Dinsdag 13
Mei 1913.
No. 8260.
62e Jaargang.
Stadsnieuws.
AMERSFOORTSCHE COURANT.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFD-REDACTEUR
F. J. 7REDIRZES.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden fi.
franco per post f 1.15. Advertentièn 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieele- en ontelgenings-
advertentiön per regel 15 cent Reclames 1—5 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentièn van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
KORTEGRACHT 9.
Postbus 9. Telefoon 19.
Alweer de Eem.
In de Donderdagavond onder voorzitting
van den heer J. Ger. K 1 e b e r gehouden
en door alle leden behalve den heer Eysink
bijgewoonde openbare vergadering van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken vormde,
zooals we reeds met een enkel woord mee
deelden, de Eem voor de zooveelste maal
den hoofdschotel.
Vooraf ging het lezen en ongewijzigd
vaststellen der notulen van 22 Maart en het
meedeelen der sedert ingekomen periodieken,
verslagen, enz.
Ook waren ingekomen
een antwoord van de Direction van H. IJ.
S. M. en S. S., houdende mededeeling, dat
niet kan voldaan aan het verzoek om, als
voorheen, overzichtelijke tarieven van goede
renvervoer uit te geven
een antwoord van dr. H. Reynders.dat
hij reeds vroeger aan de directie van de
glasfabriek »De Schie* heeft meegedeeld
hetgeen hij omtrent de glasfabriek te Amers
foort heeft kunnen vinden.
In de vorige vergadering werden aange
houden verzoeken om adhaïsie te vcrleenen
op de adressen van de Ned. vereeniging van
groothandelaren in papier tegen het verhoo-
gen van de invoerrechten en van den Bond
van Ned. schoenfabrikanten over het ver
vaardigen van schoeisel voor het Oost-Indische
leger door het gevangeniswezen in Indië.
Beide werden thans aangenomen voor kennis
geving.
Ten slotte werd ingebracht een brochure
van de Duitsch-Nederlandsche telegraaf-
maatschappij over verminking van telegram
men, welke, na bij de leden te hebben ge
circuleerd, voor belangstellenden ter lezing
zal liggen aan het Secretariaat der Kamer,
Muurhuizen no. 13.
Bij de nu volgende rondvraag zeide de
heer II. van Haselen ongeveer
liet spijt mij, over het zelfde onderwerp
meermalen te moeten spreken of, juister ge
zegd, weer klaagtonen te moeten uiten. Circa
een jaar geleden heeft de Kamer, na ver
schillende schippers gehoord te hebben, aan
den Gemeenteraad verzocht, ter wille van de
veiligheid een geleidelicht aan den ingang
der Eem bij te plaatsen en eenige duc-dalven
te verbeteren. Wij meenden, dat dit verzoek
een goed onthaal had gevonden, doch tot
heden is noch het een, noch het ander ge
schied.
De winter, met zijn stormen, zijn ijs en zijn
lange nachten, is weer voorbijgegaan en
alhoewel geen rampen voorkwamen, is het
ons toch niet gegeven, eenigszins te
schrijven de spanning, waarin de schippers
verkeerd hebben om, niettegenstaande het
ontbreken van een geleidelicht, het diepste
vaarwater te vinden en hun schepen bij nacht
binnen te loodsen.
Op gevaar af van verdrinken, tracht iedere
schipper ook bij nacht, wanneer het getij het
noodig maakt en gedoogt, binnen te komen.
Dat hieraan bij den huidigen toestand ge
vaar verbonden is, hebben wij Zaterdag weer
kunnen zicti, toen werd bericht »de Amers
foortsche boot is gestrand aan den mond der
Eem*. Naar mij ter 001e kwam, moet de
kapitein, een oud ervaren zeeman, zich heb
ben vergist met het licht.
Wanneer echter alles goed gaat en de schip
per, dank zij de vaargeul, door stoombooten
en stroom opengehouden, is binnen gekomen,
dan is het leed nog niet geleden. De klach
ten over het meer en meer ondiep worden
van de Eem, dus de rivier zelve, van de
Baarnsche brug tot Amersfoort zijn legio.
