Donderdag 3
Juli 1913.
No. 8282.
62e Jaargang.
Stadsnieuws.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Courant, voorheen Firma A. H. van Cleeff"
HOOFDREDACTEUR
F. J. FBSSSRZZS.
AMERSFOORT.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en ZaterdagavondAbonnement per 3 maanden fi
franco per post ƒ1.15. Advertentien 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel
abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officicfile- en ontelgenlngs-
advertentiën per regel 15 cent Reclames 1—5 regels f 1.25. Bewijsnummers naar bulten
worden In rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent.
Bij advertentifin van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. Postbus 9.
BUREAU:
KORT2QRAOHT 9.
Telefoon 19.
KENNISGEVINGEN.
UITSLAG VERKIEZING.
Burgemeester en Wethouders der Gemeente
Amersfoort
maken bekend, dat een afschrift van het pro
ces-verbaal, vermeldende den uitslag der op 2
Juli 1913 gehouden stemming ter verkiezing
van zes leden van den Gemeenteraad is aange
plakt en voor een ieder ter Gemeente-secretarie
ter inzage ligt.
Amersfoort, 8 Juli 1913.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester,
Van RANDWIJCK.
De Secretaris,
A. R. VEENSTRA,
1. 8.
HERSTEMMING GEMEENTERAAD.
Do Burgemeester van Amersfoort
brengt ter openbare kennis, dat de herstem
ming Ier vervulling van twee plaatsen in den
Gemeenteraad in het kiesdistrict I, en van twee
plaatsen in het kiesdistrict III zal plaats hebben
op Woensdag 9 Juli 1918, van des voormiddags
acht tot des namiddags vyf uur, in het Gym
nastieklokaal Hoogere Burgerschool Ie District,
en het voormalig schoolgebouw Koestraat Ille
District.
Candrdaten zijn
Ie District'
GERRITSEN, D.
STADIG, mr. L.
VOORST VADER, mr. C. M. van
WAL Kin., T. van der
Ills District:
ACHTERBERGH, P. van
KRAAN, S.
STADIG, mr. L.
WOLTERBEEK, P. 8. R.
Tevens wordt de aandacht gevestigd op arti
kel 128 van het Wetboek van Strafrecht, luidende:
„Hy die, opzettelijk zich voor een ander uit
gevende, aan eene krachtens wettelyk voorschrift
uitgeschreven verkiezing deelneemt, wordt ge
straft met gevangenisstraf van ten hoogste een
jaar".
Amerc ort, 3 Juli 1913.
De Burgemeester voornoemd,
Van RANDWIJCK.
EET KALK.
Rudolf Emmerich, hoogleeraar in de ge
zondheidsleer en bacteriologie aan de uni
versiteit te Munchen, en prof. Oscar Loew,
de bekende landbouw-chemicus, hebben,
schrijft de »Nieuwe Rotterd. Crt.«, geruimen
tijd geleden opnieuw de aandacht gevestigd
pp het veelal in vergetelheid geraakte feit,
dat kalk voor het dierlijk en menschel ijk
organisme onmisbaar is en dat een tekort
er aan een slechten invloed oefent op den
algemeenen gezondheidstoestand.
In de Berliner klinische Wochenschrift*
staat nu van hen beiden een opstel, waarin
zij meedeelen, wat hun nadere onderzoe
kingen en proefnemingen op dit stuk hun
geleerd hebben.
Kalkverbindingen spelen niet alleen een
rol in de tanden en de beenderen, maar ook
in de meest verschillende organen van het
lichaam, voornamelijk in de hartspier, in de
klieren, het zenuwstelsel en de hersenen.
Oscar Loew heeft al in 1892 een karak
teristieke reactie beschreven met planten-
cellen, die een helder licht werpt op de
voornaamste functie van calcium. Het ver
schijnsel bestaat hierin, dat de celkern bij
aanraking mef een neutrale oplossing van 1
pCt. oxaalzure kali onder sterke samen
trekking snel afsterft. Evenals oxzaalzure
kali werkt fluoornatrium. Deze twee zouten
hebben de eigenschap, te reageeren op cal-
ciumverbindingen, waarbij het calcium in een
onoplosbaar oxalaat of fluoride wordt ge
bonden. Uit de samentrekking van de cel
kan men afleiden, dat er calcium in de cel
kern aanwezig is en dit calciumgehalte aan
belangrijke bestanddeelen van de celkern
onttrokken en door kalium of natrium is
vervangen. Bij deze verandering nu schijnt
het waterbindend vermogen van de bestand
deelen der celkern sterk verminderd te wor
den, ten gevolge waarvan dan de aanmerke
lijke samentrekking met structuurvernieling
en dood intreedt.
