Dinsdag 3
Juni 1913.
AMEESFOORTSGHE COURANT.
No, 8269.
62e Jaargang.
Stadsnieuws.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. II. van Cleeff"
HOOFDREDACTEUR
F. J. FREDERIK!
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1.
franco per post f 1.15. Adver ten tién 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officieële- en onteigenings-
advertentiën per regel 15 cent Reclames 1—5 regels f 1.25. Bewijsnummers naar buiten
worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentiën van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht.
BUREAU:
KORTEGRACHT 9.
Postbus 9.
Telefoon
KENNISGEVING.
De Gedeputeerde Staten der provincie Utrecht,
Gelet op artt. 111 der Kieswet:
Brengen ter kennis van belanghebbenden, dat
de overeenkomstig art. 110 der Kieswet in dato
8 Juni 1913 van kracht zijnde en in de plaats
der bestaande tredende Lijst der hoogstaangesla
genen in de Provincie UTRECHT, verkiesbaar
als afgevaardigden tor Eerste Kamer dor Staten-
Generaal voor een ieder ter Provinciale Griffie
ter inzage is nedergelegd en, tegen betaling der
kosten, in afschrift algemeen verkrijgbaar is ge
steld.
Bedoelde Lijst zal ingevolge art. 111 dor KieB-
wet worden geplaatst in de „Nederlandsche
Staatscourant' van 15 Juni a.s.
Utrecht, 27 Mei 1913.
De Gedeputeerde Staten
voornoemd,
F. D. SCHIMMELPENNINCK
Voorzitter.
A. van D00RN1NCK,
Griffier.
DE VREDE.
Het althans officieele einde van den
Balkan-oorlog geeft den schrijver van het
Buitenlandsch overzicht der Nieuwe Rotterd.
Crt.< het volgende in de pen.
Het vredesverdrag, Vrijdag te Londen ge-
teekend, bezegelt het einde van het Turksche
Rijk in Europa. In zijn plaats zijn volkeren
getreden, verwant in ras en geloof aan de
overige Christenheid. De Balkan-staten, eer
tijds door vreemde hulp geschapen, thans
tot nieuw leven ontwaakt en der onmondig
heid moe, gordden zich aan, te zamen den
Turkschen overheerscher zijn prooi van vijf
eeuwen te ontweldigen en zelf hun geloofs-
en stamgenooten te bevrijden. In een veld
tocht van slechts 14 dagen hebben zij dat
doel bereikt. Wat baatte het Ottomaansche
Rijk, door het wanbestuur van eeuwen ver
zwakt, verlamd nog door den schok van de
Jong-Turksche omwenteling, zijn sluwe poli
tiek van verdeel, en ga niet ten onder
wat baatte het zijn dapper leger, waar de
organisatie ontbrak Met zware slagen beuk
ten de Balkan-volkeren den Turk uit zijn
Europeesch gebied naar Klein-Azië.
Bulgarije bijt in Thracië de spits af. Ver
warring doet den Turk het sterke Kirk
Kilisse prijsgeven, de slag bij Loele Boergas
hem tot achter de schansen van Tsjataldzja
deinzen. Midderwijl hebben de Serviërs bij
Koemanowo hun roemloos militair verleden
schitterend gewroken en verdrijven zij den
Turk uit Oud-Servië en Macedonië. Der
waarts trekken ook door Thessalië met niet
minder verrassende triomfen de Grieken en
grissen Saloniki voor de Bulgaren weg.
Jannina verspert hun echter den toegang tot
Epirus, gelijk het wakkere Adrianopel de
hoofdstad helpt beschermen en voor Skoetari
de Montenegrijn het hoofd stoot.
De Porte, zich aldus verslagen ziende,
neigt tot vrede, maar wekenlang slepen de
onderhandelingen, eer een wapenstilstand
wordt gesloten, en nogmaals zes weken vóór
de vrede nabij schijnt. De koene En ver bei,
door vaderlandsliefde en eerzucht gedreven,
wil dien smaad van zijn vaderland afwenden,
herstelt gewelddadig het Jong-Turkschc be
stuur en de grijze Kiamil gaat als balling
'slands. Maar dc kogel, die Nazim pasja
velde, maakt ook aan Enver's populariteit
een einde, en tot een verheffing des volks
ontbreekt eenheid en kracht. Het tweede
deel des oorlogs wordt slepende gevoerd,
tot eindelijk Adrianopel valt, Janina, door
honger genoopt, volgt, cn eindelijk ook
Skoetaric. Door bemiddeling van de mogend
heden is nu een vredesverdrag gesloten,
waarbij Turkije bijna al zijn Europeesch ge
bied aan de bondgenooten afstaat.
