Stadsnieuws.
op te hangenjdoch de blokjes pas op 't al
lerlaatst in de glaasjes te doen. De eerepoort
aan den ingang der Beekesteinschelaan
deed het prachtig, doch bovenal de Kamp
straat was uniek mooi.
De aanhoudende regens deden de feest
gangers vrij vroeg naar huis gaan, terwijl
niemand zich aan weervoorspellingen voor
den volgenden dag durfde wagen.
Met hoeveel belangstelling zijn Dinsdag
avond de weervoorspellingen gelezen, met
hoeveel ijver is tegen de barometers getikt
een der comité-leden bracht er zijn onfeil
bare huis-weervoorspellers, eenige spinnen,
bij te pas en profeteerdetegen den middag
best weer.
Hoe graag werd hij geloofd.
Turnen.
De gymnasten en de schermers van alle
burger- en militaire vereenigingen hebben
gisterochtend met hun vaandels en zegetee-
kenen een marsch door de stad gemaakt en
op het feestterrein ten aanschouwe van een
voor de ochtenduren zelfs talrijk publiek
onder de benijdbaar deskundige leiding van
kapitein Bierman doen zien hoe eigenlijk be
hoort ie worden geturnd.
Wekke hun voorbeeld navolging en zij
deze ongezochte propaganda-tocht van ver
strekkende gevolgen voor de jongere gene
ratie, die 't nog wel eens mangelt aan
lichamelijke geoefendheid.
Optocht.
Nu 't achter den rug is en alles nog op
alle vier zijn pootjes terecht kwam, mag men
't wel weten, dat het sub-comité in duizend
vreezen heeft verkeerd. In éen adem dient
er bijgevoegd, dat de heer Helsloot, die in
Den Haag aardig wat veeren heeft moeten
laten, hier heel zijn pluimage heeft herkregen,
én door de schitterende costumes die hij le
verde én door zijn thans niet genoeg te lo
ven treuzelen, waardoor de optocht niet kon
plaats hebben op Dinsdagmiddag, dus in de
meedoogenlooze regen- en stortbuien.
Wie Vrijdag tegen den middag aan het
station ware geweest, zou er de leden van het
Dagelijksch Bestuur hebben aangetroffen,
gealarmeerd door de lieflijke mededeeling
costumier kan niet leveren*. Fluks een ver
gadering belegd en naar de vier windstre
ken gesneltreind om althans zooveel mogelijk
nog costumes te krijgen.
Als tweede maatregelmiddagfeesten om
zetten.
M.ar toen; doch daarna!
Het garnizoen zou een manoeuvre houden,
er zou geen muziek beschikbaar wezen, de
paarden moesten mee met de troepen.
Zoo omzichtig mogelijk werd de gewel
dige tegenslag meegedeeld; doch aanstonds
waren de generaal en de kolonels bereid
hun volle meewerking te verleenen. De
Burgemeester gaf verlof tot omzetting van
het middag-programma; de garnizoens-ma-
noeuvre werd uitgesteldzelfs een voorge
nomen inspectie verdaagd. De muziek der
huzaren moest naar de feesten te Groningen.
Daaraan was dus niets te doen.
Doch de buiten-gemeentent
Ook daarvoor kwam hulp. De heer Nef-
kens stelde belangloos een auto beschikbaar,
die een paar duizend bulletins verspreidde
in 23 omliggende Gemeenten de spoorweg-
directiën hielpen een handje mee en op die
wijze werd alles weer in 't reine gebracht.
Toen Dinsdagavond de kisten met de
dames-kleeren waren aangekomen, was alle
leed vergeten en kon met de meeste beslist
heid worden tegengesproken hetgeen de half
of in 't geheel niet ingelichten wisten te ver
tellen.
De optocht is buitengewoon geslaagd en
zal zeker nog lang het onderwerp blijven
van veler gesprek.