Deze gevolgtrekkingen betreffende het
calcium-gehalte van de celkern van planten
gelden ook voor dierlijke cellen, daar tus-
schen beido geen strenge scheiding te maken
valt. Oxaalzure kali en fluoornatrium zijn
dan ook niet alleen vergiften voor planten,
maar eveneens voor alle dieren. Volgens
Ferdinand Winkler veroorzaken beide zouten
bij leukocyten een snel verval van de ker
nen. De roode bloedlichaampjes van zoog
dieren bevatten geen kern en ook geen
calciumdie van vogels daarentegen hebben
wel een kern en daarin komt ook calcium
voor.
Daar nu de functiën van de celkernen
zeer menigvuldig zijn, zoo volgt hieruit ook,
dat hun kalkgehalte bij de meest verschil
lende processen in het dier een rol kan
spelen. Een van de belangrijkste celkern
functies is de vorming van enzymen; een
rijkelijke verzorging van bepaalde cellen
met kalkzouten moet vermeerdering van
enzymen meebrengen en daarom het door
enzymen bewerkte spijsverterings-proces
bevorderen. Dit wordt bevestigd door tot
nu toe onverklaard gebleven waarnemingen,
die Boehm en Liebenberg vroeger bij kiem-
planten van leguminosen, maïs, pompoenen
en ricinus hebben gedaan. De in gedistil
leerd water getrokken kiemplanten sterven
namelijk al eer het organische reserve-voed-
sel volkomen verbruikt is, nadat zij een
lengte van 30 a 50 c.M. hebben bereikt.
Als nu de planten in het begin van het af
sterven van den top in verdunde oplossin
gen van kalkzouten worden gezet, worden
die overblijfselen van het reserve-voedsel
volkomen opgebruikt en ontwikkelen zich
nieuwe scheuten. De kalkzouten kunnen hier
door geen andere vervangen worden.
De verklaring schuilt natuurlijk in de be
hoefte aan kalk van de celkern. De za len
zijn in den regel arm aan kalk, maar rijk
aan magnesia. Dit overschot aan magnesia
heeft in zeker opzicht steeds een nadeel ten
gevolge, dat natuurlijk minder aan den dag
komt naarmate het overschot geringer is.
Het magnesium in zijn verbindingen ver
drijft het calcium uit de celkern en voegt
haar zoodoende nadeel toe.
Het moet mogelijk zijn, de dierlijke cel
kern door toevoer van kalk op de zelfde
wijze te regenereeren als de plantaardige
cel.
Vele van onze voedingsmiddelen zoo
als vleesch, aardappelen en brood van de
volle korrel vertoonen een gebrek aan
kalk tegelijk met een overschot aan mag
nesia. Bij rnecl van de volle korrel is de
verhouding tusschen kalk en magnesia
0.28: 1, bij fijn tarwemeel 1:1. In het meel
van de volle korrel, dat de zemelen bevat,
is het groote magnesia-gehalte grootendeels
aan de zemelen verbonden. De verwijdering
van zemelen is rationeel, hetgeen ook uit
de waarneming van Plasche en Lebbin
volgt, omdat zemelen het nuttig effect van het
meel verminderen. De bereiding van brood
van de volle korrel is daarom een achter
uitgang naar de tijden waarin men pas be
gon, meel te malen. De soldaten hebben ge
lijk zeggen Emmerich en Loew a's
zij hun kommiesbrood ruilen tegen witte
brood.
De bovengenoemde overwegingen hebben
Emmerich en Loew aanleiding gegeven om
de proef te nemen met toevoeging van kalk
zouten aan het voedsel van den mensch, in
de verwachting, dat de enzymen-productie
dientengevolge vermeerderen en dus het
lichaamsgewicht toenemen zou. Zij hebben
die proeven al sedert langen tijd genomen
en in het groote meerendeel van de geval
len Inderdaad een gewichtsvermeerdering
waargenomen, die enkele maanden lang aan
hield. Tot hun groote verrassing waren er
tegelijk met deze gewichtstoeneming ook
dikwijls nog andere zeer gunstige verschijn
selen voor de gezondheid waar te nemen,
Dit laat zich hieruit verklaren, dat niet alleen
de tot het darmkanaal behoorende klieren,
maar alle cellen van het lichaam een gun-
stigen invloed ondervinden van toevoer van
kalk indien een voeding met kalkarme en
magnesiarijke levensmiddelen is vooraf ge
gaan.