Een Europeesche oorlog scheen, sedert
Rusland zich tot Oostenrijks mededinger iti
het Oosten had ontwikkeld, het noodzakelijk
oplosmiddel van de Oostersche kwestie.
Tevergeefs zonnen de diplomaten op een
middel tot bevrijding van dc Christelijke
gewesten, zonder de zoo strijdige Euro
peesche belangen op den Balkan te laten
botsen. Die machteloosheid door naijver vond
zijn uitdrukking in de formule van den status
quo.
Maar wat Europa niet vermocht, hebben
de vroegere onderdanen der Turken zelf
volbracht. Zoo kon Europa in vrede blijven
«désintéressement territorialwerd de nieuwe
naam van de politiek mededingers onthoudt
u van den Balkan. Nochtans grimden Oosten
rijk en Rusland elkaar een tijdlang weder
zijds van de grens aan, tot de bemiddeling
der soevereinen zeiven ontspanning bracht.
Oostenrijk ziet zich noode den weg naar
Saloniki afgesneden en weet met Italië ter
gezanten-conferentie de stichting van een
onafhankelijk Albanië door te zetten, een
twijfelachtig voordeel, waarvan Italië de
vruchten schijnt te zullen plukken,
Nog eens scheen het, of de Oostenrijksch-
Hongaarsche troepen, aan de Zuidelijke grens
verzameld, het oorlogspad zouden betreden,
toen Montenegro op het stuk van het te
langen leste veroverd Skoetari zich koppig
toonde. Maar de internationale vlootbctoo-
ging en de gevreesde mededinging van
Italië, onder het mom van aangeboden hulp,
houden Oostenrijk in toom. Servië heeft
echter Albanië, in een weergaloozen veld
tocht veroverd, moeten ontruimen en vraagt
nu vergoeding in Macedoniëmaar Bulgarije
wil daarvan niet hooren, noch aan Grieken
land het deel afstaan van den buit, dat het
eischt. Hier schijnt dc volledigheid van zijn
succes zelve, het Balkanverbonc' te zullen
versplijten.
Deze vrede besluit een belangrijk tijdperk
uit de geschiedenis van den eeuwenouden
strijd tusschen de volkeren van het Oosten
en van het Westen in het grensgebied van
twee werelddeelen, het tijdperk van dc Otto
maansche heerschappij in Europa. Hij roept
de herinnering wakker aan het tijdperk der
kruistochten en ontsluit eén toekomst van
onbeperkte mogelijkheden. Reeds scheurt en
kraakt het Turksche Rijk in Azië. Onder
de bondgenooten gaat het nu om de opper
heerschappij op den Balkan. Zullen zij, vvicn
pas een gemeenschappelijk ideaal, trots hun
overgeleverde haat, tot grootsch samenwer
king vereenigdc, de zwaarden kruisen
Mogen de jonge Bal kan volkeren eens hun
schiereiland tot den bloei en de beteekenis
weer verheffen, die het had voor de Turk
zijn voet op Europeeschen grond drukte.
Oud zijn.
Wie is oud
Stelt men die vraag, dan krijgt men ge
meenlijk ten antwoord »De duivel is oud*,
hetgeen met andere woorden zeggen wil
niemand is oud.
Ilct is inderdaad moeilijk, aan den ouder
dom een begin-grens te stellen, evenals het
onmogelijk is, een lijn te trekken, daar waar
de jeugd eindigtdc wet heeft weliswaar
voor sommige ambten en bedieningen een
grens gesteld van 65, van 70 jaarmaar or
komen evenveel grijsaards boven die leef
tijdsgrens voor, die helderder van geest,
jeugdiger van geestkracht zijn dan vrocg-
vcrsleten menschen van jonger ouderdom.
