bijblad
Stadsnieuws.
uitgave van
N.V. de AMERSFOORTSCHE COURANT
voorheen Firma A. H. van OLEEFF
VANZATERDAS 7 DECEMBER 1912.
In vele Gemeenten is, door tekort aan
worden EasPriis verhoogd moeten
Van welingelichte rijde werd ons mee-
gedeeld, dat de Gemeente-gasfabriek hier tot
dezen weinig aangenamen maatregel nog
met behoeft over te gaan. daar zij nog een
Hinken voorraad kolen heeft.
Onder voorzitting van den heer H. van
Haselen (Groote Koppel) werd gister
ochtend ten Raadhuize een vergadering ge
houden van de commissie uit de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor de kaasmarkt
en 2f> belanghebbenden uit 9 omliggende
Gemeenten.
De commissie bestaat uit de heeren Van
Haselen en S. van Vollenhoven. Met hen
woonden de heeren Eysink en Hamers als
leden der Kamer de bijeenkomst bij.
De Voorzitter herinnerde, dat toen
de kaasmarkt te Barneveld was opgeheven,
enkele belanghebbenden aan den heer Van
Vollenhoven verzochten, pogingen aan te
wenden om een kaasmarkt te Amersfoort
te doen instellen. De heer Van Vollenhoven
bracht het verzoek over aan .de Kamer, die
uit haar midden een commissie benoemde.
Zooals bij veel nieuwe zaken, wordt dik
wijls de aandacht gevestigd op veel, dat
naderhand van minder belang, en veel ver
geten, dat later van groot belang blijkt.
De commissie heeft allereerst zich afge
vraagd is Amersfoort wel een centrum voor
een kaasmarkt; wordt hier in de omstreken
wel voldoende kaas gemaakt en bovenal
kaas vangoede hoedanigheid, zoodat er ook
koopers komen.
In den laatsten tijd hebben veel kaas
makers uit Holland zich in den omtrek ge
vestigd en ook daardoor is zoowel de quan-
tïteit als de qualiteit der kaas veel verbeterd,
Het marktwezen te Amersfoort staat ver
beterd te worden en dus kan er licht een
alleszins goede marktplaats voor de kaas
worden gemaakt, d. i. een overdekte plaats,
waar het product beschermd is tegen alle
weersgesteldheid.
De commissie meent een zeer geschikte
plaats te hebben gevonden bij den heer Jens,
aan de Utrechtschestraat, en wel diens ruime,
goed bestrate binnenplaats en de open
wagenloods. Een »maar« is echter, dat dit
terrein des Vrijdags niet beschikbaar is
wegens den marktdag. Een overdekte markt
plaats is echter niet noodig. Men verkoopt
van de boerenwagens.
De commissie heeft ook overwogen de
vraag of er te Amersfoort genoeg vervoer
middelen zijn om de kaas tijdig en goed te
expedieeren. Er zijn uitstekende beurtveeren
op Amsterdam en op Rotterdam. Als de be
hoefte daartoe blijkt, zal ook de boot op
Rotterdam tweemaal per week yertrekken.
De commisse meent, dat er voldoende
motieven zijn om het verzoek te steunen en
de pogingen althans te bevorderen.
De commissie riep belangstellenden op en
ontving adhtesie van 29 personen.
Daar de heer Van Vollenhoven verhin
derd was, de stad te verlaten, ging de heer
Van Haselen naar elders, o.a. naar Gouda
om eenige gedachten te krijgen over zulk
een markt en om te kunnen spreken met
kaaskoopers. De Voorzitter der Vereeniging
van kaashandelaren te Gouda deed hem tal
vdn belangrijke mededeelingen, welke als
volgt zijn saam te vatten:
er is absoluut geen behoefte aan een
nieuwe kaasmarkt, omdat, behalve op Zater-
dan - welke dag minder geschikt is we
gens de onmogelijkheid om den volgenden
dag te kunnen verrenden lederen dag
kaasmarkt is; Maandag te Oudewater,Dms-
dag te Bodegraven, Woensdag te Woerden,
Donderdag te Gouda; Vrijdag te I.eiden,
ütrecht en Breukelen. De kaaskoopers rijn
daardoor toch al meer van huis dan hun
'"men vreest, dat de geregelde aanvoer te
gering ral rijn omdat men gelooft, dat de
veestapel niet groot genoeg is. Als voor
beeld werd genoemd Alfen aan den Rijn,
waar de markt is teniet gegaan al werd rij
ook gesteund door outsiders, als hier
de kaas moet op den dag van aanvoer
ook verronden kunnen worden. Vooral s
romers moet rij binnen r, uur worden ver
ronden. De vracht mag met hooger zijn dan
'Ye pStKllars zuTlin vermoede.ijk
geen steun verlecnen omdat de afstand van
Amersfoort tot Utrecht te klein is om liet
vestigen eener nieuwe kaasmarkt te Amers
foort te wettigen en het bij eigen zaken zijn
nog meer te bekorten.
