Zaterdag 22
Februari 1913.
RONA Cacao
Nc. 8227.
62e Jaargang.
BIJBLAD.
Van Houten's
AMERSFOORTSCHE
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortscbe Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFD REDACTEUR
F. J. FESDEEZZ3.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden ft.
franco per postƒ1.15. Advertentien 1—6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieGle- en onteigenings-
advertentifin per regel 15 cent Reclames 1—5 regels /1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiön van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
ZORTZGRACET 9.
Telefoon 19.
Bij dit nummer behoort een
KENNISGEVINGEN.
De Burgemeester van Amersfoort,
gezien artikel 41 der Gemeentewet,
brengt ter kennis van de ingezetenen, dat de
Raad dezer Gemeente zal vergaderen op Woens
dag, den 2G Februari aanstaande, des avonds
te 7.45 ure.
Amersfoort, 21 Februari 1913.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDAVIJCK.
Burgemeester en Wethouders van Amersfoort
brengen ter openbare kennis, dat bij hun be
sluit van heden aan de firma H. WOLTERS
ingevolge art. 8 der Hinderwet vergunning is
verleend tot het uitbreiden van hare drukkerij
door bijbouw van een zetterij en binderij in het
perceol alhier gelegen aan het Havik no. 12,
kadastraal bekend Gemeente Amersfoort sectie
C no. 48f>4.
Amersfoort, 21 I-'ebruari 1913.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWI.TCK.
De Secretarie,
J. D. WERKMAN.
I)e aankoop van gronden
door de Gemeente
Amersfoort.
(INGEZONDEN.)
Bij schrijven van 17 Januari 1.1. stelden
Burgemeester en Wethouders aan den Raad
der Gemeente voor, te besluiten tot aankoop
van 35.34.70 H.A. grond, gelegen tusschen
den Utrechtschen straatweg en den Ouden
Utrechtschen weg, ten Westen van het
Rijks-opvoedingsgesticht, voor de som van
f 110 000, kosten van overdracht inbegrepen
en o, a. met bepaling, dat de aan te koopen
terreinen, ten behoeve van andere aan de
verkoopster toebehoorende gronden, belast
zullen worden met de erfdienstbaarheden,
dat er geen fabrieken, noch huizen van
minder dan f 250.werkelijke huurwaarde
zullen mogen worden gebouwd en dat er
geen kroegen, bierhuizen, bordeelcn of der
gelijke mogen worden gehouden of uitge
oefend.
Dit schrijven werd opgenomen in de
plaatselijke bladen van den 23 Januari 1.1.
Reeds den 28 Januari d.a.v. werd dit
voorstel in den Raad behandeld en niette
genstaande de energieke bestrijding, vooral
door den heer P. van Achterbergh, aange
nomen met 12 tegen 5 stemmen, terwijl een
der leden zich vóór de stemming verwijderde
en éen afwezig was.
De vraag rijst of het wenschelijk is, aan
Gedeputeerde Staten der Provincie Utrecht
te verzoeken, hunne goedkeuring aan het
genomen besluit te onthouden.
Aanvankelijk weifelde ik of deze vraag
bevestigend moest worden beantwoord. Nog
niet lang geleden kon de vereischte goed
keuring voor den aankoop van het landgoed
»Nimmerdor< niet verworven worden, en
waar de niet-bekrachtiging van de door den
Raad genomen besluiten door Gedeputeerde
Staten, voorzoo ver die vereischt wordt, m.i.
uitzondering moet blijven, vroeg ik mij af of
het niet beter zou zijn, te berusten in het
door den Raad genomen besluit.
Maar herhaalde overweging versterkte mij
in mijne meening, dat het genomen besluit
een ernstig nadeel voor de Gemeente
Amersfoort zal opleveren, en daarom heb ik
gemeend een mij ter onderteekening aange
boden verzoekschrift aan Gedeputeerde Staten
tot het onthouden van hunne goedkeuring
aan het genomen Raadsbesluit te moeten
Er bestaat geen betere dagelijksche drank dan cacao.
Cacao is niet alleen opwekkend, maar tevens voedend
en zenuwsterkend. In goed gefabriceerde cacao vindt
men de juiste verhouding van vleeschvormende en vet-
vormende bestanddeelen. Over de geheele wereld wordt
daarom de waarde er van door de geneeskundigen erkend.
Voor volwassenen, maar vooral voor kinderen is cacao
een heilzame drank. RONA Cacao, gefabriceerd in de
Koninklijke Van Houten's Cacaofabriek is een krachtige
en toch in het gebruik zeer goedkoope cacao.
onderteekenen en anderen op te wekken, dit
ook te doen.
Uitdrukkelijk wil ik er echter bijvoegen,
dat deze daad geen waardeering uitsluit voor
de pogingen, die Burgemeester en Wethou
ders en anderen in deze zaak hebben aange
wend om het Gemeentebelang naar hun
inzicht te dienen.