De zorgvuldige voorbereiding, de mooie
gelijk, het fijne licht blozende gelaat schuil
gaande onder den grooten hoedzij, een
zonnetje naast den ernstigen man in den
grijzen mantel, wiens gelijkenis met den
Keizer, althans naar het overbekende portret
in kroningsornaat, treffend was.
En haar jonkvrouwenstoetéen groep van
jeugd en gratie in hun hoofsche kleedij.
Hoe fier droegen ze de kopjes met de nu
en dan in de zon als goud schitterende blonde
lokken.
Als wilden zij ter bescherming optreden
van zooveel liefs en schoons reed vlak ach
ter hen, flink en forsch, de ruiterschaar, vor
mend den dienst des Keizers, met in hou
ding en voorkomen dat kenmerkende, den
militair eigenkranige figuren, zooals we er
ook velen opmerkten in de volgende groepen.
Kalm en rustig, in de meest volmaakte
orde trok de lange stoet voorbij. Zoo heel
mooi deed het als de zon, even schuil ge
gaan achter een wolk, plots weer haar stra
len uitzond over het bonte tafereel, als ze
gleed over een jong, mooi gezichtje, dat zich
verrast ophief als een bloem in haar rijtuig
viel, of als ze bescheen de rijke uniformen
der ruiters waarbij de eenvoud van die der
kozakken nog scherper afstak.
Een paar oud-Amersfoorters, door de fees
ten gelokt uit de hoofdstad van 't Sticht,
waren vol bewondering over het schoone ge
heel, dat ze erkenden het volmondig
in elk opzicht uitmuntte boven den optocht,
dien ze zoo pas in Den Haag hadden bij
gewoond.
En als men 't oog liet gaan over die
duizende menschen, welken zich aan weers
zijden van den stoet als een lang veelkleu
rig lint om den stoet kronkelde, als de mu
ziek inzette en allen voetje voor voetje voort
schreden, zonder de minste overhaasting, dan
bood ons oud stadje een aanblik van zooveel
blijheid en leven, als we zelden gezien
hebben.
Reeds op den Utrechtscheweg werd aan
den Keizer door een lief meiske, dat al gauw
haar vrees voor al die paarden en al die
schittering van uniformen had overwonnen,
een fraaie krans, aan de Keizerin een bloem
tuil aangeboden. Een weinig verder, werden
weder bloemen gestrooid of aangeboden en
een oorkonde overhandigdbij den ingang
der stad kwam de municipaliteit de poort
sleutels aanbieden bij het oude posthuis
thans het hotel-Schwemmer was 't een heel
jeugdige nazaat van Jean Deschamp, eens de
kameraad van den Kleinen korporaal, later
hospes in >De vergulde Zwaan*, die bloe
men reikte, hetgeen óok geschiedde floor
een dochtertje van den heer Fontein, den
specialist in Empire-meubeltjes en kamerver
sieringen aan de Langestraat. Op de Appel
markt, den Hof en nog zoo vele plaatsen
meer, volgde de eene huldebetuiging op de
andere.
Een meer blijvende beleefdheid heeft de
heer J. D. van Gelder bedacht, die der
Keizerin een nieuw soort gebakjes aanbood,
hetgeen H. M. minzaamst deed besluiten,
het verzoek in te willigen, dat daarbij was
gevoegd op een keurig gecalligrafeerde
oorkonde van dezen inhoud:
>In groote onderdanigheid cn ontzag kom
ik, Jacoo Dirk van Gelder, meester koek-en
pasteibakker te Amersfoort, uwe Keizerlijke
Majesteit een maaksel mijner kunst aanbie
den. waarover ik geruimen tijd gepeinsd
heb, alvorens ik het kon bakken.
»Als aandenken uwer blijde inkom^te bin
nen Amersfoort verzoek ik uwe Keizerlijke
Majesteit vriendelijkgedoog, dat ik deze
koek Keizerinne-koek noem en onder dien
naam in den handel breng*.
