Stadsnieuws.
voor de loden van den bij den Middenstands
bond aangesloten vereeniging slechts fi per
jaar kost en steeds zeer veel wetenswaardigs
bevat.
Niet alleen te Arnhem, maar ook te Nij
megen hebben de middenstanders dergelijke
opruimingen» gekeerd tc Nijmegen is zelfs
een wijn-opruimer uitgedreven, niettegen
staande hij reeds een huis had gehuurd.
De Voorzitter: In een vorige huis
houdelijke vergadering is besproken de door
den heer Eymann aanhangig gemaakte actie
tegen de handelingen van de onderofficiers-
vereeniging
„Oiih belang".
Het Bestuur heeft deze zeer ernstige zaak
overwogen en stelt thans voor, het volgende
request te verzenden aan de Tweede Kamer
geven eerbiedig te kennen de onderge-
teekenden namens de middenstands-verccni-
ging 'Handel en Nijverheid»
»dat, gezien de handelingen van de onder-
officiers-voreeniging »Ons belang», dewelke,
naar onze gegronde vermoedens, zich niet
ontziet, zich te begeven op coöperatief ter
rein buiten de grenzen van het leger,
>zij Uwe Hoogmogenden beleefd doch
dringend verzoeken, paal en perk te willen
stellen aan dergelijke onbehoorlijke concur
rentie».
De Memorie van toelichting luidt
Waar overal in den lande door de mid
denstands-veroenigingfen met inspanning van
alle krachten er naar wordt gestreefd, de
handeldrijvende en industriecle middenstan
ders vooruit te brengen, komen dezen thans
wederom te staan voor een concurrentie
strijd, hun aangedaan door Rijks-ambtenaren,
waarbij naar de bescheiden meening vnii
adressanten ingrijpen der Regeering nood
zakelijk is.
Het geldt hier namelijk de onderofficiers-
vereeniging »Ons belang», van het Neder-
landschc leger, welke zich niet ontziet, de
neringdoende middenstanders in het geheele
land te benadeelen door zich te begeven op
coöperatief terrein buiten de grenzen
het leger.
Neemt men in aanmerking, dat genoemde
militaire vereeniging een burger als
President heeft en dat eenige bezoldigde
burgers optreden als mede-exploitanten
van verschillende handelstakken dier veree-
niging, dan is het duidelijk, dat deze in
menging op zichzelve reeds bedenkelijk is.
Voegt men hierbij, dat bovengenoemde
vereeniging reeds in verschillende plaatsen
van ons land depots van levensmiddelen
heeft, handel drijft in kruidenierswaren,
schoenwerk, stocnkolcn, visch, enz., een uni-
formpettcnmakcrij en een boekdrukkerij er
op nahoudt en zich thans zelfs gaat begeven
op het gebied der bouw-coöperatie, dan
springt het in het oog, dat een concurrentie,
van militiw.e zijde op die wijze aangedaan
aan de handeldrijvende en industrieele bur
gerij welke zware lasten draagt voor de
noodzakelijke in stand houding van het leger
- niet langer mag worden geduld.
Redenen waarom adressanten zich wen
den tot uwe Hooge vergadering met het
eerbiedig verzoek om die maatregelen te
nemen, welke in het belang kunnen worden
geacht voor 's lands welvaart.
De Voorzitter: Kan de vergadering
goedkeuren, dat dit adres met de toelichting
wordt verzonden aan de Tweede Kamer
De hoer Schukking; Levert deze
coöperatie alléén aan militairen, dan wel óok
aan burgers In Oostenrijk is óok gepro
testeerd tegen een dergelijke militaire coöpe
ratie en ten slotte is haar verboden, aan
burgers te leveren.
De Voorzitter: Toen indertijd een
onderzoek is ingesteld, werd de persoon aan
wien was geleverd, gauw als lid ingeschre
ven. Het is zoo moeilijk, uit te maken, wie
»burger« is. Verleden week nog is een zilve
ren medaille voor militairen dienst uitgereikt
aan een burger, terwijl er adjudanten-onder
officier zijn, die niet te boek staan als militair.
De heer E g g i n k Ik acht deze zaak
zoo ingrijpend, dat ik wel uitstel zou willen
vragen, om haar eerst eens van naderbij te
bekijken.
