BIJBLAD
Amersfoortsclie Coral
Stadsnieuws.
van do
uitgave van
n.V. de amersfoortschecourant
voorheen Firma a. h. van CLEEFF
VAN ZATERDAG 3 MEI 1913.
H. M. de Koningin wordt aanstaanden
Dinsdagochtend terug verwacht te Apeldoorn.
Verschenen is het verslag van de Gezond
heids-commissie voor de Gemeente Amers
foort over q12, zooals dat is vastgesteld in
de openbare vergadering van 14 Februari
*9'3.
We komen er op terug.
Uit den regenmeter is hier in April na
10 regendagen afgetapt 33.1 m.M. neerslag.
Van den 2oslen tot den laatste was het
droog.
Aan het postkantoor Amersfoort en de
daaronder rcssortecrende hulpkantoren is in
April ingelegd bij de Rijks-postspaarbank
f54 004.68 en daaruit terug gevraagd
f41 416.64.
Het laatste door dat kantoor uitgegeven
boekje draagt het nummer «7 771.
Aan het plaatselijk telefoonnet is thans
aangesloten Café neuf, van den heer J. F.
de Greef, Utrechtschestraat 14.
Een detachement van ,het 7 e en het 18e
regiment infanterie kwam hier gisterochtend
met extra-treinen uit Amsterdam aan en
marcheerde, de muziek aan het hoofd, van
hier naar de legerplaats bij Harskamp, waar
deze miliciens der najaarsplocg van de lich
ting 1912 der vier bataljons gevechtschiet
oefeningen zullen houden.
De schietoefeningen tot verhooging van
's lands weerkracht zijn hedenmiddag hervat
en zullen eiken Zaterdag van 3 tot 7 uur
worden gehouden op het schietterrein op de
Leusderheide.
De kinderen der leden van de Oranje-
vereeniging hebben Woensdagavond den
jaardag van het Prinsesje recht prettig ge
vierd.
't Was buitengewoon vol, geen plaatsje in
de groote zaal van «De vcreeniging* onbe
zet. En klein en groot heèft volop genoten
van de goocheltoeren en de muzikale clowns
en de muziek en de werkelijk prettige stem
ming, kortom van het feest, dat door het
Bestuur weer met zooveel zorg werd voor
bereid.
De laatste kunstbeschouwing in dit jaar
heeft zichstellig door het prachtige voor
jaarsweer, niet mogen verheugen in een zóo
druk bezoek als de belangrijkheid van het
geëxposeerde wel wettigde, Toch heeft de
belangstelling zich op daadwerkelijke wijze
geuit o. a. door den aankoop van eenige
etsen door het publiek.
De traditie getrouw heeft ook het Bestuur
een paar fraaie etsen aangekocht, die onder
de leden zijn verloot en ditmaal ten deel
vielen ..an de heeren T. en jhr. R. V.
Bij het op Hemelvaartsdag te Veenendaal
gehouden Bonds-concours van harmonie- en
fanfarekorpsen in Utrecht en omgeving be
haalde «Harmonie*, uit Amersfoort, directeur
de heer G. II. Stoetzer, een tweeden prijs in
d» 2e afdeeling; «Cecilia*, uit Scherpenzeel,
directeur de heer J. A. Jochems, een twee
den prijs in de zelfde afdeeling; Oefening
baart kunst*, uit Zeist, directeur de heer
J. A. Jochems, een derden prijs in de ie
afdeeling.
Deze korpsen verwierven allen een eersten
prijs in den marschwedstrijd, waarbij men
zeer veel last had van het terrein en van
het publiek, dat meeliep.
Voor een liefdadig doel wordt 7 Mei in
«Amicitia* weder opgevoerd «Prinses Lize«,
blijspel in 3 bedrijven van E. Albert naar
de vertaling van Emma Morel, waarvan de
eeste vertolking, in besloten kring, zoo'n
buitengewoon succes was.
Kaarten zijn óok te bekomen in Valkhoffs
boekhandel.
in een openbare vergadering van het cen
trum Amersfoort der Theosofische yereeni-
ging, Donderdagavond in de Remonstrant-
sche kerk gehouden, sprak de heer J. A.
Blok, leeraar in Wiskunde aan de Iloogere
Burgerschool te Deventer, over de toekomst.