Dit moet al aanstonds gezegd, dat niet
minder hulde werd gebracht aan de hoofd
personen der overige groepen, aan wie
costumes, de distinctie der hoofdpersonen, de j evenzeer op vele plaatsen en ook bij den
wedijver van allen, die voor eigen rekening
een rol vervulden, het mooie weder, alles
werkte mede tot een zóo schitterend slagen.
Het is hier zeker de plaats om een woord
van hulde en dank te brengen aan dr. H.J.
Reynders, den Gemeente-archivaris, die maan
den aaneen arbeidde om de historische ge
gevens te verzamelen, aan allen, die, op
welke wijze dan ook, deelnamen aan den
optocht, en aan het publiek, dat zonder éen
uitzondering gehoor gaf aan het verzoek om
niet mee te loopen, evenals het prachtig
zich hield aan den raad, rechts te houden en
niet al te gevaarlijke uitvallen te doen met
de feest-wandelstokjes.
Hoe gaarne zouden we voor hen, die na
vijftig jaar of over een eeuw eens naslaan
hoe het eerste eeuwfeest werd gevierd, hier
den geheelen optocht beschrijven, opsommen
de vele ovaties aan den Keizer zoowel als
aan de Oranje-vorsten, het Driemanschap,
enz. gebracht.
Enkele grepen slechts.
Wat was het 'n eenig mooi, indrukwek
kend schouwspel toen we, staande op een
balcon bij de Utrechtschepoort, zoo van de
hoogte af den stoet zagen aangolven 't
was alsof ze gleed langs den weg. Eerst het
rijtuig met den Keizer en de Keizerin
hij, ernstig en waardig, nu en dan even den
militairen groet brengend, alsof hij door de
joelende menigte werd gewekt uit z'n over
peinzingen zij, een elegant Empire poppetje
ingang der stad een bloemenhulde werd ge
schonken.
Menige optocht heeft dit gebrek, dat de
toeschouwers niet aanstonds, tijdens het voor
bijtrekken, den samenhang volkomen begrij
pen. Bij dezen optocht was dit geenszins
het gevalalles was zóo goed overdacht,
dat voor ieder de geheele hier voorgestelde
periode uit onze geschiedenis geheel kon
worden begrepen. Uit de duisternis zag men
het licht gloren en in vollen luister schijnen
toen de vierde groep voorbijtrok, als de
vorige zonder de bijna gebruikelijke veel te
groote intervallen en zonder overhaasting.
Een heel goed denkbeeld is het geweest
van den Th. P. A. Klaassen, een groote
schaar van eere-jofferen te vormen, die in
hun witte kleedij met oranje sjerpen een
buitengewoon fraai en zeer sprekend geheel
vormden.
De gedachten werden terug gevotid naar
den zoo hangen tijd van een eeuw geleden
en men overdacht den heldenmoed van het
Driemanschap, dat den ommekeer mogelijk
maakte, en prees de koppigheid van den
Heer van Birkhoven, die onze driekleur deed
wapperen, toen ze nergens elders op de we
reld een tolk kon zijn van onze eenheid en
vrijheid.
De weezen en halfweezen wareD genood
om de feesten op het terrein bij te wonen
de jonge muzikantjes van het Heilsleger be-
antwoordden dit door in de rust van den kenmarkt
optocht, die op het voorplein der kazerne
voor bereden wapens werd gehouden, een
paar nummers ten beste te geven. De Pad
vinders zorgden er voor, dat ook daar ruim
baan werd gehouden.
De avond was weer gewijd aan muziek
en zang op het feestterrein, dat ondanks zijn
uitgestrektheid al meer volliep naarmate de
tijd voor het
vuurwerk
naderde. De kapel van het 5e, die den ge
heelen dag in touw was geweest, gaf een
mooi concertde drie Chr. zangverenigin
gen zongen hun mooiste liederen.