De Voorzitter: Zóo zwaar weegt dit
punt niet. De zaak is trouwens reeds be
sproken in een huishoudelijke ledenvergade
ring. Bovendien is er thans eenige haast bij.
De heer Van Schaik: Ons Bestuur
kon niet anders doen dan de aandacht der
Rcgecring vragen, welke dan stellig een
onderzoek zal instellen, en, indien de zaken zóo
toegaan als hier wordt aangeduid, stellig óok
zal ingrijpen.
De Voorzitter: ik acht het punt
thans voldoende toegelicht en sluit de dis
cussion.
Is iemand tegen het verzenden van het
adres Zoo niet, dan wordt het verzonden.
De heer Stacker: We hebben hier nog
zoo'n fraaie coöperatie. Nog vandaag zag ik
in het Soesterwegkwartier een wagen van
de H. IJ. S. M. die huis aan huis kistjes
afgaf. Bedenk eens welk een schade dit doet
aan dc neringdoenden, die wel de lasten
mogen dragen, wel mogen opbrengen voor
scholen en politie en brandweer en verlich
ting, maar niet deelen in de lusten. Als
deze mcnschcn oen te laag loon ontvangen
dan moet de loonstandaard herzien, doch
de menschen mogen niet van hoogerhand
geprest om te Amsterdam te koopen hetgeen
ze even goed en dikwijls nog goedkooper
hier kunnen koopen.
Dc heer Houbaer: Dit is een oude
geschiedenis, waarover heel veel mee tc
deelen valt. De vorige stations-chef heeft er
geweldig voor geijverd en dc zaak hier aan
't rollen gebracht.
Reeds 5 jaar geleden heeft H. N. ge
tracht, represaille-maatregelen te nemen,
doch Amsterdam en Rotterdam weigerden,
mee te werken. Aan de groothandelaren is
verzocht, hun contracten met de H. IJ. S. M.
op te zeggen en velerlei is gedaan om te
voorkomen, dat die spoorweg-maatschappij,
die 't toch maar vooral moet hebben van
den middenstand, van het vrachtvervoer,
werd een Staat in den Staat. Dc midden
standers hebben hun belang niet willen inzien.
Thans, nu we 5 jaar verder zijn, heeft de
H. IJ. S. M.-coöperatie reeds een reusach-
tigen omzet van bijna anderhalf millioen en
nog steeds is die stijgende. De zaak is goed
georganiseerd en omvat om zoo te zeggen
alles.
Feitelijk is zij echter een bij de wet ver
boden gedwongen winkelnering. Wie niet
koopt by deze coöperatie wordt met een
scheef oog aangezien.
Vijf jaar geleden heb ik hier voorgesteld
voor alle winkels een kaart te doen plaat-
ren, waarop: verzend zoo weinig mogelijk
met de H. IJ. S. M.
Aanvankelijk heeft men zich daaraan ge
houden en ook niet willen ontvangen via de
H. IJ. S. M.. doch op den duur is dit
in de sleur geraakt.
Dc heer S t c k e rDe coöperatie heet
te zijn in het belang van den minderen be
ambte, doch ik heb met eigen oogen in het
magazijn aan de Rietlanden te Amsterdam
de fijnste waren gezien, sigaren van een
dubbeltje, die geen wegwerker rookt, en
vermicelli en macaroni van zóo uitstekende
qualiteit als menig stations-chef niet kan
koopen.
Over heel het land wordt hierdoor een
reuzen-kapitaal verloren.
Dc heer Van Schaik: Maar blijft het
goed dan niet onder het H. IJ. S. M.-per
soneel
De heer Iloubaer: Wel in naam, doch
niet inderdaad. Welk werkman vraagt bij
voorbeeld ieder jaar twee wollen dekens? Ze
verkoopen die aan niet-spoormenschenEn
zoo gaat het met tal van andere artikelen.
Daarin zit juist de schandelijke concurrentie
met de winkeliers, die op zoo hooge lasten
zitten.
De heer E g g i n kIk keur ook deze
coöperatie ten sterkste af, doch het is heel
moeilijk, de II. JJ.S. M. te boycotten, want
veel moet -mWP» haar lijnen. Denken we
maar eens aan Winterswijk.
