Laatste
den Liniedijk, voorbij Randenbroek, wijl het
opnemen ,-ook van deze perceelen bijna
zonder uitzondering boerderijen door den
grooten afstand zeer lang zou hebben opge
houden en het al dan niet tellen daarvan
van minder belang kan worden geacht voor
het verkrijgen van een overzicht van den
woningvoorraad.
De gegevens zijn verzameld in een kaart-
register, dat zal worden bijgehouden, waar
door een regelmatig overzicht wordt verkre
gen omtrent het aantal vertrekken, de huur,
enz. Elk gebouw heeft daarvoor een afzon
derlijke kaart.
De woningen zijn verdeeld in drie catego
rieën met niet meer dan 4 vertrekken, met
meer dan 4 vertrekken, en kerken, scholen,
kantoren, pakhuizen en dergelijke. Keukens
en slaapkamers took die, op zolders afschei
den) werden beschouwd als vertrekken».
Uit de telling bleek, dat van de. 4656
eigenlijke woonhuizen in
binnenstad waren bewoond 1896, onbew. 11
Soesterwegkwartier 699 5
Bergkwartier 512 7
Arnhemschewegkw. 1109 1
Hoevelakenschewegkw. 415 1
Kerken, scholen, kantoren, pakhuizen enz.
waren er 597 en wel in
binnenstad 456
Soesterwegkw. 16
Bergkwartier 20
Arnhemschewegkw. 63
Hoevelakenschewegkw. 42
In het geheel werden dus 5253 gebouwen
opgenomen.
De heer Schulte Nordholt leidde in zijn
rapport verschillende teekenende gegevens,
af uit de overzichten. Zoo, schrijft hij, heb
ben meer dan 30 pCt. der woningen een
huurprijs van hoogstens f 1.50 per week en
meer dan 57 pCt. een huurprijs van hoog
stens f 3 per week, terwijl meer dan 35 pCt.
der woningen éen- en tweekamerwoningen
zijn. Houdt men daarbij in 't oog, dat ook
keukens en zoldervertrekken zijn beschouwd
als »vertrek« dan blijkt uit een oogpunt van
goede volkshuisvesting duidelijk hoe zoo
wel hygiënisch als zedelijk een zeer groot
gedeelte der bevolking in onvoldoend inge
richte woningen is gehuisvest. Met name,
ja in hoofdzaak, geldt dit voor de binnen
stad, waar verreweg de meeste éen- en twee
kamerwoningen worden gevonden en de
laagste huren worden betaald.
Voor den huidigen woningtoestand niet
minder teekenend is de omstandigheid, dat
er tijdens de telling slechts 25 woningen
leeg stonden, waaronder verscheidene, die
feitelijk niet meer voor bewoning in aan
merking moesten komen.
De algemeen geldende norm aanhoudende,
welke eischt, dat steeds ongeveer 3 pCt.
der beschikbare woningen aan de markt is,
en daarbij denkende aan het zeer groote
aantal minderwaardige woningen te dezer
stede, moet dan ook zeker worden gecon
cludeerd, dat er voor alle categorieën der
bevolking ernstige woningnood bestaat. On
der de gegeven omstandigheden is er dan
ook niet aan te denken, zelfs maar zwak de
uitvoering van 3 en 4 der Woningwet
(verbetering van woningen, onbewoonbaar
verklaring, enz.) ter hand te nemen.
In 1901 werd een onderzoek ingesteld
naar den toestand der arbeiderswoningen in
het gedeelte der Gemeente, gelegen binnen
de singelgrachten. Toen waren er 885 wo
ningen met een huurprijs van hoogstens f 1.25
per week; thans bleken er slechts 442 van
die woningen te zijn en wel 27 (92) van 50
cent of minder, 246 (558) van f 0.51 tot f 1,
169 (235) van t 1 tot f 1.25, 224 (120) van
f 1.26 tot f J.50 (de tusschen haakjes ge
plaatste cijfers zijn die van 1901). Van deze
woningen is door onbewoonbaarverklaring,
onttrekken aan hun bestemming, amotie,
enz. sedert 1901 ongeveer 50 pCt. opgeruimd.