Hier tegenover staat als lichtpunt, dat
Amsterdam een zeer groote afneemplaats zal
blijken en in zeer goede verbinding staat
met Amersfoort.
Aan de commissie zijn adressen opgegeven
van een 14-tal kaashandelaren te Amsterdam,
Rotterdam en Bodegraven.
Spr. trachtte een der grootsten te Amster
dam te spreken, doch deze was ongesteld en
antwoordde nog niet schriftelijk.
Spr. meende nu voldoende te hebben uit
eengezet de pogingen welke de commissie
instelde en gaf het woord aan de vergadering.
Als we samen de zaak aanvatten, er samen
de schouders onder plaatsen, zal de zaak wel
slagen.
De heer Van Vollenhoven achtte
het niet bepaald noodig, dat de kaasmarkt
werd gehouden op Vrijdag, te gelijk met die
te Leiden, Utrecht en Breukelen.
Iemand merkte op, dat er zoo weinig
bekendheid is gegeven aan deze vergadering.
Er zijn wel vijfmaal zooveel kaasmakers in
den omtrek als hier thans tegenwoordig zijn.
Een ander zeide, dat de markt te Bar
neveld wel te niet moest gaan. Amersfoort
ligt veel gunstiger. Te Barneveld waren
dezen zomer nog 12 wagens, doch er was geen
enkele koopman. Amersfoort is veel gemak
kelijker te bereiken uit de omliggende Ge
meenten en zijn ligging aan een knooppunt
van spoorwegen geeft den kaashandelaars
alle gelegenheid om te komen.
De Voorzitter vergat nog mee te
deelen, dat de Goudsche vereeniging vroeg,
haar mee te deelen of de markt werd opge
richt en wanneer ze wordt gehouden. Men
zal dan eens komen kijken. Komt de markt
tot stand, dan moeten alle belanghebbenden
zich stellig voornemen, haar te steunen.
Iemand zeide, dat de boeren vrije men-
schen zijn en zich niet willen verbinden. Men
zou echter best een flinke boete kunnen
stellen, bijvoorbeeld van f2.50, op niet-
komen, behalve bij wettige verhindering, als
ziekte van vee of van huisgenooten.
Met algemeene stemmen werd verklaard,
dat voor den omtrek een kaasmarkt te
Amersfoort zal voorzien in een werkelijke
behoefte en dat de aanvoer voldoende zal
blijken voor een wekelijksche markt.
Iemand zou het Lieve Vrouwe-kerkhof
een uitstekende marktplaats vinden. Daar is
men in het centrum der stad en zelfs op de
warmste zomerdagen heeft de kaas daar niet
te lijden van de zon.
De heer E g g i n k, die 40 jaar practijk heeft,
had gehoopt hier ook de kaaskoopers vinden.
Hij bracht de commissie hulde voor hetgeen
zij reeds heeft gedaan en voor de goede
wijze, waarop zij handelde in het belang van
de Gemeente zoowel als van den kaasmaker.
Spr. noemde nog de namen en adressen van
vier kaaskoopers van den allereersten rang,
die hij in kennis zal stellen met deze bespre
kingen. Een wekelijksche markt heeft alle
kans van slagen en de kaas is zelfs van zóo
goede qualiteit, dat een van spr. geregelde
afnemers er al over heeft gedacht, hier een
kaaspakhuis in te richten. Het voornaamste
contingent zal naar Amsterdam gaan. De
kaas welke hier op den zandgrond wordt ge
maakt, leent zich bijzonder voor export.