De heer S t c k e rZeker, Winterswijk
ligt aan de II. IJ. S. M., doch er is óok een
lijn ZevenaarWinterswijk en deze is van de
Staatsspoor. Er zijn genoeg doorgaande rij
tuigen en goederenwagens, die maken, dat
er geen tijdverlies is.
Beide hier besproken coöperaties moesten
van Staatswege worden verboden.
Dc heer Van Schaik: Voert de Directie
der H. IJ. S. M. ook de directie der coöpe
ratie, dan wel geschiedt deze door spoorweg
personeel Wordt van hoogerhand invloed
feoefend op hen, die niet van de coöperatie
jetrekken Is zij dus feitelijk een gedwongen
winkelnering Levert men af tegen contante
betaling dan wel wordt eer. deel van het
loon ingehouden?
Indien dit alles het geval is, moet de
Rcgecring hierop worden gewezen.
De heer Houbaer: Het personeel wordt
feitelijk niet vrij gelaten, doch aanhoudend
gewerkt opdat het toch koope van de Maat
schappij, die het stamkapitaal gaf voor de
coöperatie en allerlei faciliteiten verleent
voor vracht, enz. en personeel afstaat ten
behoeve van dc coöperatie.
Wel zeer gewenscht zou het zijn, dit aan
hangig te maken op het eerstkomende Mid
denstands-congres.
De Voorzitter: Het Bestuur zal over
leggen of dit mogelijk is en aan den afge
vaardigde naar de Bondsvergadering opdra
gen, dit althans bij de rondvraag te borde
te brengen.
De heer Koning: Ik stel voor, ook
hiervoor federatieve samenwerking te zoeken
met de Hanze-afdeeling. Samenwerking ver
mag zeer veel.
De Voorzitter: Heel gaarne zal re
kening gehouden met dien wenk.
De heer E g g i n k Ik verzoek deze
zaak te brengen op den beschrijvingsbrief
van het :oe Middenstands-congres.
De Voorzitter: Daartoe is het thans
te laat. Dit voorstel had vóór einde Decem
ber moeten zijn Ingediend; doch het kan
ter sprake komen bij de rondvraag.
De vergadering, te 8.15 aangevangen,
werd hierna te 9.40 gesloten.
Aanstaanden Zondagochtend hoopt bij de
godsdienstoefening in de Luthersche kerk huw
voor tc gaan dr. P. S. Bakels, emeritus-pre
dikant tc llaarlem.
In de Remoustrantsche kerk zal ds. Hooj-
kaas lidmaten bevestigen.
In de godsdienstoefening van den Doops
gezinden kring zal ds. Ten Cate den doop
bedienen.
De Burgemeester heeft heden doen af
kondigen do kennisgeving nopens dc herha
lingsoefeningen in 1913 der militie te land.
We hopen haar bij het volgende nummer
te voegen.
Zij is reeds op de gebruikelijke plaatsen
aangeplakt.
Ter voorziening in bestaande vacatures zijn
tnet ingang van 1.5 Maart benoemd tot agent
van politie ze klasse: H. J. van Appel, agent
te Kampen J. Dekker, verpleger tc Erme-
loo, cn A. P. C. Holster, te Utrecht; en
met ingang van 1 April II. Wobben, agent
van politie te Delft.
In éen vacature moet nog voorzien.
Nadat 's ochtends in de vroegte verschil
lende proeven zijn genomen met den druk
der gemeentelijke waterleiding, zal weldra
op Varkenmarkt en Hof een openbare de
monstratie plaats hebben.
Een vermaak voor de jeugddoch wat
heel wat meer zegt, een overtuigend bewijs,
dat de brandweer thans volkomen ill staat
is, de hoogste huizen te bereiken.
In beginsel is besloten, hier ter stede een
groenten veiling op te richten, waarvoor
medewerking is toegezegd ook uit omlig
gende Gemeenten.
Niet voor verlichtings-ingenieur, gelijk we
in het vorige nummer meedeelden, doch
voor chemisch ingenieur slaagde dc heer D. X.
Zijlstra aan de Technische hoogeschool te
Karlsruhe.
De jongedames E. J. Markus, M. V. I.oh-
mann en A, J. Bongers behaalden de akte
Nuttige handwerken.