Bij het rapport zijn gevoegd 7 tabellen en
een overzichtskaart.
Uit een dier tabellen blijkt onder meer,
dat hier zijn 32 woningen van 50 cent of
minder weekhuur, 98 van 51 tot 75 cent,
265 van 76 cent tot f 1, 481 tot f 1.25, 542
tot fi.50, 225 tot fi.75, 299 tot f2, 213 tot
*2.25' 257 f2.50, 247 tot f 3, 95 tot f 3.50,
158 tot f4, 182 tot f5 per week en 109 van
f261 tot f300 per jaar, 199 tot f400, 120
tot f500, 44 tot f600, 29 tot f700, 13 tot
f800 en 34 boven f800 per jaar.
Eigen woningen zijn er 753, vrije wonin
gen 261.
Van de 4656 woningen zijn er 222 met
éen vertrek, 1437 met twee vertrekken. 584
met drie, 677 met vier, en 1736 of bijna 38
pCt. met meer dan vier vertrekken.
De heer G. J. Buijs, die Zaterdag deze
Gemeente metterwoon gaat verlaten, biedt
morgenmiddag den leerlingen van de Am
bachtsschool en de Handelschool welke
beide inrichtingen van vakonderwijs vooral
zijn te danken aan zijn groot organisatorisch
talent ten afscheid een bioscoop-voorstel
ling aan in »De Arend*.
Onnoodig te zeggen, dat hij ook hier weer
met groote zorg de films uitzochtter afwis
seling een paar komische voorstellingen,
maar overigens beeldenreeksen aan welke
de jongens wat hebben, technische films. Zoo
zal o. a. worden vertoond het geheele bedrijf
der Deutz-motorenfabrlek.
De heer H. B. Beaufort, Rijks-pluim vee-
consulent,' is benoemd tot lid der commissie
aan welke werd opgedragen een onderzoek
in te stellen naar de mogelijkheid om een
controle op Nederlandsche eieren in het leven
te roepen.
Onder voorzitting van mr. W. Roosegaarde
Bisschop, Secretaris der Ned. Kamer van
Koophandel te Londen, werd daartoe te
Amsterdam een vergadering gehouden van
belanghebbenden bij den Nederlandschen
eierenhandel. Vertegenwoordigd waren het
Departement van Landbouw, de V. P. N., de
Bond van handelaren in Nederlandsche eieren
en de Geldersch-Overijselsche bond van eier-
handelaren.
De commissie zal binnen drie maanden
rapport uitbrengen, waarna een nieuwe ver
gadering wordt gehouden.
De heer G. K. G. van Aaken heeft ontslag
genomen als Directeur der Zutphensche Or
kest Vereeniging.
Tot zijn opvolger is benoemd de heer A.
Wagenaar, uit Arnhem.
Het 5e en het 16e regiment infanterie
vertrokken gisterochtend met extra-treinen
naar Deventer, vanwaar werd gemarcheerd
naar de tijdelijke legerplaats bij Holten, waar
de 5e brigade onder leiding van kolonel J.
H. Huisken brigade-oefeningen zal houden
alvorens deel te nemen aan de groote ma
noeuvres, welke 22 dezer aanvangen.
Het ie regiment huzaren marcheerde gister
naar Harderwijk, waar het werd ingekwar
tierd. Heden zette het zijn marsch naar het
manoeuvre-terrein voort.
Het ie regiment veld-artillerie zal slechts
van 22 tot 25 September deelnemen aan de
manoeuvres, welke op verschillende dagen
zullen worden bijgewoond door H. M. de
Koningin.
De 7e infanterie-brigade kwam hier gister
ochtend uit Amsterdam en Naarden aan en
marcheerde naar de legerplaats bij Harskamp.
Van 22 tot 26 September neemt ook zij
deel aan de leger-manoeuvres in Overijsel
en Gelderland.
Bij de Rijschool worden met ingang van
1 October gedetacheerd de volgende 2e
luitenants van het wapen der cavalerie L.