Men heeft getracht te benaderen waar on
geveer voor den gemiddelden mensch het
hoogtepunt van zijn leven ligt, waar «la
mcilleurc part de la vie* eindigt, de daling
begint, de ernstige waardevermindering aan
vangt. Professor Winkler kwam er o.a. toe,
op grond natuurlijk van zeer scherpzinnige
berekeningen en onderzoekingen, dat keer
punt in het menschenlcvon te stellen in het
vijftigste levensjaar, Wij willen aan deze
berekeningen niets afdoen cn d'- wetenschap
eerbiedigen, maar daarbij tevens gedenken,
dat alle Theorie grau ist* en ons troosten
met dc gedachte, dat ook in de natuur de
oogst niet in dc lente, niet in den zomer,
maar in den herfst valt. Zou het bij de
menschen óok niet zoo kunnen zijn
Toch willen we éen vraag wat meer van
naderbij bezien en wel deze heeft dc mcnsch
zelf niet voor een groot deel zijn leven in
eigen hand en maken wij er doorgaans wel
van, hetgeen er volgens onze natuur van te
maken is En zoo wij eenmaal gekomen zijn
tot het inzicht en een blik om ons heen
is voldoende om ons die overtuiging te
schenken dat de menschelijke natuur ge
middeld voldoende aantal levensjaren schenkt,
dan kunnen wij onze vraag terug brengen
tot deze formuleering heeft een verkeerde
opvoedingsmethode de natuur niet vaak in
den weg gestaan, den levensduur van menig
schepsel verminderd
Wij vergen te veel van het ieven zie
daar kort de klacht, die wij ons te laste
kunnen leggen, al voegen wij als verzach
tende omstandigheid ook onmiddellijk er aan
toe, dat de samenleving ons tot die uitputting
noodzaakt.
Met welk een zenuwachtige haast jagen
wij alles navreugde en sensatie vooral.
Haast staat te lezen in de oogen van ieder.
E11 de lataalsche vorm, waaronder die voort
jakkerende haast zich vertoont, is wel dc
vroegrijpheid der jeugd. En wie draagt de I
last ervan? De latere leeftijd, de ouderdom. I
Ons onderwijs gelukkig gaat het de
laatste jaren een geheel andere richting,
maar vele tijdgenootcn zijn thans toch maar
het slachtoffer der vorige methode is ge
richt op vroegrijpheid van geest, de moderne
opvoeding op vroegrijpheid van gemoed
aan een vroeg succes werd en wordt
nog - - dc toekomst geofferd.
Een kind is als een jonge boombeiden
hebben tijd noodig om te groeien cn de
degelijkste groei is een langzame ontwikke
ling. «Haast u langzaam* is nergens zóo
van zegenrijke toepassing als waar het geldt
de opvoeding van een kind.
Ziet maar zelf rond u, wat er veelal ge
worden is van al die knappertjes, die
maandelijks met nummer éen op het rapport
prijkten. Slechts van een hoogst enkel groot
man wordt getuigd «hij was op school al
zoo'n bolleboos*incostal blinked zij later
uit, die in hun jeugd het middelmatige niet
te boven gingen en zich ontwikkelden naar
hun natuurlijken groei. Mocht het onderwijs
en de opvoeding toch vooral gericht worden
op een langzame, degelijke ontwikkeling:
mocht het onderwijs vooral vrij blijven van
dien geest van voortjakkeren en afbeulen,
van rccordslaan en waaghalzerijdan ook
zullen wij weer menschen krijgen, die eerst
op 50 jaar recht beginnen te leven, die eerst
dan de vruchten gaan plukken, van hetgeen
zij vroeger, zorgvuldig hebben gezaaid en
die zonder moeite hu 1 tijdgenooten weer
inhalen, die hen eerst, in hun haast niet
om vooruit, maar om vóór te komen
voorbij gestoven zijn.
Er is nog een factor, waarover wij tc
beschikken hebben waar het geldt, zelf
onze leeftijdsgrens vast tc stellenwij bedoe
len het gebruik, dat wij maken van onze
jeugd. Onderwijs cn opvoeding zijn zaken,
waarin wij geleid wordendaarna komt een
tijd, waarin wij zelf op onze beurt het leven
leiden. En dan komen wij tot de ontdekking,
dat vele gebreken van den ouden dag
eigenlijk gebreken van den jongen dag
genoemd dienen tc worden.
«Dc mcnsch sterft niet" zeide cons een
Franschman «hij doodt zichzelf door on
verstandig leven*. Geheel waar is deze uit
spraak niet, kan zij niet zijn. Er blijven
altijd invloeden, omstandigheden, die staan
buiten onze macht cn buiten onzen wil. Maar
een kern van waarheid is niette ontkennen
menig leven wordt in de jeugd moedwillig
verkort.