Tot majoor bij het 3e regiment infanterie
is met ingang van 1 April benoemd kapitein
W. F. de Reede, adjudant van den comman
dant der stelling Amsterdam tot kapitein
bij het 5e regiment de luitenant-adjudant F.
E. Knoote, van het regiment grenadiers en
jagers.
Kapitein II. A. Ruysch Lehman de Lehns-
feld, van het ie regiment veld-artillerie.
wordt commandant der ie afdeeling van het
4e regiment te 's-Hertogenbosch.
Luitenant G. H. Schouten, van het ie re
giment veld-artillerie, wordt Zaterdag eervol
ontheven van zijn detacheering bij den trek
cursus te Bergen-op-Zoom en komt dan hier
in garnizoen.
Kolonel A. L. Klerk dc Reus, thans com
mandant van het 2e regiment infanterie te
's-Hertogenbosch, wordt weldra bevorderd
tot gencraal-tnajoor en vervangen door lui
tenant-kolonel J. M. F. J. Latour, van liet
ie regiment.
Zij, die wenschen in te zenden op de van
7 tot 10 April te houden Huisvlijttentoon-
stelling worden verzocht, dit op te geven
aan een der Bestuursleden vóór 20 Maart.
De voorwerpen moeten op 27. 28 of 2y
Maart worden bezorgd aan het Patronaats
gebouw, Zand.
Al de ten toon te stellen voorwerpen, zul
len verzekerd zijn tegen brand en inbraak.
Ook bestaat gelegenheid tot verkoop dor
ingezonden artikelen tegen door exposanten
vast te stellen prijzen.
Als Voorzitter van het plaatselijk Nuts-
departement sprak overste N. E. Rost Dins
dagavond in de ledenvergadering een enkel
woord om vooral de moeders te wijzen op
de Nuts-Fröbelschool.
Spr. herinnerde hoe het fraaie gebouw aan
de Beekesteinschelaan voldoet aan alle
moderne eischen welke kunnen gesteld aan
een in ieder opzicht hygiënisch ingericht
schoolgebouw cn deed nog eens uitkomen,
dat in elke klasse een onderwijzeres met
akte onderricht geeft. Er is plaats voor 100
leerlingen, terwijl er thans 60 de school be
zoeken. Spr. bond de dames op het hart,
eens een kijkje te gaan nemen.
Vervolgens kreeg mr. A. W. Kamp, uit
's-Gravenhage, het woord om een spreek
beurt te vervullen, gelijk dat heet in de talc
des Nuts.
Al aanstonds bleek, dat het een gansch
ongewone lezing zou worden en al heel
spoedig was alle Nuts-deftigheid verdwenen
en laaiden, telkens meer, de lachbuien op.
Mr. Kamp toonde zich inderdaad een
'hoogst artistiek, beschaafd en bekwaam
humorist», die 'gernstelijk in éen adem mag
genoemd met Royaards en Vogel» wat zeg
gingskracht, en uitbeelding der verschillende
personen betreft.
Dit heeft hij voor op Royaards en Vogel,
du liii niet alleen het klassieke voordraagt,
maar ook een hoogst gelukkige keuze had
lijnen smaak tnumle voor het humor,s-
tisclie. Een enkel beweeg van hand of arm
deed het telkens volkomen.
Men heeft rich dol vermaakt om de ge
schiedenis van het broodje van lteowuiIf -
het nuchter verhaal waarin een schooljon
«entje rijn twaalfuurtje, een doodgewoon
Loodje n den modder laat vallen waarna
hit wordt opgeraapt, afgeveegd en opgege
ten door een arm ventjedoch welk geval
wordt opgeblazen tot ondenkbaar groote af
metingen en aanleiding geeft tot de onmo
gelijkste commentaren, een heiligverklaring
en zelfs een geleerd historisch onderzoek
cn niet minder geschaterd om het weergeven
van het liedje, dat dc slotbewaarder op
dreunde bij het bezichtigen ccner obdtj.
Kostelijk was het, toen een der bezoekers
den man onderbrak met de vraag »wie
ligt daar. zcide u J» en hij van voren aan
halfluid al den nonsens herhaalde, om er
weer op tc kunnen komen, dat het l'ilipsll
U Mr. Kamp moet extra worden aangetee-
kend in het lijstje der lezers van dc-n Secreta
ris, want heel gaarne zal men hem ook hier
nog dikwijls hooren.