Emmerich en Loew hebben chloorcalcium
gekozen als de geschiktste kalkverbinding,
eensdeels omdat dit zeer gemakkelijk oplos
baar is, aan den anderen kant omdat het
door omzetting met het natrium-phosphaat
van het lichaam alleen het toch steeds in
rijkelijke hoeveelheid noodige chloornatrium
kon leveren, en eindelijk leek het hun ook-
waarschijnlijk, dat het voor de maag nog
gemakkelijker was chloorwaterstof af te schei
den uit chloorcalcium dan uit chloornatrium
en daarom op die manier de vertering in de
maag moest bevorderd worden. Zij stelden
voor, alleen het gekristalliseerde chloorcal
cium te gebruiken, omdat dit een beteren
waarborg voor zuiverheid biedt dan het poe-
derige of gesmolten chloorcalcium van den
handel. De te nemen hoeveelheid van het
zout bepaalden zij op 3 Gram, hetgeen over
eenkomt met ongeveer 15 Gram droog
chloorcalcium; die dosis werd in driedeelen
verdeeld en 's ochtends, 's middag en 's avonds
onder de maaltijder (niet er vóór) gebruikt
Het recept was
Chloorcalcium crystallisatum pur. 100 g.
Aqua dest. 500 g.
Eiken dag bij de 3 maaltijden een thee
lepel vol, met een weinig water verder ver
dund of bij de spijzen te nemen. De bitter-
zilte smaak van het zout is dan nauwelijks
waarneembaar.
Bovengenoemde hoeveelheid is voldoende
voor ongeveer een maand en bij een mensch
van 70 K. G gewicht zou de dagelijksche
dosis beantwoorden aan 0.02 Gram droog
chloorcalcium per Kilo lichaamsgewicht.
Verschillende proeven met dieren toonden
aari, dat de dosis chloorcalcium, die muizen
maanden lang goed verdragen, 20 maal
grooter en de door konijnen verdragen dosis
100 maal grooter is dan de dosis chloor
calcium, die Emmerich en Loew voorstellen
voor het dagelijksche gebruik van den mensch,
over drie maaltijden verdeeld. Maar zeggen
zij (en mocht men dat meer bedenken)
daar het menschelijke organisme in menig
opzicht gevoeliger is dan het dierlijke, zijn
wij van meening, dat een dosis van 0.04
Gram gekristalliseerd chloornatrium (0.02 Gr.
droog) per Kilo gewicht bij den mensch niet
overschreden moet worden.
De schrijvers geven een aantal waarne
mingen bij personen, die hun voorschrift
hebben gevolgd, waaruit blijkt, dat steeds
een toeneming van gewicht viel waar te ne
men en dikwijls ook andere gunstige ver
schijnselen.
Wij doen een paar grepen
Mevrouw Brouchier nam in 8 weken 4
K.G. toe en werd in dien tijd bevrijd van
de moeheid en slapeloosheid, die haar kwelde.
Dr. Angerer, die een ernstige etterkokken-
infectie had gehad en maanden lang met
verschillende tonica vergeefs had beproefd,
zijn vroeger lichaamsgewicht te herkrijgen,
nam de oplossing, waarna zijn gewicht in 10
weken van 79 K.G. op 86 K.G. kwam, waar
mee zijn vroegere toestand was bereikt.
Dr. Oehler, te Leipzig, die bij 1.73 M.
lichaamslengte slechts 67 K.G. woog, nam in
4 maanden tijds tot 73 K.G. toe. Gedrukte
stemming, andere zenuwstoornissen en trage
spijsvertering verdwenen volkomen. Hij her
kreeg door het middel levensmoed.
Hftusler, commies der posterijen te Rosen
heim, nam in 7 weken 2 K.G. toe. Congesties
en angsttoestanden verbeterden aanmerkelijk.
