Stadsnieuws.
ijdcld worden, dat bij de Gemeente moet
worden ondersteld, namelijk het lokken van
veel vermogende personen naar Amersfoort.
Kreeg men een geregelde bebouwing van
perceelen ter grootte van 10 a 25 Aren,
dan zou het gekochte terrein, met «Vleut-
beigen» samen, ruimte bieden voor een paar
honderd gezinnen, die niet alleen hun be
lasting in de gemeentelijke schatkist zouden
storten, maar bovendien door hun uitgaven zou
den bijdragen tot de welvaart der Gemcentena-
ren. Maar werd het terrein bezet door enkele
grootere buitenplaatsen dan zouden de be
lastingen en de verteringen geringer worden
en toch zou men niettemin vrijwel dezelfde
kosten moeten maken voor aanleg van gas-
en waterleiding en bewaking en onderhoud
der wegen.
Werd dus het aangekochte terrein zoo
als gewenscht zou moeten worden be
bouwd met een paar honderd villa's, dan
zouden de bewoners niet de genoegens van
het buitenleven in die mate hebben als de
bewoners der enkele villa's, verspreid langs
den Utrechtschen weg voorbij den Kalkweg.
Immers, lommer zal er vooreerst niet te vin
den zijn en het uitzicht zal door de bebou
wing en beplanting grootendeels verloren
gaan, zoodat men er geen schooncre omge
ving zal hebben dan men ook in de reeds
bestaande lanen heeftdoch wel zal men al
de nadeelen ondervinden, verbonden aan
den verren afstand van de stad en van het
station, en van de hooge ligging.
Ook de prijzen der terreinen langs de
bestaande wegen behoeven een kooper niet
af te schrikken. Voor het terrein van de on
langs aan de Koninginnelaan gebouwde
villa werd f 3 per M- betaald. De Gemeente
zal op den duur wil zij niet verliezen
wel niet veel goedkooper kunnen leveren,
want het is toch zeker niet te verwachten,
dat het terrein spoedig volgebouwd zal wor
den. zoodat het jaarlijksch renteverlies zeer
aanzienlijk moet zijn. Maar gesteld, dat de
Gemeente in staat ware, zonder verlies ter
reinen te leveren voor villa's die f 1000
f2000 goedkooper waren, dan is het nóg de
vraag of men bij de Gemeente dan wel
goedkooper terecht komt indien men reke-
nii.g houdt met alles. Voegt men bij den
koopprijs van den grond de bouwkosten, dan
maakt het betrekkelijk weinig uit of men,
in plaats van f20 000 of f25 000, slechts
f i S 000 a f23 000 besteedt, waar men in
het laatste geval het inconvenient heeft, ver
van de stad te wonen en daardoor meer
transportkosten te moeten maken. Bovendien
zullen de bouwkosten op het gekochte ter
rein hooger worden door de grootere kosten
van aanvoer van materialen.
Wellicht zal men opmerken, dat, indien
er wat meer lust tot bouwen bestaat, de
prijzen der terreinen langs de bestaande
lanen zullen rijzen. Dit is inderdaad te
wachten; doch het eigenbelang der eigenaren
zal een voldoende tegenwicht zijn tegen het
te hoog opvoeren dier prijzen. De koopers
zullen in hoofdzaak personen zijn, die van
elders moeten komen. Zijn de prijzen der
gronden te duur, dan komen die menschen
niet.
dat door den Raad daarover werd beraad
slaagd. Dit is thans niet geschied.
Men krijgt den indruk, dat men dit voor
stel te elfder ure heeft openbaar gemaakt
ten einde openbare besprekingen daarover af
te snijden. Ik acht een dergelijke handelwijze
ongewenscht en meen, dat, zoo die bedoeling
niet heeft voorgezeten, ook de schijn daar
van had moeten worden vermeden.
Ik betwijfel of men op eene dergelijke
wijze zou handelen in eene der grootere
Gemeenten, wanneer daar de aankoop van
grond door een in de verhouding tot het
belang der Gemeente evenredig grooter be
drag aan de orde kwam. Het is geen wan
trouwen in de Raadsleden wanneer men het
gewenscht acht, dat zij bij ge wicht ge
besluiten, met verstrekkende gevolgen, reke
ning houden met de opmerkingen, die door
belanghebbenden en belangstellenden buiten
hun college worden gemaakt.
ii. de JONG Jr.