Zoo in "t hartje des lands zullen er slechts
hoogst enkelen zijn, die een schipbreuk heb
ben bijgewoond.
Welnu reeds morgenavond kunnen ze
zonder last te hebben van stormvlaag of
stuifzee zien hoe ontzaglijk de kamp is
tusschen een groote zeeboot cn den storm,
die er in korten tijd een wrak van maakt.
Toen in Januari jl. de Biogram company
aan de Portugeesche kust een zeesmokke
laars-scène wilde opnemen, geraakte de
'Veronese» op de kust. Het spreekt vanzelf,
dat men de imitatie liet voor hetgeen ze was
en het toestel aanstonds richtte op het schip
in nood, welks vergaan zooveel menschen-
levens kostte.
Welnu de film is boven verwachting ge
slaagd en de directeur van de bioscoop De
Arend» is er als de kippen bij geweest om
haar een week in huur te krijgen.
Morgenavond wordt ze voor het eerst
vertoond en ze blijft tot cn met 20 dezer als
extra-nummer op het programma.
Aanstaanden Zaterdagavond houdt de
plaatselijke afdeeling van de Vereeniging
voor vrouwenkiesrecht een groote propa-
ganda-vergadering in »De vereeniging».
Als spreekster zal daarin optreden me
vrouw dr. Worp-Roland Holst, als decla-
matrice freule Sophie Wichers, hier welbe
kend, die o.a. zal voordragen >Droomen« en
»De gaven van het leven» van Olive Schreiner
en 'Vrijheid» van Schermcrhom.
Ook wordt een tombola gehouden ten bate
van de tentoonstelling >De vrouw 1813
'9'3«-
Aanstaanden Zondag op het voetbalveld
aan de Willem Barendtsz-straat te Utrecht
de kampioenswedstrijd tusschen U. V. V.,
uit Utrecht, en Blauw en wit, kampioen der
Westelijke 2e klasse, uit Amsterdam.
I11 een vorig nummer deelden we mee
met hoeveel angst een halve eeuw geleden
ook hier ter stede de petroleum werd ont
vangen als verlichtingsmiddel.
Niet onaardig is ook het volgende uit de
'Amersfoortsche Courant» van nu vijftig
terug
De petroleum trekt alle steden en dorpen
rond en als de winter gekomen is, zullen
ook de dorpen door deze nieuwe olie ver
licht zijn. I11 verschillende plaatsen des lands,
waar alles geregeld was tot de oprigting
van gazfabrijken, heeft men voorshands
daarvan afgezien. Doch nu blijft de groote
vraag: zal er steeds petroleum genoeg zijn
om den prijs in betrekking tot de andere
olie op een laag standpunt te houden En
vervolgenszal niet met de kwaliteit wor
den geknoeid, tegenwoordig, nu met alles
van dien aard wordt geknoeid.
Een paar nummers later een geleerd be
toog, overgenomen uit het «Nieuwe dag
blad van 'sHage», over de uitspraak van
den naam dat blad beweerde, dat de uit
spraak moet zijn petroLEum en voegt daar
aan toe: »wil men het nieuwe woord ver-
bollandiseeren, dan zegge men »peterolie»,
zooals men zegt peterselie, voor petroselinom».
De herijk voor de zoogenaamd fijnere
weging zal aanstaanden Maandag plaats
hebbéti vail 10 tot 12 en van 1 tot 2.
Apothekers, goud- cn zilversmeden zijn
dus dien dag, tevens den laatste», aan de
beurt.
Herinnerd zij, dat de maten en gewichten
thans gestempeld moeten zijn de letter t, en
dat er, bij verzuim of verhindering om van
de zittingen gebruik te maken, nog gelegen
heid bestaat, maten en gewichten te laten
herijken aan het ijkkantoor te Utrecht des
Zaterdags van 9 tot 1 uur.
Ken paar zoowat Fransch sprekende Mon
golen, vermoedelijk Chineezen, een man en
een vrouwtje (deze met zeer misvormde voe
ten, zoodat het gaan haar al hoogst moeilijk
viel) bezochten heden de stad en trachtten
