Donderdag 14 Augustus 1913.
No- 8300. 62e Jaargang.
Op reis.
AMERSFOORTSCHE COURANT.
Uitgave van de Naamlooze Vennootschap „De Amersfoortsche Conrant, voorheen Firma A. H. van Cleeff".
HOOFD-REDACTEURVerschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond. Abonnement per 3 maanden f 1.BUREAU'
franco per post f1.15. Advertentién 16 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bijregel-
P J 7RI!TlirT} TK abonnement reductie, waarvan tarief op aanvraag kosteloos. Legale, officleële- en onteigenings- irnQrrvrQ a
advertentién per regel 15 cent Reolames 1—5 regels fi.25. Bewijsnummers naar buiten JhVsilAüöI w.
a mt?n crnnn t worden in rekening gebracht en kosten evenals afzonderlijke nummers 10 cent. D
Bij advertentién van buiten de stad worden de incasseerkosten in rekening gebracht. ros us 9- Telefoon 19.
Aan onze abonné's die tjjdelgk elders,
binnen- dan wol buitenlands, vertoeven,
wordt op aanvrage, en met duideiy Ise
opgave van adres, de courant eiken ver
schijndag tegen vergoeding van porto
toegezonden.
Ook niet-geabonneerden kunnen op de
zelfde wijze de geregelde toezending van
de „Amersfoortsche Courant" tijdens hun
uitstedigheid zich verzekeren.
KENNISGEVING.
De Commissaris der Koningin in de Provincie
Utrecht,
Gezien het besluit van Gedeputeerde Staten
dier Provincie van den 20sten Juli 1913, 4e
Afdeeling, no. 12:
Gelet op artikel 11 der Jachtwet;
brengt ter kennis van de belanghebbenden
le. dat de opening der jacht op klein wild,
vermeld in de 2de zinsnede van artikel 17 der
voormelde wet, voor dit jaar in de Provincie
Utrecht is vastgesteld op Maandag 1 September
a.s. met uitzondering van de jacht op hazen en
fazanten, waarvan de opening is bepaald op
WoenBdag 1 October a.s. met zonsopgang;
2e. dat de lange jacht alleen des Dinsdags en
des Vrijdags van elke week zal mogen worden
uitgeoefend, en het jagen in ongemaaid te veld
staand koren, peulvruchten en klaverzaad, welke
nog in 1913 moeten geoogst worden, verboden
is, evenals het jagen in tabakslanden, zoolang
het zoogenaamd bestgoed nie* is geoogst;
3e. dat de jacht op reebokken zal zijn geopend
van Woensdag 1 October a.s. met zonsopgang
tot 1 December d.a.v. met zonsondergang en de
jacht op reegeiten zal zijn geopend van 15 No
vember a.s. met zonsondergang tot 1 December
d.a.v. met zonsondergang;
dat de jacht op reekalven niet zal worden
geopend.
Utrecht, den 4 Augustus 1913.
De Commissaris der Koningin
voornoemd,
F. D. SCHIMMELPENNINCK.
STIPTHEID.
Toen President Washington, die gewend
was juist om vier uur het middagmaal te
gebruiken, nieuwe leden van het Congres
aan zijn tafel had genood in het Witte huis
kwamen de heeren te laat en zagen tot hun
verbazing, dat de President reeds aan het
eten was. »Mijn kok vraagt nooit of de
gasten er zijn, maar of het tijd is« was al
hetgeen hij zeide.
Toen zijn Secretaris zijn laat komen ver
ontschuldigde, door te zeggen, dat zijn hor
loge achter was, antwoordde Washington
«Dan moet gij een ander horloge, of ik een
anderen Secretaris zien te krijgen*.
Franklin zei tot een bediende, die altijd
te laat kwam, maar ook steeds een veront
schuldiging had: «Gewoonlijk deugt iemand,
die zoo goed een excuus kan vinden, voor
niets anders*.
Toen Nelson een beroemden kruistocht
zou gaan ondernemen, zeide zijn koetsier den
avond te voren, dat het rijtuig precies om
zes uur zou voor zijn. »Kwartier vóór zes
sen*, zei de admiraal, «ik ben altijd een
kwartier vóór mijn tijd geweest, en dat heeft
een man van mij gemaakt*.