Zooals ook reeds bij de beraadslagingen
is opgemerkt, is het niemand gegeven, met
zekerheid te voorspellen wat de toekomst
zal opleveren. Bij gebreke daarvan moeten
wij ons behelpen niet vermoedens. Uit de
bekende teiten moeten wij gevolgtrekkingen
maken ten aanzien van het onbekende. Wij
moeten dus onderzoeken of de bekende fei
ten het vermoeden wettigen, dat de aankoop
van deze terreinen een voordeel voor de
Gemeente zal opleveren.
Op het Dagelijksch Bestuur, dat den stoot
gaf tot het genomen besluit, rust daarom
ook de verplichting om de waarschijnlijkheid
aan te toonen, dat de aankoop inderdaad een
voordeel voor de Gemeente zal opleveren,
en bovendien om het doel te ontvouwen,
dat met den aankoop beoogd wordt.
Het voormelde schrijven, van 17 Januari
1.1., merkt ten aanzien daarvan alleen op,
dat Burgemeester en Wethouders het bezit
van den grond voor de Gemeente van groot
belang achten, in de eerste plaats omdat zij
dan, in verband met den aankoop, in Sep
tember 1912, van »Vleutbergen< ca., eige
nares is van een zeer belangrijk aangelegen
complex gronden, strekkende van den
Utrechtschen straatweg tot de Barchman
Wuytiers-laan bij de halte Vlasakkers, en
voorts omdat op het Uitbreidingsplan voor
deze terreinen meerdere belangrijke wegen
zijn ontworpen.
Die motiveering van het voorstel is sober.
Er wordt in gemist eene uiteenzetting van
de wijze, waarop men zich voorstelt het aan
te koopen terrein in exploitatie te brengen,
alsmede eene berekening van de vermoede
lijke financieele gevolgen van den aankoop
en de exploitatie, hetgeen bij eene handeling
met verstrekkende gevolgen toch zeker niet
overbodig zou zijn geweest.
Uit enkele uitlatingen gedurende het debat
in den Raad krijgt men den indruk, dat er.
behalve hetgeen in voormelden brief staat,
nog andere beweegredenen zijn maar om
trent de vraag welke die zijn, tast men in
het duister. Nu de Raad na eenigen tijd
in besloten zitting vergaderd te hebben --
klaarblijkelijk de verplichting tot geheim
houding van het gesprokene in eene vooraf
gegane bijeenkomst handhaafde (althans
blijkt, na de hervatting der openbare zitting,
niet van argumenten, waaromtrent vermoed
kan worden, dat over het openbaren daar
van aanvankelijk het stilzwijgen der leden
was verzocht) zou het onbetamelijk zijn, naar
die geheime motieven in het openbaar te
vorschenmaar met die aan hen onbekende
beweegredenen kan dan ook door de Amers-
foortsche ingezetenen geen rekening worden
gehouden. Wellicht zullen Gedeputeerde
Staten termen vinden om inlichtingen in dit
opzicht in te winnen.
De gedachtenwisseling in den Raad be
paalde zich hoofdzakelijk tot het wisselen
van argumenten om te betoogen of de grond
al dan niet te duur zou worden gekocht.
Maar de voornaamste vraag, of de aankoop
van deze terreinen noodig of zeer wensche
lijk is, werd te nauwer nood besproken.
De heer Van der Wal gaf een fragment
uit zijne brochure over grondpolitiek ten
beste, waarin de voordeelen worden opge
somd. die een gemeentelijke grondpolitiek
ten doel heeftmaar het springt in het
oog, dat van die vele voordeelen ten aan
zien van het onderwerpelijke terrein
nauwelijks van een enkele sprake kan zijn.
Dat de stad Ulm bij hare grondpolitiek wei
gevaren is, levert niet het minste bewijs op,
dat dit ook elders het geval zou zijn. Wil
een vergelijking met Ulm waarde hebben,
dan behooren de toestanden hier en in Ulm
eerst nauwkeurig met elkander vergeleken
te worden eerst daarna zal men voorzich
tig conclusies mogen trekken.
Het had op den weg van de voorstellers
gelegen om de redenen, die vóór den ver
koop pleiten, te ontwikkelen en, met aan
voering van motieven, te betoogen, dat de
aankoop vermoedelijk zegenrijke gevolgen
voor de Gemeente zal hebben.
De gegevens om de gevolgen van den
aankoop, zoowel in financieele als in andere
opzichten, nauwkeurig na te gaan, staan mij
niet ten dienste maar het komt mij voor,
dat ook zonder dat gewezen kan worden op
ernstige bezwaren, die het gevolg van den
aankoop zullen zijn.
Uit het Raadsverslag schijnt te volgen,
dat men zich voorstelt, het gekochte voor
villa-terrein te bestemmen. Daargelaten of
het terrein daartoe overigens geschikt zou
zijn, snijdt het bedwongen servituut de mo
gelijkheid af om dien grond dienstbaar te
maken aan verbetering van volkshuisvesting
of aan industrieele doeleinden.
Men zal moeten beginnen met den aanleg
van hoofdwegen om later, naar gelang de
behoefte daartoe mocht ontstaan, de noodige
zijwegen te maken.
