BIJBLAD
AMERSFOORTSCHE COURANT
0. x. i. u.
Stadsnieuws.
van de
uitgave van
N.V. de AMERSFOORTSCHE COURANT
voorheen Firma A. H. van CLEEFF
VAN ZATERDAG 5 APRIL 1913.
Op het zien van zijn schoonzuster wilde
hij gauw de zelfde beweging maken, die
die al zoo vaak had gediend om onder het
studieboek den roman te verbergen en daar
door argwaan te voorkomen. Maar zijn
schoonzuster zei: »Wel Karei, ik merk daar,
dat hier de opmerking weer bewaarheid
wordt, die ik eens op een scheurkalender
las: »De meest schrikwekkende opeenvol
ging van letters van het alfabet is voor een
boosdoener O. X. I. U., dat wil zeggeno, ik
zie u*. Want zoo iemand schrikt niet terug
voor het kwaad dat hij bedrijft, maar alleen
voor de gedachte, dat een ander het zien
zal. Je begrijpt toch zelf wel, dat het veel
erger is, romans te lezen in plaats van te
studeeren, dan dat ik dat juist zie! Wees
wijzer en doe in het verborgen geen dingen,
die het licht niet kunnen velen. Voor je zelf
is natuurlijk het ergste, als je het examen
niet met glans kunt doen. Schaam je dus
meer voor je zelf dan voor een andere.
Karei had nog nooit zoo'n pakkend woord
gehoord. De toepassing bleef niet uit, ver
telt M. in het Maandblad in het belang der
opvoeding van weezen
De Voorzitter deelt te 10.40 mee,
dat de heeren Huybers en Van Lingen ver
zochten, te mogen vertrekken.
Ds. H o g e r z e i 1 komt tot zijn repliek
en zegt, dat de wijze waarop veelal het de
bat is gevoerd, aantoont, dat we naar de
verkiezingen loopen.
De heer Manasse heeft gezegd, dat, als
ik het land doorga, de concentratie de meer
derheid zal krijgen, doch heeft verzuimd, in
te gaan op de vele aanvallen die ik deed
op het concentratie-program. Hij heeft ge
zegd, dat ik in mijn eersten termijn geen
applaus lokte; wel, daaruit zou ik afleiden,
dat zijn medestanders hier de meerderheid
vormen. Hij sprak over pamfletten; als deze
beleedigend zijn, voor welke partij ook,
keur ik die ten zeerste af; ik gaf slechts
een voorbeeld om te doen uitkomen, dat ze
geen ander succes hebben dan warme hoof
den te maken.
De heer Manasse zeide, dat deze Regee
ring niets behoorlijks in het »Staatsblad«
heeft gebracht. Is dan de Zedelijkheidswet
niet behoorlijk Wie kennis maakt met het
werk der Middernachtszending weet hoeveel
zegen die wet heeft gedaan. En de geest
verwanten van den heer Manasse hebben er
in de Eerste Kamer vóór gestemd.
De heer Manasse zeide, dat er op sociaal
gebied niets tot stand is gebracht. En de
Arbeidswet dan, de reeks maatregelen in
het belang van den arbeid, de Militiewet,
de Invaliditeits- en de Radenwet dan.
De heer Manasse sprak van de dubbeltjes-
quaestie voor de sociale wetten. Wij hebben
altijd gezegd, waar die vandaan moesten
komenzijn vrienden hebben dat nooit ge
zegd. Wel heeft de heer Treub er van ge
sproken, dat zij moesten gehaald uit het
successie-recht, doch dit zou slechts 3 mil-
lioen hebben opgebracht en de Rijks-in-
komstenbelasting^ zou slechts 12 a 15 milli-
oen hebben gegeven, terwijl er veel meer
noodig is, zooals de heer Treub zelf erkende.
De heer Manasse verweet mij, dat ik tel
kens wees op de zweep van Troelstra. Ik
herinnerde slechts aan het jongste congres
van de s. d. a, p. Hij gelooft, best 20 zetels
te kunnen heroveren zonder hulp der sociaal
democraten ik blijf dit betwijfelen.
De heer Van Mechelen: Lees U de
heele rede van Troelstra eens voor.
