; beiden echter geeft ze satisfactie, wanneer
ze uitmunt door goeden smaak.
Welnu, we hebben nog maar heel zelden
een reclame gezien, welke meer aan deze
eischen beantwoordt dan die, welke de heer
B. Kramer, boekhandelaar alhier, in den
vorm van een vloeiboek de wereld inzond.
Op het sierlijk schrijfbureautje van een
dame zal het ongetwijfeld gaarne een plaatsje
worden ingeruimd, terwijl het op 't kantoor
van den zakenman ook dienst kan doen,
schoon 't formaat daarvoor wel iets grooter
kon zijn.
De mooie, artistieke omslag fungeert niet
als de vlag die de lading moet dekken neen,
de inhoud beantwoordt aan het uiterlijke.
Gemakkelijk die kalender op elk blad vloei
jammer alleen dat de feestdagen er niet even
op aangegeven zijn, maar volmaakt mag
niets zijn en 'n gegeven paard
Nog eensieder, die het mooie vloeiboek
ontvangt, zal het zeker met genoegen be-
nutten.
^De openbare vergadering der Kamer van
Koophandel en f abrieken, welke reeds was
uitgeschreven voor hedenavond, is uitgesteld
tot aanstaanden Donderdag.
Hedenochtend kwam hier een met onge
duld verbeid telegram uit New-York, hou,
dend bericht, dat het den Nederlandschen
officieren die daar deelnemen aan het con-
cours-hippique is mogen gelukken, ander
maal den Muurling-beker te winnen, welke
thans hun eigendom is geworden.
Verleden jaar kwamen er in den landen-
wedstrijd 3 ploegen uit; nu zijn er 5 uit
gekomen, waarbij blue ribbon-winners van
de«01ympia horse show, en wel Engeland,
België, Canada, Noord-Amerika en Neder
land.
Voor ons land reden ritmeester Van Gel-
licum, luitenant Coblijn en luitenant Labou-
chère.
De volgorde was thans Nederland.
Engeland, Canada, België.
In den behendigheidswedstrijd was Power-
full» 3 en «Dreadnought» 4.
Quick ontvangt hier morgenmiddag V.
V. O., uit Velp. De toegangsprijzen zijn 25
en 10 cent en niet 20 en 10 cent, gelijk op
de biljetten staat.
H. V. C. gaat naar Zwolle om zich
te meten met Z. A. C.
Het Vijfde zal te Nijmegen spelen tegen
Quick.
Vervolg, zie Bijblad.
W DIAKENEN der Ned. Her-
vounde gemeente alhier, brengen ter
kennis van de leden der gemeente, dat
zij het voornemen hebben om MAANDAG
den 25 NOVEMBER 1912 langs de huizen
der leden te houden de EERSTE
WINTERCOLLECTE
welke collecte door hen ten zeerste wordt
aanbevolen.
Namens het College vau Diakenen,
De Adm. Diaken
H. NOORMAN.
Wegens sterfgeval in de tamilie van
het tegenwoordige keukenmeisje, dat hier
10 jaar dieude, vraagt Mevr. Dr VEER,
villa „Ever Qreen", Eemnesserweg te
Baarn, met 1 Februari een zeer net
ook genegen met het Tweede meisje huis
werk te verrichten. P. G.
Klein gezin. Loon f 130, met verhooging.
Zich aanmelden persoonlijk 's avonds.