De geprojecteerde wegen beslaan volgens
bet Uitbreidingsplan 2500 Ms, waarvan de
kosten door den heer Van Achterbergh ge
raamd werden, a f2.50, op f181 250. De
Voorzitter verklaarde geen begrooting der
kosten te hebben gemaakt, doch, op grond
van vroegere berekeningen, den prijs op
4/7 van dat bedrag te kunnen stellen, er
bij voegende, dat alles er natuurlijk van af
hangt wat voor wegen men maakt.
Maar waar de Voorzitter er tevens op
wees, dat breede toegangswegen voor een
Gemeente noodzakelijk zijn en hij de be
staande toegangswegen van de Utrechtache
zijde klaarblijkelijk onvoldoende achtte, moet
men dus wel aannemen, dat de te projec
teeren hoofdweg zal worden geconstrueerd
op eene niet mindere breedte dan de Barch
man Wuytiers-laan heeft.
Vergis ik mij niet, dan heeft die laan circa
f 50 000 gekost hoewel zij, voorzoover zij
door »Birkhoven< leidt, veel smaller is dan
voorzoover zij evenwijdig loopt met de spoor
baan. Daar de Barchman Wuytiers-laan circa
2800 M. lang is, zal dus de strekkende
Meter bij een breedte, als die laan langs
de spoorbaan heeft, ongeveer f20 kosten.
Nemen wij aan, dat een verbindingsweg van
den Utrechtschen weg nabij den Kalkweg -
door het gekochte terrein en verder langs
den Ouden Utrechtschen weg naar >Lusiduna«
om daar aan te sluiten op de Koninginne-
laan, alsmede een verbinding van dien te
maken weg met de Barchman Wuytiers-laan
nabij de halte Vlasakkers, circa 2500 M. lang
zal zijn, dan zal de aanleg van die dadelijk
benoodigde hoofdwegen minstens f 50 000
kosten.
Ik vermoed, dat deze schatting echter veel
te laag zal blijken.
Behalve f 110 000 voor aankoop, zal er bin
nen éen of twee jaren dus minstens f 50 000
moeten worden uitgegeven voor de hoofd
wegen, hetgeen met de rente over twee jaren
reeds ongeveer f 170000 vormt.
Welke billijke verwachtingen mag men
daar tegenover koesteren
Mag men verwachten, dat het terrein bin-
:n overzienbaren tijd bebouwd zal zijn
Evenmin als de Voorzitter en de heer
Gerritsen meen ik een pessimist te zijnmaar
m.i. bestaat geen reden om te verwachten,
dat de stroom van welgestelde personen, die
zich tot dusver liet wachten, ter wille van
dat villa-park in wording in de toekomst
zich over Amersfoort zal uitspreiden. Het
komt mij voor, dat iemand, die zich in de
Gemeente Amersfoort wil vestigen, er eerder
toe zal komen, zich een huis te doen bouwen
aan de Koninginnelaan of een der andere
reeds sedert een tiental jaren bestaande ver
harde en beplante wegen, dan een kwartier
of twintig minuten verder, waar de wegen
in de eerste jaren nog wel de bezwaren van
nieuwe wegen zullen vertoonen, en de be
planting bij die der andere lanen 10 of 12
jaren ten achteren zal zijn.
Voor schoolgaande kinderen en menschen
die geregeld naar de stad of naar het station
moeten gaan, wordt de afstand en de nood
zakelijkheid om voortdurend te stijgen, be
zwaarlijk, en aan dat bezwaar wordt slechts
gedeeltelijk tegemoet gekomen door den
eventueelen aanleg van een electrischen tram
weg. De geregeld terugkeerende transport
kosten zullen voor een gezin niet onbedui
dend zijn, terwijl niet verwacht mag worden,
dat de trams onophoudelijk heen en weer
zullen rijden, als in de groote steden.
Het terrein ligt aan de Noordwestzijde
van den Berg en is, mede door zijne hooge
ligging, blootgesteld aan veel wind, terwijl
een wal van levend groen, om beschutting
daartegen op te leveren, ontbreekt en nog
zeer lange jaren zal ontbreken.
Hier en daar langs den LTtrechtschen
straatweg zijn in de laatste jaren villa's ver
rezen maar daaruit mag nog niet worden
afgeleid, dat dit op het bewuste terrein óok
het geval zal zijn. De Utrechtsche straatweg
is bijna geheel fraai belommerd, hetgeen
van het gekochte terrein allerminst kan wor
den getuigd. Zij die langs dien straatweg
bouwden, kochten vrij groote terreinen om
werkelijk van het buitenleven te kunnen ge
nieten maar het gekochte terrein biedt niet
de zelfde bekoring aan. Men zal daar geen
terreinen koopen van éen ct meer Hectaren.
In de eerste plaats ontbreekt het hoog ge
boomte bijna geheelmaar ook zou het te
duur worden, indien de Gemeente althans
zonder verlies wil verkoopen. Werd het ter
rein wel benut voor den aanleg van grootere
buitenplaatsen, dan zou echter bet doel ver-