Spr. wees er allereerst op, hoe uiterst
moeilijk het is, een goed denkbeeld te geven
van een onderdeel der theosofie, omdat, 0111
een onderdeel te kunnen begrijpen, men fei
telijk het geheel moet kennen;omdat,indien
men in een kort tijdsbestek een onderdeel
wil bespreken, men steeds tusschcn twee
klippen moet door zeilen, niet te veel mag
geven van het geheel, niet te lang mag stil
staan bij het onderdeel.
Spr. wilde dan trachten te schetsen de
voorstelling, welke een thteosoof zich maakt
van de toekomst een steeds geliefd onder
werp voor zeer velen.
Men kent de religieuse toekomst met den
droom van een 1000-jarig Rijk, een toestand
van vrede en geluk, een nieuw Jeruzalem.
Men kent den toekomstdroom van den nuch-
teren mensch, het smachtend verlangen naar
betere tijden men kent dien van den weten-
schappelijken man, in welken alles is snain-
geweven met techniek en die doet voorzien
een tijd waarin men slechts op een knop
behoeft te drukken om het een of ander
binnen zijn bereik te hebben men kent den
maatschappelijken toekomstdroom, in welke
zullen worden verwezenlijkt de idealen, die
thans nog sluimeren. Al die droomen komen
hierop neer, dat zij alle hebben de verwach
ting van een toekomst, welke beter zal wezen
dan den tijd dien we beleven en dien we
achter den rug hebben.
Dit komt, omdat we allen gclooven aan
vooruitgang, ontwikkeling, evolutie een ge
dachte, feitelijk ontstaan in het midden der
vorige eeuw toen Darwin zijn theorie had
ontwikkeld. Vóór dien geloofde men, dat alles,
naar Gods wil en bestier, den zelfden vorm
zou behouden en steeds het zelfde zou blijven.
Ten gevolge van Darwin's theorie ging
men meer en meer algemeen inzien, dat alle
vormen hun geboorte, maar ook hun dood
hebben, dat plant en dier, welke thans op
aarde voorkomen, zijn ontstaan uit steeds
eenvoudiger vormen, waarvan de oorspron
kelijke bijna levenloos was, dat er is ge
weest een zeer lange ontwikkelingsperiode,
waarvan wij thans de eerste vruchten zien,
doch die eerst lang na ons tot meer volko
menheid- zal zijn geworden. i11 wetenschap
pelijke kringen is als vaststaand aangenomen,
dat alles fraaier en hooger en beter is dan
voorheen en dat uit de tegenwoordige vor
men zullen worden geboren vormen van nog
fraaier, hooger en beter soort.
Ook de mensch, zooals hij nu is, zal niet
zoo blijven. Na verloop van eeuwen zullen
menschelijke vorm en menschelijk bewustzijn
hooger wezen; er zal zijn meer kennis, meer
beschaving, meer geluk, meer schoonheid.
Dan zal men wellicht spreken van merscli-
engeleo, een ruwen klant wellicht toebijten:
»ik kan wel zien, dat je afstamt van een
mensch*, evenals men thans wel koonend
zegt«ik kan wel zien, dat je afstamt van
een aap*. Spreekt niet reeds Nietzsche van
een «Uebermensch*.
Alge.neer is het geloof, dat een toekomst
wacht, waarin hooger dingen voor den dag
zullen treden.
Wat is dit voor ons Gesteld, dat er over
2000 jaar wer'.el ik een 1 ooo-jarig Rijk zal
zijn, dan is het f plicht, ons daarover te
verheugen, want - nageslacht zal daarvan
genieten, en onze plicht is het, te werken
om dit 1000-jarig Rijk mogelijk en dus ons
nageslacht gelukkig te maken.
De wetenschap zegt, dat onze aarde zal
verworden, dat er een tijd zal komen in
welke de zon niet langer de warmtebron bij
uitnemendheid zal zijn, waardoor alle praal
en schoonheid der aarde zal worden bedekt
door ijsmassa's, hetgeen zal zijn de dood der
aarde.