Een leeftijdsgrens tc stellen, is geen on
billijkheid tegenover dc individualiteit van
oen inonsch, des te onbillijker wijl zoo tal
van voorbeelden maar voor het grijpen zijn
om aan to loonen, dat «oud* een imaginair
iets is, een begrip, aan geen vaste regels en
en voorschriften tc binden.
Wij vonden onlangs een heel lijstje van
mannen, die hun grootste levenswerk vol
brachten, hun grootsten roem behaalden, hun
grootste weldaden aan de menschheid brach
ten op een leeftijd, waarop zij, volgens prof.
Winkler, reeds lang voor half geld op de
levensbalans hadden moeten staan. Wij ne
men dit lijstje hier over:
«Onze schilder Israels werkte nog steeds
met onverzwakte kracht, ofschoon hij reeds
een zeer hoogen leeftijd had bereikt.
Adolph Thiers schreef reeds in 1848,
dat zijn carrière zoo goed als afgeloopen was
en hij van het leven niets meer te hopen
had toch werd hij 2 2 jaar later President
van dc Fransche Republiek.
De Ruyter leverde op zijn 59e jaar den
Vierdaagschen zeeslag.
Blücher was bij Waterloo 75 jaar en
Gladstone werd na zijn 8osto jaar nog Minis
ter.
Toen in den laatsten oorlog tegen Japan
de Russische opperbevelhebber Koeropatkine,
die nog in dc kracht van zijn leven was,
lang niet aan de verwachtingen beant
woordde, werd de 70-jarige generaal Linc-
witsj zijn opvolger, en deze wist ten minste
verdere nederlagen te voorkomen.
In 1848 was Radetzky, de Oostenrijksche
opperbevelhebber, reeds 80 jaar en Hohcn-
lohe werd op zijn 75e jaar nog kanselier
van Duitschland.
Lebrun werd op zijn 72ste jaar door Napo
leon hierheen gezonden, om ons land te be
sturen en ook de oude Keizer Wilhelm I,
De Lesseps, Menzel en zooveel anderen zijn
voorbeelden geweest van krachtige grijs
aards.
Bij zulke voorbeelden begint er in ons
een twijfel tc rijpen aan de uitspraak van
den geleerde, die op 50 jaar het hoogte
punt van het menschenloven stelt.
Boven dc leer gaat de natuur en het is
een grootsche en bemoedigende gedachte
te weten, dat de mensch voor zichzelf den
wijzer kan stellen, kan verschuiven, welke
aanwijst zijn leeftijdsgrens.
liet wil ons voorkomen, dat bij wijze op
voeding, bij doelmatig onderwijs en bij een
zedelljk-goede jeugd, dit alles gepar d aan
een gezonde leefwijze, voor ons i..nd en
ons klimaat de levenstermijn niet zóo laag
behoeft te worden gesteld als velen wel
meeneti.
«l-Iet lichaam heeft zijn cischen met
deze woorden van Charles Elan eindigen
we het is een goed dienaarbehandel
het goed cn het zal uw werk doen voldoe
aan zijn behoeften en cischen, luister vrien
delijk en geduldig naar zijn wenken, voor
kom van tijd tot tijd zijn behoeften door
een weinig toegevendheid en uw oplettend
hcid zal met interest betaald worden. Maar
legt gij het een zware taak op, kwelt gij het en
verstikt gij het, maakt gij er een slaaf van, in
plaats van een dienaarmisschien klaagt het
niet. maar gelijk dc vermoeide kameel in de
woestijn, gaat liggen cn sterft*.
Zoo ouderdom een kwaal is, locs dan uit
deze laatste woorden het onfeilbaar recept.
De mogelijkheid is geenszins uitgesloten,
dat nog deze weck dc pensioen-regeling voor
de Gemeente-ambtenaren en hun weduwen
en wcezen in de afdeelingcn der Eerste Ka
mer wordt behandeld.
Do akte van bekwaamheid voor onderwij
zeres werd alsnog behaald door dc jonge
dames J. M. Schoff en M. M. E VVcller,
leerlingen dor Rijks-normaalschool, en A. G.
1.. Scholten, leerlinge der Chr. normaalschool.
Militair paardenarts A. J. Abspocl, op non
activiteit te Ede, wiet) op zijn verzoek eer
vol ontslag is verlcond uit don militairen
dienst, is benoemd tot Gcmecntc-vcearts en
keurmeester te F.de,