Amersfoort, 20 Februari 1913.
Wat den nieuw te maken toegangsweg
aan de Utrechtsche zijde betreft, het komt
mij voor, dat die niet noodig is indien het
terrein niet wordt gekocht. Het is waar, dat
de Utrechtsche straatweg te smal en vooral
te steil ismaar de toegangsweg langs
Emma- en Koninginnelaan schijnt mij zeer
voldoende. Het bezwaar, dat die beide lanen
wel naar het station, maar niet rechtstreeks
naar de stad voeren, zal den nieuw aan te
leggen weg óok aankleven,
De aanleg van een verbindingsweg van
den Utrechtschen weg nabij den Kalkweg
naar de halte Vlasakkers komt mij voor in
het Amcrsfoortsch gemeentebelang niet
noodzakelijk te zijn. Van zulk een weg zal
voornamelijk gebruik worden gemaakt door
auto's, doch hij brengt geen nadere verbin
ding teweeg tusschen twee bevolkingscentra.
Ware dit wel het geval, dan zou er trou
wens meer reden zijn tot aanleg door de
Provincie dan door de Gemeente, die er
weinig of niet door wordt gebaat,
Wat de financieele gevolgen van den aan
koop betreft, betoogde ik reeds, dat bij eene
waarschijnlijk te lage raming, de kosten na
twee jaar reeds minstens f 170 000 bedragen.
De renten daarvan zullen m. i. onder de
gewone uitgaven moeten worden gebracht
en m. i. evenzeer de aflossing op het voor
aankoop en aanleg van wegen, enz. te
leenen bedrag; want een voorzichtig beleid
brengt m. i. mede om voorloopig niet te
rekenen op de geheel onzekere baten, welke
uit de speculatieve onderneming mo
gelijk zullen voortvloeien.
De gemeentelijke belastingen zullen dus
hooger moeten worden, hetgeen - zoo het
de tegenwoordige welgestelde inwoners, die
vrij zijn in hunne beweging, al niet ver
jaagt de plaats toch minder aantrekkelijk
zal maken voor vestiging.
Ten slotte nog een opmerking.
Het voorstel tot aankoop van «Nimmer-
l)e beteekenis van 181 -ï.
Dr, II. L. Oort, Remonstrantsch predi
kant te Utrecht, heeft Donderdagavond in
de plaatselijke afdeeling van den Ned. Pro
testanten Bond dit hoogst actueelc onder
werp besproken en daarmee feitelijk het
eerst hier ter stede de merkwaardige ge
beurtenissen van nu bijkans een eeuw gele
den herdacht.
Spr. zeide ongeveer
Toen vóór 50 jaar het halve eeuwfeest
van Neerland's herstel als onafhankelijke,
natie op luisterrijke wijze werd gevierd,
waren er nog tal van menschen, die zich
nog voorvallen uit de dagen hunner jeugd
herinnerden en nog indrukken hadden uit
den tijd der Fransche overheersching en de
dagen der bevrijding. Er waren er nog, die
den tocht naar Rusland hadden meegemaakt
en wie de namen Moskau en Beresina tel
kens nog met schrik vervulden. De laatsten
toen nog kinderen, dus zelf niet opgeroepen
om mee te trekken herinnerden zich nog
hoe hun oudere broeder, hun vader wellicht,
met de «grande armeenaar Rusland was
gemarcheerd en nimmer weergekeerd. Er
waren er die Napoleon hadden gezien op zijn
wit paard en tot hem hadden opgezien met
afschuw en eerbiedof bij zijn intocht te
Amsterdam, of op een zijner snelle bezoe
ken aan een der Hollandsche steden.
Er waren er, die zich als den dag van
gister herinnerden hoe een jeugdige verruk
king ook hen had aangegrepen toen zij met
een groote oranje kokarde op kiel of jurk
half kinderspel, half God in 't harte
meejuichten «Vivat Oranje», die nog zagen
de vreemde aandoening bij moeder toen
deze hun het geliefd oranje op de kleertjes
spelde.