Dit is geen hoopvolle toestand. Een derge
lijke toekomst stemt niet tot optimisme
maar zij is ook in lijnrechten strijd met aller
menschen diepste wezen en denken en ge
voelen en kan dus in werkelijkheid niet
Hoe staat met name de theosofie tegen-
ozer deze voorstelling Zij stelt voorop, dat
er niet is een vergaan van bewustzijn, doch
dat het bewustzijn blijvende is. De theosoof
komt, evenals de man der wetenschap, tot
de overtuiging, dat alles is geregeld door
bepaalde oorzaak, gebonden aan bepaalde
wetten, dat niets gebeurt door willekeur,
doch alles plaats heeft door oorzaken van
oorzaken, met éen oorspronkelijke oer-kracht,
die veroorzaakt al hetgeen wc zien, met wil
en wijsheid; een plannenmakende kracht en
niet een uit zichzelvc werkende kracht, als
hoedanig de man der wetenschap haar be
schouwt.
De wetenschap acht ons denken, voelen,
bewustzijn ook het gevolg van die kracht.
De theosoof zegt: neen, dan moet in die
kracht reeds het denken, voelen, bewustzijn
hebben gelegen zij is dus een bewuste
kracht.
Dat éene groote oer-bewustzijn doet alles
en uit zich in alles. liet werelddenken denkt,
het wereldvoelen voelt door ons heen. Daar
uit volgt, dat ook elke uiting iets van die
oer-kracht in zich draagt en dat omgekeerd
elke kracht is de uiting van bewust leven
zelfs de stof is niets dan gekerkerde energie,
vastgehouden arbeidsvermogen.
Wanneer we op die wijze alles terug-
orengen tot éen oorspronkelijke oorzaak dan
volgt daaruit, dat er is een onbegrensde
kracht, een onbegrensd bewustzijn, waarin
alles ligt en waaruit alles te voorschijn
komt; gelijk we in de Schrift lezen: Ik,
de lieer, schiep de duisternis en het licht:
Ik schiep al deze dingen*, liet gehcele
wereldverloop is dan ook niet anders dan
een voortdurend achter elkaar uitdragen van
de goddelijke gedachte, welke zich aan ons
laat zien in een onafgebroken reeks ver
schijnselen. Op de duisternis volgt het licht
en het wordt weer donker en andermaal
lichteen eindelooze opvolging van dag en
nacht en jaargetijden. I)e boom krijgt nieuwe
bladeren, die afvallen en weer worden ver
nieuwd in eindelooze opvolging. Het goede
wordt verdrongen door het kwade en dit
weer door het goede, dat andermaal plaats
moet maken voor hot kwade, en zoo in
eindelooze opvolging. Een eindelooze kring
loop, een cirkel waarvan men begin noch
einde aan te wijzen weet, doch wel het
middelpunt.
Als het waar is, dat alles komt uit éen
kracht, dan is do oorzaak van ons wezen dok
die oer-kracht. Do gevolgen kunnen weg
gaan, doch de oorzaak blijft en hieruit volgt,
dat ook wij niet kunnen wfcggnan en dus
ook, dat wij onsterflijk zijn. Intusschen wc
zijn ons hiervan niet bewust omdat het be
wustzijn zich uit op verschillende wijzen,
den eenen keer gansch anders dan een
andere maal, al is toch achter alle gemoeds
stemmingen het zelfde bewustzijn, dat blijft
en evenzeer zich beweegt in oen cirkel.
Het leven gaat over in dood, doch de
dood gaat weer over in leven. Ook hier de
cirkelgang, dien wij overal aantreffen en die
ten opzichte van het leven wordt aangeduid
als wcderbelichaming, reïncarnatie een rede
lijke, logische leer, welke kan worden ge
toetst aan de practijk on door enkelen die
zich hun vroegere bestaansvormen herinneren,
dan ook aan de practijk i3 getoetstdoor
enkelen, niet door velen of door allen, omdat
slechts zeer weinigen er zich de moeite voor
geven.
Die leer werd óok gehuldigd voor Christus
onder de menschen wandelde, Wij vinden
haar bij de Kelten, de Indiërs, de Boeddhisten,
bij den Griek l'lato, bij Flavins Joscphus en
ook aan het Joodschc volk was zij niet vreemd.