A. A. H. Weijtlandt en D. van Voorst
Evekink, van het ie regiment huzaren; M.
R. A. Bischoff van Heemskerck, P. W.
Pieters en G. P. de Kruijff, van het 2e
regiment; H. J. Fruin en H. I. B. T. A.
von Heyden, van het 3e regiment; en jhr.
J. J. Teding van Berkhout en W. C. baron
Van Randwijck, van het 4e regiment huzaren.
De Minister van Oorlog is gemachtigd
ie. aan ongehuwde militairen beneden
den rang van officier en aan bijzondere per
sonen, die in vasten of in tijdelijken Rijks
dienst zijn en in het belang van dien dienst
moeten verhuizen, een geldelijke tegemoet
koming in de onkosten, aan de verhuizing
verbonden, toe te staan
2e. in bijzondere gevallen, waarin ter
beoordeeling van den Minister van Oorlog
de bedragen niet toereikend zijn gebleken
om in de onvermijdelijke kosten van de
verhuizing te voorzien, de bedoelde tegemoet
komingen te verhoogen met een bedrag van
ten hoogste f 50. Wordt het noodig geoor
deeld, een tegemoetkoming in de kosten aan
de verhuizing verbonden toe te kennen aan
ongehuwden, aan bijzondere personen of wel
wegens verhuizing in het belang van den
dienst, in het garnizoen, dan wordt hiertoe
een met reden omkleed voorstel aan den
Minister van Oorlog gedaan.
De heer M. van Meel, die uit het militair
vliegkamp bij Soesterberg proefvluchten
houdt met het door hemzelven vervaardigd
toestel, kwam gister en heden boven Amers
foort.
Hedenochtend deelde hij mede,ruim 2000 M.
hoogt/ te hebben bereikt.
Daar de A. Z. P. C., vooral door den
bekerwedstrijd van Quick, Zondag niet naar
Amsterdam kon gaan, heeft zij den competi
tie-wedstrijd tegen »Het IJ* verloren met
De St. Agnes-kweekschool voor onderwij
zeressen, van de congregatie der Zusters van
O. L. Vrouwe, vierde heden haar 25-jarig
bestaan.
De jaarvergadering der Vereeniging tot
Chr. verzorging van krankzinnigen in Ne
derland zal 25 September hier worden ge
houden.
Een enkele verwijzing naar de advertentie
nopens het kerk-concert, aanstaanden Vrij
dagavond hier te geven door mevrouw A.
Noordewier-Reddingius, mevrouw P. de
Haan-Manifarges en den heer Anton Verheij
is stellig voldoende.
De concert-directie Stoker Reddingius
zal ook dezen winter hier abonnements-con-
certen doen geven.
Welke solisten hier zullen optreden, is nog
niet geheel vastgesteld. Zeer vermoedelijk
zullen het zijnin October mevrouw Elly
Ney—Van Hoogstraten, pianiste, én de heer
Van Hoogstraten, vioolin No /ember het
Sevcik-quartet, of Gerard HeckingDenancey,
violoncolist, met dr. Weingartner. pianist;
in December, Thelmanyi, violistin Januari
het trio mevrouw Noordewier, mevrouw De
Haan en de heer Verheyen in Februari
oi Maart Frédéric Lamond, pianist.
Het Pathé-journaal van het bioscoop
theater aan de Langestraat is ditmaal wel
zeer internationaal en geeft Spaansche Pad
vinders, een Fransch gymnastiekfeest en het
uitreiken eener eeresabel aan een Italiaansch
generaal, benevens het nieuwste op het gebied
van peignoirs en dames-onderkleeding.
Een reis door China, een spannend drama
»Door eigen kracht gered*, een staaltje van
behendigheid van den bekenden Polycarpe,
de bekende film »Onder den maretak* en
een stout stukje van Bout de Zan, den kleu
ter, die ditmaal met een wonderbaarlijk ge-
dresseerden jongen olifant optreedt, en - als
extra-nummer een spannend dramatisch
verhaal uit het Verre Westen zijn de andere
nummers van het programma.