En dan die uitgelatenheid en die aandoe
ning tot schreiens toe, toen de Prins van
Oranje, uit Eng',land overgestoken, te Sche-
veningen was geland en te Amsterdam tol
Souvereine Vorst was uitgeroepen.
Zóo was het in 1863.
En thans, vijftig jaar later, nu Nederland
zich opnieuw opmaakt en thans de honderd
jarige herdenking van zijn bevrijding gaat
vieren, nu is er niemand meer die Napoleon
heeft gekend, noch den Prins van Oranje,
den lateren Koning Willemniemand, die
uit eigen ervaring wéét mee te praten van
de ellende der Fransche verdrukking en van
de blijdschap der bevrijding. En al heeft
men hier en daar als familie-reliek nog
das Ehrenkreuz am roten Band», dat
grootvader van den Keizer kreeg, of de
wapenrok, versleten en verkleurd, die oud
oom bij Waterloo droeg, 't is al voorbij
gegaan de levende herinnering behoort aan
een vorig geslacht.
Wij bezoeken het merkwaardige slagveld
van Waterloo de «mornc plainet doch
vinden er nauwelijks meer de sidderende
aandoening terugwij bekijken de oude
platen waarop de Prins van Oranje, staande
op een boerenkar en zwaaiend met zijr.
steek, van de visscherspink naar het strand
te Scheveningen wordt gereden en ook dit
is geworden een stuk Geschiedenis, dat ons
niet dieper vermag te roeren dan andere
afbeeldingen uit de Vaderlandsche historie.
Ook dit behoort aan een vorig geslacht.
Is het daarom spoorloos aan ons voorbij
gegaan en is 't onnoodig, het bijzondere ge
denkjaar, dat thans is aangebroken, op bij
zondere wijze te vieren?
Neen Gelijk in een menschenlevcn ver
jaardagen en feesttijden weldadig en goed
zijn omdat zij de tijden zijn, gezet om te
overdenken en uit te spreken den zegen
van het leven en om het verleden aan de
toekomst te knoopen, zoo geldt dit ook voor
het leven der volkeren.
De gedenkdagen van 's volks groote ge
beurtenissen zijn de rustpunten op den weg
waarop men terugziet en vooruitziet en het
tegenwoordige vastknoopt aan het verleden,
>In t verleden ligt het heden» zingt het oude
kerklied >in het nu, wat worden zal» en dit
een groote, te vaak vergeten waarheid.
Men kan zijn tijd, zijn volk en hetgeen zijn
leden te kennen en het zich fo levendig
voor tc stellen als men slechts vermag; het
te doen herleven.
Het schijnt soms of elke tijd, met zijn eigen
karakter en eigen bewegingen, op zichzelt
staat en uit zichzelf te verstaan ismaar hij
die wil begrijpen, waardeeren en juist be-
oordeelen, moet de continuïteit der dingen
verstaan, moet 1 ?t heden aan het verleden
weten vast te knoopen, moet de groote lijn
kunnen trekken, die door alle menschehjke
ontwikkeling loopt.
Daarom zijn nationale gedenkdagen van
zóo groote beteekenis. Midden tusschen al
den ernst en den schijnernst van partijen en
richtingen, met uitroepen van leugen, met
het aan de markt brengen van theorieën, >s
het uitermate weldadig, ons den spiegel van
het verleden voor te houden waarin een
groote gedachte de vrijheids-idee gansch
het volk bezielde. Groot is liet volk, dat de
beteekenis van zijn onafhankelijkheid ver
staat. >De wereldgeschiedenis is het wereld
gericht» d.i. een volk neemt in de wereld de
plaats in, welke het, naar zijn inwendige
kracht gemeten, waard is.
In de bevrijding van iS 13 is ten duidelijkste
gebleken, dat ons volk, krachtens zijn eigen
wezen, steunend alleen op eigen dapperheid
en op het onuitroeibaar in ons volk wonend
geloof in en vertrouwen op God, een zelf
standige plaats in de rij der volkeren waard
was een oogenschijnlijk bescheiden, doch in
verhouding tot de Europeesche volkeren niet
onbelangrijke plaats.