En die leer geldt óok voor de planten,
even goed als voor de dieren. Een appel, die
tijden lang aan een boom heeft gehangen,
valt plotseling, als de tijd daartoe is geko
men en de zwaartekracht zich uit. Zij maakt
zich dan los van den vorm en kan dan terug-
keeren in anderen vorm, van vrucht tot boom
worden, die weer nieuwe vruchten brengt,
Als het waar is, dat ons bewustzijn een
deel is van de oer-kracht, dan is het een
deel van het goddelijk bewustzijn, dan slui
meren in ons goddelijke eigenschappen en
dit opent ons een overweldigend vergezicht
en beteekent, dat, als die goddelijkheden zich
openbaren, we kunnen komen tot mogelijk
heden, in welke wc ons thans nog niet kun
nen indenken dan zal er werkelijk wezen
evolutie, ontwikkeling, het gekomen zijn uit
de wikkels.
De theosoof is er vast van overtuigd, dat
eens dc tijd zal komen in welken de mensch.
door het geleidelijk meer aan den dag treden
der goddelijke vermogens, alles zal weten.
Dit zal niet plaats hebben in een toekomst
van 20 of 30 jaren, doch in een toekomst
waarin het goddelijke in ons wordt geboren,
een toekomst, in de Evangeliën verzinne
beeld door de geboorte van Gods zoon onder
de menschen, door den doop en de kruisi
ging, de reiniging 011 het weder-opblooicn
in het onvergankelijk goddelijke.
Als de mensch in die verre toekomst tot
het besef zal zijn gekomen van zijn in-eigen
goddelijkheid, als hij zal zijn gekomen tot
die duizelingwekkende hoogte, zal hij zijn
aandacht langzamerhand afwenden van uiter
lijke dingen, zal het goddelijke uit hem stra
len. zal de hooge mensch, de Ucbcrmensch,
leven als goddelijk wezen. F.011 uiterlijk
afsterven, maar innerlijk opbloeien heeft dan
plaats gehad.
Geen banden binden den mensch dan meer
aan deze wereldde ziel is dan gekomen
aan het einde van haar pelgrimstocht en kan
voor eeuwig leven in hoogere gebieden. De
vonk is dan weer gekomen tot het vuur
de mensch weer opgelost in de plant, waar
van hij is gekomen.
Dit is de toekomst, waarvan ik 1spreken
wilde.
Daar niemand vragen had te stellen, werd
do goed bezochte bijeenkomst, welke even
na achten aanving, te 9 uur gesloten, nadat
de heer Blok den aanwezigen nog had aan
geraden, door theosofische lectuur, hun keu
nis te verrijken over dezo en andere hun
wellicht nog onbekende zaken.
(Dit verslag, dat om plaatsbcbrek herhaal
delijk moest uitgesteld, werd op verzoek als
nog opgenomen.)
Onder voorzitting van den heer A. M.
Tromp van Holst weid gisteravond
de eerste jaarvergadering gehouden van de
tuinbouw-verceniging «Amersfoort*.
De notulen van 28 November werden
gelezen en ongewijzigd vastgesteld.
De Voorzitter deelde daarna mede,
dat subsidie wordt aangevraagd voor een
nieuwen 2-jarigen tuinbouw-cursus, v.elke in
November zal aanvangen. Spoedige aan
melding is zeer noodlg omdat bij de aan
vraag moeten gevoegd de namen der leer
lingen.
Den 19 Mei zullen onder leiding van den
chef-tuinbaas wandcllesaen in den proeftuin
aanvangen. Onder do leden-deelnemers zul
len eenruiters worden verloot. Ook dc hoog
ste klassen der Lagere scholen zullen con
bezoek brengen aan den proeftuin, ten einde
iets te zien van tuinbouw.
Prijzen zijn uitgeloofd voor een kleine
huishoudelijke tentoonstelling, deze maand
te houden.
Voor dc leden is plant-matericel tegen
billijken prijs te koop aan den proeftuin.
Vervolgens werd het jaarverslag uitge
bracht.
Daarin wordt herinnerd, dat in 1905 op
initiatief van «Handel on Nijverheid* de
tuinbouwleeraar Schuttevacr, uit Nijkerk,
hier een lezing hield en de markttoestanden
wel niet werden verbeterd, waarom het fei
telijk ging, doch de grond werd gelegd
voor deze tuinbouw-vereeniging, vooral om
dat de heer Schuttevacr had uitgewezen,
dat het terrein rond Amersfoort zoo uitste
kend geschikt is voor tuinbouw. Verschil
lende samensprekingen volgden, een tuin
bouw-cursus werd ingesteld en op 1 No
vember 1911 kon ook deze tuinbouw-ver
eeniging opgericht, dank zij vooral enkelen,
die steeds zaken van algemeen belang steu
nen en thans f 3000 bijeenbrachten.