Ter gister gehouden kaasmarkt werden
aangevoerd 21 wagens met 12400 halve
Kilo's kaas.
De prijs liep van 25V2 tot 29llz cent Per
pond.
De handel was vlug.
Volwassenen, die wenschen deel te nemen
aan den korten cursus in fruitteelt en snoeien
doen goed, de advertentie daarover in dit
nummer nauwkeurig te lezen.
Voor de rechthebbenden zijn aan het
Hoofd-bureau van politie terug te bekomen
een ceintuur, een vork, een lederen halsband
en een koperen ring met imitatie-steen.
Hedenmiddag omstreeks 3 uur reed een
auto in zeer matigen gang de Utrechtsche-
straat in van den kant van den Utrechtsche-
weg. Van de tegenovergestelde zijde naderde
een vrachtkar, terwijl een bestelwagen van
Van Gend Loos in de straat stil stond.
Auto en vrachtkar haalden beide behoorlijk
uit om elkaar te kunnen passeeren. Tegelijk
naderde een fourage- wagen van de artillerie,
waarvan de paarden opeens in draf werden
gezet. Het gevolg hiervan was, dat het
artillerie-voertuig tegen het linkerspatbord
van de auto aanreed, waardoor deze het
zonnescherm van den heer Van der Heul
afrukte, dat een der groote ruiten van het
magazijn des heeren Van Nie grootendeels
verbrijzelde.
Toevallig was de étalage-kast ledig, zoo
dat alleen de glasverzekering-maatschappij
schade lijdtongerekend natuurlijk den hin
der, dien de heer Van Nie thans wederom
heeft te dragen.
Door de recherche te Amsterdam is een
dievenbende geknipt, die aan het Centraal
station aldaar herhaaldelijk zich schuldig
maakte aan diefstal.
Nu blijkt, waar de vele diefstallen plaats
hadden waaromtrent herhaaldelijk klachten
werden ingebracht bij de politie, hier.
Goede voornemens zijn als zeepbellenzij
zien er alleen maar aardig uit.
TTit don Omtrek.
H. M. de Koningin-Moeder is Zaterdag
middag uit Amsterdam teruggekeerd ten
paleize »Soestdijk«.
Ingevolge de bepalingen van art. 14 al.
9 van het Kon. besluit van 25 Juli 1912
(Staatsblad no. 192) moeten de privaten in
bestaande schoollokalen voor openbaar on
derwijs in die Gemeenten, waar over water
leiding wordt beschikt, vóór 1 Januari 1914
worden vervangen door waterclosets. Aan
deze verandering zijn voor vele Gemeenten,
groote onkosten verbonden, zoo wat betreft
de eerste inrichting als het onderhoud. Be
halve, dat in iedere school tal van closets
zullen moeten worden aangebracht, zal men
tevens genoodzaakt zijn, ontvangputten voor
het water te maken, welke door het veel
vuldig gebruik herhaaldelijk zullen moeten
worden geledigd. Bovendien zal het ondoen
lijk blijken, water-closets te gebruiken, zoo
de scholen niet van centrale verwarming
voorzien zijn, hetgeen met zeer vele oude
scholen natuurlijk het geval is. Ontbreekt
centrale verwarming, dan is het des winters
bij vriezend weder niet mogelijk, de water
reservoirs en de buisleiding vorstvrij te hou
den. Herhaalde reparaties der closet-inrich
ting zullen derhalve niet uitblijven.
Ten slotte is het aanbrengen van centrale
verwarming in oude scholen, uit een tech
nisch oogpunt bezien, zeer bezwaarlijk en
kostbaar en daar de aanwezigheid van een
dergelijke verwarmingsinrichting bij het ge
bruik van water-closets onmisbaar is, zullen
derhalve de kosten voor de Gemeenten hier
door nog belangrijk stijgen.