Met het oog op de zeer velen die van
elders waren gekomen en met de extra-
treinen terug moesten, werd heel kort na
tienen een aanvang gema kt met het afsteken
van het vuurwerk, dat nieis bleek geleden
te hebben van de regens van Dinsdagavond,
en dat zeer voldeed. Bijzonder mag wel ge
noemd de slot-decoratie, een nabootsing van
de jubileumzuil. Af en toe, als Bengaalsch
vuur of magnesiumlicht werd aangestoken,
kon men zien hoeveel duizenden op en bij
het terrein waren; geweldig was de drom
menschen, die na afloop van het brillante
slotnummer voetje voor voetje zich van de
Koninginnelaan bewoog naar het Stations
plein daar verspreidde men zich eenigszins
langs de verschillende lanen en wegen het
was alsof er geen eind zou komen aan het
défilé, dat naar de stad zich begaf om nog
maals de
verlichting
te zien.
In den mooien herfstavond gelukte ook
deze volkomen. Slechts hier en daar, waar
men verplicht was geweest de talkblokjes
al aanstonds in de glaasjes te doen, waren
donkere vakken, tot groote wanhoop van hen
die zich nu juist van hun illuminatie zóo veel
hadden voorgesteld. Utrechtschestraat, Arn-
hemschestraat, Langestraat, Kampstraat en
Krommestraat Beekesteinschelaan, Beek
straat, St. Jansstraat, Westsingel en Haag
we moeten ons beperken maar
het schoonste effect gaf toch het Havik.
Indien de buitenkant der Koppelpoort het
zóo had gedaan als het buurt-comité het
heeft bedoeld en de stadszijde in vurige
lijnen beloofde, dan ware daar iets onver
getelijk moois te zien geweest. Jammer, dat
ook de naald van Soestdijk, op den Hof,
zooveel donkere plekken had.
Van de illuminatie, door particulieren ge
toond, moet stellig genoemd die van de heer
D. J. Smits, aan de Arnhemschestraat, juist
zoo bekoorlijk door haar eenvoud. Een paar
spiegels, een paar lapjes oranjedoek, een paar
kaarsen op mcoie kandelabres en je bent er.
Er is slechts een »maar« niet ieder verstaat
als de heer Smits de kunst om spiegels
en doek en kaarsen te rangschikken tot een
zóo mooi geheel.
Heel mooi was de verlichting der huizen
van den heer De Koning aan de Kamp
straat, van den heer Van Dam, aan den
Soesterweg, en van den heer Doorman en
Blom, aan den Utrechtscheweg.
De buurt-comité's hebben in loflijken wed
ijver Amersfoort gestoken in een keurige
moderne feest-kleedij. Slechts hier en daar
daar werden de dennentakken weer op de
proppen gebracht halve bosschen zijn
daarvoor met toestemming der eigenaars
leeggehaald. Noemen we Arnhemschestraat
en Kampstraat, maar ook Utrechtschestraat
en Langestraat toen deze laatste was voltooid
door het uitsteken der vlaggen uit de huizen,
huis aan huis. Niet onvermeld mogen blij
ven de stadspoorten in Hellingstraat en
Viandenstraatde versiering van den Soes
terweg bij de Korte Bergstraat, van den
Soesterweg bij de Lange Bergstraat, en de
gedenknaal op de de Breestraat,
Vermeld mag ook worden de gas-illumi-
natie, aangebracht vóór het Stadhuis.
Over de
étalages
spraken we reeds in een vorig nummer.
Niet minder dan 458 brieven kwam in bij
Jen heer Rob. Levy, die 1145 zakdoekjes
gebruikte in zijn linker toonkast. De prijs
viel ten deel aan wed. Bliekendaal, aan de
Breedesteeg, die als aantal opgaf 1 r 50 ener
het dichtst bij was. De ramingen liepen nogal
uiteen, van 350 tot 10 000.