Ds. H o g e r z e i 1Dat is een onzinnige
vraag; het zou uren vorderen. Na de ver
kiezing zal ik U een briefkaartje schrijven.
'De heer Hofland: Maar wat zeide
Schaper in de Kamer?
De Voorzitter: Geen interrupties.
Daar straks hadden de heeren gelegenheid
om zich op te geven voor debat, doch zij
bleven in gebreke. Nu moeten zij stil blijven.
Ds. H o g e r z e i 1Ik zeide, dat het zwak
ke punt der concentratie is het ontbreken
der militaire paragraaf; de heer Manasse
bracht hulde aan den heer Colijn, maar diens
Begrooting werd toch maar afgestemd. De
heer Colijn is inderdaad een kranige man
en links heeft er spijt genoeg van, dat zijn
leus is »samen uit, samen thuis*maar daar
om juist was het zoo onverantwoordelijk, zijn
Begrooting af te stemmen. Neen, dan hield
de linkerzijde in de Eerste Kamer zich beter
toen zij voor-stemde.
De heer Manasse is óok in gebreke ge
bleven, te zeggen of zijn vrienden Staats
pensioen willen geven dan wel een stukje
Staatshulp.
De heer Huy'uei» las iets voor uit 1909,
dat ik niet voor mijn rekening neem, doch
hij heeft niet aangetoond, dat ik onjuisthe
den zeide.
Hij praatte over den diensttijd, maar ver
gat, dat de landweer 7 in plaats van 8 jaar
en de militie 5 in plaats van 6 jaar dient
en dat de 3e herhalingsoefening wordt afge
schaft.
De heer Huybers zeide ook, dat deze Re
geering niets heeft gedaan voor den werk
man. Ik heb reeds meegedeeld hetgeen
Minister Talma veel deed en »Het Volk*
heeft dit erkend door op 30 Juni te schrijven
van een belangrijke verbetering voor de
arbeiders*. De heer Huybers heeft ook ver
geten, dat Minister Talma de Steenhouwers-
wet gaf.
Vele ontwerpen in het belang van den
werkman liggen gereed (gelach). Lachen is
goedkoop, maar ook een Minister moet
wachten tot de Kamer zijn voorstellen wil
behandelen.
De heer Huybers heeft erg afgegeven op
de Tariefwet, doch hij blijkt die niet goed te
kennen, want het recht op paardevleesch,
dat thans f 6 bedraagt, wordt verlaagd tot
f3. Gerookte visch wordt vrij hoog belast,
doch juist hier te lande zijn de beste rooke-
rijen. Het recht op oesters wordt f 25 per
100 stuks hooger.
Een stem: En margarine dan.
De heer Goossens: Och komvoor
nog geen f 4000 wordt aan margarine inge
voerd.
Ds. H o g e r z e i 1De heer Van Lingen
sprak over onderwijs en gezag, jawel gezag.
Hij leverde daarmee het bewijs, dat er
practijk is en theorie.
Ieder Chr. arbeider zal toestemmen, dat
het ons ideaal is. dat de vrouw in huis blijft
en daarom juist acht ik de vakbeweging van
zóo hooge beteekenis. Als predikant spreek
ik met deze menschen ook over hun sociale
belangen en hoor dan menige klacht, dat
vooral op de vrije Woensdag- en Zatermid-
dagen de kinderen zoo geheel alleen zijn en
vooral moeder zoo missen. Het is al treurig
genoeg, dat vader zoo weinig thuis kan zijn.
De heer Van I.ingen kwam met een gede
tacheerd citaat uit een zeer uitvoerige rede
van den heer Lohman. Ik heb die niet bij de
hand, doch zal haar eens nalezen.
Het spijt me, dat ook hij moest vertrekken.
Hij is een vurig voorstander der openbare
school en hem had ik willen vragen hoe dan
de Unie-collecte zoo'n reusachtige som heeft
kunnen opbrengen.
Wij zij onmiddellijk bereid, alle subsidies
in te trekken (hoerah's) en zullen dan eens
zien of de vrijzinnigen óok zoo offervaardig
dig zijn als de veelgesmade kleine luyden.
Ik noem het een schande, dat de zaak zóo
werd voorgesteld.