Met subsidie van Rijk, Provincie en Ge
meente werd ook de proeftuin ingericht.
Ook werd een winter-grocntcncursus gege
ven, welke groot succes had. Gememoreerd
wordt nog dc lezing van mr. Van Meerwijk
over dc Tuinbouw-ondcrllnge. Ten slotte
wordt herinnerd aan de poging om hier een
grocntcnveiling te stichten.
Er is groote belangstelling in de verceni
ging, óok van dc zijde der beroepstuinders.
Het aantal leden was op 31 December 248
en nam innvddels toe.
Reeds is vooruitgang in dc groentencul-
tuur tc bespeurenin dc laatste maanden
zijn 600 eenruiters aangekocht door de kwee
kers. Om Amersfoort geheel te kunnen voor
zien van groenten zijn echter «3000 eenrui
ters noodig en de noodigc warenhuizen.
Na «'en jaar kan reeds gezegd, dat door
uitbreiding der vakkennis, zoo door onder
wijs als practijk, de tuinbouw hier stellig oen
goede toekomst te gemoet gaat.
Het verslag werd vastgesteld met dank aan
den 1 e Secretaris, den heer C. A. J J. van
der Linden.
Vervolgens werd uitgebracht het verslag
over den proeftuin aan den Hoogeweg. Den
21 October 1912 werd begonnen, do groote
weide, welke de vcreeniging gedurende 30
jaar in pacht kreeg van »De Poth«, te ver
anderen in tuinjuist twee maanden later
waren, ondanks tegenslag van het weder,
dc hoofdzaken dor bewerking beëindigd en
zijn ontstaan een fruittuin en een tuin voor
fijnere groenten met warenhuis, die belde
gezien mogen worden, terwijl 27 Maart van
dit jaar reeds dc eerste veiling van vroege
spinazie en radijs kon plaats hebben iets on
gekends voor Amersfoort.
Ook dit verslag werd vastgesteld, met
dank aan den tuinbaas, den heer P. van
Straal en.
De Voorzitter deelde nog mede, dat
het Bestuur adha^ic verleende aan het ver
zoek van het Gemeentebestuur aan den Mi
nister van Landbouw, Nijverheid en Handel
tot vestiging te Amersfoort van een Rijks-
land- en tuinbouwwinterschool,
Dc Penningmeester, notaris Joh.
Knoppers, deed ten slotte rekening en ver
antwoording en werd onder dankbetuiging
gedechargeerd van zijn zeer nauwkeurig be-
hceer, waaruit bleek, dat bij een ontvangst
van f2423 er een goed slot is van f 1101.52.
De vergadering, tc 8.10 aangevangen
werd hierna om 8,35 gesloten.
Dc openlucht-samenkomst van Vrijzinnig-
godsdienstigen in Utrecht en het Gooi. He
melvaartsdag op «Zandbergen* bij Huister-
Heide gehouden, werd ondanks het druilige
en gure weder nog door een 1,500 personen
bezocht.
Het biljart-concours In «Café Rlchc* moest
door onvoorziene omstandigheden acht dagen
uitgesteld.
Een advertentie in dit nummer zegt wan
neer het thans wordt gehouden.
Morgen is hier alleen open de apotheek
van den heer D. II. G. Ittmann.
De lantaarns van auto's en rijwielen moe
ten volgende weck uiterlijk om 8 uur, die
van de overige voertuigen op 't laatst te
half negen zijn aangestoken,
'Per waarschuwing van alle liefhebbers der
hengelsport herinneren wij er aan, dat een
Koninklijk besluit is verschenen tot wijzi
ging van het binnenvisscher ij-reglement,
waarbij de gesloten tijd voor het visscheu
niet den hengel, in alle wateren, wordt vast
gesteld op 23 April tot 31 Mei.
Dit besluit trad door bijzondere omstandig
heden eerst hedenochtend ik werking.
Aan het hoofd-bureau van politic is voor
de rechthebbenden terug te bekomeneen