Dit doet deze gedenkwaardige gebeurtenis
voor ons niet onbelangrijk zijn. /.ij spreekt
ons van eigen kracht, moed en geloof en
leert ons, dat bet bloed der mannen van
572 en van 1672 nog niet was opgedroogd,
al scheidden eeuwen ons van den worstel
strijd tegen Spanje en dien tegen de vier
verbonden mogendheden.
(Wordt vervolgd.)
Het nieuwe jaar heeft zich goed ingezet
voor 's Rijks schatkist, in welke in Januari
vloeide f 13 843 730.57, tegen f 12 789 837.95
in de zelfde maand van 1912; een vermeer
dering van f 1 053 892.61, een bedrag, dat
nog nimmer in de eerste maand des jaars is
bereikt.
Tegenover het gerucht, dat de gouden
vijfjes uit de circulatie zouden worden ge
nomen, heeft de Minister van Financiën
meegedeeld, dat hij zoodra mogelijk voor
een bedrag van nog vijf millioen zal doen
aanmunten.
dor» werd gepubliceerd geruimen tijd voor j volk beweegt niet verstaan zonder het ver
In zijn Memorie van antwoord betreffende
de suppletoire Waterstaats-begrooting voor
1912 (telefoon-exploitatie) zegt de Minister
van Waterstaat, dat het hem aangenaam was
te zien, dat het voornemen der Regeering
om de particuliere locale telephoon-exploita-
tie door Rijks-exploitatie te vervangen, bij
velen leden instemming vond en ook het
voorstel tot overneming van de locale te-
lephoonnetten der Nederl. Bell Telcphoon
Mij. in het algemeen geen bedenking ont
moette.
De overneming van het geheele net zal
f 1 342 363.37, die van het net te Amers
foort f 20 834.70 vorderen.
Bij het onderzoek is gebleken, dat de toe
stellen en het verdere materieel van dien
aard is, dat voortzetting van de exploitatie
met de bestaande technische inrichtingen
-ndef bezwaar zal kunnen geschieden om
dat de netten der Maatschappij voor Rijks
exploitatie in bruikbaren staat zijn. Voort
zetting der exploitatie overeenkomstig het
voorstel is daarom voor het Rijk financieel
voordeeliger dan nieuwen aanleg, na een
voudige opzegging der concession. Dit laatste
zou bovendien niet alleen noodeloos vernieti
ging van bestaand kapitaal ten gevolge
hebben, toch tevens leiden tot een ongemo
tiveerde benadeeling van den concessionaris
der verschillende netten. Noodig blijkende
verbeteringen zullen geleidelijk zijn aan te
brengen.
Voor tariefsverhooging, waaromtrent de
Regecring echter haar vrijheid moet voor
behouden, bestaat uit hoofde van duurdere
exploitatie niet veel kans; óok niet na af
loop van den overgangstermijn van 5 jaren.
Waar nachtdienst bestaat, zal die niet
worden opgeheven als daarvoor niet een
gegronde reden aanwezig is.
I en opzichte van de overneming van het
personeel is, naar 's Ministers oordeel, geen
grootere vrijheid voorbehouden dan onver
mijdelijk noodig is.
Omtrent het onderwerp der pensionneering
is met den Minister van Financiën overleg
gepleegd, die zich met dc door de Maat
schappij te storten inkoopsoni heeft veree-
mgd.
onderwijzeres in de nuttige handwerken aan
de openbare l.agero school I\ mcj. A.
Worffel,
- Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot het verleenen van een subsidie
aan de verceniging «Kindervoeding».
3. Verslag, bedoeld in art. 11 van het
Kon. besluit van 19 Nov. 1900, «Staatsblad
110. 202» (Kindervoeding).
4. Voorstel van Burgemeester en Wet-
hovders tot het rooien van hoornen aan de
Beekstraat.
s. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot plaatsing van een straatlantaarn
in de Krankeledenstraat.
6 Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot het verleenen van eervol ont
slag en pensioen aan den leeraar m de Gym
nastiek aan de Hoogcrc Burgerschool, F.
Rauh. r
7. Benoeming van een oorzitter van het
scheidsgerecht voor de Gemeentewerklieden.
s. Benoeming van Secretaris voor het
scheidsgerecht voor de Gemeentewerklieden.