Is het geen schandaal, dat de arbeiders
dubbel moeten betalen
De heer Van Mechelen: 't Is de
zaak
Ds. H o g e r z e i 1Ik heb niet verstaan
wat daar werd geroepenhet zal wel niet
veel bijzonders zijn. Ik herhaal, dat de domi-
né's niet vooraan gaati, doch dat de bewe
ging vóór de vrije school juist komt uit de
kringen der ouders.
Een stem: Subsidie-zwendel.
Ds. Hogerzeil: Wat is dat, wat be
doelt U daarmee
De Voorzitter: Ik moet den heer
Van Mechelen nu toch werkelijk verzoeken
te zwijgen en niet telkens achteruit de zaal
te roepen.
Als de vrijzinnigen vrije scholen oprichten
en dat doen ze meer dan men wel denkt
krijgen ze óok subsidie.
Wjj behoeven heusch niet meer te agee-
ren tegen de openbare schooldat doen de
openbare onderwijzers zeiven al ruim vol
doende (rumoer).
De heer Van Lingen zeide nog, dat men
een kind gerust kan toevertrouwen aan een
Godloochenaar. Ik kan me daar niet inden
ken en biijf constateeren, dat het onmoge
lijk is.
De heer Kip had groote bezwaren tegen
de coalitie omdat daarin R. K. meewerken
en vertelde verschillende dingen van R. K.
en hun schoolboekjes. Als alles waar is het
geen hij vertelde, dan ben ik het er even
min mee eens als de geachte debater. Ik
moet hem echter wijzen op het hoofdartikel
van dr. Kuyper van October 1912, getiteld
Federatief*. Er is dus geen fusie, doch fede
ratief samenwerken op enkele punten, het
geen nu weer is gebleken uit het accoord
der 3 partijen. En ik moet hem er aan her
inneren, dat ln >873 Groen en Prinsterer den
Gordiaanschen knoop doorhakte en openlijk
partij koos voor de R. K.
Het geloof wordt niet verdonkeremaand;
de confessioneele positie wordt juist nog scher
per afgebakend om gemeenschappelijk op te
trekken tegen de gemeenschappelijke tegen
standers.
Hierin zijn we 't eens, dat wc zeer nauw
verbonden moeten blijven ter wille van gods
dienst en recht en dat dit verbond duidelijk
moet uitkomen.
Als mijn geachte oponent die federatieve
samenwerking niet wil, wat wil hij dan
Wil hij dan weer de moeilijke tijden voor
het bijzonder onderwijs?
Wij willen in geen enkel opzicht ons
theologisch standpunt verdoezelen tegenover
de R. K.wij hebben dat nooit verbloemd
en zullen het nimmer verbloemen.
De heer Kip: De kracht van Gideon
des Heeren kracht.
Ds. Hogerzeil: Daarvoor heb ik even
veel respect als de heer Kipmaar onze
denkbeelden schijnen niet de zelfde te zijn.
Ook in »De Nederlander* is er herhaalde
lijk op gewezen, dat het Chr. standpunt op
deze wijze moet verdedigd.
Als wij werkelijk willen vrijheid van on
derwijs dan moeten wij met eerlijke wape
nen en open vizier strijden voor het behoud
van het rechtsche Ministerie.
Overal vinden we wegwijzersde laatste
is die van de concentratieik vrees, dat er
een roode streep door zal worden gehaald
en we zullen belanden in het land der
vraagteekens.
Blijft het rechtsche Kabinet steunen, dan
weet ge wat ge hebt. Vooral voor de vrij
making van het onderwijs hoop ik, dat gij
dit zult doen.
De Voorzitter dankte inleider en de
baters en sloot te 11.25 de vergadering.
Aan de deur werd gecollecteerd voor de
sigarenmakers.