Burgemeester en Wethouders van Baarn,
van oordeel zijnde dat de hygiënische voor-
deelen, welke men met de water-closets ver
meent te verkrijgen, niet zullen opwegen te
gen de te maken onkosten, hebben zich vol
gens »Het Nieuws* tot Z.E. den Minister
van Binnenlandsche Zaken gewend, met het
verzoek, het, zoo mogelijk, daarheen te wil
len leiden, dat het bovengenoemd Kon. be
sluit in dier voege worde gewijzigd, dat de
inrichting van water-closets alleen vereischt
wordt voor nieuw te bouwen schoolloka
len.
Het zou aanbeveling verdienen, indien an
dere Gemeentebesturen een dergelijk ver
zoek tot den Minister richtten.
Men schrijft uit Barneveld aan het »Hdbld.<:
Met de patrijzen is het dit jaar zóo slecht
gesteld, als nog bijna nooit het geval is ge
weest. Er wordt op dit wild dan ook bijna
geen jacht gemaakt.
Ook fazanten worden er in deze streken
zeer weinig aangetroffen, hetgeen wordt toe
geschreven aan het koude, natte weder ge
durende den broedtijd.
Jachtopzieners zijn tot de overtuiging ge
komen, dat de patrijzen door de fazanten
worden doodgebeten. Vandaar het verschijn
sel, dat eerstgenoemd wild, waar het jacht
veld ruim van fazanten is voorzien, bijna niet
wordt aangetroffen.
Wel een zeer goed denkbeeld is het ge
weest van »Het Nieuws van den Dag* als
feest-premie voor zijnabonné's ter beschik
king te stellen: 1813. Platen, verzameld door
mr. N. Beets, Onder-directeur van 's Rijks-
Prentenkabinet te Amsterdam, met inleiding
van prof dr. H. Brugmans.
Niet alleen om het zeer juiste inleidend
woord van prof. Brugmans, die geenzins de
oogen sloot voor den tijd van nu een eeuw
terug, maar ook om de uitnemende keuze
uit den schat van historie-prenten en teeke-
ningen, welke in het Rijks-museum te Amster
dam maar al te goed wordt bewaard, zóo
goed zelfs, dat slechts weinigen ze kennen,
hoogst enkelen zien' ze.
De 103 platen geven o.a. kijkjes op het
leven en de kleederdrachten in den Fran-
schen tijd portretten van Lebrun, Molitor
en Macdonaldde aanval der Kozakken op
Deventer; het verbranden van octrooihuis
jes te Amsterdam de aanvaarding van het
algemeen bestuur op 21 November 1813 ten
huize van Van Hogendorpportretten van
het Driemanschap, var. Kemper, Falck Schol
ten, Krayenhoff e.a.de vlucht der F'ranschen
op 24 November 1813; de aankomst van
den Prins te Scheveningen portretten van
den Souvereinen Vorst, zijn gemalin en zijn
zoon spotprenten op de Fransche douaniers
en het Continentale stelselde huldiging
het inhalen van de Nederlandsche bezetting
binnen Deventerverschillende kleeder
drachten en uniformen Quatre-Bras en Wa
terloo de Prins van Oranje gewond por
tretten van Van der Palm, Bilderdijk en
Helmers; verschillende gedeelten van Rot
terdam het Paleis op den Dam, een ouder-
wetsche slee en een »brommertje*.
Een keurig gedenkboek, dat ieder zich
moet trachten aan te schaffen. De luttele
prijs van 65 cent is daarvoor zeker geen
beletsel.
Inhoud Wereldkroniek* 13 September:
De Nationaal-historische optocht te 's-Gra-
venhage, met 12 afbeeldingen Konink
lijk bezoek aan Rotterdam Engeland,
door rampen bezocht De Almelosche ver
verij en chemische wasscherij, met 12 af
beeldingen Caricaturen en humor uit het
buitenland.
Voetbal.
Het voetbal is alweer in vollen gang.
H. V. C. en Quick bekerden Zondag.
De Rustoorders hadden Hengeloo op be
zoek, het vorige jaar afdeelingskampioen van
de Oostelijke 2e klasse.