Een waaggebouw is niet noodig. Het
eenige, dat noodig is, is een weegschaal op
drievoet. Men moet de markt zoo vroeg mo
gelijk in den ochtend houden, doch natuur
lijk rekenen met de aankomst der kaaskoopers.
De heer F rederiks deelde mede, dat
door de zorgen der plaatselijke afdeeling
van het Utrechtsch Landbouw Genootschap
en de uitmuntende voorlichting van den
zuivel-consulent, den heer H. B. Hijlkema,
te Utrecht, hier in den omtrek in de laatste
jaar of wat veel kaas wordt gemaakt. Het
verwonderde spr. noch hgt Dagelijksch be
stuur der afdeeling, noch den zuivel-consu
lent hier te zien, te meer omdat hij in de
jongste vergadering, nu een week geleden,
nog de aandacht heeft gevestigd op deze
bijeenkomst.
De Voorzitter uitte zijn vreugde over
het zóo eenstemmig gunstig oordeel der ver
gadering.
De commissie kan niet verder gaan dan
rapport uit te brengen aan de Kamer, die
op haar beurt advies uitbrengt aan het Ge
meentebestuur, dat het laatste woord heeft
te spreken, óok ten opzichte van een markt
plaats.
De bijzonderheden moeten nader geregeld
en dit kan het best geschieden door vak
lieden.
Indien er nog meer belangstellenden zijn
dan worden zij verzocht, zich aan te melden
bij den Secretaris der Kamer, den heer H.
P. van Hasejen, Muurhuizen 13.
Men moet echter het ijzer smeden terwijl
het heet is en daarom is het gewenscht,
thans reeds een voorloopige commissie te
vormen, welke met de commissie uit de
Kamer de verdere voorbereidende maat
regelen neemt. Hetgeen thans werd bespro
ken, toont aan, dat er kans van slagen is.
Iemand merkte op, dat als de aller.
grootste kaaskoopers niet komen, er nog tal
van anderen zijn, die wel belang hebben
bij deze markt en, als ze goede waar vin
den, ook stellig geregeld zullen komen. En
hier is best eerste qualiteit te makenthans
maakt men kleine kazen, in verband mot de
marktprijzen en hetgeen hier het meest wordt
gevraagddoch alle factoren zijn er om ook
groote kazen van eerste qualiteit te maken.
De Voorzitter: Om nu te komen tot
een goed einde zou ik voorstellen, dat een
voorloopige commissie werd benoemd, met
liefst een lid uit elke der belanghebbende
Genteenden.
Worden benoemdH. Witsenberg, uit
Woudenberg; W. van den Bosch, Lunteren
H, van den Hengel Gz., Leusden B, van
Daatselaar, Barneveld; A. Klomp, Stouten-
burgJ. de Haan, ScherpenzeelL, de With,
Nijkerk Aart Hilhorst, te Soest, die allen
de benoeming aannamen en A. van Oostrum,
op »Groot Liendert* te Hoogland, en J. van
der Linde, in de Birkt bij Amersfoort, aan
wie kennis zal worden gegeven van hun be
noeming. Aan de commissie zullen nog wor
den toegevoegd een kaasmaker uit Rens-
woude en een uit Leersum.
Ten slotte werd bepaald, dat met 14 da
gen weder te Amersfoort een vergadering
zal worden gehouden.
De vergadering, te half elf aangevangen
werd hierna te kwart na twaalven gesloten.
Aan het plaatselijk telefoonnet is met
no. 274 aangesloten het woonhuis van den
heer J. .Schulte Nordholt, benoemd comman
dant der brandweer, Berkenweg 10.
De heeren C. II. van Buuren en J. K.
Wendt zijn herkozen tot ouderling, de hee
ren W. Salomons en Jac. Wildeman tot
diaken der Gereformeerde gemeente aan den
Zuidsingel.
Ritmeester J. A. van Gellicum en de ie
luitenants A. X. S. W. L. Coblijn, C. H.