H. M. de Koningin wordt in het einde
van deze maand uit Hohenmark hier te lande
terug verwacht.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft een brief gericht aan de Gedeputeerde
Staten, waarin hij ter kennis brengt, dat de
Minister van Financiën hem als zijn meening
heeft meegedeeld, dat de verklaring, dat men
zich als sollicitant naar een vacante betrek
king aanmeldt, te beschouwen is als een
verzoek om tot die betrekking benoemd te
worden, zoodat deze op zegel behoort te
worden gesteld, doch dat dit niet het geval
is met een schriftelijke mededeeling, dat
men zich voor een betrekking beschikbaar
stelt, aangezien deze niet als sollicitatie kan
worden beschouwd.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
kan zich met deze opvattingen vereenigen
en heeft daarom de aandacht der districts
schoolopzieners er op gevestigd, dat degene,
die laatstbedoelde mededeeling doet, niet
als sollicitant op de in art. 219 ter, Kon.
besluit van 17 December 1870 bedoelde
lijst kan worden geplaatst.
De Minister verzoekt Gedeputeerde Staten
van het bovenstaande mededeeling te doen
aan de Besturen der Gemeente in de Pro
vincie, opdat daarmede rekening zal worden
gehouden bij de voorbereiding van de be
noeming van personeel aan de openbare
Lagere scholen.
Het personenvervoer met de tram was in
de afgeloopen maand 52 hooger dan in
Maart 1912, toen het io 166 bedroeg; de
vervoeropbrengst was daardoor f 509.70, of
f4.40 hooger.
De totale ontvangsten beliepen echter
slechts f574.30, tegen f 709.10 in Maart 1912,
of f 134.40 minder, en de dagkilometer-op
brengst, ad f 10.30, was daardoor f 2.40
minder.
»De Nederlander* deelt mee, dat dr. E.
J. Beumer bij de aanstaande Kamerverkie
zing voorloopig candidaat van de Chr.-his-
torische unie is voor Gouda.
Ook mejuffrouw M. J. van den Donker
verwierf de akte Nuttige handwerken.
Dr. A. de Groot is in zoover hersteld, dat
hij reeds heden het St. Anthonius-gasthuis
te Utrecht kon verlaten.
Luitenant-adjudant J. T. Heins, van het
5e regiment infanterie, is benoemd tot adju
dant van den commandant der 4e divisie
luitenant G. Doorman zal kapitein W. H. E.
Vrijdag vervangen als adjudant van den 3e
afdeeling ie regiment veld-artillerie.
Kapitein J. P. Dumont, van het 5e regi
ment infanterie, zal optreden als directeur
van den cursus tot opleiding voor den offi
ciersrang.
Kapitein E. W. J. Groen, van het 3e regi
ment vesting-artillerie te Gorinchem, is over-
geplaats bij het ie regiment veld-artillerie
hier.
Blijkens haar rapport is de leger-commis-
sie ten aanzien der legervoeding voor het
stelsel van Rijks-voeding. Zij acht de voe
ding van den soldaat voldoende, maar be
zuiniging mogelijk, evenals een aanzienlijke
besparing op de bereiding, die zij aan gedi
plomeerde koks wil opdragen. Voorts wenscht
zij o. m. broodverstrekking aan het leger uit
centrale militaire bakkerijen, en opheffing der
militaire slachterijen, die duurder vleesch
afleveren dan particuliere slachters.
Ten aanzien van paarden-aanschaffing is
zij vóór vereeniging van remontedepots, de
pots en rijschool onder éen hoofd.
We herinneren ouders, verzorgers en an
dere belanghebbende nogmaals aan de lezing
door dr. M. Meijers, uit Amsterdam, aan
staanden Dinsdagmiddag in het hoofdgebouw
der Hoogere Burgerschool te houden over
de nieuwe Militiewet.
Het Dagelijksch Bestuur der commissie
van voorbereiding voor de Huisvlijt-tentoon-
stelling door het Kruisverbond en de Maria-
verceniging in de parochie van den H.
Franciscus Xaverius van Maandag tot en met
Donderdag in het patronaats-gebouw aan het
Zand te houden, had de zeer gewaardeerde
welwillendheid, ons reeds gistermiddag een
kijkje te gunnen.
De Voorzitter, de heer R. van 't Wel,
maakte zijn verontschuldiging, dat alles nog
niet gereed was welke tentoonstelling is
dat wél doch de commissie heeft nog 48
uur vóór de officieele opening, Maandagmid
dag, uitsluitend voor genoodigden. En wat
het niet-gereed zjjn betreft, blijft dit wel
beperkt tot de tombola en de ververschings-
tentjes.