Beide partijen hebben invallers en het spel
staat dan ook op een zeer laag peil. De
Hengelo'ers maken het eerste doelpunt, doch,
luide door het publiek aangemoedigd, heeft
H. V. C. spoedig gelijk gemaakt.
Na de doelverwisseling wordt er door
beide elftallen lustig op los geknoeid en van
doelpunten is voorloopig geen sprake. Een
kwartier voor tijd begint Hengeloo echter
iets beter te spelen en vrij spoedig weten
zij te scoren. Doch dit is weer het sein voor
H. V. C. om aan te pakken en spoedig moet
de Hengelosche doelman, die van twijfel
achtig gehalte was, weer visschen.
Verlenging is alzoo noodzakelijk. De back
van Hengeloo weet heel handig den bal in
eigen net te werken, terwijl niet lang daarna
ook no. 4 in 't net ligt.
H. V. C. is dus door deze 42 overwin
ning in de 4e Bekerronde.
Het vertoonde spel stond, zooals gezegd,
op een laag peil.
H. V. C. zal in de competitie veel beter
moeten spelen, als zij dit jaar ten minste een
fatsoenlijk figuur wil maken.
Op Birkhoven stond het spelgehalte heel
wat hooger. Hier ontmoetten Quick en
Dordrecht (een sterke Westelijke 2e klasse)
elkaar.
Quick is nog niet geheel volledig en ver
schijnt als volgt: doel Smit; achter Kcetell
en Warnaermidden Hendriks, Botez en
Beiaardvóór Mingels, De Bruyn, Van Rhijn,
Brasser en Böhm.
Van beide
aangepakt en er,
geleverd. De Doj
goedBrasser vv^
doelman te ver$d
scoort de Dordscht
hervatting versU
eenigszins. De vq,
niet meer zoo juj
samenspel ook niq
De Dordsche vo
doch Keetell en
geven prachtig
zich als een goed
wordt er echter Dj,
in de verlenging
tier, in plaats van
tier) dikwijls niet
is het einde
Dordrecht, als de
volgende ronde.
"lp
'Stuur At
besta»*! 1
TR0(j
Men seint ons:
De Troonrede vi
lijke betrekkingen
den toestand van
beschouwt het me
weken, acht de on
nijverheid bevredig
rijke toeneming va.
noemt de resultatei
bedrijf gunstig en u
doening den voortd
den algemeenen t<
met leedwezen wij»
welke, ondanks kn
drukking, steeds sla„
de verwachting uit,L
het militair bestuur'
een burgerlijk best^J"
vervangen.
Onverwijld zal <en
Grondwetsherziening
recht, behoudens v
aan alle manneü
te bepalen leeftijd
Grondwettelijke
wen kiesrecht.
Aangekondigd
Staatscommissie tot,
lijkheid om te gei
regeling der subsic
onderwijs en da;
waarden.
In den loop derng
zien een wetsontwajt k<
domsrente aan beke 70
durende zekeren ten gee
hebben genoten van insi
dadigheid.
Voorbereid worduWlBi
voudiging der Inrc$Kl
wet, alsmede no[öt-«
neeskundige hulp xztk
de Ziektewet.
De toestand der
dringend voorzien!;
Staten-Generaal alu
vraagd voor de vss
Inkomstenbelasting e
hooging der Succe
Een spoedige ii
tot algeheele herzie
van Strafvordering
De aanbouw zal ej
een slagschip ten l
middelen.
De reorganisatie 1<
ten zal eerlang wo: j
voorziening ;n de uit
van het leger zal r1
voorbereiding is de
wettelijke regeling
wijl de aandacht güfdj
zakelijkheid om de:1"
ook in de hoogere
komst te verzekerttj
De Troonrede a&L
afsluiting en drooflS
ondernemen. De verfng
staatkundigen tof
vinciën, de uitbreic
de blijvende verm r
legenheid zullen d^
Een wetsontwerp totf
en gedeeltelijke
aangeboden.
Eindelijk zullen d*
der heerendiensten <{aJ
den weggenomen
volkswelvaart en^
Moederland en Kc
bevordering der
passend aan de
groepen in IndiC
draagzaamheid op
stige overtuiging
deering.