9. Benoeming van een leeraar in de Gym
nastiek aan de Iloogere Burgerschool (vaca-
turc-F. Rauh).
10. Benoeming van eene onderwijzeres
in de Nuttige handwerken aan de openbare
l.agere school C (vacature mej. C. M. van
de Stadt).
1:. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot het verleenen van een gratificatie
aan den :c Gemccntc-opzicliter D. van
Schoonevcld.
12. Voorste] van Burgemeester en Wet
houders lot hel verleenen van gratificaties
voor tijdelijke vermeerdering van werkzaam
heden.
13. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot liet in gebruik geven van een
lokaal in het Werkhuis aan de Amersfoort-
sche Muziek Verceniging,
14. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot verkoop van een strook grond
aan den Groote Haag, toebehoorende aan
de Gemeente Amersfoort.
15. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot verkoop van grond aan de
Barchman Wuytiers-laan.
16. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot aankoop van een perceel aan de
Bergstraat.
Agenda voor de openbare vergadering van
don Kaad der Gemeente Amersfoort on
Woensdag r6 Februari des avonds
kwart voor acht.
i. Voorstel van Burgemeester en Wet-
hovders tot het verleenen van verlof aan de
Burgemeester en Wethouders stellen nog
aan den Raad voor. aan H. E. J. C. Ileïlij-
gers voor f te verkoopen een stukje Ge
meentegrond aan den Groote Haag. ter
grootte van 3.93 c.A„ opdat hij bij het
bouwen van twee woningen aan die straat in
de roo'lijn kunne bouwen.
T'slotte stellen zij voor, van den heer
'I'h. J. Frietman voor f5000 aan te koopen
liet perceel op den hoek van de Bergstraat
en den Utrechtscheweg, ter grootte van 327
M-, zulks met het oog op eventueele ver
ruiming van den verkeersweg aldaar.
Met dc Besturen van de R. K. kerken
aan het Zand en de Langegracht, eigenaren
van het voorgelegen terrein, is in beginsel
medewerking verkregen nopens de overne
ming van den benoodigden grond voor die
wegverbreeding.
B. en W. vragen tevens machtiging om
het woonhuis tot 1 Maart 1916 onderhands
te mogen verhuren voor ten minste f275
per jaar.
Dc werkzaamheden van de Gemeente
waterleiding zijn thans zoover gevorderd,
dat men onlangs gereed is gekomen met het
vullen van het reservoir op den Aniersfoort-
schen Berg met water uit de prise d'eau
thans geschie.lt de vulling van de bluslei
dingen in dc stad. Dit laatste moet met
groote omzichtigheid en beleid geschieden
om de in die leidingen opgesloten lucht lang
zaam doch volkomen door de brandkranen
te doen uitwijken overhaasting zou gemak
kelijk aanleiding kunnen geven tot buisbreu
ken.
'\ct buizennet over cenige dagen, waar
schijnlijk togen 1 Maart a. s., met water ge
vuld, dan moet het op dichtheid beproefd
worden (een beproeving van tvvee a drie
dagen) en blijkt het daarbij aan dc gestelde
eischen te voldoen, dan kan met kracht het
buizennet schoongespoeld worden, waarna
het water drinkbaar aan de verbruikers kan
worden afgeleverd.
Naar mate het schoonspooien der buizen
vordert, kunnen achtereenvolgens reeds
nieuwe verbruikers worden aangeslotenin
de eerste plaats zal daarbij rekening worden
gehouden met hen die vóór r Maart hun
abonnement bij de Utrechtsche Waterlei
ding tegen 1 April as. hebben opgezegd.
De thans reeds aangesloten bronnen kunnen
50 M", water per uur leveren, zoodat in 10
uren per dag, 500 M3. water kan worden
opgepompt, welke hoeveelheid in den eersten
tijd ruim voldoende zal zijn voor de be
hoefte. Aan alle aanvragen om met 1 April
a.s. aangesloten te worden aan de Gemeente-
waterleiding. kan derhalve worden voldaan.
Mejuffrouw M. Mensing verwierf de akte
•Nuttige handwerken.
De heer G. Pichal is bevorderd tot kanse
lier bij H. M. gezantschap te Brussel.