Geen winkel, zelfs niet in de kleinste
achterstraten, die niet ongewoon veel werk
had gemaakt van de toonkast, die natuurlijk
het fraaist waren in de hoofdstraten en veelal
getuigden van fijnen smaak.
Maanden achtereen heeft de heer Th. H.
G. Brandsen de doeken geschilderd waar
mede hij de geheele landing van den lateren
Koning Willem I te Scheveningen uitbeeldde.
Welk een reuzenwerk, welk een opoffering
welk een behelpen, dagen achtereen, in den
steeds zóo drukken winkel.
Hei is onbegonnen werk, de verschillende
étalages op te sommengelukkig lieten de
meeste winkeliers een kiekje maken en er
bestaat dus kans, dat in het museum van
>Flehite« het mecrendeel der gelegenheids
étalages in beeld blijlt bewaard, wearonder
die van den heer Vink, aan de St. Andries-
straatdie van den heer Bunte, aan de Lan-
gestaatvan mejuffrouw Luycx, aan de Var-
noemen de niet-vermelden mochten eens
denken, dat hun étalage minder fraai was,
hun werk minder op prijs werd gestelden
dat zij verre.
De sociëteiten hadden concerten met na-dans;
de café's hadden een strijkje; in »Riche«
zelfs een zeer goed, ta goed eigenlijk, want
publiek had het te druk met Mina en haar
hengel of Janus met zijn hoedje dan dat het
voldoende luisterde naar het meesterlijke
vioolspel van den heer Destrade.
De leden van de R. K., vereeniging voor
den volkszang hebben gisteravond kostelijk
gepropageerd voor hun uitnemend doel. In
groot aantal trokken ze, op het Juliana-plein
saamgekomen, hun eenvoudige doch mooie
liederen zingend de stad door en na afloop
van het vuurwerk, middenin den menschen-
drom zongen ze weer, dat het een lust was.
Lof komt óok toe aan de plaatselijke mu
ziek-vereenigingen, die twee dagen achter
een ook buiten het programma de feest
vreugde verhoogden.
En aan de mannen-colonne van het Roo-
de Kruis, wier leden zich beide dagen op
offerden om steeds gereed te zijn als hun
diensten mochten worden gevraagd, hetgeen
gelukkig niet éen enkele maal noodig is ge
bleken.
Nog beter dan bij de Kroningsfeesten
heeft Amersfoort getoond, feest te kunnen
vieren op waardige wijze, in prettige stem
ming, ieder voor zich medewerkend om te
doen bereiken een uitstekenden afloop.
De politie, die zeer zware dagen en heel
korte nachten had, behoefde volstrekt niet
meer zich te doen gelden dan op gewone
Zondagavonden of bij andere gelegenheden
als er veel menschen op straat zijn.
In den nanacht is de hulp van tivce heel
meesters ingeroepen voor twee verwonden.
De daders zijn bekend en de justitie zal wel
een gevoelig einde maken aan hun lust tot
vechten en het trekken van messen.
Gedurende de beide feestdagen moest
slechts éen beschonkene tijdelijk opgeborgen.
laat ons er toch niet meer
Aanstaanden Zondagochtend zal het eigen
kerkje van de Doopsgezinde gemeente hier
in gebruik genomen worden.
Ds. E. M. ten Cate zal de plechtigheid
leiden.
Men leze de advertentie in dit nummeren
houde daarmee rekening.
Bij Kon. Besluit is bepaald, dat de tegen
woordige zitting der Staten-Generaal zal
worden gesloten op Zaterdag 13 September
1913, des namiddags te drie uur.
De Minister van Binnenlandsche Zaken is
gemachtigd, zich op gemeld tijdstip te be
geven naar de vergadering der Staten-Gene
raal, ten einde in een vereenigde vergade
ring der beide Kamers, de zitting in naam
der Koningin te sluiten.