Op 1 April j.l. heeft de Amersfoortsche
boot op 10 minuten afstand van hier nog aan
den grond gezeten, terwijl schipper Kuik,
van Oudewater, bij een diepgang van $l/2
voet, na 's nachts binnengekomen te zijn, tot
y uur gesukkeld heeft om met zijn schip
hier te komen en het hem eindelijk is ge
lukt, met gebruik van staaldraad en lier,
hier ligplaats in de haven te krijgen, terwijl
29 April de Amersfoortsche boot en de
schippers Van der Pels en Van Gent werden
opgehouden door een schip, dat bij Coelhorst
aan den grond zat.
Den volgenden dag, dus 30 April, hebben
schipper Den Beste, met kolen voor de gas
fabriek, en schippers Veld en Hoogeveen op
de zelfde hoogte aan den grond gezeten.
Schipper Den Beste was Dinsdagavond half
tien tusschen Coelhorst en Amersfoort en is
bij een diepgang van 5!/2 voet pas Woens
dagmiddag 3 uur in de haven gekomen.
Dat dergelijke toestanden groote schade
doen aan den handel behoef ik zeker niet
te zeggen. Zoowel groot- als kleinhandel
lijden er onder. Ik kan u verzekeren, dat
de schippers noodgedwongen naar Amers
foort gaan, tenzij uit onbekendheid verlokt
door de hooge vrachten.
Zooals ik reeds zeide, groot- en kleinhan
del lijden er onderde groothandel door de
hoogere vracht en de kleinhandel door het
dikwijls genoodzaakt zijn, de goederen, wel
ke aan bederf onderhevig zijn of op bepaal
den tijd moeten worden geleverd, per spoor
te moeten verzenden in plaats van per beurt
man. Dit is zeer te betreuren en erg scha
delijk. In de meeste gevallen zijn de vracht
prijzen per spoor duurder dan per boot,
vooral sedert de stationskosten, 4 cent per
100 K. G., erbovenop komen. Ook is de ver
zending per schip of boot doorgaans wen-
schelijker, omdat de goederen daarbij door
overlading als anderszins minder te lijden
hebben.
Nog een groot ongerief is, dat bij een
gunstigen wind de schippers meest allen te
gelijk binnenkomen en de haven dan zóo
vol is, dat de beurtschepen nauwelijks lig
plaats kunnen krijgen en werkkrachten ont
breken om al de schepen tijdig gelost te
krijgen, hetgeen ook weer verlies oplevert
voor den handel.
Dat moest niet zoo zijn. Evenals in andere
plaatsen, moesten de beurtschepen en boo
ten een vaste ligplaats hebben, tegen abon
nement. Te Amsterdam, Rotterdam en Haar
lem wordt door de beurtschippers voor ha
vengeld bij vaste ligplaats betaald 80 cent
per ton en per jaar, met speciale Gemeente
opslagplaats, waar voor rekening der Ge
meente alles wordt aangenomen en tevens
zoowel bij dag als bij nacht geladen en ge
lost kan worden.
Als men nagaat hetgeen in andere plaat
sen, waar net havengeld aanzienlijk minder
is dan hier en waar zelfs minder handel en
minder scheepvaartverkeer is dan hier, wordt
gedaan voor de schipperij dan is een klaag
toon werkelijk niet misplaatst.
Beverwijk bijv. heeft met steun van Rijk
en Provincie gedaan gekregen, dat over een
half uur gaans, behalve de uitdieping, spe
ciale kanaaloevers voor den stoombootdienst
zijn gemaakt, hetgeen een uitgave vorderde
van ruim f 100 000, ofschoon de Gemeenteraad
door den Minister er op gewezen is, dat
in verhouding lot de inkomsten uit haven
en tongeld de Gemeente veel te weinig voor
onderhond van hel vaarwater had gedaan.
Op 25 April j.l. heeft de Gemeenteraad
van Muiden een voorstel van B. en W. goed
gekeurd om f 2000 beschikbaar te stellen
voor het uitdiepen der haven.