Labouchère en H. W. C. E. Mathon, die in
de zoo zware wedstrijden tegen de beste
ruiters van de Oude en de Nieiiwe wereld
de Amerikan cup, verleden jaar gewonnen
door de luitenants Labouchère, baron Van
Voorst tot Voorst en Trapman, voor Neder
land voor goed wisten te veroveren en tal
van andere pri'-»n verwierven, zijn Donder-
dagmiddag xt,6c- uur uit New-York te
Rotterdam teruggekeerd en daar op recht
hartelijke wijze ontvangen door generaal-
majoor Mathon, Inspecteur der cavalerie,
detachementen van de Rijschool, de 4 regi
menten huzaren en het eskadron ordonnan
sen, terwijl de muziek van het 3e regiment
huzaren mede aan de fraai versierde landings
plaats aanwezig was.
Toen even voor elven hedenochtend de
trein uit Utrecht, die de heeren naar Amers
foort terugbracht, het station binnenstoomde,
hief de stafmuziek van het 5e regiment in
fanterie, op het perron opgesteld, het >Wien
Neerlar.Jsch bloed* aan en werden de hee
ren begroet door de commissie van ontvangst,
bestaande uit kolonel A. G. M. J. baron
Van Oldenneel, Directeur van de Rijschool,
en de luitenants FI. D. S. Iiasselman en
W. E. Mathon.
Op het Stationsplein wachtte hun een
stellig zeer aangename verrassing. Daar
waren met een zeer groot aantal belang
stellenden de muziek van het ie regiment
huzaren, alle officieren van de Rijschool en
veel officieren van de bereden wapens be
nevens een zeer groote deputatie van het
officierskorps van het 5e regiment infante
rie, terwijl een bespannen caisson der ar
tillerie, gedekt met de Amerikaansche unie-
vlag, ter zijde stond.
De divisie-commandant, door dienst ver
hinderd, had zich doen vertegenwoordigen
door majoor H. van der Hegge Zijr.en,
chef van den staf der 4e divisiede kolo
nel-commandant van het 5e regiment infen-
terief door overste D. W. de Jager.
Toen de heeren het station verlieten, hief
de huzaren-lnuziek het Wilhelmus* aan.
Kolonel J. T. H. Mingels, commandant
van het ie regiment huzaren, tevens gar
nizoen-commandant, trad naar voren en zeide
ongeveer
Als vertegenwoordiger van het garnizoen
is het mij een groot genoegen U het eerst
na uw schitterende overwinning in Amerika
te mogen begroeten. Met spanning zijn uw
prachtige prestaties, die ik niet alle weer zal
opsommen, gevolgd en met stijgende vreugde
zijn de telkens geruststellende berichten be
groet, In den strijd der natiën hebt gij den
kostbaren prijs voorgoed voor Nederland
weten te behouden.
Het geheele Nederlandsche leger en het
geheele Nederlandsche volk zijn trotsch op
de wijze, waarop gij hen hebt vertegen
woordigd. Ik wil eindigen met eenleven
de overwinnaars
Luitenant-kolonel De Jager bood vervol
gens namens het officierskorps van het 5e
regiment infanterie den heeren een krans
aan en zeide, dat het trotsch is op de heer
lijke prestaties van hun kameraden in het
verre westen. Zijn driewerf herhaald hoerah
werd door allen op het plein overgenomen.
Ritmeester Van Gellicum dankte nu
namens de Hollandsche officieren, die Neder
land vertegenwoordigden voor de verrassende
en buitengewoon hartelijke en enthusiaste
wijze waarop zij in hun garnizoen werden
ontvangen. Ook anderen zouden het er goed
hebben afgebracht, vervolgde spr., doch het
is ons ditmaal mogen gelukken en daarover
en over de hartelijke ontvangst en de ons
betoonde hulde zijn wij zeer verheugd.
Vervolgens ging het in optocht naar de
stad.
De stoet was aldus saamgesteldde mu
ziek van het ie regiment huzaren, te paard
een rijtuig waarin de uit Amerika terug
gekeerde officieren en rijtuigen waarin auto
riteiten, alle begeleid door officieren van de
Rijschool, te paard; Povverfull, Held, Spes,
Irene en Dreadnought, de vijf paarden, die
in Amerika deelnamen aan de verschillende
wedstrijden, geleid door hun oppassers; een
artillerie-caisson, waarop de Amerika-cup,
de Moore-beker, die volgend jaar weer moet
worden verdedigd, en de beide Muurling-
cubs, die thans eigendom zijn geworden van
de winnaarsofficieren der bereden wapens,
te paard, en vele officieren der infanterie,
en de stafmuziek van het 5e regiment in
fanterie. Hij werd geopend en gesloten door
een half peloton huzaren.