Volgens de »Nieuwe Rotterd. Crt*. kan
tegen het einde van het jaar het verschijnen
van het tweede deel van het rapport der
Staatscommissie in zake de bestrijding der
werkloosheid worden tegemoet gezien. Werd
het niet eenigermate vertraagd door het op
treden van mr. Treub als Minister, dan zou
het reeds veel eerder kunnen worden inge
diend, want op de hoofdpunten is men het
reeds eens geworden. Zoo staat wel reeds
vast, dat men de middelen ter bestrijding
van werkloosheid zal zoeken in een betere
organisatie van de Arbeidsbeurzen, verzeke
ring en werkverschaffing van overheidswege.
Omtrent de wijze, waarop een en ander ge
regeld moet worden, is nog geen vaste
meening gevormd.
Maandag werd de windvaan, het zooge
naamde hakmes, op den jLieve Vrouwe-toren
herplaatst.
Ook deze gevaarvolle arbeid mocht zonder
eenig ongeval geschieden.
De heer P. Segwaard, hoefsmid aan de
Kampstraat, behaalde twee eerste prijzen met
het door hem vervaardigde hoefbeslag, inge
zonden ter Groote landbouw-tentoonstelling
te 's-Gravenhage.
De inzending van de Kon. Ned, zeepfa
brieken van den heer Chr. Pleines werd ter
Internationale tentoonstelling te Gent be
kroond met een grand-prix, de hoogste on
derscheiding.
Met wijziging der aankondiging van 28
Augustus j.l,. komen voor plaatsing als cadet
bij de Kon. Militaire Academie te Breda, op
16 September e. k., in 'aanmerking voor
cavalerie h. t. 1.J. W. U. Doornbosvoor
artillerie in Ned. IndieH. A. Munzcbrock.
Beiden behooren tot de leerlingen der Amers-
foortsche Iloogcre Burgerschool aan wie dit
jaar het eind-diploma werd toegekend.
Aan het tweede toelatings-examcn voor de
Middelbare Handelsdagschool werd deelge
nomen door 6 candidaten, die allen slaagden
nl.voor de ie klasse; R. Blok, P. C. Ebbink,
II. J. Graansma en T. Yfs; voor de 3e klasse:
W. Hogervorst en P. Rintel, allen te Amers
foort. Voor de 2e klasse meldden zich nog
aa
6 candidaten!
aan ruimte, A
De nieuweB
65 ieerlingeifl
tweede en |J
Gebrek aal
cursus begintB
Er zal dus
ten komen t.
óok op de
denstanders, 1
vakonderwijs j
deeren.
Aangaande
nieuwe Zustei
genover de Ni^
bode* onder
kerkelijk werd
conrector van
Zusters van 1
digheid van de
gregatie en ec
architect, de hi
zijn echtgenool
woordig. Door
leerlingen wer
reciteerd.
Conrector
nis van de pit
op, dat in de
veel nuttige 1
doch dat hoon
dienstonderrich
nis van het
derwijs zal w
Toen we, ve
geleden de scl
den, maakten
overdrijving sc
onzen stadgenr
opgetrokken,
zich door rustij
giönische eisclii
belang, werd ii
en lucht in ov
stiekzaal, voorz
delen, ontbreel
Benoemd tot ops>
,5c regiment info 'de
A. M. Koppert'. 'V
6c regiment dfuitei
E. A, Wolfsor,
Bevorderd bijtegt
ie luitenant cfcttitei
van het 5e re£ j to
luitenant-kwarifotyr
het ie regimen!fen-
Luitenant J .Y.a
huzaren gedetal vü
r 5 October bc'-,et
kunstig ondcrritm c
te Leeuwarden.
Het concertbi
Amsterdam zal
concerten tc Aiwjf1
Voorloopig zijiP
ten vastgesteld:^
avond te geven 1
elders, ook hier
pianist Percy
Februari, een
den beroemden Jj
Henschel, die
zelf aan den v
is nog zooveel Ja
op Henschel's aüj
De kunstenaar
zoen voor dc lw'
In de jongste
afdeeling
adviseur uitkom'