Napoleon noodigde zijn maarschalken eens
uit op een diner, maar toen zij op het be
paalde uur niet aanwezig waren, begon hij
zonder hen. Juist toen hij van tafel opstond,
kwamen zij binnen. «Heeren*. zeide hij,
«het etensuur is voorbij; wij zullen aan onze
zaken gaan*.
Blücher was een der snelst handelende
personen, die ooit geleefd hebben. Men
noemde hem maarschalk Voorwaarts. John
Q. Adams was nooit te laat. De Voorzitter
van het Huis der Afgevaardigden wist,
wanneer hij den heer Adams zijn plaat3zag
innemen, dat hij de vergadering moest
openen.
Eens zeide een der leden, dat het tijd was
om te beginnen. »Neen«, zei een ander, »de
heer Adams is nog niet op zijn plaats*.
Toen bemerkte men, dat de klok drie
minuten vóór was, en Adams was present
op de minuut af.
Lord Brougham, die, behalve in menige
andere moeilijke betrekking, Voorzitter was
van het Heerenhuis, van het Hoog Gerechts
hof en van ongeveer een twaalftal letter
kundige genootschappen, nam altijd zijn zetel
in op het bepaalde oogenblik. Hij was even
punctueel als de klok zelf.
Een der voornaamste zaken van schooi
en college-leven is, dat de bel, die de leer
lingen uit hun slaap wekt of hen oproept tot
repetitie of lessen, hun leert om bij de hand
te zijn. Elk jongmensch behoort een horloge
te hebben, dat stipt den tijd aanwijsteen
uurwerk^ dat niet zuiver loopt, moedigt
slechte gewoonten aan en is altijd een duur
instrument, wat het ook kosten moge. Draag
versleten kleeren, als het niet anders kan,
maar nooit een horloge, dat onnauwkeurig
loopt.
>0, hoezeer waardeer ik een jongen, die
steeds op tijd is* zegt H. C. Brown. »Hoe
gauw leert men zich op hem verlaten, en
hoe spoedig vertrouwt men hem gewichtiger
zaken toeDe knaap, die zich den naam
heeft verworven van op tijd te zijn, heeft zijn
eerste bijdrage gegeven voor het kapitaal,
dat in latere jaren zijn succes zal verzekeren*.
Webster kwam nooit te laat voor een les
op school of college. Aan het gerechtshof,
op het congres, in de maatschappij, overal
was hij even nauwgezet. Te midden van de
zorgen en afleiding van een verbazend druk
leven was Horace Greesly steeds bij iedere
gelegenheid op tijd. Menig scherp artikel
voor de «Tribune* werd geschreven, terwijl
de redacteur zat te wachten op menschen
die den tijd hadden en te laat waren voor
de eene of andere vergadering.
De komeet, die slechts eenmaal ir» de dui
zend jaren onzen dampkring bezoekt, komt
nooit een seconde te laat.
Stiptheid is de ziel der zaken, evenals ^oi"t-
heid de ziel is der geestigheid.
Ieder man van zaken weet, dat er 00g«v-
blikken zijn, waarvan het lot van jaren
afhangt. Indien gij eenige oogenblikken te
laat komt aan de Bank, dan komt gij uw
geldelijke verplichtingen niet na en uw cre-
diet is weg. Gedurende de eerste zeven jaren
van zijn loopbaan als koopman vereffende
Lawrence steeds elke rekening vóór de week
ten einde was.
Stiptheid, zegt men, is de beleefdheid der
Koningen. Sommige menschen loopen altijd
hard om hun zaak bij te houdenzij hebben
altijd haast en geven ons den indruk van
iemand, die te laat komt voor een trein. Het
ontbreekt hun aan methode en zij voeren
zelden veel uit.
Bedenkt dit wel, dat op het groote uur
werk van den tijd slechts éen woord staatnu.
Volksvoedsel.
De 7 e aflevering van het Maandschrift van
het Centraal-bureau voor de statistiek bevat
een overzicht van de ondervinding, welke
aan de Huishoudscholen is verkregen omtrent
de bereiding en het gebruik van volksvoed
sel.
Vooreerst blijkt daaruit, dat er in ons
land 23 instellingen bestaan, die zich onder
den naam van huishoudscholen, kookscholen
of onder anderen naam, bezig houden nftt
betere begrippen onder ons volk te versprei
den omtrent de voeding.