Er werd een andere weg gevolgd dan
aanvankelijk was bepaald, ten gevolge waar
van er eenige vertraging kwam en vooral
de photografen en bioscoop-opnemers de
wanhoop nabij waren. Toch slaagden zij er
in, nog een paar heel goede kiekjes te ma
ken.
Toen de stoet bij het Raadhuis was aan
gekomen, begaven de helden van den dag
met de hoofd-officieren en de leden der com
missie van ontvangst zich naar de Raads
zaal, waar met de leden van het Dagelijksch
Bestuur der Gemeente vele Raadsleden te
genwoordig waren.
De Burgemeester, nir. J. C. graaf Van
Randwijck, het woord nemend, zeide dat het
Gemeentebestuur den heeren dankbaar was,
dat zij hun blijden intocht een oogenblik
hadden willen onderbreken. Sedert gij de
Gemeente verliet om ver over zee den prijs
te verdedigen en zoo mogelijk voorgoed te
veroveren, heeft ook de burgerij van Amers
foort U gevolgd. Slechts goede tijdingen
bereikten ons en ten slotte het bericht, dat
ons in hooge mate verblijdde, dat gij hebt
mogen triomfeeren in den kamp der natiën.
Niet alleen stondt gij ons bij als vader
landers, maar ook was er nauwe verwant
schap tusschen U- en Amersfoort door uw
detacheering bij de Rijschool, die door U
in Amerika weer zooveel lof oogstte en er
thans zoozeer wordt geprezen. Den Direc
teur dier inrichting, op welke Amersfoort
terecht zoo trotsch is, wensch ik van harte
gelijk.
Ook thans heeft niet de quantiteit, doch
de qualiteit het weer gedaan en dit geeft
vertrouwen aan ons klein volk; in dit licht
beschouwd, is uw overwinning van zeer
groote beteekenis.
Wij deelen hartelijk in uw vreugde en
mij is het een groot genoegen U, modena
mens de Amersfoortsche burgerij, hartelijk
geluk te mogen wenschen.
Lang leven de overwinnaars van New-York
Ritmeester Van Gellicum zeide namens
de officieren die Nederland in Amerika
vertegenwoordigden, recht hartelijk dank
voor de buitengewone eer. hun bewezen
door hen ten Stadhuize te ontvangen. Zij
stellen dit op hoogen prijs en zij zijn U
zeer erkentelijk voor uw hartelijke toespraak.
Deze dag is voor ons tot een onverge-
telijken gemaakt. Ik stel het garnizoen voor.
een driewerf hoerahaan te heffen voor de
burgerij van Amersfoort.
Hartelijk werd ingestemd met de slot
woorden van beide sprekers.
Nadat de eerewijn was aangeboden en de
stoet weder geformeerd, begaf men zich naar
de sociëteit »Concordia«, waar de officiers-
dames de heeren complimenteerden en hun
een prachtigen krans aanboden, waarvoor rit
meester Van Gellicum in hartelijke bewoor
dingen dankte. Hierna werden eenige ver-
verschingen aangeboden.
IIet goede voorbeeld door het Gemeente
bestuur gegeven om van de Gemeente-ge
bouwen en de bruggen, waar de stoet pas
seerde, de vlaggen te doen wapperen, is
door zeer veel particulieren gevolgd en in
de volle straten was er, als de stoet pas
seerde, een meeleven en een enthusiasme als
in den goeden ouden tijd, toen de beroemde
»gele wagen* zoo dikwijls uitreed, en het
»Vivons joyeux* als devies gold om veel
wel te doen en grooten voorspoed te brengen
in Amersfoort.
Bij het zilveren feest der Rijschool heelt
Amersfoort getoond, die inrichting hooglijk
te waardeerenbij het groote succes, dat
haar oud-leerlingen thans weer behaalden,
bewees het terecht, dat die waardeering van
blijvenden aard is.
De heer G. van der Zoo de Jong slaagde
bij het examen Boekhouder voor de practijk,
uitgeschreven door de Vereeniging van
leeraren in het boekhouden.
Ritmeester L. C. Beynen, van h<ït 3e re
giment huzaren, te 's-Gravenhage zal rit
meester F. L. de Voogt, die is overgegaan