T. Quigley schreef uit Seattle, dat het water
daar zeer kalkarm, cn daarom het gebit van
de bewoners zeer slecht is. De chloorcalcium-
behandeling bekwam hem goed: »Itseemed
to add vitality as well as energy to the
system* (het leek wel of het meer levens
kracht en meer lichamelijken weerstand gaf).
Bij een verblijf op Portorico bleek prof.
Loew, dat chloorcalcium ook In staat is, de
gewichtsvermindering tegen te gaan, waaraan
mcnschen uit Noordelijke landen blootstaan
in de tropen.
Merkwaardig is, dat chloorcalcium even
goed in staat is, bij ziekelijke corpulentie
een vermindering te bewerken en dat
dan ook de algemeene gezondheidstoestand
vaak verbetert.
Zekere W. Fischer kwam in 12 weken met
gebruik van chloorcalcium van 84 op 81.5
K. G. Hoofdpijnen en onregelmatigheden in
den stoelgang verdwenen. Mevrouw Filler
kwam in 12 weken van 78.1 op 74.8 K.G.
was zeer zwaarlijvig; het zuur (Sodbrennen)
waarvan zij dikwijls last had, verdween vol
komen.
De schrijvers verklaren de gewichtsver
mindering aldus
Toevoer van chloorcalcium bevordert wel
de aanzetting van eiwit, maar niet de vet-
vorming. Vet schijnt integendeel een ver
hoogde omzetting te ondergaan. Is dit juist,
dan moeten te dikke menschen afnemen,
terwijl menschen. die ondervoed zijn met
eiwit, eenigen tijd lang in gewicht moeten
toenemen door de aanzetting van eiwit, die
door chloorcalcium bevorderd wordt. De
gewichtsvermeerdering kan onmogelijk uit
water bestaan, omdat calcium-zouten diuretisch
werken.
Sedert een half jaar krijgen de twee hoog
leeraren van alle kanten brieven cn monde
linge mededeelingen over gunstige uitkom
sten.
Zoo schrijft dr. L. Reinhardt, uit Bazel
»Ik heb dc oplossing dozijnen malen bij
verschillende menschen, zelfs kinderen ge
geven en steeds met den besten, ja soms met
wonderbaarlijken uitslag, en wei juist in die
gevallen, waarin het ten duidelijkste had
moeten blijken, als de oplossing eenige
prikkelende werking op maag of nieren had
uitgeoefend.
>Zenuwzwakke, overwerkte en psychisch
gedrukte personen werden door chloorcalcium
in korten tijd zóo genezen, dat zij innig
dankbaar waren en zich als herboren en voor
den zwaarsten arbeid geschikt gevoelden,
Eén schreef mij zelfs, dat hij zich meer dan
20 jaar jonger voelde en geest-dijk en
lichamelijk krachtiger dan ooit*.
Emmerich en Loew zijn van meening.dat
ook gezonden chloorcalcium, zij het in den
vorm van calciumbrood (dat wordt gemaakt
door bij het kneden choorlcalcium toe te
voegen aan het deeg) of in de voorgeschre
ven oplossing, eiken dag moeten gebruiken,
daar vele van onze belangrijkste voedings
middelen niet alleen arm aan kalk zijn, maar
ook een overschot van magnesia boven kalk
bevatten, wat ook een ongunstige factor is.
Bij zieken, vooral bij zoodanige waarin
gemakkelijk kalkvcrlies in de urine valt te
constatceren, gebruikt men beter melkzure
kalk met een toevoeging van wijnzure
natron, om de alkalinlteit van het bloed iets
te vermeerderen. Het melkzuur en het wijn-
zuur van deze zouten vindt men later in de
bloedwei terug als koolzuur in de gevormde
dubbclkoolzure kalk cn dubbelkoolzure
natron. Het mengsel wordt bereid uit gelijke
(ieelen melkzure kalk en wijnzure natron en
hiervan wordt 8 tot 10 Gram dagelijks, over
drie doses verdeeld, na of bij de maaltijden
genomen.
De regeling van den toevoer van kalk is
zoo besluiten Emmerich en Loew hun
artikel een van de voornaamste eiachen
van de hygiëne van het raa.
Aanstaanden Zondag hoopt hier voor te
gaan bij dc godsdienstoefening in de Luther-
sche kerk ds. J. L. F. dc Mcijere Joh. Cz.,
thans te Haarlem in de Remonst.-antsche
kerk ds. P. Eldering, uit Rotterdamen