Omtrent de volksvoeding wordt gemeld,
dat er een vrij groot aantal volksmaaltijden
zijn samen te stellen, die, tegen niettehoo-
gen prijs, voldoen aan de eischen van voed-
zaamheid en smakelijkheid. Zij zijn in hoofd-
1 zaak te vinden in een door mej. Wittop
Koning samengesteld boekje, getiteld «Bere
kende volksmaaltijden*.
Op de vraag hoeveel eiwit, vet- en kool
hydraten noodig zijn voor een voedzamen
maaltijd is door de meeste instellingen op
gegeven 50 Gram eiwit, 30 a 40 Gram vet
en 150 a 200 Gram koolhydraten. Naar de
meening van de Haagsche Huishoudschool
kan als gemiddelde hoeveelheid voor den
volwassene aangenomen worden in het mid
dagmaal noodig te zijn 50 Gram eiwit, 40
Gram vet en 150 Gram koolhydraten, wan
neer ten minste aan de broodmaaltijden pl.m.
600 Gram brood met 150 Gram margarine
gebruikt wordt.
De pry's voor een stamppot met een of
andere groente bedraagt al gauw 14 a 16
cent; voor een «vischstamppot* rekent men
11 Va cent; voor een «stamppot met paar-
denvleesch* 13V2 cent per persoon.
De tegenzin, welke nog veelal onder een
deel van het volk, vooral onder de stadsbe
volking, bestaat tegen het gebruik van erwten
en boonen zal, wanneer de flauwe smaak
der boonen verbeterd wordt door uitgebra
den spek, uien- of speksaus, naar het oor
deel van de meeste instellingen verdwijnen.
Varkensvleesch, waaronder ook worst en
spek, blijkt van de goedkoope vleeschsoorten
het meest in den smaak van ons volk te
vallen. Ook het vooroordeel tegen het ge
bruik van paardenvleesch schijnt af te nemen,
evenals het vooroordeei tegen goede mar
garine en taptemelk (ondermelk). Van de
vischsoorten zijn die, welke gebakken kun
nen worden, het meest gewild. Onder de
goedkoope groenten, die in den smaak val
len, worden vooral koolsoorten en bieten
genoemd, daarna wortelen, koolraap, sla en
prinsesseboonen. In het algemeen houdt het
volk wel van groentenmaar de hooge prijs
is vaak een beletsel om dagelijks een groente
gerecht op tafel te hebben.
Of in het algemeen het gebruik van
vleesch is toe- dan wel afgenomen, hier
omtrent meenen 5 instellingen op een toe
neming van het vleeschgebruik te mogen
wijzen, doch 4 op een afneming. Ook wordt
door sommige een toenemend gebruik van
erwten, boonen, havermout en rijst geconsta
teerd, met een afneming hoewel zeer ge
ring van aardappelen.
De aanwending van de hooikist en van
kranten voor de bereiding van maaltijden en
voor het warm houden van spijzen is nog te
veel uit den laatsten tijd dan dat het nut
er van tot in alle lagen van ons volk zou
kunnen zijn doorgedrongen. Toch schijnt het
gebruik van beide, hoewel langzaam, bepaald
toe te nemen.
Als wenschelijke en mogelijke verbetering
in de volkshuisvesting wordt genoemd het
gebruik of het grootere gebruik van erw
ten, boonen, rijst, ondermelk en karnemelk,
paardenvleesch, Argentijnsch vleesch, stok-
visch en zoutevisch, kaas en margarine. Dit
zou kunnen leiden tot een minder gebruik
van aardappelen en tot meer gebruik van
eiwithoudende voedingsstoffen.
Ook het aanbrengen van kennis omtrent
den verkoop van minderwaardige levens
middelen (bijv. slechte boter tegenover goede
margarine) zou bijdragen tot. verbetering
van de volksvoeding. In het algemeen acht
men meer gelegenheid tot degelijke voor
lichting over het geheele land omtrent de
bereiding van volksvoeding een dringenden
eisch des tijds en ook voorlichting omtrent
een doelmatiger besteding van het beschik
bare geld.
Als minimum voor voeding in den tegen-
woordigen tijd wordt o.a. een bedrag van
28 tot 30 cent per dag genoemd dit be
drag wordt echter te hoog geacht voor ge
zinnen met lage loonen.