Elburg staat met havengeld gelijk aan
Amersfoort, doch heeft, ter wille van de
vaart, de haven naar zee circa 250 M. ver
lengd, zoodat nu voor de haven altijd 6
voet water staat. Als men nu Elburg ver
gelijkt met Amersfoort wat handel en scheep
vaart betreft dan zal ieder toch tot de con
clusie komen, dat voor Amersfoort niet te
veel gedaan wordt.
Huizen heeft twee jaar geleden twee ge-
leide-lichten naar binnen laten zetten voor het
bij nacht binnenloopen van de haven.
I Het komt mij zeer gewenscht voor, dat
I de Kamer op zijn minst genomen nogmaals
j bij het Gemeentebestuur aandringe op het
uitvoeren van het reeds toegezegde, namelijk
het verbeteren der ducdalven en het bij
plaatsen van een geleide-licht en verder
haar bijzondere aandacht schenkt aan den
voor den handel en de nijverheid onhoud-
baren toestand van de rivier de Eem, waar
van niet alleen de mond verzandt, doch ook
het vaarwater zelf voortdurend slechter
wordt.
De Kamer besloot met algemeene stem
men, nogmaals bij het Gemeentebestuur aan
te dringen op verbetering van het vaar
water.
Slechts in een zeer klein gedeelte der
stads-editie van het vorige nummer konden
we meedeelen, dat de Tweede Kamer Zater
dag na lange discussie zonder hoofdelijke
stemming heeft aangenomen de wetsontwer
pen voor de pensionneering van Gemeente
ambtenaren en hunne weduwen en weezen,
terwijl werd bepaald, dat het maximum-pen
sioen voor de weduwen en weezen werd
verhoogd van f600 tot f735, echter zonder
terugwerkende kracht.
Weldra zullen nieuwe centen in omloop
worden gebracht, die in kleur verschillen
van de tegenwoordigezulks om te voor
komen, dat nieuwe centen worden verward
met gouden vijfjes.
Door de Ned. Heide-maatschappij zijn aan
het Gemeentebestuur weder wandplaten toe
gezonden met het vlugschriftje betreffende:
»Maatregelen ter voorkoming van bosch-
brand*, met verzoek om ze in het Raadhuis en
in de daarvoor in aanmerking komende scho
len te doen ophangen.
Zooals bekend is, wordt met deze versprei
ding beoogd het publick opmerkzaam te
maken op het groote gevaar van boschbran
den, waardoor schoone streken kunnen wor
den verwoest.
Door de Besturen van de R. K. midden-
stands-vereeniging »De Hanze*, afdeeling
Amersfoort, en van de vereeniging »Handel
en Nijverheid*, handelende in deze namens
hunne vereenigingen, te zamen tellende
ongeveer 250 leden, waaronder een zeer
groot aantal winkeliers, is het volgende 2dres
verzonden aan den Raad dezer Gemeente:
dat in het belang der winkeliers een rege
ling der winkelsluiting dringend gewenscht is,
dat het koopend publiek van een derge
lijke regeling geen nadeel zal ondervinden,
dat een gehouden proef om door onder
linge overeenkomst het gewenschte doel te
bereiken, heeft gefaald,
redenen waarom adressanten eerbiedig
verzoeken een gemeentelijke verordening te
willen vaststellen, waarbij het uur van ope
ning en sluiting der winkels wordt bepaald.
De volgende toelichting is toegevoegd aan
het verzoek.
Doel van het request is, te trachten door
wettelijke regeling te verkrijgen, hetgeen
door onderlinge overeenkomst niet bereik
baar is ten gevolge van den onwil van
enkelen.
Een Rijks-wet, die voor het geheele land
deze aangelegenheid regelt, is zeker wel het
verlangen van het overgroot deel der midden
standers. Waar echter een dergelijke wet in
afzienbaren tijd niet is te verwachten, kan
een Gemeentelijke verordening in deze reeds
de verlangde hulp brengen.
Ofschoon in het request opzettelijk geen
uren van opening en sluiting der winkels
zijn opgenomen, noch ook de dagen vermeld
zijn, waarop een uitzondering op den alge-
meenen regel is gewenscht, noch andere
detail-punten worden genoemd, zoo moge
toch hier vermeld, dat algemeen wordt ver
langd
j 1. dat het sluitingsuur worde bepaald
op negen uur 's avonds, er.