Voor de 8 afdeelingen zonden 215 per
sonen of corporation in. vele ook buiten
mededinging naar de zelfs zeer fraaie prijzen.
Hoeveel voorwerpen zijn ingezonden Wie
zal 't zeggen; een zond er Oi in. Men zegt
dat er in 't geheel een 700 zijn.
Het is natuurlijk niet mogelijk, thans reeds
in détails te treden en iets anders te geven
dan een algemeenen indruk en deze is hoogst
gunstig. I11 de ruime bovenzaal kon alles een
mooie plaats krijgen, goed belicht en met
zulke flinke doorgangen voor de kijklustigen,
dat als er rechts wordt gehouden er heele-
maal geen gedrang behoeft te wezen.
Twee zeer typische inzendingen vielen ons
op, het borduurwerk van een gebrekkigen
jongen uit Oudenrijn, dien men het eere
doctoraat in de fraaie handwerken wel mocht
aanbieden als dat bestond, en een eikenhou
ten kist van een stadgenoot waarop de vier
helden van New-York* zijn afgebeeld. O,
er is meer moois, veel meer, en we willen
waarlijk de andere inzendsters of inzenders
niet achter stellen. Men ga liever zelf kijken
en neme telkens een deel, want er is te veel
goeds om alles op éen dag te kunnen be
kijken en waardeeren.
Men weet, dat Kruisverbond en Maria-
verecniging met steeds wassend succes drank
misbruik en gebruik bestrijden. Geen wonder
dan ook, dat de heer Bianchi met de zijnen
beslag heeft gelegd op hei voorzaaltje en met
hulp van Sobriëtas en Hoofdbestuur van
Kruisverbond een hoogst belangrijke ten
toonstelling heeft georganiseerd met betrek
king op drankbestrijding.
Deze tentoonstelling alleen is eeu gang
naar het Zand overwaard.
In een gister gehouden buitengewone
vergadering van aandeelhouders der N.C.S.
is de Directie gemachtigd, met den Staat
der Nederlanden een overeenkomst aan te
gaan betreffende het pensioenfonds.
Woensdagavond vergaderde de plaatse
lijke anti-revolutionnaire kiesvereeniging
Nederland en Oranje* ter bespreking van
den beschrijvingsbrief voor de a.s. deputa-
tenvergadering. Het voorgestelde program
van actie voor de stembus van Juni kon
aller goedkeuring verwerven. Ook de con
cept-overeenkomst voor de hernieuwing der
coalitie werd met algemeene instemming
begroet, terwijl tot stemhebbend afgevaar
digde werd benoemd de heer H. Koning en
tot diens secundus 'de heer E. van Ruller,
terwijl zich voorts een 50-tal leden der kies
vereeniging opgaven tot bijwoning der de-
putatenvergadering, welke zal worden ge
houden op 24 April a.s. te Utrecht.
Donderdag 17 April a.s. hoopt de Cen
trale A. R. kiesvereeniging in het hoofd
kiesdistrict Amersfoort te vergaderen, tot
het stellen (voorloopig) van éen candidaat
voor de Tweede Kamer (aftredend jhr. mr.
H. W. van Asch van Wijck) en van can-
didaten voor de Provinciale Staten (aftr. de
heeren Van Beek Calkoen, Jorissen en I.otben
van Doelen Grothe).
Voorts zal een afgevaardigde naar de
deputaten-vergadering benoemd en de te
voeren actie besproken worden.
Aldus de »Stichtsche Courant*.
De vereeniging met het grootste ledental
hier ter stede, »IIet Groene Kruis*, zal, blij
kens advertentie in dit nummer, aanstaanden
Donderdag vergaderen.
•Handel en Nijverheid* vergadert 15 dezer.
Onder meer komt aan de orde de ver
vroegde winkelsluiting.
Het Dagelijksch Bestuur van den A. X.
W. B. deelt in het jongste nummer van het
Bondsorgaan mee, een middel te hebben ge
vonden om hardhoorenden het wielrijden min
der gevaarlijk te maken, een duidelijke waar
schuwing voor de achteroprijdenden om voor
zichtig te wezen.
Dit kenteeken is nu vastgesteld het be
staat uit twee blauw-witte schilden met
Bondswapen, welke links eu rechts van het