Volgens de Groningsche Kook- en huis
houdschool zou van het inkomen van een
arbeidersgezin ongeveer 15lu mogen worden
besteed aan voeding, 5/2i aan woning, 721
aan vuur, licht en bewassching, 3/43 aan
kleeding en aanschaffing voor de linnenkast
en 8/43 voor fondsen, belasting en schoolgeld.
Indien een gezin, bestaande uit 4 personen,
moet rondkomen met een inkomen van
f 600 per jaar of f 11.50 per week mag voor
de voeding per dag en per persoon 26 cent
(10 cent voor broodkost en 12 cent voor
middagmaal) worden uitgegeven. Bij een in
komen van 1' 800 en f 1000 per jaar resp.
34 en 42 cent.
Ten slotte zijn aan het overzicht enkele
gespecificeerde arbeidersbudgets toegevoegd.
Voor belangstellenden ligt deze aflevering
ter lezing aan het Secretariaat van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken, Muurhuizen 13.
Nu we tóch aan 't eten zijn, een paar op
gaven omtrent de verteerbaarheid van spijzen
volgens het Kook- en huishoudboek van dr.
Klenk, die na langdurige en zeer zorgvul
dige proefnemingen het volgende heeft vast
gesteld.
Rijst is het lichtst verteerbaar. Eén uur
volstaat voor het digestie-proces.
1 1I/2 uur vorderen: geklopte eieren, gersten
soep, gebraden wild, vruchten tot moes ge
kookt, gekookte zalm en forellen, spinazie,
selderie, asperges, erwten.
2 uurgekookte melk, rauwe eieren, ge
kookte gerst, gebraden ossenlever, gekookte
zure appelen, gekookte stokvisch.
2!/4 uurversche ongekookte melk, ge
kookte kalkoen.
2^/2 uur: gebraden kalkoen, gebraden gans,
schapenvleesch, speenvarken, slaboontjes,
linzen.
23/4 uur: pudding, zacht geroosterd rund-
vleesch, kippen-fricassé. oesters.
3 uurzacht gekookte eieren, gesmoord
schapenvleesch, rauwe ham, biefstuk, bot,
schol en koek.
3V2 uur: gebraden varkensvleesch, gezou
ten boter, hard gekookte eiëren, oude kaas,
versche braadworst, pekelvleesch, gekookte
aardappelen, versch brood, gekookte witte
kool, gekookte uien.
4 uur: gekookt en gebraden wild, kalfs-
vleesch, droog brood met koffie.
41/2 uurgekookt, zacht schapenvleesch,
zuurkool.
5 uur: zeer hard gekookte eieren, gebraden
rookworst, steenvruchten, kersen, pruimen,
rozijnen, amandelen, noten en champignons.
6 uur: oud pekelvleesch, vette paling.
Toevoeging van veel olie, vet en zuren be
moeilijkt de digestie, die daarentegen wordt
bevorderd door toevoeging van zout en spece
rijen als peper, mosterd, oude kaas, radijs en
suiker.
Voor zeer oude menschen worden zwaar
te verteeren spijzen, die welke meer dan vier
uren vorderen, door dr. Klenk ontraden. Er
zijn voorbeelden te over van ouden, die aan
indegestie bezweken.
Pensioenwetten Gemeente
ambtenaren.
Het centraal pers-bureau van den Ned.
Bond van Gemeente-ambtenaren deelt ons
mede
Bij de behandeling van de Pensioenwetten
voor de Gemeente-ambtenaren in de Tweede
Kamer was een der grootste bezwaren het
hooge bedrag aan premiën, dat de Gemeenten
op haar ambtenaren desnoods zouden kunnen
verhalen. Die hooge korting werd niet billijk
geoordeeld, afgezien nog hiervan, dat vele
ambtenaarsgezinnen dezen last eenvoudig niet
zouden kunnen dragen en zich dus noodwen
dig aan de pensionneering zouden moeten ont
trekken. Van andere zijde, ook door de Re
geering, werd het vertrouwen uitgesproken,
dat de Gemeenten niet of zoo weinig mogelijk
op de tractementen zouden korten, daar toch
immers de behoeften van het gezin op de
tegenwoordige, over het algemeen toch al
zeer lage ambtenaarsinkomens zijn ingericht.
Ook het toezicht van Gedeputeerde Staten,
wier goedkeuring op eventueele Raadsbe
sluiten tot korting op de jaarwedden wordt
vereischt, zal veel ten goede kunnen uit
werken.