2. dat ook in een eventueel door uwen
Raad uit te vaardigen verordening een re
geling voor den Zondag worde getroffen.
Wat het uur van opening der winkels
betreft, meenen wij, dat het geen aanbeve
ling verdient, dit uur op zeven uur te stel
len, gelijk in een dezer dagen bij uw col
lege ingediend request wordt gevraagd. In
't algemeen wordt de opening wenschelijk
geacht op vijf uur, uiterlijk zes uur.
Met bovenstaande toelichting meenen wij
voldoende aard en strekking van ons request
te hebben uiteengezet. Mocht eventueel door
uw college nader overleg met den midden
stand verlangd worden dan zal het ons aan
genaam zijn, zooveel mogelijk met uw col
lege in deze te mogen samenwerken.
Men zal zich herinneren, dat het plaatse
lijk comité voor vervroegde winkelsluiting
den 22 April een verzoek van gelijke strek
king inzond en dat de verschillende veree
nigingen van kantoor- en handelsbedienden
bereids het zelfde verzochten.
De hoofd-agent van politie J. P. de Jager
zal 1 Juni 35 jaar in Gemeentedienst zijn.
Het comité voor spoor- of tramverbinding
Gouda—MontfoortUtrecht vereenigde zich
met de plannen en denkbeelden van een
buurtspoorweg.
Hedenavond wordt daartoe een overeen
komst bekrachtigd tusschen het Dagelijksch
Bestuur van dit comité en ingenieur J. A.
Krieger.
De zilveren medaille voor 24-jarigen trou
wen dienst werd heden op plechtige wijze
uitgereikt aan adjudant C. J. Bruns, van
het 16e regiment infanterie.
Paardenarts H. W. Klerk de Reus wordt
met ingang van 1 Juni overgeplaatst bij het
ie regiment huzaren en bij het ie regiment
veld-artillerie vervangen door paardenarts P.
H. A. van Aelst, van het 3e regiment veld
artillerie te Breda.
We herinneren even aan de uitvoering,
hedenavond door de Amersfoortsche Muziek -
vereeniging onder directie van den heer
J. A. Jochems te geven in de tent op het
Plantsoen.
Wie haar bijwonen, zullen heel wat min
der voetleed hebben dan zij, die Zondag zich
waagden op den Quenast-slag waarmee het
Beukenlaantje wordt verhard.
Onder begunstiging van ongedacht fraai
weder werd gistermiddag op het sportterrein
«Birkhoven* gehouden een landdag voor
Utrecht en Eemland, belegd door het cen
traal vrijzinnig verkiezing-comité in het dis
trict Amersfoort, welks Voorzitter, de heer
A. J. Looxma van Weideren baron Rengers,
te kwart voor twee de bijeenkomst opende
met een korte rede, in welke hij wees op de
belangrijkheid van de komende verkiezing
en hij vooral de lauwen aanmaande, te letten
op de ernstige belangen, die daarbij op het
spel staan.
Als eerste spreekster trad op mevrouw N.
M a n s f e l d t-D e W i 11 met het onderwerp
»Het vrouwenkiesrecht*.
Spr. wees op de propaganda door de
rechtsche partijen gemaakt, die zelfs kinderen
betrekken in den komenden kiesstrijd. De lin
kerpartijen riepen de vrouwen te hulp, het
geen dezen gaarne aanvaardden.
Als vertegenwoordigster van de Vereeni
ging voor vrouwenkiesrecht zette spr. de
reeds 19 jaar durende beweging voor vrouwen
kiesrecht hier te lande uiteen, herinnerde aan
do groote betooging daarvoor in Den Haag,
de enquête van de vereeniging voor vrouwen
kiesrecht en den achterstand der Nederland-
sche vrouw bij haar zusteren in het buitenland.
Kiesrecht wordt als gunst toegekend aan
»het beste deel der natie* en toch zijn er
slechts 2000 vrouwen tegen 16 000 mannen
er. jongens thans gedetineerd in gevangenis
sen en tuchtscholen.
Toch hebben hier te lande vrouwen slechst
kiesrecht in enkele kerkelijke gemeenten en
waterschappen.
